GRODZISKO

(1555 rupis Grodziszko) skała z ruinami zamku na granicy Jaskrowa i Mirowa, na lewym brzegu rz. Warty rozpoczynająca przełom tejże rzeki k. Częstochowy, dziś zw. Bolkową Skałą (J. Zinkow, Orle gniazda i krajobrazy jurajskie, W. 1983 s. 298-9) 6 km na NE od centrum Częstochowy.

[Pow. lel.]

1555 Zygmunt August zatwierdza klasztorowi mstowskiemu sól z żup wielickich nadaną przez kr. Kazimierza [?], a w zamian za nią otrzymuje role wsi opust. Widzów położonej między Jaskrowem należącym do tegoż kl. a wsiami król. Mirów i Wyczerpy. Role te mają być włączone do stwa olsztyńskiego. Granice Widzowa poczynają się od wierzchołka G. skały zawieszonej nad rz. Wartą, blisko opust. miejsca zamku (in vertice G. rupis flumini Warthe impedentis prope locum desertum eiusdem rupis fortalitii), i biegną od S na N m. in. do skrzyżowania dróg z Mstowa do Częstochowy i z Mirowa do Rędzin aż do ściany wsi Wyczerpy (Kopiarz mstowski, s. 143-4; LK 2 s. 35).

Uw. Ww. zamek może być porównywany z innymi zamkami Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, położonymi na skałach, jak np. z: Ryczowem, Lutowcem, Przewodziszowicami, Ostrężnikiem, Suliszowicami, które w ogóle nie są notowane w źródłach pisanych, a ich właściciele nie są znani. Interesujący nas obiekt był położony na granicy dóbr klasztornych i królewskich, a zatem inicjatora jego budowy należałoby upatrywać najpewniej wśród zarządców, tenutariuszy włości królewskich. Może był nim Jan Służka piszący się z Mirowa w l. 1425-55.