WIESZCZYCZYN

1400 or. Wescziczino (WR 1 nr 484), 1404 Weszcziczino (ZSW nr 789), 1407 Wyeszcziczino (WR 3 nr 359), 1415 Wyesczyczyno (PyZ 3, 93), 1420 Wyessczeczino (ACC 4, 159), 1420 Vyessczino (ACC 4, 171), 1420 Vescziczino (ACC 4, 180), 1420 Wyessczesino (ACC 4, 181), 1423 Wyescziczino (WR 3 nr 970), 1425 Wesczyczino (KoścZ 8, 147v), 1431 Wyescziczyno (Wp. 5 nr 525), 1470 Vyescziczino (KoścZ 15, 439), 1480 Wiesczyczyno (DBL 325), 1485 Vyesczyczyno (PG 10, 31), 1488 Wieszczyczyno (PG 10, 99v), 1489 Gyescycyno! (PG 10, 123v), 1565 Wiescziczino (ASK I 4, 283v), 8 km na SE od Śremu.

1. 1450 n. pow. kośc. (PG 4, 49); 1404 n. par. własna (ACC 1, 59); 1510 n. dek. śrem. (LBP 106).

2. 1404-05 gran. z Dobczynem →p. 3; 1514 kopiec narożny dzielący W., Olsze i →Bienkowo stoi przy strudze Łoza Gajowa (KoścZ 18, 550); 1531 W. ma granice z →Bienkowem dobrze oznaczone kopcami (CP 111, 130); 1553 kopiec węgielny pomiędzy wsiami W., Nowiec i →Chlebowo (KoścZ 28, 542-543); 1563, 1565, 1567, 1576, 1580, 1581 mł. →p. 3; 1564 dwór w W. →p. 3.

3. Własn. szlach. 1400-31 Dziersław Wczele z W. i →Ostrowieczna: 1400-22 tenże śwd. (WR 1 nr 484; WR 2 nr 370; WR 3 nr 321, 359, 408, 700); 1408 tenże toczy proces z Marcinem z Piotrowic1Jednoznaczne ustalenie pochodzenia Marcina jest niemożliwe →Piotrowice (k. Osiecznej), przyp. 1 o poręczenie; świadkowie zeznają, że Marcin i Dziersław mieli wyznaczony termin w sądzie w czasie, gdy na rozkaz króla [Władysława Jag.] zdobywano Drahim [1407] (WR 3 nr 391); 1411 tenże toczy proces z Filipem Trąbińskim (WR 3 nr 450); 1415 tenże wraz z [Dobrogostem] z Włościejewek [kaszt.] gieckim i [swoim?2O problemach z interpretacją pokrewieństw opisanych w niegramatycznie sformułowanej zapisce szerzej →Konarskie. ] bratem Peregrynem z Konarskiego toczy proces przeciwko Tyfanowi z Łowęcic [pow. pyzdr.] o 15 grz.; ich pełnomocnikiem jest Stanisław z W. (PyZ 3, 93-93v); 1422-24 tenże posiadacz zastawny [cz.] →Ostrowieczna (WR 3 nr 951, 952; KoścZ 5, 501, dawniej k. 152); 1423 tenże niegdyś z W., śwd. (WR 3 nr 970); 1424-25 tenże z Ostrowieczna toczy różne procesy →Ostrowieczno; 1425 tenże z Ostrowieczna toczy procesy z opatami lub.: [Wojciechem] i konwentem lub. o 2 klacze wartości 4 grz., które zostały zabrane z folw. Małpino mnichowi Maciejowi (ACC 8, 182), a 1428 z Mikołajem (KoścZ 9 k. 60, 67); 1431 tenże niegdyś z W. kwituje opata Mikołaja i konwent lub. z 30 grz. długu (Wp. 5 nr 525; DBL nr 162 reg.).

1403-15 Stanisław z W.: 1403 tenże wraz z sołtysem Kadzynia i innymi [sołtysami?] z Drzonka i Łęgu oraz włodarzem (villicus) z Tworzykowa toczy proces przeciwko Sędziwojowi Zaborowskiemu3Stanisław wystąpił w tej zapisce w otoczeniu sołtysów, może więc był sołtysem w W (KoścZ 2, 48v); 1415 tenże →wyżej.

1404-05 Dobrogost [h. Wczele z Włościejewek, kaszt.] giecki zawiera ugodę z Sędziwojem Zaborowskim [z →Dobczyna] m.in. o rozgraniczenie Dobczyna i W. (ZSW nr 789; KoścZ 2, 100v).

1411 Dobiesława z W. toczy proces ze Stanisławem ze wsi Olsze (PZ 3, 160v).

1428 Anna [c. Sędziwoja z Uzarzewa], ż. Jana Pasikonia z Włościejewek [najpewniej krewnego kaszt. giec. Dobrogosta], ma oprawę zapisaną na całej dziedzinie Masłowo i 1/2 W. (KoścZ 9, 5v).

1450-76 Mik. Pasikoń z Włościejewek, →Konarskiego, →Chlebowa, →Masłowa i W., [prawdop. ojciec Dobrogosta i Wawrzyńca]: 1450 tenże zapisuje swojej ż. Jadwidze po 250 grz. posagu i wiana na W. i 1/2 Masłowa (PG 4, 49); 1470 tenże z Konarskiego, Chlebowa, Masłowa i V. toczy proces z Mik. Westerskim z Pokrzywnicy (KoścZ 15 k. 439, 529); 1476 tenże z Konarskiego, Chlebowa, Masłowa i W. (PG 9, 64v).

1485 Adam Nowomiejski [z Nowego Miasta w pow. pyzdr., syn Piotra Miłosławskiego] sprzedaje swemu stryjowi Janowi Rozdrażewskiemu 1/3 dóbr po matce w Nowym Mieście i przyległych wsiach, w tym m.in. w V., za 1700 grz. (PG 10, 31).

1488-1521 Dobrogost Pasikoń (ojciec Wawrzyńca) i 1488-1514 Wawrz. Pasikoń bracia z W. i m.in. →Konarskiego, [zapewne ss. Mik. Pasikonia z →Konarskiego]: 1488 tenże Dobrogost daje temuż Wawrzyńcowi w działach W., Chlebowo, Konarskie i wolnych kmieci w Masłowie, a otrzymuje od niego w zamian Grąbkowo, Śląskowo, Golejewo, Masłowo i 1/3 Stwolna (PG 10, 99v); 1489 tenże Wawrzyniec daje temuż Dobrogostowi pewne dobra, zachowując sobie G. oraz 2 stawy i mł. w Chlebowie (PG 10, 123v); 1493 tenże Wawrz. Pasikoń z W. (PG 10, 191v); 1500, 1509 kmiecie z wsi kap. pozn. Bienkowo skarżą się, że są zmuszani przez pana [Wawrzyńca?] Pasikonia do prac przy koszeniu łąk [w W.] (CP 111 k. 9, 28v-29); 1510 folw. pana Pasikonia →p. 5; 1511, 1513 tenże Wawrz. Pasikoń z W. (PG 14, 252; Cieplucha 288); 1513 tenże Wawrzyniec →niżej; 1514 tenże Wawrzyniec daje w działach temuż Dobrogostowi wsie W., Masłowo, Konarskie i Chlebowo, a Dobrogost zapisuje mu czynsz 15 grz. na 1/2 wsi Grąbkowo, Śląskowo, Golejewo i Stwolno oraz na całych wsiach W., Masłowo, Konarskie i Chlebowo (PG 15, 11); 1521 tenże Dobrogost →niżej.

1513 Anna wd. po Janie Kołudzkim, ż. Jana Dobczyńskiego, kupuje z zastrz. pr. odkupu od Wawrz. Pasikonia W. za 300 grz., a następnie sprzedaje z zastrz. pr. wykupu swojemu mężowi 1/2 W. za 150 grz. (KoścZ 19, 39v-40).

1521-50 Wawrz. Pasikoń Pogorzelski, syn Dobrogosta, brat Andrzeja Pogorzelskiego: 1521 tenże wraz z ojcem Dobrogostem zapisuje swej ż. Konstancji, c. Hieronima Rozdrażewskiego kaszt. przem., po 350 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi W., Masłowo, Chlebowo i Konarskie; wspomn. Dobrogost daje wymienione wsie Wawrzyńcowi (PG 15, 412v-413); 1528 tenże zapisuje swej ż. Konstancji po 425 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi W., Masłowo, Chlebowo, Konarskie i Jarosławki (PG 16, 224v); 1535 tenże daje swemu bratu Andrzejowi Pogorzelskiemu i swej ż. Konstancji Nowomiejskiej dobra W., Masłowo, Chlebowo, Konarskie i Jarosławki do czasu, gdy jego starszy syn Jan ukończy 20 rok życia (PG 16, 761v); 1536 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Ujejskiemu całą wieś W. za 200 grz. (PG 17, 25v); 1550 tenże jest winien swojej c. Konstancji, ż. Łukasza Jezierskiego, 2000 zł [tytułem posagu?], zapisanych jej na W. i Masłowie (PG 92, 120); 1555, 1557, 1558 tenże wspomn. jako zm. →niżej; 1563, 1569 wd. po tymże →niżej.

[A. 1547] Mik. Pogorzelski →p. 5.

1550 Konstancja Jezierska →wyżej; 1555 taż zostaje wwiązana w W. i Masłowo na poczet sumy 2000 zł zapisanej jej przez zm. ojca Wawrzyńca (KoścG 10, 391v); 1557 taż kwituje swoich braci Jana, Hieronima, Wawrzyńca i Sebastiana Pogorzelskich z zapłaty 2000 zł, które miała zapisane na W. i Masłowie przez nieżyjącego ojca Wawrz. Pasikonia i tychże braci (PG 101, 289); 1557 wspomn. Hieronim Pogorzelski zapisuje swojej ż. Dorocie Rosnowskiej po 1200 zł posagu i wiana na połowie swych dóbr, które uzyskał w działach ze wspomn. braćmi Janem, Wawrzyńcem i Sebastianem, w tym części W. (PG 19, 422v); 1558 Jan Pogorzelski syn zm. Wawrzyńca sprzedaje swoim braciom Wawrzyńcowi i Hieronimowi swoje cześci po ojcu i matce, m.in. w W., za 2500 grz. (PG 19, 639); 1559 wspomn. Wawrz. Pogorzelski zapisuje swojej ż. Małg. Ujejskiej po 1250 zł posagu i wiana na połowie swych dóbr, w tym na W. (PG 103, 756); 1562 wspomn. Sebastian Pogorzelski w działach z braćmi Hieronimem i Wawrzyńcem otrzymuje m.in. W., które następnie daje swojej matce Konstancji w dożywocie (PG 106, 406v); 1563 woźny sądowy ma dokonać w dworze w W. wizji ciała zm. Wawrz. Pogorzelskiego; Konstancja Nowomiejska matka zm. oskarża o zabójstwo syna jego sługę Mac. Brudnowskiego (KoścG 14, 27); 1569 Konstancja wd. po Wawrzyńcu [synu Dobrogosta] ceduje na syna Sebastiana swoją oprawę na W. i Chlebowie, a na syna Hieronima oprawę na Konarskim i Jarosławkach (WsG 16 k. 279, 281).

1510 w W. jest 6 1/2 ł. os., 2 karczmy, 4 zagr. oraz folw. pana [Wawrz.?] Pasikonia →p. 5; 1530 pobór od 3 ł. (ASK I 3, 134); 1563 pobór od 9 ł., 1 karczmy dor. i dziedzicznego mł. korzecznego o 1 kole (ASK I 4, 201v); 1565 pobór od 9 ł., [mł.] korzecznika o 1 kole, karczmy dor., 3 zagr. i biednego komornika (ASK I 4, 283v); 1567 pobór od 9 ł., karczmy dor., 2 [? tekst nieczytelny] zagr. i mł. dor. o 1 kole (ASK I 5, 379); 1576 pobór od 8 ł., karczmy dor. i mł. dor. (ASK I 5, 639v); 1580 pobór od 4 1/2 ł., mł. korzecznika o 1 kole i 2 rzem. (ASK I 6, 305v); 1581 pobór od 4 1/2 ł., 2 zagr., 2 komornic, 2 rzem., z których jednego zwą dudarz, oraz od mł. korzecznego dor. o 1 kole (ŹD 87; ASK I 6, 493v).

Mieszkańcy: 1420 Maciej karczmarz →p. 5.

4. 1403 Stanisław [sołtys?] z W. →p. 3; 1425-45 Szczepan (Stephanus) sołtys z W. (KoścZ 8, 147v; KoścZ 12, 618).

5. 1404-20 Szymon pleb. w W.: 1404 tenże toczy proces z Sędziwojem z Zaborowa o kmiecia z Dobczyna (ACC 1 k. 59, 66a); 1407 tenże toczy proces z Czewlejem z Dobczyna (ACC 2, 78); 1420 tenże toczy proces z [braćmi] Adamem i Janem z Ostrowieczna, którzy twierdzą, że nie zostali przez niego wezwani do sądu we właściwym terminie, przez co [nie stawiwszy się] zostali skazani za znieważenie sądu; wyrok ten ogłoszono w wielu kościołach, przez co zostali zniesławieni; swoją szkodę oceniają na 20 grz. (ACC 4, 159); 1420 tenże toczy proces z Maciejem karczmarzem z W. (ACC 4 k. 171, 181, 187); 1420 tenże ustanawia pełnomocnika w konsystorzu pozn. (ACC 4, 180); 1420 tenże toczy proces z Janem Pasikoniem [z Włościejewek] (ACC 4, 180v).

1449-50 Mikołaj pleb. w W.: 1449 tenże toczy proces z Janem Twardowskim pleb. w Dolsku o wiard. dzies. z 1 ł. w Chlebowie, 1 ł. w Rusocinie i o przynależność par. wsi Malinie; strony zawierają ugodę, zgodnie z którą sporna wieś ma odtąd należeć do par. W., zaś dzies. ze wspomn. łanów do plebana w Dolsku (AE I 170); 1450 tenże zawiera ugodę z Janem Kościańskim kan. głuszyńskim, zgodnie z którą wiard. dzies. z Chrząstowa należeć mają do par. W., z wyjątkiem 3 wiard. należnych dla stołu bpa pozn., które będą płacone kanonikowi głuszyńskiemu i jego następcom (ACC 32, 2).

1466 Mik. Brzeźnicki pleb. w W. [może tożsamy z poprzednim?] toczy proces z Bartoszem z Jarosławek o szkody w Racławkach [pow. pyzdr.] wartości 4 grz. (ACC 45, 112); 1480 [tenże?] Mikołaj pleb. w W., śwd. (DBL nr 325).

1483 Paweł Paszek pleb. w W., współkolator kościoła par. w Panience (ACC 61, 107v-108).

1495 Jakub Kęszycki pleb. w W. (KoścG 4, 82).

1510 w W. kościół par. Ś. Marii Magdaleny, patronatu dziedziców; do par. należą wsie W., Bienkowo, Chrząstowo, Łążek, Jarosławki, Rusocin, Malinie, Chlebowo, Masłowo, Dobczyn i Olsze; pleban pobiera meszne ze wszystkich wsi par. oraz dzies. wiard. z 6 1/2 ł. os., 2 karczem, 4 zagr. oraz folw. w W., ponadto dzies. ze wsi Łążek, Jarosławki, Olsze, połowy Masłowa oraz folwarków w Rusocinie, Chlebowie i Dobczynie (LBP 106-107).

1547 Jan Łaszczyński syn i spadkobierca szl. i czcigodnego Mik. Łaszczyńskiego, który przez długi czas był plebanem (curatus) w W. i tam zm., pozywa Bartłomieja Grudzielskiego [z Grodzielca, obecnie Grudzielec, pow. kal.] o to, że będąc zarządcą Mik. Pogorzelskiego w W., po śmierci Mik. Łaszczyńskiego zabrał z plebanii 12 miar pszenicy, 2 krowy, 3 cielaki, 5 kóp kur i kogutów oraz kopę gęsi wartości 25 grz.4Już w 1545 Wawrz. Łaszczyński pozywał Wawrz. Grudzielskiego o zajęcie wspomn. dóbr po szl. i czcigodnym Mik. Łaszczyńskim (KalZ 25, 69v); w zapisce tej nie mówi się, że Mikołaj był pleb. w W (KalZ 25, 221v).

1564 dzies. wiard. z Masłowa, Dobczyna i Chrząstowa, wsi w par. W., nal. do klucza dóbr bpów pozn. w Krobi (IBP 309).

7. SzPozn. 435-436; Now. 2, 410.

1 Jednoznaczne ustalenie pochodzenia Marcina jest niemożliwe →Piotrowice (k. Osiecznej), przyp. 1.

2 O problemach z interpretacją pokrewieństw opisanych w niegramatycznie sformułowanej zapisce szerzej →Konarskie.

3 Stanisław wystąpił w tej zapisce w otoczeniu sołtysów, może więc był sołtysem w W.

4 Już w 1545 Wawrz. Łaszczyński pozywał Wawrz. Grudzielskiego o zajęcie wspomn. dóbr po szl. i czcigodnym Mik. Łaszczyńskim (KalZ 25, 69v); w zapisce tej nie mówi się, że Mikołaj był pleb. w W.