WILKOWO

1401 or. Wilcowo (KoścZ 2, 5v), 1411 Wylkowo (DBL nr 141), 1429 Vilcowo (ACC 12, 54), przekazy o nieokreślonej lokalizacji.

1362 Mik. Wilkowski notariusz publ., śwd. (Wp. 6 nr 202).

1401 Kachna [Falkenhainowa] z Piotrowa [k. Czempinia] z bratem [Piotrem] przegrywają proces z Dobieszem Zadorą i mają mu zapłacić 6 grz., ponieważ nie uwolnili W. [może to Wilkowo Polskie położone najbliżej Piotrowa i Zador?] od roszczeń in. osób; Kachna wyszła z sądu, nie dawszy Dobieszowi poręki (KoścZ 2 k. 5v, 20).

1411 Henryk i Jan bracia przyrodni z W.1Jan występuje w 1411 w Wilkowie Polskim, ale brak przesłanek, by łączyć te osoby. Wydawca dok. łączył Henryka i Jana z Wilkowem Polskim, na co jednak brak dowodów kupują od prac. Michała, Jana i Andrzeja sołectwo w →Kosowie, wsi nal. do kl. w Lubiniu, za 13 grz. (DBL nr 141).

1421 Mikołaj wicepleb. w Swarzędzu oskarża pleb. w W.2W rpsie początkowo zapisano, że pleb. pochodził ze Śmigla; może wskazuje to, że chodzi o Wilkowo Polskie leżące k. Śmigla [imienia nie podano], że gdy wstąpił z pewnym Łukaszem do domu tegoż pleb. i odłożył swój miecz, wtedy kobieta plebana (mulier dicti plebani) zabrała go i zastawiła w karczmie (ACC 5, 119v).

1429 Stanisław syn Sławka z V. i Katarzyna c. Mik. Kreczmera z V. zeznają, że zawarli przed 3 l. małżeństwo w kościele w V. [przekaz ten dotyczy zatem Wilkowa Niemieckiego albo Wilkowa Polskiego]; kobieta dodaje, że mąż wyrzucił ją z domu; oficjał nakazuje Stanisławowi przyjąć ją ponownie i dać porękę za jej bezpieczeństwo (ACC 12, 54).

1430 Anna Wilkowska wraz z dziećmi ma otrzymać od Sędziwoja Będlewskiego 13 grz. 16 gr z tytułu poręki za Bogusza Koszuckiego; Anna przyznaje, że utraciła dok. poświadczający ten dług (WR 3 nr 1392; KoścZ 9, 245v).

1437 Jakub, Filip i Mikołaj z W. toczą proces z Mik. Bylęckim (KoścZ 12, 16).

1470 Krzczon [Krystyn] Goździchowski [z →Goździchowa], z W. [może Wilkowa Polskiego?]; bracia Mikołaj kan. [kolegiaty NMP in Summo w Poznaniu], Piotr, Stanisław i Jan z Otusza przyrzekają mu spłatę 20 grz. półgr, którą to sumę zapisał Krzczonowi ich zm. ojciec [Jan Ciesielski z Otusza] (PG 57, 37v).

1485 (kop. 1795) Paweł Wilkowski tenut. gnieźn.3W l. 1483-87 tenut. gnieźn. był Andreollus Gwasco z Soldai (G.Star. 40); być może Paweł był jego rządcą, może zaś chodzi tu o błąd w późnej kopii, śwd. (Ląd 21 [dawniej C 12], 17v).

1502 Piotr Dąbrowski zeznaje, że ukradł konia panu Wilkowskiemu (SBP 342).

1525 Sebastian Wilkowski notariusz publ., śwd. (AC 2 nr 1788).

1528 Stefanek Wilkowski4Mało prawdopodobne, aby był tożsamy ze Stefanem Wilkowskim występującym w Wilkowie Niemieckim w l. 1517-68 (wśród dłużników Góreckiego występują głównie mieszczanie i Żydzi) wymieniony w testamencie zm. Jana Góreckiego wicewojewody pozn. jako jego dłużnik na sumę 13 fl. (AC 2 nr 1812).

1543 Anna Wilkowska mniszka w Owieńskach (AE VIII 333).

1426-1537 studenci w Krakowie [wielu z nich na pewno z miejscowości o nazwie Wilkowo bądź Wilków poza woj. pozn. i poza Wlkp., →Uwaga 5]: 1432 Stanisław syn Mikołaja, 1449 Bernard syn Mikołaja, 1473 Tomasz syn Jana [może tożsamy z Tomaszem synem Jana Kotwicza z →Wilkowa Niemieckiego notowanym 1469-70?], 1485 Sasin syn Mikołaja, 1502 Mikołaj syn Janusza, 1504 Jan syn Wojciecha, 1519 Mikołaj bakałarz, 1521 Maciej syn Tomasza, 1525 Wawrzyniec syn Macieja, 1527 Wojciech syn Macieja, 1537 Abraham Szacin (Metryka 1 nr 32e/038, 49e/053, 73h/195, 85e/141, 1502h/263, 1504h/339; Metryka 2 nr 1521e/094, 1525e/063, 1527e/079, 1537e/042; NKProm. nr 1519/70).

Uwaga: 1. Nazwa miejscowa Wilkowo lub Wilków jest na ziemiach pol. bardzo popularna. W samej Wielkopolsce obok Wilkowa k. Buku, Wilkowa Niemieckiego i Wilkowa Polskiego w woj. pozn. mamy jeszcze w woj. kal. wsie Wilkowo k. Sępólna Krajeńskiego, k. Barcina oraz k. Kcyni, a także Wilków k. Konina (w literaturze zaś wzmiankowane jest też Wilkowo k. Kalisza, o którym →Wilkowo Niemieckie, przyp. 5). W pobliżu granic z Wielkopolską leżą ponadto Wilków k. Głogowa (od którego zapewne bierze nazwę →Wilkowska Struga) oraz Wilkowo k. Świebodzina. Z tym ostatnim zapewne związane są wzmianki z 1276 o Florianie kapelanie de Wilcovia (Wp. 1 nr 462; zapis nie wyklucza jednak również Wilkowyi w pow. pyzdr. – tak Now. 2, 400), z 1314 o Bodzęcie z W. wuju Jaktora z Klemska [obecnie Klępsk] i Andrzeju pleb. w W. (Wp. 2 nr 972; Now. 2, 487-488) oraz z 1360 o Bartłomieju pleb. w W. (Wp. 3 nr 1422; Now. 2, 487-488).

2. Ze względu na podobieństwo paleograficzne zapisu nazwisk urobionych od nazw wsi Wilkowo (Wilkowski, Wilkowska) i Wilkonice (Wilkoński, Wilkońska) niektóre z cytowanych przekazów mogą odnosić się do →Wilkonic i →Wilkonic Małych (→Uwaga 3; →Wilkowo Niemieckie, Uwaga).

3. Teodoryk Wilkowski, wzmiankowany w literaturze (T. Jurek, Omagialitas alias manowstwo. Przyczynek do dziejów recepcji prawa lennego w średniowiecznej Wielkopolsce, w: Kościół, kultura, społeczeństwo. Studia z dziejów średniowiecza i czasów nowożytnych, Warszawa 2000, s. 264) jako uczestnik toczącego się w 1407 procesu z Hinczą Wezenborgiem (KoścZ 3, 58v), to w rzeczywistości Wilkoński z →Wilkonic.

4. Jan Wilkowski wzmiankowany w 1476 jako mąż Anny z Łoskunia (PG 9, 48), a w 1497 jako zm. ojciec Barbary ż. Stan. Worowskiego (PG 7 s. 303, dawniej k. 151v), pochodził z Wilkowyi w pow. gnieźn.

5. Jan syn Świętosława z W. student w Krakowie w 1426 (Metryka 1 nr 26/117), następnie akolita diec. pozn., który w 1441 został uwolniony od ekskomuniki za zabójstwo kapłana (Repertorium Poenitentiariae Germanicum, t. 1, Tübingen 1998, nr 675), wreszcie diakon diec. pozn., wspomn. w 1443 jako śwd. w dok. spisanym w Narni [Włochy] (Z. Hlediková, Polští duchovní strany podjednou v Čechách poloviny 15. století, w: Ecclesia – regnum – fontes. Studia z dziejów średniowiecza, Warszawa 2014, s. 564) pochodził najpewniej z mazowieckiej części diec. pozn. (z Wilkowa, obecnie Wilkowa Polskiego k. Zakroczymia, ewentualnie z Wilkowa k. Białej Rawskiej), na co wskazuje fakt, że według wzmianki z 1441 podlegał on jurysdykcji oficjała warszawskiego.

1 Jan występuje w 1411 w Wilkowie Polskim, ale brak przesłanek, by łączyć te osoby. Wydawca dok. łączył Henryka i Jana z Wilkowem Polskim, na co jednak brak dowodów.

2 W rpsie początkowo zapisano, że pleb. pochodził ze Śmigla; może wskazuje to, że chodzi o Wilkowo Polskie leżące k. Śmigla.

3 W l. 1483-87 tenut. gnieźn. był Andreollus Gwasco z Soldai (G.Star. 40); być może Paweł był jego rządcą, może zaś chodzi tu o błąd w późnej kopii.

4 Mało prawdopodobne, aby był tożsamy ze Stefanem Wilkowskim występującym w Wilkowie Niemieckim w l. 1517-68 (wśród dłużników Góreckiego występują głównie mieszczanie i Żydzi).