AUGUSTOWO

1561 or. sioła Augustowa (MK 99, 49v), 1563 or. Augustowo (Bielsk pomiara, 48), 1569 i 1570 Augustowo (ASK LIV 29 k. 2v, 4); 1576 Augustowo (LWP 1570-1576, 30), 1580 Augustowo (ASK I 47, 650v), 3 km na W od Bielska Podl.

1. pow. biel., par. katolicka Bielsk, diec. łucka (AHP Podlasie, 281); [par. prawosł. nieustalona, być może Narodzenia NMP lub Objawienia Pańskiego w Bielsku, diec. włodzim.1W Bielsku było pięć par. prawosł. (→ Bielsk, p. 5C do 5G). Brak jednoznacznych źródeł wskazujących na przynależność A. w XVI w. Zachowane wizytacje z XVIII w. również nie pozwalają na wyciągnięcie jednoznacznych wniosków, gdyż w 1726 r. A. nie zostało opisane w żadnej z par. (wtedy już) unickich w Bielsku (APL, ChKGK, sygn. 101). W wizytacjach z 1759 r. A. jest wspomniane jako podzielone: cz. w par. Narodzenia NMP, cz. w Przemienienia Pańskiego (LMAVB, f. 41-352, 857; f. 41-354, 865). Podobny podział zachowany jest także w wiz. z 1784 r. Do cerk. ś. Michała Archanioła należały 33 domy, do cerk. Narodzenia NMP 17 domów – LVIA, f. 634, op. 1, spr. 51 k. 43, 46v). Okręgi biel. cerk. były bardzo płynne (istnieje np. dekret z 1759 r. z komisyjnym rozgraniczeniem par. z powodu narosłych sporów między nimi) i to powoduje, że dokładne ustalenie, czy ten podział z połowy XVIII w. retrogresywnie odpowiada temu z XVI w. nie jest możliwe].

2. 1561 po pomiarze Stanisława Skoczka Dziewiałtowskiego [w 1560] „folwarki” i „włóki” august. graniczyły z gruntami Nestora Bańkowskiego (MK 99, 49); 1563 gran. A. „w okrąg na na pręczi obegnano”. Jedna ściana do gran. Bielska, druga od wł. wsi Piliki i Kosczyna (obecnie Szastały), trzecia ściana od wł. Młodzianowa (obecnie Stryki), od gruntu szl. Koledy i od Orzechowicz, czwarta ściana od wł. Proniewicz. Zaścianek, który w 1562 rewizor i kan. warsz. Adam Pilchowski dał w dzierżawę burm. Bielska Janowi Sękowskiemu (Bielsk pomiara s. 48, 56); 1576 wzm. tenże zaścianek (LWP 1570-1576, 30).

3. Włas. monarsza. Lokowana na gruntach miej. → Bielska przez mierniczego Stanisława Skoczka Dziewiałtowskiego ok. 15602„Włóki miasta Bielskiego siołmi z pomiary Pana Dziewiałtowskiego zasadzone” (Bielsk pomiara, 48) (Bielsk pomiara, 48); 1563 areał 164 wł. i zaścianek, w tym 2 wł. pleb. biel. (Bielsk pomiara s. 48-53)3We wspomnianym inwentarzu wymienieni są właśc. gruntów. Ze względu jednak na ich bardzo dużą liczbę (wieś miała 164 wł. a cz. gruntów miała więcej niż jednego właściciela) zrezygnowaliśmy z pełnego przytoczenia jej w haśle; 1576 164 wł. gruntu średniego i zaścianek 27 mr. (LWP 1570-1576, 30).

1577-80 pobór: 1577 dano od 80 wł. os., nie odebrano od 11 1/2 wł. i 1/3 pręta (ASK I 47, 145). 1580 pobór od 144 wł i 17 mr., nie oddano z powodu spalenia od 15 i 1/3 wł. (ASK I 47, 650v).

4. Miała status przedmieścia Bielska, a mieszkańcy mieli podlegać pr. miej. i być sądzeni przez wójtów biel. (Bukowski, Michaluk, Przywileje, 23).

1 W Bielsku było pięć par. prawosł. (→ Bielsk, p. 5C do 5G). Brak jednoznacznych źródeł wskazujących na przynależność A. w XVI w. Zachowane wizytacje z XVIII w. również nie pozwalają na wyciągnięcie jednoznacznych wniosków, gdyż w 1726 r. A. nie zostało opisane w żadnej z par. (wtedy już) unickich w Bielsku (APL, ChKGK, sygn. 101). W wizytacjach z 1759 r. A. jest wspomniane jako podzielone: cz. w par. Narodzenia NMP, cz. w Przemienienia Pańskiego (LMAVB, f. 41-352, 857; f. 41-354, 865). Podobny podział zachowany jest także w wiz. z 1784 r. Do cerk. ś. Michała Archanioła należały 33 domy, do cerk. Narodzenia NMP 17 domów – LVIA, f. 634, op. 1, spr. 51 k. 43, 46v). Okręgi biel. cerk. były bardzo płynne (istnieje np. dekret z 1759 r. z komisyjnym rozgraniczeniem par. z powodu narosłych sporów między nimi) i to powoduje, że dokładne ustalenie, czy ten podział z połowy XVIII w. retrogresywnie odpowiada temu z XVI w. nie jest możliwe.

2 „Włóki miasta Bielskiego siołmi z pomiary Pana Dziewiałtowskiego zasadzone” (Bielsk pomiara, 48).

3 We wspomnianym inwentarzu wymienieni są właśc. gruntów. Ze względu jednak na ich bardzo dużą liczbę (wieś miała 164 wł. a cz. gruntów miała więcej niż jednego właściciela) zrezygnowaliśmy z pełnego przytoczenia jej w haśle.