BARCICE

1416 kop. 1455-1459 Barczicze (MK 3, 117v), 1423 or. Barcicze (PP 6 nr 150), 1429 or. Barczycze (PP 6 nr 96), 1429 or. Barcycze (PP 6 nr 148), 1432 or. Barczice (PP 6 nr 506), 1563 or. Barcziczie (ASK I 46, 151), obecnie Barcice Drwalewskie, 9,5 km na ENE od Grójca.

1. 1429 dystr. czer. (PP 6 nr 96); 1449 dystr. warsz. [!] (MK 4, 148v); 1511 n. pow. grodz., dystr. czer.

(PułtTest 1, 413); 1452 n. par. Pieczyska (Czer. XXVII).

2. 1429 Słonawa w dystr. czer. leży obok gran. dziedzictwa B. (PP 6 nr 96).

3. Włas. szlach. 1409 Trycz [z B.?] pozwany przez [Jana Pilika] z Łosia chorążego czer. [na roki] trzeciego dnia po przybyciu księcia [Janusza I] o odejście kmiecia, który samoszóst [tj. z pięcioma osobami] uszedł do Trycza bez zgody swego pana (Czer. nr 148).

1416-28 Adam Trycz Barcicki z B., z Pieczysk, h. Prus (Chwal. 54), syn Trycza (Czer. nr 520): 1416 tenże kupuje od Piotra z Falenicy za zgodą jego żony Zuchny dziedzictwa Falenica i Grabie wraz z młynem w dziedzictwie Mlądz nad Świdrem za 400 kóp gr pras. (MK 3, 117v); 1419 tenże toczy proces z Mikołajem z Piotrkowa Wielkiego [pow. warsz.] o podział dóbr Ossówno [z. liw.]; w ramach porozumienia dzielą między siebie dobra rozciągające się wzdłuż drogi z Liwa do Warszawy w ten sposób, że Adam otrzymuje połowę na prawo [późniejsze Ossówno Nowe], a Mikołaj na lewo [Ossówno] (Czer. nr 1149; MK 3, 99; SHGLiw. 143); 1422 tenże sprzedaje Piotrowi, [Siemionowi] i Marcinowi z Wierzuchowa [Pruskiego, pow. warsz.] prawo bliższości do Borakowa [pow. warsz.] za 20 kóp gr posp., ma przy tym spłacić swoje siostry [stryjeczne, córki Sędka z Borakowa] Katarzynę, Helenę i Wichnę (MK 3, 88; SHGWarsz. 310); 1422 tenże ustanowiony przez Piotra Faleńskiego [z Falenicy] jego pełnomocnikiem w sprawie przeciwko [Mikołajowi] prepozytowi z Błonia1Kościół par. w Błoniu był od 1288 r. prepozyturą opactwa kanoników regularnych w Czerwińsku (SHGWarsz. 10-11) o wyrządzone krzywdy (Warsz. 1, 36v), 1422 tenże Adam Trycz Barcicki (debarcisski) pozwany przed sąd książ. (Warsz. 1, 40v); 1423 od tegoż Jan z Kośmina pożycza 40 kóp gr pras. do najbliżego święta Ofiarowania Pańskiego [2 II], gdyby zaś nie dopełnił obowiązku spłaty długu, wówczas traci na rzecz Adama Trycza połowę młyna w Kośminie wraz z połową sadzawki, działki, gdzie mieszka młynarz, oraz wszystkich innych pożytków z młyna; obaj mają wówczas [prawo] osadzać młynarza, a Adam będzie mieć prawo połowu ryb, będzie też zobowiązany do dbałości o połowę grobli (PP 6 nr 150); [1424] tenże sprzedaje braciom Trojanowi i Mikołajowi z Opaczy [pow. warsz.] 2 wł. w Rakowcu [pow. warsz.] za 28 kóp gr posp. (MK 3, 22v); 1425 tenże kupuje od sław. Anny c. Jakuba [Jakusza] Prusina wójta czer. wsie Drogostowo, Wanszewo [niezident.] i połowę Mniszewa wraz z łąką i ogrodem w Warce, za 500 kóp gr pras. (PP 5 nr 54); 1425 tenże ustanawia Piotra z Sobiń swoim pełnomocnikiem w sprawach dot. dziedzictwa Drogostowo, zwłaszcza w przypadku długów (Czer. nr 1889); 1427 temuż Michał Rakowicki płaci karę niestane (Warsz. 1, 293v); 1428 tenże z Pieczysk wraz z Witem z Sobieni cześnikiem czer. oraz Wojciechem z Chabdzina rozjemcą w sporze między Katarzyną a Fechną, obie z → Cieciszewa (ArchPotul. 1a nr 6 s. 20); 1428 temuż Jan z Gościańczyc jest winien 18 kóp i 20 gr, z których połowę ma zwrócić na dzień ś. Marcina [11 XI], a resztę na następne Boże Narodzenie (MK 333, 127v; PP5 nr 837) 2Warto zwrócić uwagę, że stronami w transakcjach przeprowadzonych przez Adama Trycza byli inni przedstawiciele rodu Prusów, z Piotrkowa Wielkiego, Wierzuchowa Pruskiego, Opaczy, Rakowca, Gościańczyc. (Chwal. s. 45, 47-49, 53-55). Być może Prusem był również Piotr Faleński z Falenicy (Chwal. 57).

1429-62 Mikołaj Trycz z B., z Pieczysk, h. Prus, syn Adama, → p. 6; 1429 tenże oraz Wawrzyniec, Piotr i Anna dzieci Adama Trycza z B. otrzymują od Jana z Kośmina połowę młyna, sadzawki i działki młynarza w Kośminie, w związku z długiem niespłaconym ich ojcu (PP 6 nr 148); 1432 tenże wraz z bratem Wawrzyńcem są winni Mikołajowi z Kłopoczyna [pow. bial.] 100 grz. gr krak. do zwrotu w ciągu roku od najbliższego Bożego Narodzenia (PP 6 nr 504); 1432 tegoż wraz z braćmi Wawrzyńcem i Piotrem Anna c. Piotra z Falenicy kwituje z zadośćuczynienia jej za dobra ojczyste i macierzyste Falenicę i Grabie oraz za młyn w Mlądzu (PP 6 nr 418); 1432 ciż są winni wspomn. szl. Annie c. zm. Piotra z Falenicy, ż. Borzyma z Klwowa [pow. rad.] 46 kóp gr zwrotnych w ciągu 5 lat (PP 6 nr 506); 1432 tymże Zuchna wd. po Piotrze z Falenicy użycza na 2 lata połowę dziedzictwa Falenica – którą trzyma dożywotnio – w zamian za 4 kopy gr, a po tym okresie dobra te mogą albo wrócić do Zuchny albo po nowej umowie pozostać w ręku Mikołaja, Wawrzyńca i Piotra (PP 6 nr 507); 1441 ciż dziedzice z Pieczysk odstępują Mikołajowi, Janowi i Pełce z Kobylina swe dziedzictwo Grabie i Falenica wraz z młynem zw. Tracz w zamian za 1 mr. w Lutkówce [pow. tarcz.] oraz za 300 kóp gr w półgr (MK 3, 265; SHGWarsz. 134); 1445 tenże → niżej: Anna; 1449, 1452 tenże → niżej: Adam Trycz; 1461 tenże → p. 6; 1462 tenże z bratem Piotrem i bratankiem Adamem → Pieczyska (Warsz. 3, 887).

1429-45 Wawrzyniec Trycz z B., z Pieczysk, h. Prus, syn Adama Trycza: 1429, 1432 tenże → wyżej: Mikołaj Trycz; 1432 od tegoż jego szwagier (gener) Wigand z Ostrołęki pożycza 100 grz. w monecie pol., które ma zwrócić w ciągu roku od najbliższego Bożego Narodzenia (PP 6 nr 503) 3PiętElita 52 uznaje, że Wigand z Ostrołęki był teściem Wawrzyńca Trycza, jednakże brak poświadczenia, by któraś z córek Wiganda, czy to Dorota, jak wskazuje J. Piętka, czy też Anna była ż. Wawrzyńca. Z racji użycia określenia: gener – szwagier, bardziej prawdopodobne jest, że to druga ż. Wiganda, Anna była siostrą Wawrzyńca; 1433 tenże uzyskuje główszczyznę za kmiecia, nałożoną na panią Janową Zyrzeńską (Szyreńską) [z Zerznia, w pow. warsz.], która ma być zapłacona w ciągu 6 tyg. pod sankcją kary pięćdziesiąt (Warsz. 2, 227); 1437 tenże przebywa w otoczeniu ks. Bolesława IV, najpierw podczas pobytu księcia w Błoniu a następnie w Bądkowie (MK 3 k. 161, 207v); 1440 tenże zwolniony przez ks. Bolesława IV z wszelkich kar książ. z wyjątkiem kary piećdziesiąt, 2 gr dla sędziego i 1 gr dla podsędka, → p. 4 (MK 3, 150); 1441 tenże: wyżej: Mikołaj Trycz; 1445 tenże → niżej: Anna.

1429-62 Piotr Trycz z B., z Pieczysk, h. Prus, syn Adama Trycza, → p. 6: 1429, 1432, 1441 tenże → wyżej: Mikołaj Trycz; 1445 tenże → niżej: Anna; 1449, 1452 tenże → niżej: Adam Trycz; 1461 tenże → p. 6; 1462 tenże z bratem Mikołajem i bratankiem Adamem → Pieczyska (Warsz. 3, 887); 1466 12 XII tenże wspomn. jako zm. → niżej: Adam Trycz.

1429-45 Anna z B. h. Prus, c. Adama Trycza: 1429 taż → wyżej: Mikołaj Trycz; 1445 taż, ż. Zygmunta z Woli Rzeszotkowej [pow. rad.] kwituje swych braci rodzonych [Mikołaja] kan. warsz., Piotra pleb. w Brochowie i Wawrzyńca z zadośćuczynienia za dobra ojczyste i macierzyste (MK 3, 326v-327).

1449-1512 Adam Trycz z B. i z → Pieczysk, właśc. Niegowa i Ślubowa [pow. kam.] oraz Borakowa, h. Prus, syn Wawrzyńca Trycza: 1449 tenże wraz ze swoimi stryjami Mikołajem i Piotrem sprzedaje kapitule warsz. roczny czynsz odkupny z dóbr B. w wysokości 4 kóp gr szer., w zamian za 50 kóp gr (AECVars. s. 17, nr 57; MK 4 k. 145, 148v); 1452 tenże wraz ze stryjami Mikołajem i Piotrem funduje kośc. parafialny w Pieczyskach (Czer. XXVII); 1462 tenże ze stryjami Mikołajem i Piotrem → Pieczyska (Warsz. 3, 887); 1462, 1464 ż. tegoż z Pieczysk Małgorzata zbywa Janowi z Obrębu wójtostwo we wsi Lewiczydół w dystr. pułt. [Lewice, pow. nowom.?] za 50 kóp gr (Warsz. 3 k. 896, 1028-1029); 1466 tenże z P. wykonawcą testamentu swego zm. stryja Piotra Trycza (AE II 171v); 1479 w procesie tegoż z Niegowa ze Szczepanem, Janem, Andrzejem i Mikołajem oraz ich nieletnim rodzeństwem, dziećmi Zygmunta z Mirowic [pow. tarcz.] na strony zostaje nałożona kara umowna (vadium) w wysokości 500 kóp gr w półgr (Warsz. 5, 192; MZH nr 546); 1484 ż. tegoż z Pieczysk, Barbara c. zm. Andrzeja Karskiego z Kars [pow. rac.] sędziego płoc. oświadcza, że ojciec zadośćuczynił jej za dobra ojczyste i macierzyste (MK 9, 168v; 1492 taż Barbara kwituje swych braci rodzonych Jana Gołkowskiego skarbnika warsz. oraz Andrzeja z Kars z zadośćuczynienia za dobra ojczyste i macierzyste (puściznę) (MK 18, 50); 1493 tenże z Pieczysk wraz z synem Janem ma wykazać się przed sądem posiadaniem przywileju książ. wydanego dla rodu Prusów [zgodnie z którym jego przedstawiciele mają pr. nieodpowiednie] (MZH nr 732)4Chodzi o przywilej Siemowita III i Kazimierza I dla potomków Windyki i Obizora (NKDMaz. 2 nr 266). Chwal. 57 interpretuję wzmiankę: „ debet ponere ius Pruszkye” jako odstąpienie od pr. pruskiego; 1506 tenże pozywa Jana syna Aleksego z Ogrodzenic, który zasłania się posiadanym przez siebie prawem Prusów, wobec czego Adam żąda okazania dowodu jego posiadania (MZH nr 849, 852); 1512 tenże w testamencie wyraża wolę bycia pochowanym w kośc. par. w Pieczyskach oraz dysponuje swoimi wsiami: Pieczyskami, Wolą Pieczyską i B., a także Ślubowem i Niegowem [pow. kam.] w dystr. warsz., przekazując je swoim wnukom po córkach: Adamowi, Janowi i Jakubowi, Piotrowi i Klemensowi oraz ich siostrom, dzieciom zm. Pawła z Ratoszyna [pow. rad.?] zrodzonym z Pauliny, Janowi Orzeszkowiczowi (Arciestowiczowi) z Falęcic [synowi Anny], Wawrzyńcowi i Mikołajowi z siostrami, dzieciom Dobiesława Kinickiego z Mniszewa, Adamowi synowi Wojciecha z Wysokinina [i Konstancji], wreszcie Piotrowi, Filipowi i ich siostrze Katarzynie dzieciom Andrzeja z Ujazdu [Ujazdowa, pow. niedzb.?]; spadkobiercy mają ufundować ołtarz w kośc. w Ślubowie, którego altarysta, uposażony rocznym dochodem 4 kóp gr w półgr, będzie zobowiązany odprawiać trzy msze tygodniowo, w tym jedną za zmarłych; ponadto Adam oświadcza, że jest winien 30 fl. węg. swemu zięciowi Janowi Orzeszkowi, polecając spłacić ten dług, jak również inny, mianowicie 40 grz. posagu, którego wypłatę Jan Orzeszek poręczył za dziedziców z Ratoszyna Feliksowi Bystrowskiemu; dalej polecił przekazać 1 kopę gr w półgr na remont kościóła w Pieczyskach; jako wykonawcy testamentu wskazani zostali: Piotr pleb. w Niegowie, Jakub pleb. w Jadowie [pow. kam.], Jan Rybieński syn zm. Gembrata! z Rybna [pow. gąb.?] i Wojciech Dzierżanowski (PułtTest. 1, 413-414; → Cedrowice, p. 6).

1493 Jan Trycz z B., z Pieczysk, h. Prus, syn Adama Trycza → wyżej: Adam Trycz.

Pobór: 1540-41 pobór od 2 wł. os. (ASK I 46 k. 67v, 102); 1563 ur. Wawrzyniec Mniszewski płaci pobór od 4 wł. os. (ASK I 46, 151); 1564 Wawrzyniec Mniszewski płaci pobór od 4 wł. os. (ASK I 46, 231v); 1573 pobór od 4 wł. os. (ASK I 46, 336v); 1576 Adam Mniszowski płaci pobór od 2 wł. os. (ASK I 46, 15); 1577, 1579 pobór od 2 wł. os. (ASK I 46 k. 361v, 392v).

Mieszkańcy: 1427 Fałek Koszula z B. świadkiem w sprawie o spłatę wstanego [opłata uiszczana przez kmiecia, kiedy opuszczał swe gospodarstwo] (Warsz. 1, 290); 1433 kmieć → wyżej: Wawrzyniec Trycz.

4. 1440 ks. Bolesław IV nadaje Wawrzyńcowi Tryczowi z B. pr. niem. dla dziedzictw B., Pieczyska, Falenica wraz młynem oraz Grabie i zwalnia tamtejszych kmieci z robót przy zamkach, wyłączywszy budowę nowych (MK 3, 150).

5. 1452 B. wraz z Wolą Pieczyską należy do nowo fundowanego kośc. par. w Pieczyskach, → p. 3: Adam Trycz (Czer. XXVII); 1603 dzies. z B. stanowią uposażenie wikariusza kośc. w Pieczyskach (AV 1, 87v; por. ŁOp. 3, 197).

6. 1422-61 Mikołaj Trycz, syn Adama z B., 1422 student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 22/027), 1433-39 oficjał warsz. (CP 28, 125; AE Ia 14)5NowDzieje 2, 237 oraz Królik 194 rozdzielają postać Mikołaja na dwie osoby: Mikołaja z Pieczysk oraz Mikołaja Trycza z B. Królik 194 dodatkowo utożsamia naszego Mikołaja z Mikołajem Pszczółką z Błonia; 1434-61 kan. warsz. (ACG-AAG, A 18, 291v; Warsz. 3, 716), 1444-56 pleb. w Sochaczewie (AE I k. 91v, 228v), 1449-61 pleb. w Białej (ACG-AAG, A 29, 9v; Warsz. 3, 716); 1461 kan. płoc. (Warsz. 3, 700).

1436-61 Piotr Trycz, syn Adama z B., 1435 student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 35h/084), 1437 tenże uzyskuje prowizję papieską na stanowisko pleb. w Brochowie [pow. soch.], wakujące po śmierci dotychczasowego pleb. Jana syna Dobiesława (BulPol. 5 nr 600); 1439 w sporze z tymże Piotrem Tryczem, od dwóch lat zajmującym stanowisko pleb. w Brochowie, pozostaje Mikołaj syn Tomasza, który uzyskuje papieską prowizje na tę plebanię (BulPol. 5 nr 904); 1441-49 tenże pleb. w Brochowie (MK 3, 265; MK 4, 148v); 1449 tenże prezentowany do objęcia pleb. w Brochowie (NowDzieje 2, 510); 1460-61 tenże pleb. w Sochaczewie (AC 2 nr 568; Warsz. 3, 700)6NowDzieje 2, 512, podaje błędną datę 1468.

1529 Stanisław syn Mikołaja z B. student Uniw. Krak. (MUK 2 nr 1529h/026).

7. Chwal. s. 57-58.

Uwaga: Transakcje z powołaniem na prawo bliższości zawierane przez przedstawicieli rodziny Tryczów z B. i z Pieczysk z przedstawicielami Prusów z Wierzuchowa wskazują na bliskie pokrewieństwo obu rodzin.

1 Kościół par. w Błoniu był od 1288 r. prepozyturą opactwa kanoników regularnych w Czerwińsku (SHGWarsz. 10-11).

2 Warto zwrócić uwagę, że stronami w transakcjach przeprowadzonych przez Adama Trycza byli inni przedstawiciele rodu Prusów, z Piotrkowa Wielkiego, Wierzuchowa Pruskiego, Opaczy, Rakowca, Gościańczyc. (Chwal. s. 45, 47-49, 53-55). Być może Prusem był również Piotr Faleński z Falenicy (Chwal. 57).

3 PiętElita 52 uznaje, że Wigand z Ostrołęki był teściem Wawrzyńca Trycza, jednakże brak poświadczenia, by któraś z córek Wiganda, czy to Dorota, jak wskazuje J. Piętka, czy też Anna była ż. Wawrzyńca. Z racji użycia określenia: gener – szwagier, bardziej prawdopodobne jest, że to druga ż. Wiganda, Anna była siostrą Wawrzyńca.

4 Chodzi o przywilej Siemowita III i Kazimierza I dla potomków Windyki i Obizora (NKDMaz. 2 nr 266). Chwal. 57 interpretuję wzmiankę: „ debet ponere ius Pruszkye” jako odstąpienie od pr. pruskiego.

5 NowDzieje 2, 237 oraz Królik 194 rozdzielają postać Mikołaja na dwie osoby: Mikołaja z Pieczysk oraz Mikołaja Trycza z B. Królik 194 dodatkowo utożsamia naszego Mikołaja z Mikołajem Pszczółką z Błonia.

6 NowDzieje 2, 512, podaje błędną datę 1468.