(1254 campus et pratum Dlugepole z fals. z XIV w., 1327 longus Campus, 1333 districtus Longuscampus, 1350 decanatus de Longo Campo, 1354 decanatus de Longo Prato, 1359 districtus Dlugepole) terytorium, dystrykt i dekanat, a także wczesna nazwa zamku Szaflary i m. Nowego Targu.

[Pow. sądec.]

Terytorium i dystrykt. 1254 Bolesław Wstydl. i jego matka Grzymisława poświadczają, że Klemens i Marek ss. wwdy krak. Marka potwierdzili kl. szczyrz. darowiznę stryja wwdy krak. Czadra, który nadał temuż klasztorowi m. in. pole i łąkę zw. D. (Mp. 1, 40 fals. najprawdopodobniej z XIV w. → Szczyrz.); 1327 1. C. nad Dunajcem, lokacja wsi [Krauszów] w lesie „super 1. C.” po obu brzegach Czarnego Dunajca (Mp. 1, 175 z kop.); 1333 mieszkańcy lokowanej na pr. niem. wsi Ludzimierz kl. szczyrz. płacą temuż klasztorowi ciężary król. i wojenne jak inne wsie ,,in eodem districtu Longicampi” (Mp. 1, 194); 1359 districtus D. → Czorsztyn (Mp. 3, 730); 1365 Mszana Górna w ziemi krak. prope D. [Nowy Targ] (ZDM 1, 114); 1409 Władysław Jag. zezwala mieszcz. krak. Andryszowi Leybenthal wykupić z rąk Andrzeja Korabiowskiego „castrum [Szaflary] et oppidum nostrum D. elias Nowy Targ”, oddaje mu też w zarząd kopalnie sub districtu oppidi memorati (Mp. 4, 1113).

Dekanat. 1350-1 dek. „de Longo Campo” obejmuje następujące parafie: Nowy Targ, Cło Stare, Chochowsow [Klikuszowa], Szaflary, Waksmund, Phyfer [Ostrowsko], Niger [najprawdopodobniej Czarne Maniowy, później Maniowy¹Identyfikację tę przyjmuje i uzasadnia S. Mateszew w rozprawie o najstarszym osadnictwie Zamagórza („Acta Archeol. Carpathica”), wydawca niepotrzebnie dodał przy tej nazwie z własnej inicjatywy Fluvius], Clessino²Nazwę tę T. Ładogórski, Studia nad zaludnieniem Polski, s. 194, utożsamia z Dębnem, ale bez uzasadnienia. K. Dobrowolski, Najstarsze osadnictwo Podhala, s. 5, domyśla się w tym zniekształconym zapisie nazwy wsi Kluszkowce, Sromowce Wyżne, Sromowce Niżne, Wylczsko lub Wyczsko³B. Kumor, Archidiakonat sądecki, s. 134, identyfikuje tę parafię ze Szczawnicą. Opowiedział się za tym także S. Mateszew w ww. rozprawie, Villa Ivconis⁴Zdaniem B. Kumora, Archidiakonat sądecki, s. 134, jest to pierwotna nazwa Tylmanowej. Tę i poprzednią identyfikację uzasadnił on w nie drukowanej rozprawie: Powstanie i rozwój organizacji kościelnej w Małopolsce Południowej do końca XVI w, których plebani płacą dzies. papieską (MV 2 s. 375, 386); 1354 dek. „de Longo Prato” z wsiami par. jw. oraz Grywałdem (MV 2 s. 432-3).

Uw. Fragmentaryczny materiał źródłowy nie pozwala na wyjaśnienie nader skomplikowanych początków osadnictwa, własności i podziałów administracyjno-kościelnych na Podhalu. Mając na uwadze to, że zamek Szaflary i m. Nowy Targ nosiły przez pewien czas nazwę Długopole, można przyjąć, iż cały teren Podhala we wczesnym okresie zwano Długim Polem. Przemawia za tym również nazwa dekanatu.

Dekanat ten nie mógł przyjąć owej nazwy od wsi Długopole, w której miała się mieścić siedziba dziekana, jak to się przyjmuje w literaturze, ponieważ wieś ta jeszcze nie istniała, powstała bowiem w drugiej połowie XIV w., a parafię założono znacznie później (prawdopodobnie w XV w.). Dekanat ten przyjął zatem nazwę od terytorium, na którym leżały ww. parafie. Od XV w. nazywano go nowotarskim. Dek. Długie Pole nie figuruje w wykazach świętopietrza nie tylko w l. 1350-4, ale także w l. 1373-4. Wskazuje to na bardzo słabe zaludnienie terytorium D. P., skoro miejscowa ludność nie płaciła jeszcze świętopietrza.