1555 or. Banky (NGABM 1708-1-2, 40), 1563 Boiar Bankow (Bielsk pomiara 53), 1567 Баники (RIB 33, kol. 1158), 1569 Banki (AU s. 249, 260), 1577 Banky (ASK I 47, 258), 1579 Banki Niesczior (ASK I 47, 356), 1591 Banki (ASK I 47, 796v), obecnie wieś 6,5 km na NW od Podl.
1. 1569 pow. bielski, par. Ruska (AU 246); 1579 pow. bielski, par. Bielsk (ASK I 47, 356); 1580 pow. biel., par. Ruska (ASK I 47, 633v); 1591 par. katolicka Bielsk, [diec. łucka]1O istnieniu wiernych prawosławnych w miejscowości świadczy chociażby występowanie Baniek w rejestrach poborowych w par. ruskiej. Warto tu w tym miejscu odnieść się także do pojawiających się źródłowo wzmianek o popie Klimie (→ p. 3) i o trzykrotnie opłaconym poborze od popa w Bańkach w 1577, 1580 i 1581 r. Sugeruje to możliwość istnienia w Bańkach cerk. Trzeba jednak też zwrócić uwagę, że nie jest to też jednoznaczne świadectwo istnienia cerk., gdyż wspomniany Klim występuje we wskazanych dokumentach jako dz. gruntów. Były to więc jego prywatne grunty, a nie stanowiące uposażenie cerk. Także trzykrotne opłacenie poboru przekazywanego przez Fedora Wahanowskiego (jednego z współwłaścicieli Baniek, części zw. Nieściorami) może też świadczyć o pośrednictwie w przekazaniu podatku, a nie istnieniu cerk. Także w 1579 r. pojawia się w źródłach Iwan Popowicz określony jako dz. w Bańkach (NGABM 1708-1-7, 76). Przy obecnym stanie wiedzy ryzykowne byłoby uznanie, że w Bańkach istniała nieznana do tej pory cerk., choć takiej możliwości, ze względu na wieloznaczność źródeł, wykluczyć też nie można. Problem wymaga niewątpliwie dalszych pogłębionych badań. Tenże Klim występuje jako pop piatnicki (czyli cerk. ś. Piatenki – Praksedy Męcz.). W jednym z dokumentów jest określony jako pop biel., ale w Bielsku nie było nigdy cerk. o takim wezwaniu. Takie wezwanie nosiła jednak cerk. w Rajsku położona obok Baniek. Zapewne więc Klim był kapłanem tejże cerk. Byłaby to najstarsza wzmianka o jej istnieniu (ASK I 47, 796v), [par. prawosł. nieustalona (prawdop. jedna z par. w Bielsku), diec. włodzim.].
2. 1560 grunty należące do Nestora Bańkowskiego graniczyły z gruntami Augustowa i Bielska (MK 99 k. 49-50); 1563 gran. ziem bojarów Bańków z zaściankiem wsi Augustowo powstałym na uroczysku Widawica (Bielsk pomiara 53).
3. Włas. szlach. (bojarska) Bańkowskich h. Ostoja (Boniecki 1, 96). Założona być może w XV w. (WiśniewskiOsadn. 17); 1542 podstar. biel. Maciej Lewicki rozsądza skargę Anny Karpowej z B. z Klimem, popem piatnickim [→ przyp. 1] i jego br. Łukianem o grunt Karpowszczyznę. Klim i Łukian twierdzili, że kupili ją od Waśka Małoszewicza, który zeznał, że grunt miał od 40 lat i że wcześniej miał go jego ojciec. Karpowa twierdziła, że był to zastaw, ale nie okazała dok. Lewicki kazał złożyć Małoszewiczowi przysięgę, że nie wie nic o listach zastawnych i przyznaje prawa do gruntu Klimowi i Łukianowi (LM 264, 96); 1548 M. Lewicki potw. popu piatnickiemu Klimowi wymierzone grunty i prawa do całości Karpowszczyzny jako dziedziny, kupionej za 30 kóp gr (LM 264 s. 96-97); 1555 tenże dok. królowa Bona potw. popowi bielskiemu ! Klimowi (LM 264 s. 96-97); 1566 król Zygmunt August sądzi sprawę Denisa, Lecha, Iwana i Manicha Bańkowskich z Iwanem i Waśką Klimowiczami i Waśkiem Łukianowiczem o prawa do Karpowszczyzny. Wobec braku dowodów ze strony skarżących i okazania dokumentów przez drugą stronę, król oddala pozew (LM 264 s. 95-97).
[1557 lub 15582Informacje pochodzą z niedatowanego spisu strzelców z terenu WKL] król Zygmunt August nadaje Nieściorowi Bańkowskiemu 2 wł. na strzelectwo w zaścianku wł. miej. Bielska, które miał wcześniej Jakim Ożarowicz (MWKL 42, 49); 1560 grunty podczas pomiary Bielska zamienione na inne przez rewizora Stanisława Skoczka Dziewiałtowskiego (MK 99 k. 48v-51); 1561 star. knysz. i zabielski, dzierżawca biel. Piotr Chwalczewski potw. Nestorowi Bańkowskiemu tę zamianę; 1564 tenże dok. Chwalczewskiego konfirmowany przez króla Zygmunta Augusta (MK 99 k. 48v-51).
1563 Kuryło Żuk vel Huk Iwankowicz z B. miał ogród w Bielsku oraz grunty we wsi miej. → Młodzianowie (Bielsk pomiara s. 42, 57).
1565-67 popisy wojska: 1565 Maćko Decowicz stawił się z koniem, przyłbicą i oszczepem [prawdop. rohatyną] (RIB 33, kol. 373; Lesmaitis, 309); 1567 stawili się: Waśko Łukijanowicz z koniem, zbrojnie, Filip Iwanowicz z koniem, mieczem i rohatyną, Stepan Iwanowicz z koniem, kaftanem, mieczem i rohatyną, Jachim Jaroszewicz z koniem, mieczem i rohatyną, Panas Andrejewicz z klaczą, przyłbicą, mieczem i rohatyną, Chwedko Hukowicz z klaczą, mieczem i rohatyną, Piotr Hukowicz za ojca z koniem3W źródle informacja o koniu dopisana w kwadratowym nawiasie (RIB 33, kol. 1159), kaftanem, mieczem i rohatyną, Ołtuch za br. Łuczkę pieszo z mieczem, Iwan Wawrynowicz pieszo z mieczem i toporem, Iwan Hryniewicz z koniem i rohatyną, Nestor Bańkowski z Widanicy i z Baniek z koniem, pancerzem i przyłbicą (AR dz. VII 83 s. 1292-1293; RIB 33, kol. 1158-1161)4Popis 1567 zawiera połączony wpis ze wsi Bańki, Biele [→ Biała] i Ostasze, dodatkowo także, choć nie wskazano tego w nagłówku, pojawiają się osoby z Woźnej, Haniewicz i Hryniewicz. Większość z 86 osób podana jest w ogóle bez miejscowości, niemal wszyscy tylko z imieniem i patronimikiem. Utrudnia to identyfikację i powoduje, że podana powyżej lista jest niemal na pewno niepełna.
1569 przysięgę na wierność Koronie złożyli: Maćko Loska i Joachim ss. zm. Deca, Chwiedko syn Huka [„Chuka”], Pilip syn zm. Iwana, Hricz syn Hawryna [Ławryna?, Hawryła?], Marko syn zm. Wawrzyńca, Anchim syn Jarosza, Maciej syn zm. Iwana, Jołtuch syn Malesza, Leonard syn Ostapka, Iwan syn zm. Ławryna [„Laurentii”, → wyżej popis 1567: Iwan Wawrynowicz], Stefan syn zm. Iwana, Ostasz syn zm. Oleszki, Iwan syn zm. Hrynia, Sienko syn zm. Kikiewicza, Denis syn zm. Ostapki także w imieniu chorych br., Nestor syn zm. Siemiona, Piotr syn Huka, Waśko syn zm. Łukiana, Jan Panas syn zm. Andrzeja, Mojsiej Małachwicz (AU s. 245-246, 260).
1577-81 pobór. 1577 szl. Jan Bankowski Spak [Szpak?] i Filip Wawrzenczowicz płaci z B. od 9 wł. szl. (ASK I 47, 258); 1579 pobór z B.-Nieścior: szl. Nieścior syn Siemiona Bańkowskiego od 5 wł. szl., podstar. biel. Piotr Broszkowski od 9 wł. os. i 1 ogr., szl. Fedor Wahanowski od 9 1/4 wł. os., od popa ruskiego i karczmarza (ASK I 47 k. 356-356v); 1580 szl. Walenty Wiszewski sługa Fedora Wahanowskiego od 8 1/4 wł. os., od 1/4 wł. popa ruskiego i od 3 rzem.; Piotr Broskowski [Broszkowski] od 9 1/4 wł. os. i od 1 ogr. rolnego (ASK I 47, 632v); 1581 Tymin sługa Fedora Wahanowskiego płaci od 9 1/4 wł. os., 1/2 wł. popa ruskiego; szl. Hryć woźny ziem. [biel.] z cześnikami od 8 1/4 wł. os., 3 wł. szl. (ASK I 47, k. 700, 701); 1591 opłacono od 10 wł. os., 1/2 wł. spalona; od wł. Panów Wahanowskich [też Bańki?] od 20 wł. os. (ASK I 47, 796v).
8. W toku archeologicznych badań powierzchniowych i sondażowych rozpoznano relikty osady wczesnośredniowiecznej, datowanej na podstawie znalezionej ceramiki na wiek XI oraz natrafiono na ślady osadnictwa późnośredniowiecznego (stan. 14-15) (D. Krasnodębski, Bańki, w: Informator Archeologiczny. Badania rok 1991, Warszawa, s. 81-82, 144).
Uwaga: W rej. poborowym z 1579 r. pojawia się inf. o Bańkach Nieścior (ASK I 47, 356). Nie wydaje się jednak, żeby należało uznać tę cz. za odrębną wieś, gdyż pochodzi ona niemal na pewno od Nieściora syna Semena Bańkowskiego wzm. też w 1557 lub 1558 oraz 1560, 1563 a także w 1569 r. wśród składających przysięgę na wierność Koronie i jest tam wpisany razem z pozostałą szlachtą z B.
1 O istnieniu wiernych prawosławnych w miejscowości świadczy chociażby występowanie Baniek w rejestrach poborowych w par. ruskiej. Warto tu w tym miejscu odnieść się także do pojawiających się źródłowo wzmianek o popie Klimie (→ p. 3) i o trzykrotnie opłaconym poborze od popa w Bańkach w 1577, 1580 i 1581 r. Sugeruje to możliwość istnienia w Bańkach cerk. Trzeba jednak też zwrócić uwagę, że nie jest to też jednoznaczne świadectwo istnienia cerk., gdyż wspomniany Klim występuje we wskazanych dokumentach jako dz. gruntów. Były to więc jego prywatne grunty, a nie stanowiące uposażenie cerk. Także trzykrotne opłacenie poboru przekazywanego przez Fedora Wahanowskiego (jednego z współwłaścicieli Baniek, części zw. Nieściorami) może też świadczyć o pośrednictwie w przekazaniu podatku, a nie istnieniu cerk. Także w 1579 r. pojawia się w źródłach Iwan Popowicz określony jako dz. w Bańkach (NGABM 1708-1-7, 76). Przy obecnym stanie wiedzy ryzykowne byłoby uznanie, że w Bańkach istniała nieznana do tej pory cerk., choć takiej możliwości, ze względu na wieloznaczność źródeł, wykluczyć też nie można. Problem wymaga niewątpliwie dalszych pogłębionych badań. Tenże Klim występuje jako pop piatnicki (czyli cerk. ś. Piatenki – Praksedy Męcz.). W jednym z dokumentów jest określony jako pop biel., ale w Bielsku nie było nigdy cerk. o takim wezwaniu. Takie wezwanie nosiła jednak cerk. w Rajsku położona obok Baniek. Zapewne więc Klim był kapłanem tejże cerk. Byłaby to najstarsza wzmianka o jej istnieniu.
2 Informacje pochodzą z niedatowanego spisu strzelców z terenu WKL.
3 W źródle informacja o koniu dopisana w kwadratowym nawiasie (RIB 33, kol. 1159).
4 Popis 1567 zawiera połączony wpis ze wsi Bańki, Biele [→ Biała] i Ostasze, dodatkowo także, choć nie wskazano tego w nagłówku, pojawiają się osoby z Woźnej, Haniewicz i Hryniewicz. Większość z 86 osób podana jest w ogóle bez miejscowości, niemal wszyscy tylko z imieniem i patronimikiem. Utrudnia to identyfikację i powoduje, że podana powyżej lista jest niemal na pewno niepełna.
5 W rejestrze poborowym zostały one określone jako: „Villa Pana Hrehora Wahanowskiego i P. Piotra Broskow[skiego]”. Obaj rok wcześniej opłacili pobór właśnie z Baniek stąd i ten zapis należy uznawać za pochodziący z Baniek.