CHYCZA MAŁA i WIELKA

(1386 Chicza, Chicza Parwa, Chicha, Chycza Maior et Minor, Chycze Maior et Minor, Parwa Chycza, Chycza utraque) dwie wsie, dziś tylko Chycza [dawna Chycza Mała, Chycza Wielka nie istnieje]1Jeszcze na MKw. Chycza Mała na E od Kossowa, a przy niej na S Chycza Wielka (Duża), dziś nie istniejąca, 18 km na NW od Jędrzejowa.

1. 1490 pow. krak. [― lel.] (ŹD s. 435); 1508, 1530, 1581 pow. lel. (RP s. 356; RP k. 55; ŹD s. 69); 1540 pow. chęc. (ŹD s. 570); 1470-80 par. Dzierzgów (DLb. 1 s. 19).

2. 1405 → p. 3; 1406 Andrzej z Ch. udowadnia świadkami granice między Ch. a Dąbiem [pow. chęc.] należącym do Ninoty, które zaczynają się od granic m. Kossowa i prowadzą do granic wsi Rzeszówek [pow. chęc.] po obu brzegach rz. Nidy i wzdłuż starych kopców (ZDM 5, 1191); 1470-80 Ch. blisko rz. Nidy (DLb. 3, s. 370).

3. Własn. szlach. 1386 Świeboda z Ch. (SP 8, 3979, 4130-1, uw. 11/6, 17/18); Andrzej kupuje za 105 grz. Ch.P.→ r. 1405; 1388-98 Andrzej z Ch. (SP 8 uw. 130/20. 131/15, 229/32, 230/80, 243/80, nr 7648); 1396 Andrzej z Ch. pozwany przez Świebodzinę o wwiązanie do Ch., gdzie ma posag i wiano (SP 8, 5769); 1405 Andrzej z Ch. pozwany przez br. Stanisława i Ninotę z Dąbia o dziedzictwo Ch. P. udowadnia przez sądem ziemskim sand. dokumentem tegoż sądu, że przed 19 laty kupił za 105 grz. Ch. P. (AKP 8/1, 359); sąd ziemski sand. przysądza Andrzejowi z Ch. łąkę tamże przeciw Stanisławowi z Dąbia, który pozwał kmieci z Ch. o jej bezprawne skoszenie, ponieważ leży ona w granicach Ch. (AKP 8/1, 360); 1413 Piotr z Ch. (ZK 312 s. 38); 1423-34 Andrzej z Ch. (ZK 195 s. 185, 383; 146 s. 77; 312 s. 465, 501-2); 1423 Piotr z Ch. (ZK 195 s. 185); → Brzostki; 1426 → Brzostki; 1470-80 Ch. Maior, dz. Andrzej h. Gryf i [luka w tekście], 2 folwarki, łany kmiece; Ch. Minor dz. Andrzej h. Gryf, łany kmiece (DLb. 1 s. 19-20; 2 s. 99)2W t. 3 s. 370 Długosz zamieścił Ch. wśród wsi należących do kl. jędrz. z nie wypełnionym formularzem. Nie da się ustalić, na jakiej oparł się informacji; 1471 Jadwiga c. zm. Andrzeja z Ch., ż. Stanisława z Goleniów (ZK 314 s. 276); 1489-97 Ch.M. i M. bez danych (RP s. 133; ŹD s. 435; RP s. 159, 174, 189, 69, 107); 1492 Jan Lundczy i Andrzej de Minori Ch. (GK 23 s. 995); 1498 Andrzej z Ch. zastawia za 10 fl. Mik. Psarskiemu z Krzepic 1/2 ł. z kmieciem Trojanem w P. Ch. (ZK 316 s. 195); 1508 Ch. M. i M. pobór z 2 1/2 ł. (RP s. 356); 1524 Paweł Beski zeznaje przed sądem król., że dał Gniewoszowi Psarskiemu dobra w Solczy w zamian za dobra Ch. (SP 6, 300); 1530 w obu Ch. pobór z 2 1/2 ł. (RP k. 55); 1540 Ch. Maior własn. Katarzyny Rzeszowskiej, jako pani wiennej, i jej s. Hieronima. 8 kmieci na łanach, dwór, folwark, staw i młyn, a także 2 stawy opust. W tej wsi szl. Beski ma dwór, folwark i 1 zagrodnika. Ch. Minor należy do tych samych właścicieli. 3 kmieci na łanach, role folw., bór z nielicznymi barciami. Obydwie wsie ocenione na 500 grz. (ŹD s. 570).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z łanów kmiec. w Ch. Maior i Minor prepozytowi krak., z folwarków w Ch. Maior wart. 4 grz. plebanowi w Rakoszynie (DLb. 1 s. 19-20; 2 s. 99); 1529 dzies. snop. z ról folw. w Ch. wart. 3 grz. plebanowi w Rakoszynie, dzies. snop. w obu Ch. [z łanów kmiec.] wart. 3 grz. prepozytowi krak. (LR s. 36, 237).

Uw. Wg dok. patriarchy jerozolimskiego Monacha z r. 1198 i Albumu Miechowskiego bp krak. Giedko nadał kl. miech. dzies. w Miechowie, Zagórzycach, Komorowie i Goszczy (Coccha). Po tej wiadomości podano, że kl. uzyskał od komesów Świętosława i Szczepana wsie zw. Coccha Inferior i Coccha Superior (Mp. 2, 375 J. Długosz w DLb. 3 s. 5-6 identyfikował te wsie z Chotlą Wyższą i Chotlą Niższą nad rz. Prosną, natomiast S. Nakielski, Miechovia, s. 101 przyjął, że w dok. z r. 1198 była zepsuta nazwa Coccza zamiast Chycza Górna i Dolna w par. Dzierzgów. Niesłuszny ten domysł przyjął też Z. Pęckowski, Miechów, s. 469, por. F. Sikora, Najstarsze dokumenty i dzieje klasztoru Bożogrobców w Gnieźnie, „Studia Źródłoznawcze”, 19, 1974, s. 48. Dodać tu trzeba, że w dok. z datą 1225 (Mp. 2, 427), którą wyd. poprawia na r. 1245, Konrad mazowiecki potwierdza kl. miech. nadanie wsi Chotla z jeziorami i jazami na Wiśle przez rycerza Budzisława.

1 Jeszcze na MKw. Chycza Mała na E od Kossowa, a przy niej na S Chycza Wielka (Duża), dziś nie istniejąca.

2 W t. 3 s. 370 Długosz zamieścił Ch. wśród wsi należących do kl. jędrz. z nie wypełnionym formularzem. Nie da się ustalić, na jakiej oparł się informacji.