CHORĄGWICA

(1361 Chorągwica z kop., Choranguicza, Choragwycza, Corangwicza, Chorugwicza, Chorakuicza, Chorøguicza, Chorąngwicza, Chorogwycza) 3 km na SE od Wieliczki.

1. 1490 n. pow. szczyrz. (ŹD s. 447, 66); 1470-80 n. par. Wieliczka (DLb. 1 s. 43).

2. 1389 → Biskupice par. własna p. 2; 1400 Jakusz Klęp z Raciborska z bpem krak. Piotrem o cz. łąki między Raciborskiem a Ch. (SP 8, 10 806); 1401 łąki i gaje; 1405, 1413 gaj; 1428 gaj Lipówka; 1438 gaj Chorągwica [dziś w Ch. Chorągwicki zagajnik ― UN 1 s, 85]; 1469 gaj Zapusta (Szapusta), łąka Wierzbiętka (Wyrzbyątka) → p. 3; 1470-80 Ch. graniczy z Dobranowicami i Wolą Dobranowską (DLb. 1 s. 214); 1559 granica między Mietniowem a Ch. zaczyna się k. ściany Lednicy i przez zarośla z E na W, pozostawiając po prawej stronie dobra Mietniowa, a po lewej dobra Ch., dochodzi do Grabu Chorągwickiego za zagrodą Jana Łodzińskiego. Grąb ten stanowi granicę, która biegnie dalej do drogi publicznej z Ch. do Mietniowa, gdzie przy końcu Grąbu usypano kopiec. Stąd, przechodząc tę drogę na ukos, biegnie do płotów ogrodu zagrody prac. Macieja Kępy poddanego Jana Łodzińskiego, do końca tej zagrody i przez pola zw. Podsiadki do potoku i zarośli zw. Jawornik, dalej na ukos tym potokiem do drugiego jego brzegu, przez bagienko na S pod górę i łąkę zw. Kluczówka, następnie na N inter orientem et meridiem versus alias napuldopoludnie wraca do dębu i stąd na W przez łąkę Kluczówkę ad alteram foveam alias do padolu i do drogi z Ch. do Raciborska, przechodzi tę drogę i przez las dochodzi do ściany Raciborska, gdzie usypano kopce narożne (ZK 36 s. 1473-6); 1579 spór o granice między Sułowem, Sławkowicami, Dobranowicami i Wolą Dobranowską rozpatrywano w miejscu k. ściany i potoku wsi Ch. (ZK 408 s. 114).

3. Własn. szlach. 1361, 1388 → p. 5; 1401 Florian ongiś z Lednicy sprzedaje za 6 grz. gr pras. Jakuszowi Klepowi z Raciborska 2 łąki i gaj w dziedzinie Ch. między Raciborskiem i Mietniowem (ZK 3 s. 248); 1405 Piotrasz z Wroćmirowej [Roćmirowej] daje Przybkowi z Trąbek łan we Wroćmirowej w zamian za 30 grz. gr pras. i za dziedzinę w C., położoną powyżej [roli kmiecia] Pachotki (ZK 4 s. 176); Jakusz z Trąbek wyznacza ż. Jachnie c. Stan. Żydówki z Racławic 100 grz. posagu i wiana na całej cz. dziedzictwa w Trąbkach i na gaju w Ch. przynależnym do tej części (ZK 4 s. 187); 1413 Stanisław z Lednicy sprzedaje za 58 grz. i za 10 ćw. owsa Bonie Juncie [z Jawczyc] gaj w Ch., zezwalając mu na wolną drogę na przewóz drzewa (SP 2, 1322-3); 1415 Marcin z Ch. → Bronowice Niemieckie (KSN 3733); Ratołd z Korabiowic [ziemia rawska] zapisuje ż. Katarzynie c. Bernarda z Roszkowic [woj. sand.] 400 grz.. posagu i wiana na całej wsi Ch. i na cz. w Lednicy (ZK 6 s. 130); 1416 Ratołd z Ch. (ZK 6 s. 233); 1419 Wojciech [włodarz] z Ch. (GK 1 s. 152, 156, 159, 173, 179); Stanisław z Lednicy oskarża Zawiszę z Ch. o spasienie łąki końmi (GK 1 s. 188); 1420-50 Zawisza Chorągwicki z Ch. br. Ratołda ze Skrzydlnej (GK 1 s. 300, 308, 311, 598, 627; 2 s. 222, 239, 257; 3 s. 32, 55, 241, 250, 262, 273, 283, 295, 304, 309; SP 2, 1991; 7/2, 459; ZDM 5, 1385; ZK 12 s. 62; 13 s. 393); 1421 Zawisza z Ch. sprzedaje za 40 grz. półgr Ratołdowi ze Skrzydlnej całą cz. dziedziny po ojcu w Woli zw. „Wrzesczcowsca” [może Wola Wrzeszczowska w pow. rad.] (ZK 7 s. 154); 1423 Zawisza z Ch. wyznacza ż. Małgorzacie c. Sułka z Zabawy 200 grz. posagu na całej wsi Lednicy (ZK 7 s. 306); 1424 Jan Pieniążek z Witowic zastawia za 10 grz. półgr Laczkowi z Sosnowic [dziś Sosnówka] łan w Ch. z kmieciem Strzeszkiem, który ma w zastawie (ZK 7 s. 431).

1425-70 Mik. Koza z Ch. h. Junosza, żonaty z Katarzyną c. Jakuba Klępa z Raciborska, brat Jana (GK 2 s. 335, 839; ZK 14 s. 229; 15 s. 63-4, 96, 105, 133, 322; 16 s. 81, 85, 107, 128, 139, 155, 195, 330, 567, 612; 17 s. 69, 120, 176, 280, 358; 18 s. 15; GK 16 s. 628; ZB 1 s. 230; SP 2 s. 637; DLb. 1 s. 43); 1425 Klemens włodarz z Ch. (GK 2 s. 329); 1428 Mikołaj alias Oczecz kmieć, Klemens zagr., Szabekowa wdowa z Ch. (GK 3 wg ind. WAP); Zawisza z Ch. ustępuje Krystynowi i Sędkowi z Tomaszkowic cz. gaju w Ch. zw. Lipówka, położoną od jabłonki do gruszki według poczynionych znaków (ZK 146 s. 165-6); 1436 Marcisz z Korabiowic oddaje Zawiszy z Korabiowic wójtostwo w Jaśle w zamian za Ch., Lednicę, Jurków i połowę Dobrej (ZK 11 s. 63); 1438 Grzegorz zw. Bażant (Baszanth) z Trąbek zastawia za 80 grz. gr krak. Ściborowi ze Zborowa swoją cz. w Trąbkach z cz. gaju zw. Ch. (ZK 146 s. 377); 1443 Zawisza z Ch. sprzedaje za 17 grz. gr krak. cz. w Stróży Rafałowi ze Stróży (ZK 12 s. 62); 1450 Zawisza z Korabiowic oddaje Mikołajowi z Raciborska całą dziedzinę w Ch. w zamian za dziedzinę w Lednicy (ZK 13 s. 393); 1454 Małgorzata wd. po Zawiszy z Ch., Zygmunt z Trojanowic stryj panny Doroty c. Zawiszy, Pełka i Wyszota z Sułowa alias z Zabawy wujowie, Marek ze Skrzydlnej br. stryjeczny Doroty z jednej, a Maciej kantor przemyski i pleb. w Wieliczce i jego br. Piotr z Błędowa [ziemia rawska] z drugiej strony godzą się w związku z małżeństwem Doroty z Piotrem z Błędowa w sprawie jej dóbr, które będzie dzierżyć Małgorzata z zięciem do osiągnięcia pełnoletności przez Dorotę, a potem Dorota z Piotrem, ten zaś wyznaczy jej posag i wiano na połowie dóbr (SP 2, 3550); 1456 Małgorzata wd. po Zawiszy z Lednicy [→ r. 1454] (MS 1, 287; Mp. 5 C 31).

1457 Mik. Koza z Ch. kupuje za 110 grz. od Stan. Klępa z Raciborska cz. w Pawlikowicach (ZK 15 s. 9); 1464 Jan Chorągwicki z Ch. h. Junosza, br. Mikołaja Kozy (ZB 1 s. 230); 1465 Wojciech kmieć z Ch. (ZK 16 s. 330); 1469 z podziału gajów w Lednicy Piotrowi Błędowskiemu z Błędowa i jego ż. Dorocie z Lednicy przypada gaj Zapusta z łąką Wierzbiętką i łąką w Ch. (ZK 17 s. 667-8); 1470-80 lepsze role zabrane przez dziedzica, 2 ł. kmiece, karczma, 1 zagroda z rolami (DLb. 1 s. 43); 1470-91 Katarzyna z Ch. C. zm. Mik. Kozy z Ch., ż. Bartosza z Bęczyna (ZK 18 s. 156; GK 22 s. 34, 37, 314, 540); 1472-4 Mik. Koza z Ch. s. zm. Mik. Kozy (GK 19 s. 611, 849, 884); 1474 Mik. Koza z Ch. zastawia za 8 fl. węg. zięciowi Michałowi Fiwagerowi z Krakowa karczmę w Ch. (GK 19 s. 884); 1489- 99 pobór z 1 i pół ł. (RP s. 142; ŹD s. 447; RP s. 169, 184, 198, 216, 90, 125, 57, 25); 1490 Stanisław z Suchoraby i Ch. (GK 23 s. 314); 1491 Katarzyna c. Mik. Kozy z Ch. sprzedaje za 60 fl. węg. Mik. Suchorabskiemu swoją cz. folwarku w Ch. (GK 23 s. 540).

1503 Mikołaj z Suchoraby i Ch. daje Jadwidze ż. Jana Łodzińskiego z Ch. połowę folwarku z rolami w Ch. w zamian za jej cz. po ojcu w Zborczycach i Surówkach (ZK 23 s. 213); 1515 panna Dorota c. zm. Stan. Suchorabskiego oddaje w zarząd br. stryjecznemu Piotrowi swoją cz. po matce w Ch. w zamian za 4 grz. rocznie, korzec jagieł, korzec powideł, 2 szynki, pół kopy serów, garniec masła, 120 chlebów (ZK 23 s. 213); 1506 Jan Łodziński zeznaje, że wziął w opiekę dobra Ch. należące do ż. Jadwigi od Mikołaja z Suchoraby, który miał je od s. Piotra, a Piotr od panny Doroty (ZK 23 s. 297); zakonnica Dorota c. zm. Stan. Suchorabskiego, za zgodą stryja Mik. Suchorabskiego, odstępuje Janowi Łodzińskiemu i jego ż. Jadwidze, a swej siostrze, całą cz. w Ch. (ZK 23 s. 310); Jadwiga dz. Ch. ż. Łodzińskiego (ZK 23 s. 309); 1510 Feliks Lubomirski kupuje za 1500 zł pol. od Jana Melsztyńskiego Grajów, cz. Ch. i Pierzchowiec (Żychl. 5 s. 102); 1513 tenże Feliks sprzedaje za 300 fl. węg. Janowi Łodzińskiemu wieś Ch. (BJ rps 5348 II s. 189); 1518-22 Jan Łodziński z Ch. komornik sądu ziemskiego krak. (ZK 26 s. 29, 86, 185, 246, 485; AG perg. 6055); 1518 Dorota ż. Feliksa Łodzińskiego [z Łodziny w ziemi sanockiej] za zgodą tegoż ustępuje Janowi Łodzińskiemu i jego ż. Jadwidze, swej siostrze, z dóbr w Ch., Surówkach i Zborczycach (ZK 26 s. 26); 1520 pobór z 1 ł. (RP s. 160); 1525 Jan Łodziński dz. Ch. wyznacza ż. Dorocie c. zm. Stan. Oraczowskiego z Przybysławic [par. Giebułtów] 260 fl. posagu i wiana na cz. dóbr w Ch. kupionej od Feliksa Lubomirskiego za 300 fl. (ZK 27 s. 255); 1529 folwark (LR s. 59; 1530 pobór z 1 ł. i 1 karczmy dorocznej (RP k. 29).

5. 1361 Marek ze Skrzydlnej skarbnik krak., Zawisza z Jodłownika, Mikołaj z Raciborzan, Stonoltus [najpewniej Ratołd] z Kostrzy i Stanisław z Topoli fundują kościół w Dobrej i uposażają go dzies. z ról folw. w Ch., Lednicy, Podolanach przed Wieliczką i dworu Markusza przed Wieliczką (Pol. 3, 129); 1388 kan. i oficjał krak. Nawój przysądza pleb. w Dobrej przeciw Dziwiszowi i jego prebendzie w kat. krak. dzies. z ról Markusza, Mikołaja, Ratołda i Jakusza w Ch. i Lednicy. Pełnomocnik plebana w Dobrej zeznał, że Markusz, Mikołaj i Ratołd z Lednicy i Ch. oraz Jakusz z Lednicy patroni kościoła w Dobrej ufundowali i uposażyli ten kościół dzies. w Lednicy i Ch. Dzies. tę pobierał pleban Stanisław do r. 1388 przez 26 lat (KUJ 1, 5); 1470-80 dzies. snop. z folwarku plebanowi w Dobrej wart. 3 grz. prebendzie Góreckiej w kat. krak. (DLb. 1 s. 43); 1529 dzies. snop. z folwarku wart. 3 wiard. plebanowi w Dobrej, z 2 ł. wart. 1 1/2 grz. prebendzie Góreckiej w kat. krak. (LR s. 59, 213).

8. Domniemane cmentarzysko kurhanowe (Żaki s. 527).