WIERZEJA

1387 or. Verzeye (WR 1 nr 22), 1396 Werzege (Lek. 1 nr 2107), 1397 Werszewo (WR 1 nr 340), 1398 Wenszecze (Lek. 2 nr 2204), 1402 Verzeya (WR 1 nr 531), 1405 Wyerzeya, Werzeya (KP nr 521, 2271), 1429 Werzeye (WR 1 nr 1337), 1431 kop. XV w. Wierzeja (Wp. 9 nr 1268), 1469 Wyerzea (PG 8, 19), 1475 kop. XV w. Vyerzyegye, Wyerzyegye (CP 10, 204v-205), 1523 Vyerzeia (PG 15, 527), 1563 Wierzeia (ASK I 5, 217), 6,5 km na N od Buku.

1. 1444 n. pow. pozn. (PG 2, 8v); do 1431 par. Ceradz Stary, od 1431? (1432?) par. Mieściska (Wp. 9 nr 1268; →p. 5); 1508, 1510 n. par. Ceradz Stary (ASK I 3, 3; LBP 167).

2. 1402 gran. [W. i Sędzin], 1405 gran. W. z Wilkowem, 1446 zapowiedź →p. 3.

1523 płosa w Wilkowie leży przy gran. z W. (PG 15, 527; PG 71, 526v); 1523, 1562, 1574 struga i błoto →Młynisko przy gran. Wilkowa, Sędzin i W. (PG 15, 527; PZ 34, 79v-81; PZ 37, 103v-105v); 1527 pastwisko w Wilkowie ciągnie się do W. (PG 16, 160v); 1537 droga zw. Drożysko (PG 17, 140); 1537-43 łąka Jasionka, 1537-70 łan Wawrzynczewski (PG 17 k. 140, 391; PG 18, 76; PG 21, 60v); 1562 las Sosnowiec, Prokopowski Ostrów (PZ 34, 80; PZ 37, 103v-105v); 1562, 1568, 1570, 1574 struga →Kusina (PZ 34, 79v-81; PZ 35, 278v-279; PZ 36, 322v-323; PZ 37, 103v-105v); 1562, 1574 błoto →Kajno, łąka U przechodka (PZ 34, 79v-81; PZ 37, 103v-105v).

1563-83 wiatrak →p. 3; 1568, 1570 struga →Wierzbka (PZ 35, 278v-279; PZ 36, 322v-323); 1574 staw w W., stara droga publiczna biegnie obok cz. W. [zw.] Jasionka do Wilkowa (PZ 37, 103v-105v); 1574 miejsce (locus) zw. Długi Kierz, miejsce Łowisko (PZ 37, 34); 1597 w podziale →Grodziszczka wspomn. droga do W. (PG 169, 994v-998).

3. Własn. szlach. 1387-1429 Prędota1Być może był on ident. z Prędotą z sąsiedniego →Grzebieniska 1391-1413, bratem Piotra i może Ubysława. Synami Piotra mogli być Jan i Sędziwój z Grzebieniska i W., nazwani bratankami Ubysława. Niejasne sformułowanie KR 8, 22, zdaje się wskazywać, że uważał on Prędotę z Grzebieniska oraz Prędotę z W. za tę samą osobę. Też →Strzępiń, przyp. 4 Wierzejski z W. (Wierzejewski, Wierzeski, Wierzewski), brat Włodki, ojciec Mikołaja, Mirosława i Judki (WR 1 nr 750; KP nr 2058, 2271, 2411, 2567): 1387 tenże w sporze z Maciejem kmieciem z Niepruszewa o bydło wartości 6 grz., za które tenże ręczył Maciejowi (WR 1 nr 22); 1391-1428 tenże śwd. (ACC 3, 19; Lek. 1 nr 203; WR 1 nr 105, 131, 222, 329, 340, 394, 531, 550, 572, 633, 857, 975, 1507 – tu Prędota Stary [Antiquus]; Lek. 1 nr 984, 1360, 2489, 2540, 2546, 2775, 2866; ACC 3, 19); 1395 sąd wyrokuje, że tenże Prędota może pozwać dziedziców →Grodziszczka; 1396 tenże pozywa Formoszkę z Grodziszczka wraz z jej dziećmi; pozwana uznaje roszczenie, ale podnosi, że nie ma z czego zapłacić długu i odsyła Prędotę do Mścigniewa z żoną jako zastawników Grodziszczka (Lek. 1 nr 2080, 2107); 1398 tenże toczy proces z panią Szczepanową Łodziną ze →Srocka Małego (Lek. 2 nr 2204); 1398-1402 tenże w sporach: 1398 z Janem z Wilkowa i jego ż. Przecławą; 1402 z Mścigniewem [z Sędzin] o granice [W. i Sędzin] (Lek. 1 nr 2801; KP nr 817, 832); 1404 tenże wygrywa proces z Janem z Otusza o 40 grz. tytułem wiana (dotalicium2W haśle →Otusz, przyp. 1, wyraziliśmy przypuszczenie, że żoną Prędoty mogła być Butka z Otusza, wymieniona w 1428 jako [zm.?] siostra Mik. Otuskiego; KP nr 2076); 1405 tenże w sporze z Janem i Mikołajem z Wilkowa o granice (KP nr 2521); 1409 tenże przegrywa proces z Wilkowskimi o 11 grz. z tytułu poręczenia (PZ 3, 91v); 1421 tenże wraz z Janem z Sędzin toczą proces z Agnieszką c. zm. Macieja z Sędzin (PZ 7, 9v); 1422-23 tenże wraz z ż. Małgorzatą dziedzice w W. w sporze z Włodką niegdyś z W. o 30 grz. (PZ 7 k. 16, 56); 1427 tenże z ss. →niżej: Mirosław; 1429 tenże w sporze z Girzmanem kmieciem z Wąsowa (WR 1 nr 1337 – tu odczyt: Guzman).

1419-27 Mikołaj z W., syn Prędoty, brat Mirosława i Judki: 1419 tenże śwd. (WR 1 nr 1030); 1427 tenże →niżej: Mirosław; 1453 Beata wd. po tymże Mikołaju →niżej: Jan Tarnka.

1422-24 Włodka niegdyś z W., siostra Prędoty: 1422-23 taż →wyżej: Prędota; 1424 taż w sporze z Wierzbiętą z Rozbitka o 6 grz. (PZ 7, 130).

1426-37 Mirosław (Miroszek, Mirosz) Wierzejski z W., syn Prędoty, brat Mikołaja i Judki, mąż Hanki, ojciec Wincentego (WR 1 nr 1365): 1426-34 tenże śwd. (WR 1 nr 1238, 1379, 1574); 1427 tenże wraz z bratem Mikołajem w sporze z Tomaszem mieszcz. z Buku; w sądzie zastępuje braci ich ojciec Prędota (PZ 9, 73); 1427 tenże toczy proces z Janem [Tarnką] z Grodziszczka (PZ 9, 47); 1427 tenże ręczy za Mikołaja z Strzępinia i [swojego czy jego?] brata Mik. Kłodziejskiego3Użyty w zapisce zaimek suus różnie był rozumiany: KR 8, 17, uznał Mikołaja z →Kłodziska za syna Prędoty z Wierzei. Z kolei w TD: Mikołaj ze Strzępinia i „jego” brat Mik. Kłodziejski [z Kłodziska] Zachariaszowi z Ćmachowa w sprawie rezygnacji na rzecz Zachariasza 1/2 Wróblewa (PZ 9, 74); 1428-29 tenże w sporach: 1428 z Sędziwojem Grzebienickim, a 1429 z Piotrem z Wąsowa (PZ 10, 75; WR 1 nr 1337); 1434 tenże →niżej; 1434 tenże niegdyś z W. toczy proces z Sędziwojem i Janem [braćmi] z Grzebieniska (PZ 12, 157); 1437 tenże z W. w sporze ze swoją siostrą Judką, ż. Jurzęty niegdyś z Witkowic, dowodzi, że dała ona pokwitowanie (quidbriff) wobec dokumentu, jaki on wystawił na 30 grz. tytułem jej posagu (WR 1 nr 1580); 1437 tenże z W. zastępuje w sądzie w ich procesach z Janem z Grzebieniska: Jadwigę swoją domowniczkę (familiaris), a także swojego syna Wincentego (PZ 13, 218); 1437 tenże z W. w sporze ze Słomą Żydem z Poznania (WR 1 nr 1584).

1428-37 Jan z →Grzebieniska i W., brat Sędziwoja: 1428 tenże →niżej; 1434-37 tenże z Grzebieniska →wyżej; 1434 tenże z Grzebieniska toczy proces z Jadwigą domowniczką Mirosława z W. (PZ 12, 157).

1428-44 Sędziwój Grzebienicki z →Grzebieniska, W., →Ceradza [Starego] i →Konina [k. Pniew], brat Jana: 1428-34 tenże Grzebienicki →wyżej: Mirosław; 1428 tenże wraz z Janem swoim bratem niedz. z Grzebieniska przedkładają w sądzie dok. przeniesienia na nich pr. własności 1/2 V.; sąd przyznaje dokumentowi wieczystą moc (PZ 10, 9v); 1444 tenże sprzedaje Tomaszowi z Cieśli 1/2 W. za 250 grz. (PG 2, 8v).

1437 Wincenty, syn Mirosława z W. →wyżej: Mirosław.

1444-64 Tomasz Ciesielski z →Cieśli i W. [brat Jana i Szczepana z Cieśli]: 1444 tenże →wyżej: Sędziwój; 1446 woźny sąd. zapowiada 1/2 W. tegoż Tomasza (PZ 15, 139); 1446-47 tenże w sporze z Zofią z →Wilkowa (PZ 15, 209v; PZ 16, 61); 1464 tenże w sporze z Wojciechem i Janem Sędzińskimi o 25 grz. (PZ 18, 10v).

1453 Jan Tarnka Grodzicki z →Grodziszczka, W. i →Otusza, brat Gniewomira z Grodziszczka: tenże z W. toczy procesy z Szymonem Psarskim [z Psarskiego k. Pniew] oraz z Mikołajem z Nieczajny (PZ 17, 141); tenże wraz z Jaśkiem z Niegolewa w sporze z Mikołajem z Nieczajny i jego ż. Dorotą (PZ 17, 141v); tegoż kwituje Beata wd. po Mikołaju z W. z sumy 60 grz. swojej oprawy zapisanej jej na W. (PZ 17, 154).

1464-93 Mik. Tarnka Wierzejski z W., syn Jana Tarnki: 1464 tenże w sporze z Szymonem Psarskim (PZ 18, 10); 1469 tenże zapisuje ż. Agnieszce po 100 kóp gr posagu i wiana na 1/2 W. (PG 8, 19); 1469-70 tenże przegrywa proces z Piotrem Grodzickim [z Grodziszczka] niegdyś Ceradzkim z Więckowic o 2 kopy gr z tytułu poręczenia za Piotra (PZ 19, 72v; PG 57, 26 – KR 8, 17, błędnie pod 1468); 1475 tenże zapisuje wikariuszom kat. pozn. na częściach W. 1 grz. czynszu rocznego od sumy głównej 12 grz. (CP 10 k. 204v-205, 257v; CP 14, 621); 1486 tenże pozwany przez Piotra Trzcieńskiego o poręczenie za Stanisława, Barbarę i Agnieszkę dzieci zm. Winc. Kozłowskiego, iż zrezygnują one ze swojego pr. do 1/4 wsi Głuponie (PZ 21, 67v); 1487 tegoż ż. Agnieszka w sporze ze wspomn. Piotrem Trzcieńskim (PZ 21, 129); 1493 tenże występuje jako wuj wspomn. Agnieszki Głupońskiej c. zm. Winc. Kozłowskiego (PG 10, 192v).

1469 Sędziwój Sędziwojek [zapewne syn Sędziwoja →wyżej] niegdyś Wierzejski pozwany przez Jana z Jankowic o zabicie jego ojca Pawła Jankowskiego (PG 57, 26v).

1494-1516 Mac. Wierzejski z W., brat Stanisława, syn Agnieszki [i najpewniej Mik. Tarnki]: 1494 tenże zapisuje dożywotnio [najpewniej swojej siostrze] Dorocie mniszce w Owieńskach4Może ta sama Dorota wymieniana była jeszcze w 1498 i 1509-11 jako Dąbrowska i była potem w kl. w →Owieńskach piwniczną 1498, przeoryszą 1505 oraz opatką 1509-11 1 1/2 grz. czynszu rocznego na dobrach W., które ma wraz z młodszym bratem Stanisławem (PG 7, 37); 1499 tenże wraz ze Stan. Słopanowskim ręczą Mac. Starołęskiemu [ze Starołęki] za przeora i konwent z kl. Bożego Ciała pod Poznaniem, że będą żyć z nim w pokoju (PG 62, 11); 1500 tenże wraz z matką Agnieszką Wierzejską sprzedają z zastrz. pr. wykupu Janowi Trzcieńskiemu 2 ł. os. w W. za 20 grz.; tenże sprzedaje swoją cz. ojcowską, a Agnieszka swoją oprawę (PG 12, 130); 1501 tenże z matką →niżej: Mikołaj z Młynkowa; 1501 tenże występuje jako stryj Małg. Lubaskiej (PG 12, 162); 1505 tenże Mac. Wierzejski Starszy, w asystencji brata Stan. Wierzejskiego oraz stryja Marcina Sierosławskiego i wuja Wojc. Bylińskiego, sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Wielżyńskiemu 2 ł. w W. za 20 grz. (PG 13, 60v; PG 7, 62); 1505 jako stryj tegoż występuje Marcin Sierosławski (PG 13, 60v); 1508-09 [tenże?] Mac. Grodzicki płaci pobór z W. →niżej; 1516 tegoż i jego brata Stanisława, obu z W., kwitują Dorota mniszka w Owieńskach oraz Jadwiga, cc. Mik. Wierzejskiego, z dóbr po rodzicach w W. (PG 69, 355); 1516 tenże wraz z bratem Stanisławem sprzedają Andrzejowi Jaktorowskiemu 1/2 swojej cz. W. za 252 grz. (PG 15, 91).

1494-1538 Stan. Wierzejski z W., brat Macieja, syn Agnieszki [i najpewniej Mik. Tarnki]: 1494-1516 tenże →wyżej; 1495, 1538 jako wuj tegoż występuje Wojc. Byliński (PG 7, 62; PG 13, 60v).

1499 Wojciech i Mac. Ciesielscy z →Cieśli i W. →niżej.

1499-1520 duchowny (dominus) Andrzej Ciesielski z →Cieśli i W., [syn Tomasza]: 1499 tenże daje swoim braciom Łukaszowi, Wojciechowi i Maciejowi swoje części po rodzicach w Cieślach i W. (PG 12, 24); 1510 wspomn. czynsz 3 grz. dla prepozytury pod Kiebłowem, wykupoiony z W. przez tegoż kan. Andrzeja (LBP 157); 1520 tenże kanclerz kapituły kat. pozn. i kan. gnieźn. daje Jakubowi i Marcinowi dziedzicom w W., a swoim bratankom cz. W., na której Elżbieta miała zapisaną oprawę przez zm. męża Łukasza Ciesielskiego (PG 15, 360).

1499-1509 Łukasz Ciesielski, Wierzejski z →Cieśli i W., syn Tomasza, brat duchownego Andrzeja oraz Macieja i Wojciecha: 1499 tenże z braćmi →wyżej; 1505 tenże zapisuje ż. Elżbiecie po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 swojej cz. W., a ona kwituje Jana z →Piotrkowic z dóbr po rodzicach w Piotrkowicach (PG 13, 26; KoścG 6, 7v); 1508-09 tenże płaci pobór z W. →niżej; 1513 wspomn. Elżbieta wd. po tymże Łukaszu, obecnie ż. Mac. Krzesińskiego, sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Sędziwojowi Przetockiemu 1 ł. os. w W., czyli swoją oprawę zapisaną przez pierwszego męża, za 18 grz., a 1522 sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Grzebienickiemu swoją oprawę posagu i wiana [zapisaną] na W. za 90 grz. (PG 14, 417; PG 15, 438); 1523 taż sprzedaje Sędziwojowi Przetockiemu swoją oprawę, czyli 200 grz. posagu i wiana, zapisaną przez pierwszego męża na W., za 200 grz.; tę cz. W. sprzedała [wcześniej] z zastrz. pr. wykupu Janowi Grzebienickiemu za 90 grz. (PG 15, 508).

1500-01 Jan Trzcieński: 1500 tenże →wyżej: Maciej; 1501 tenże →niżej.

1501-07 Mikołaj z →Młynkowa [niezident. wieś w woj. pozn.]: 1501 tenże kupuje od Jana Trzcieńskiego 2 ł. os. w W. za 20 grz.; Trzcieński kupił te łany na tych samych warunkach od Agnieszki Wierzejskiej i jej syna Macieja (PG 12, 143v); 1507 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Mac. Otuskiemu czyli Turkowskiemu 2 ł. os. w W. za 20 grz.; tenże łany te kupił od Jana Trzcieńskiego na tych samych warunkach (PG 13, 120v).

1505 Jan Wielżyński →wyżej: Maciej.

1507-12 Mac. Otuski czyli Turkowski z →Turkowa, →Otusza i W., [syn Jana Otuskiego, wnuk Jana Ciesielskiego]: 1507 tenże →wyżej: Mikołaj z Młynkowa; 1509 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Stan. Wargowskiemu 2 ł. w W. za 20 grz.; łany te tenże Maciej kupił od Mik. Młynkowskiego na tych samych warunkach [w 1507] (PG 14, 146); 1510 tenże występuje jak wuj Piotra Turkowskiego syna Sędziwoja Przetockiego, a 1512 jako stryj Jadwigi ż. Jana Słapskiego i jej siostry Małgorzaty (PZ 24, 13; PG 14, 329).

1509-10 Stan. Turkowski, Wargowski z →Wargowa, →Uścikowa i W.: 1509 tenże →wyżej; 1510 tenże dz. w Wargowie sprzedaje Stan. Sędzińskiemu 2 ł. os. w W. za 20 grz.; łany te tenże kupił od Mac. Otuskiego czyli Turkowskiego na tych samych warunkach (PZ 24, 12; PG 14, 216).

1510 Stan. Sędziński sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Grodzickiemu 2 ł. os. w W. za 20 grz.; łany te tenże kupił na tych samych warunkach od Stan. Turkowskiego [→wyżej] (PG 14, 216).

1510-17 Jan Grodzicki zw. Wódka: 1510 tenże →wyżej; 1513 tenże zapisuje ż. Małgorzacie, c. Michała Łężeckiego, po 60 grz. posagu i wiana na 1/2 swoich części, należnych jemu z działu z Maciejem i Bartłomiejem braćmi Grodzickimi, w Grodziszczku i W. (PG 14, 470); 1517 tenże kwituje Sędziwoja Przetockiego z 20 grz., za które Grodzicki kupił od tegoż 2 ł. os. w W. (PG 69, 388v).

1513-46 Sędziwój Przetocki z W., →Krobielewa, →Goraja i →Wilkowa, syn Jana Przetockiego, mąż Katarzyny c. Jana Otuskiego [drugą ż. tegoż była Kat. Bobowicka]: 1513-23 tenże →wyżej: Łukasz Ciesielski; 1516 tenże występuje jako wuj Doroty mniszki w Owieńskach i Jadwigi cc. Mik. Wierzejskiego (PG 69, 355); 1517 tenże zapisuje ż. Katarzynie, c. zm. Bobowickiego, po 100 kóp gr posagu i wiana na 1/2 W. (PG 15, 111v); 1517 tegoż kwituje jego ż. Katarzyna z sumy 200 fl. węg. swojej oprawy, zapisanej jej na 1/2 Bobowicka; tenże Sędziwój zobowiązuje się oprawić jej 100 kóp gr na 1/2 swoich części w W. i Krobielewie (PG 69, 392v); 1517 tenże sprzedaje Janowi [Bobowickiemu] całe Bobowicko za 500 grz. (PG 15, 109v); 1517 tenże →wyżej; 1517 tenże kupuje od Andrzeja Jaktorowskiego dz. w Jankowicach 1/2 W. za 252 grz. i zapisuje swojej ż. Kat. Bobowickiej po 100 kóp gr posagu i wiana na cz. W. (PG 15, 111); 1527 tenże sprzedaje synowi Piotrowi Przetockiemu Wilkowo w pow. pozn. [k. Buku] za 250 grz., sobie pozostawia pastwisko ciągnące się do W. (PG 16, 160v); 1532 tenże zapisuje ż. Kat. Bobowickiej po 180 grz. posagu i wiana na 1/2 swoich części w W. (PG 16, 509); 1537 tenże →niżej: Jakub i Marcin Wierzejscy; 1546 tenże sprzedaje Łukaszowi i Andrzejowi Jankowskim cz. W. za 2000 zł (PG 18, 264v; por. PG 18, 381v).

1515 Piotr Kunowski [z →Kunowa k. Buku] sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Popowskiemu [z →Popowa k. Śmigla] zw. Ćwiertnia 2 ł. os. w W. za 20 grz. (PG 15, 50v).

1515 Barbara Wierzejska wd. po Mik. Wierzejskim z Modliszewa [pow. gnieźn.] sprzedaje Marcinowi, Janowi, Jakubowi i Piotrowi braciom niedz. z Gorynina [pow. gnieźn., obecnie Goranin] swoją oprawę zapisaną na 1/2 W. w pow. pozn. z zastrz. pr. wykupu za 80 grz. (PG 15, 50v).

1516-46 Andrzej i 1546-47 Łukasz bracia Jaktorowscy [z Jaktorowa, pow. kcyn.], dziedzice w →Jankowicach: 1516 tenże Andrzej →wyżej: Maciej; 1517 tenże Andrzej i 1546 ciż →wyżej: Sędziwój Przetocki; 1547 tenże Łukasz zapisuje ż. Annie z Ostroroga, c. Wacława kaszt. kal., po 2600 zł posagu i wiana na swoich wsiach, m.in. na cz. W. (PG 18, 321v).

1520 Jakub i 1520-43 Marcin Wierzejscy z W., bratankowie Andrzeja Ciesielskiego duchownego: 1520 ciż →wyżej: Andrzej Ciesielski; 1537 tenże Marcin sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Sędziwojowi Przetockiemu 1 ł. opust. zw. Wawrzynczewski z łąką zw. Jasionka w W. za 20 grz. (PG 17, 140); 1540 tenże Marcin sprzedaje swojemu bratu stryj. Marcinowi Ciesielskiemu swoją cz. V. po rodzicach z wyjątkiem 1 ł. opust. zw. Wawrzynczewski i łąki Jasionka (które sprzedał Sędziwojowi Przetockiemu) za 520 grz. (PG 17, 391); 1543 tenże Marcin sprzedaje swojemu bratu stryjecznemu Marcinowi Ciesielskiemu łąkę zw. Jasionka w W. za 30 grz. (PG 18, 76).

1522-23 Jan Grzebienicki →wyżej: Łukasz Ciesielski.

1540-43 Marcin Ciesielski →wyżej: Jakub i Marcin.

1541 Apolonia Grzebienicka wd. po mieszcz. Marcinie tkaczu w Ostrowie [Ostrów k. Śródki?] sprzedaje Mac. Wojnowskiemu swoje dobra w Grzebienisku i W., otrzymane po śmierci swojego brata Jana Grzebienickiego, za 300 grz. (PG 17, 481v).

1548-83 Wielżyńscy z →Wielżyna (TD): 1548 Jan zapisuje Elżbiecie c. Stan. Mylińskiego, a ż. swojego syna Jana Wielżyńskiego, po 250 grz. posagu i wiana na 1/2 swoich części w Młodawsku i W. (PG 18, 435v); 1553-77 tenże Jan [czy jego syn?] i 1580-83 Stanisław płacą pobór z W. →niżej; 1553 Jan Wielżyński zw. Dupka z W. i Młodawska (PG 97, 498v).

1550 Piotr, Bartłomiej i Mac. Wierzejscy, ss. i spadkobiercy zm. Wojc. Wierzejskiego, pozwani przez Wawrz. Dobieszewskiego (PG 93, 152v).

1551-59 Maciej, Jakub, Stanisław i 1551-70 Marcin bracia Niegolewscy z V., →Niegolewa, →Otusza, →Kozłowa, →Uścięcic, Wysoczki, →Wilkowa i →Więckowic (TD): 1551 ciż dzielą się dobrami, Maciej otrzymuje m.in. 1/2 V. (PG 103, 295bv-296v); 1559 ciż Maciej, Jakub, Stanisław oraz Mikołaj dają w dziale dóbr bratu Marcinowi całe Wilkowo, Więckowice Wielkie i Małe oraz 1 ł. opust. w W. i 50 grz. (PG 19, 621v, dawniej k. 725v; PG 103, 295bv-296v); 1570 tenże Marcin pozwany przez Ciesielskich o wyrąbanie drzew w W., zabranie 4 wozów chrustu i zniszczenie młodnika (PZ 36, 322v-323).

1553-63 Ciesielscy →niżej.

1508 pobór z cz. Łukasza [Ciesielskiego] od 3 ł., z cz. [Mac.] Grodzickiego od 4 ł., 6 gr od 1 karczmy (ASK I 3, 3); 1509 pobór z cz. Łukasza [Ciesielskiego] od 3 ł., z cz. Mac. [Grodzickiego] od 4 1/2 ł., od 1 karczmy (ASK I 3, 37v); 1510 w W. jest 9 ł., w tym 7 1/2 ł. os., 1/2 ł. opust., 1 karczma szynkuje, 1 zagr. (LBP 167); 1553 pobór z cz. Jana Wielżyńskiego od 1 ł. kmiecego i 1 karczmy, z cz. Szymona Ciesielskiego od 3 ł. os. (ASK I 5, 155v); 1563 pobór z cz. Ciesielskich od 3 ł., z cz. Jana Wielżyńskiego od 1 ł., 1 karczmy dor. i 1 wiatraka dor. (ASK I 5, 217); 1563 pobór z W. [formularz niewypełniony] (ASK I 5, 215); 1564 w W. 9 ł. (IBP 302); 1567 pobór z cz. Jana Wielżyńskiego od 1 ł., 1 wiatraka dor. i 5 zagr., z cz. Jana Ciesielskiego od 2 ł. (ASK I 5, 322v); 1576 pobór z W. [formularz niewypełniony] (ASK I 5, 458); 1577 pobór z cz. Jana Wielżyńskiego od 1 ł., 1 wiatraka i 4 zagr. (ASK I 5, 666); 1580 Stan. Wielżyński płaci pobór od 2 ł., 4 zagr., 1 komor., 1 rataja od 2 pługów, 1 wiatraka dor. (ASK I 6, 85v; ŹD 7; Piotrkowska 2, 77); 1581, 1583 pobór płaci Stan. Wielżyński od 2 ł., 1 wiatraka dor., 3 zagr., 1 komor., 1 rataja od 2 pługów (ASK I 6, 347v; ASK I 4, 630; Piotrkowska 2, 77).

Mieszkańcy: 1434-37 Jadwiga domowniczka Mirosława z W. →wyżej: Mirosław; 1500-10 kmiecie Marcin Machura i Jan Kot, każdy na 1 ł. os. w W. (PG 12 k. 130, 143v; PZ 12, 12); 1537-70 łan Wawrzynczewski →p. 2.

5. 1431? Stan. [Ciołek] bp pozn. ponownie eryguje kościół par. w →Mieściskach pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP, ŚŚ. Mikołaja i Katarzyny; na skutek klęsk wojennych był on od dawna opuszczony przez plebanów, którym nie starczało środków na jego utrzymanie; bp wciela do par. wsie Mieściska, Stramica, Grzebienisko, W. i Sarb, które dawniej do niej należały, a później zostały włączone do par. Ceradz [Stary] (Wp. 9 nr 1268 – streszcz. według kop. z XV w., która w XIX w. znajdowała na luźniej karcie w ACC 76, dziś zaś nie jest znana; Now. 2, 460, cytował ją pod datą 1432).

1433 Przedwój z Grądów oficjał pozn. zawiadamia wikariuszy z Buku i Ceradza, że zwolnił od ekskomuniki kmieci z wymienionych wsi [m.in. V.], które zostały przyłączone do kościoła [par.] w Mieściskach, ponieważ ich sprawę o meszne ze wspomn. wsi przejął Jan pleb. w Mieściskach (Wp. 9 nr 1310).

1510 dzies. snop. z folw. w W. należy do bpa pozn.; do plebana w Ceradzu [Starym] nal. meszne (LBP 167); 1564 do uposażenia klucza dóbr Buk bpów pozn. należy dzies. snop. z 9 ł. w W. w wysokości 3 wiard. z łanu (IBP s. 302, 304).

6. 1525 Dorota Wierzejska podprzeorysza w Owieńskach (PG 73, 266); →przyp. 4.

7. 1426 Wierzejski, śwd. (WR 1 nr 1229, 1230).

8. Badania powierzchniowe ujawniły ślady osady wczśr. i z pełnego średniowiecza – brak danych o jej położeniu (20 fragmentów naczyń glinianych; Fontes 16, 1965, s. 241; Hensel 7, 210).

Uwaga: Być może z W. pochodził Jan Wierzenicki czyli Młodawski, który w 1469 skwitował Mik. Prusimskiego z długu (PZ 18, 149v), →Wierzenica, Uwaga 2.

1 Być może był on ident. z Prędotą z sąsiedniego →Grzebieniska 1391-1413, bratem Piotra i może Ubysława. Synami Piotra mogli być Jan i Sędziwój z Grzebieniska i W., nazwani bratankami Ubysława. Niejasne sformułowanie KR 8, 22, zdaje się wskazywać, że uważał on Prędotę z Grzebieniska oraz Prędotę z W. za tę samą osobę. Też →Strzępiń, przyp. 4.

2 W haśle →Otusz, przyp. 1, wyraziliśmy przypuszczenie, że żoną Prędoty mogła być Butka z Otusza, wymieniona w 1428 jako [zm.?] siostra Mik. Otuskiego.

3 Użyty w zapisce zaimek suus różnie był rozumiany: KR 8, 17, uznał Mikołaja z →Kłodziska za syna Prędoty z Wierzei. Z kolei w TD: Mikołaj ze Strzępinia i „jego” brat Mik. Kłodziejski.

4 Może ta sama Dorota wymieniana była jeszcze w 1498 i 1509-11 jako Dąbrowska i była potem w kl. w →Owieńskach piwniczną 1498, przeoryszą 1505 oraz opatką 1509-11.