BRZOZÓWKA

(1400 Wola dicta Brzoszowca, Vola Brzoszowka, Volicza Brzosowca, Wola Brzoszowa, Wolicza Brzowka, Volycza Brzowca, Brzozowca alias Wolya, Brzoszowca, Brzorzowka, Vola Brozowka, Brzezowka, Brzozoska, Brzowka, Brzozowka), dziś dwie wsie Brzozówka Korzkiewska i Owczarska, 13 km na NW od centrum Krakowa.

1. 1490 n. pow. krak. (ŹD s. 435, 27); 1470-80 n. par. Korzkiew (DLb. 1 s. 148).

2. 1424 W. B. położona między Korzkwią i drogą Skalską [do Skały] (ZK 195 s. 258); 1466 W. B. ponad wielką drogą ku Skale (ZK 146 s. 687); 1550 granica między B. a Owczarami zaczyna się od 3 kopców narożnych B., Owczar i cz. Szczodrkowic i prowadzi na S przez gaj zw. Krzesny Gaj i pole do płotu k. karczmy Owczar, na ukos do stawu B. i quadam fovea alias jakoby dołem między dwoma małymi pagórkami dochodzi do ściany Garlicy [Garliczki Górnej] (ZK 32 s. 106-8); 1564 przez B. idzie droga z Krakowa na Skałę do Wielkopolski (AS rps 19 s. 261); 1570 droga z Krakowa przez B., Skałę i Ogrodzieniec do Wielkopolski, cło w B. (LDK s. 73); 1586 granica między Korzkwią a Przybysławicami biegnie nad strumieniem [= Korzkiewka, lewy dopływ Prądnika ― HW 39; UN 1 s. 60] dochodzi do B. i tam nie dochodząc mostu i drogi, która idzie z B. przez Brodła (Brodla) do Grębienic [dziś Grębynice], usypano 3 kopce narożne; pierwszy na W niedaleko płotu na gruncie dziedziny Grębienic i Korzkwi, drugi na E pod górą zw. Lisiny (Lysseny, dziś cz. Korzkwi zwie się pod Lisinami ― UN 1 s. 60) w dziedzinie Przybysławic, trzeci kopiec na N z drugiej strony potoku [= Korzkiewski Potok] w dziedzinie B. Stąd poprowadzono granicę na S, → Korzkiew (ZK 406 s. 112).

3. Własn. szlach. 1400 Jaszek z W. zw. B. (SP 8, 9787); 1402 Mikołaj z Uściszowic [pow. wiśl.] zastawia za 70 grz. gr pras. Pietraszowi i jego matce Siechnie z Pstroszyc całą wieś W. zw. B. (ZK 3 s. 472); 1415 Mikołaj [z Michałowa i Kurozwęk w pow. wiśl., h. Poraj] wwda sand. i jego br. Jan z Góry [pow. wiśl., czyli z Chodowa, mąż Świętochny z Góry] pozyskują pr. bliższości od Śmiechny Krakowczyny (Cracowcyna) wieś W. B., sołectwo w Łękach [pow. szczyrz.] i wieś Sterkowiec (ZK 6 s. 63); Śmiechna ż. Dziersława z Włostowic [pow. szczyrz.] zrzeka się na rzecz Piotrasza z Uliny 1/2 wsi W. B., którą wykupiła za 80 grz. u Heleny c. Sułka z Góry (ZK 6 s. 112; 193 s. 265); 1416 Rafał z Jaworznika [pow. lel.] uwalnia Jaszka z Uliny zastępcę Śmiechny ż. Dziersława z Włostowic ze sprawy o wieś W. B., o którą ją pozwał (ZK 6 s. 224); 1417 Piotr z Uliny pozyskuje pr. bliższości na Zaklice z Korzkwi całą wieś W. B. (ZK 6 s. 353); 1418 Stanisław z Wolicy karczmarz oraz Mikołaj i Piotr zagrodnicy z B. przeciw Mik. Białemu o czynsz i szkody (ZK 6 s. 458; 194 s. 179); 1420 Klemens Wątróbka [ze Strzelec] wielkorządca krak. daje porękę 100 grz. Piotrowi z Uliny za Dziersława z Włostowic pod gwarancją wwiązania Piotra do 1/2 wsi Dziersława zw. W. B. (ZK 7 s. 47); 1423 Dziersław Włostowski zeznaje, że sprzedał za 200 grz. siostrze Beacie ze Smogorzowa [pow. rad., par. własna] i jej dzieciom dziedzinę W. B., a jego ż. Śmiechna zrzeka się praw posagowych (GK 2 s. 128-9); Jan ze Smogorzowa s. Miecisława zeznaje, że matka Beata ma wyznaczone wiano (dos) 200 grz. na wsi zw. W. B. (GK 2 s. 129); 1424 Dziersław z Włostowic sprzedaje za 400 grz. pras. Beacie wd. po Miecisławie ze Smogorzowa całą wieś W. B. (ZK 195 s. 221); Śmiechna ż. Dziersława z Włostowic ustępuje Miecisławowi ze Smogorzowa [s. Miecisława] z wszystkich pr. do wsi W. B. (ZK 195 s. 258); 1426 Wojciech kmieć z Januszowie przeciw Mikołajowi prokuratorowi z B. o 7 ran (ZK 8 s. 164); Maciej kmieć z W. B. (ZK 8 s. 154); 1451 Piotr z Trzebienic poręczając za pana Włodka z B. [!] i swoją ż. Katarzynę ma oddać w terminie 120 fl. węg. Janowi Czarnemu mieszcz. krak. pod gwarancją wwiązania go do wsi B. (ZK 13 s. 420-1); tenże Piotr ma zapłacić w terminie 140 fl. węg. Spytkowi Karniowskiemu z Giebułtowa [pow. krak.] pod gwarancją wwiązania go do wsi B. (ZK 14 s. 45); 1454 tenże Piotr odstępując od swego pow. zastawia za 100 grz. krak. Maciejowi ze Szczodrkowic swoją dziedzinę W. z karczmą zw. B. (ZK 14 s. 143); Wierzbięta z Wilkowa oznajmia, że wykupił za 90 grz. od Macieja ze Szczodrkowic dziedzictwo B. alias W (ZK 14 s. 147).

1466 Błażej kmieć z W. (ZK 16 s. 346); wyrokiem sądu wiecowego dziedzina Vola i karczma B. ma należeć do Jana ze Smogorzowa i jego s. Dziersława, ponieważ Jan zapłacił 100 grz. Piotrowi z Trzebienic (ZK 146 s. 687); 1468 Mikołaj z Trzebienic zastawia za 100 grz. Stan. Korzekwickiemu całą wieś W. B., którą ma w zastawie w tej sumie od Dziersława Smogorzowskiego (ZK 17 s. 511-2); Jan z Trzebienic s. Mikołaja oznajmia, że ustępuje Stan. Korzekwickiemu wieś W. B., którą ojciec Jana ma w zastawie w 100 grz. od Dziersława Smogorzowskiego. Mik. Trzebiński dał tę wieś synowi tytułem 100 grz. posagu (ZK 17 s. 577); 1470-80 własn. Dziersława Wąsa ze Smogorzowa h. Łabędź, łany kmiece, karczma z rolami (DLb. 1 s. 148); 1471 Dziersław Smogorzowski dz. B. wydzierżawia na 10 lat Janowi Trepce z Obrażejowic wieś B. z folwarkiem, zasiewami, 2 wołami, 2 końmi alias klusycze i 2 źrebiętami (GK 19 s. 487-8); 1475 Dziersław ze Smogorzowa daje Elżbiecie ż. Stan. Krezy wieś B. w zamian za Jedlankę [pow. rad.] (Żychl. 5 s. 386); 1489-99 w B. pobór z 2 ł. (ŹD s. 435; RP s. 132, 147, 158, 174, 189, 204, 70, 107, 35, 6); 1496 Bernard z Przybysławic [par. Giebułtów] s. zm. Stan. Oraczowskiego daje siostrze Dorocie 1/3 dóbr po ojcu w Przybysławicach, Sąspowie, B. i Januszowicach (ZK 153 s. 118); tenże Bernard zastawia za 300 fl. węg. siostrze Dorocie ż. Macieja Rothkasper mieszcz. krak. dwie cz. dziedzictwa w Przybysławicach, B. i Januszowicach, które przypadły mu po zm. ojcu (ZK 153 s. 119); 1506 Stan. Oraczowski dz. Przybysławic oddaje w zarząd ż. Zofii dziedzictwo Przybysławice i B. (ZK 23 s. 297); 1520 br. niedzielni Jan i Piotr Oraczowscy dz. Przybysławic i B. (ZK 26 s. 214, 256); 1521 Piotr Oraczowski dz. Przybysławic i B. (GK 23 s. 57); 1522 Piotr Oraczowski dz. B. daje szl. Andrzejowi Świdrowi całe cz. ról folwarcznych w B. (ZK 26 s. 437); 1523 Andrzej Świder z B. ustępuje Piotrowi Oraczowskiemu z dóbr in Brzozoska (ZK 26 s. 572); br. niedzielni Piotr i Jan Oraczowscy dz. Przybysławic dzielą się dobrami. Piotrowi przypada cała wieś B. i trzecia cz. ról folwarcznych, 1/2 gajów i 1/2 łąk oraz cała karczma → Chochoł, dwie sadzawki dolne w Przybysławicach. Janowi wieś Przybysławice z wyjątkiem ww.. cz. dóbr (ZK 26 s. 575-6); 1524 Piotr Oraczowski dz. części Przybysławic i B. zastawia za 100 fl. br. Mik. i Janowi Osieckim z Trąbek części Przybysławic i B. (ZK 27 s. 22); ciż bracia dzierżawcy Przybysławic i B. wydzierżawiają Piotrowi Oraczowskiemu wszystkie ogrody (ortos) w B. i Przybysławicach (ZK 27 s. 23); 1525 Piotr Oraczowski dworzanin król. dz. B. zastawia za 200 fl. siostrze Dorocie ż. Jana Łodzińskiego z Chorągwicy wieś B. (ZK 27 s. 113); 1529 folwark (LR s. 139); 1530 w B. pobór z 1 1/2 ł. (RP k. 6).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z ról kmiecych wart. 5 grz. prebendzie Raciborskiej w kat. krak. (DLb. 1 s. 148); 1529 dzies. snop. z ról kmiecych wart. 3 1/2 grz. ww.. prebendzie, z folwarku wart. 3 wiard. plebanowi w Korzkwi (LR s. 139, 180).