JEMIELIN

(1386 Gyemyelyne, Gemelyne, 1391 Iemeline, Iemelnie, 1466 Jemyelnye, Gemyelynye, Gemyelno, 1470-80 Jemyelenye, 1490 Jemyelyno, Giemielino, 1529 Jemyelynye, Jemyelno, Jemyelyn), dziś Imielin, 9 km na SW od Jaworzna.

1. 1381 ks. raciborskie, dystr. pszczyński (KK 2, 381-2); 1788-92 pow. krak. (MWK); 1470-80 n. par. Lędziny [Śląsk] (DLb. 2 s. 227).

2. 1490 młyn (SP 2, 4362).

3A. Własn. książęca, następnie od 1391 bpa krak. w kluczu lipowieckim. 1391 Jan ks. opawski i raciborski nadaje bpowi krak. Janowi [Radlicy] m.in. wieś J.; tenże poświadcza, że otrzymał od bpa 500 grz. za nadane wsie, m.in. J.; → Chełm [par. Lędziny] (KK 2, 381-2); 1470-80 5 ł. kmiec., karczma z rolami (DLb. 1 s. 79-80; 2 s. 227-8); 1490 Fryderyk ks. i bp elekt krak. oskarża Szczepana Pogórskiego dz. Pogórzyc, Kościelca [pow. krak.] i Brzezia [par. Bolechowice], iż z 6 towarzyszami stanu szlach. i z 8 z niższych stanów najechał wieś bpa J. i pobrał gwałtem i bezprawnie czynsze wart. 20 grz. od następujących kmieci: Piotra Trzebola, Witka, Stanisława Raszka, Jana Rączki, Piotra Firleja, Jakuba Nogi, Skwary, Jana Dzińca, Świętosława, Jana Łojka, Matyrzeńskiego oraz z młyna. Fryderyk przedkłada w sadzie nadwornym 2 dok. Jana ks. raciborskiego [→ 1391), opatrzone pieczęciami, poświadczające, że wieś J. należy do bpa. Pogórski przez swego pełnomocnika oświadcza, że czynsze pobrał od swoich kmieci, w swoich dobrach dziedz. J., które posiadali już bez przeszkód ze strony bpów jego pradziad, dziad i ojciec. Dobra w J. posiadali jego przodkowie, zanim ks. raciborski Jan nadał wieś J. bpstwu. Sąd król. uznaje dok. [→ niż. 3B. 1386] przedłożony przez Pogórskiego za fałszywy i podejrzany i całą wieś przysądza bpowi. Roszczenia bpa o 20 grz. czynszów, 60 grz. za zabrane: żyto, pszenicę, owies, groch, siano skierowane zostają do sądu ziemskiego (SP 2, 4362-3); 1529 własn. bpa w kluczu lipowieckim. Czynsz pierwszej raty łącznie z Chełmem 13 grz. 16 gr, czynsz drugiej raty z samego J. 5 grz. 12 gr i czynsz od sołtysa i zagrodnika 8 grz. 3 gr (LR s. 13).

3B. Własn. książęca, od 1386 szlach., od 1490 bpa krak. 1386 Jan ks. opawski i raciborski na prośbę Piotra s. Szczepana Stopaka zatwierdza nadanie swego ojca Jana ks. raciborskiego [1340-1380/82] 3 1/2 ł. czyli źrebu z zagrodnikami, czynszami i innymi przynależnościami z wyłączeniem robocizny i dziesięcin, które nadawca dla siebie zarezerwował, na rzecz ojca tegoż Piotra Szczepana Stopaka „de Stawdin” (KK 2, 332 z kopii w języku niemieckim i jej tłumaczenia, wpisanych w pol. XV w. do Liber Antiquus kapituły krak.)1Dok. ten został uznany w 1490 r. [ → 3A] przez sąd król. za fałszywy i podejrzany. Przedmiotem nadania z 1386 r. była tylko cz. wsi J. na obszarze 1 źrebu. Fakt wpisania nadania w 1445 r. do kopiarza kapituły krak., do tzw. Liber Antiquus, podanie przez Długosza, że cz. wsi należała do Bieniasza Pogórskiego (DLb. 2 s. 227-8) - zapewne ojca Szczepana, któremu w 1490 r. sąd król. dok. ten zakwestionował - oraz płacenie dziesięcin z J. jeszcze w 1529 r. dwóm różnym beneficjom, wskazują raczej, że nadanie z 1386 r. było autentyczne, a późniejsze w 1490 r. roszczenia Szczepana Pogórskiego w stosunku do bpa Fryderyka, syna królewskiego - słuszne; 1470-80 połowa wsi J. należy do Bieniasza Pogórskiego, kmiecie, folwark ryc. (DLb. 2 s. 227-8); 1490 → 3A.

3A lub 3B. 1468-9 Mikołaj Raszek zw. też Raszkowic kmieć z J. (ZK 16 s. 454, 554); 1475 Jan Szkoda kmieć z J. (ZK 16 s. 683, 686).

4. 1466 Wawrzyniec Bąk sołtys w J. (ZK 16 s. 419, 454, 554); 1468 Jan [... pka]2Tekst uszkodzony sołtys z J. (ZK 16 s. 480); 1470-80, 1529 sołectwo w części bpa (DLb. 2 s. 227; LR s. 13).

5. 1470-1480 dzies. snop. wart. 5 grz.3Tak w DLb. 1 s. 79, w DLb. 2 s. 227 wart. dzies. 4 grz z łanów kmiec., karczmy i sołectwa w cz. bpa należy do scholastyka kat. krak., dzies. snop. i kon. wart. 4 grz. z cz. szlach. do pleb. w Lędzinach. Kmiecie dają też plebanowi jako sep po 3 korce żyta i 6 korców owsa (DLb. 1 s. 79-80; 2 s. 227-8); 1529 dzies. snop. wart. 3 grz. 6 gr z połowy wsi ww. plebanowi z drugiej połowy dzies. snop. ww. scholastykowi (LR s. 165, 294).

Uw. Na mapie MWK zgodnie z taryfą podymnego z 1789 r. J. - położony za Przemszą - jest umieszczony w granicach Królestwa. Jednakże do końca XVII w. przy okazji uiszczania podatków powstawały spory, czy J. należy do Śląska, czy też do Królestwa. Por. Mat. do MWK s. 82-3 przyp. 4. i → Chełm [par. Lędziny]: Uwaga.

1 Dok. ten został uznany w 1490 r. [ → 3A] przez sąd król. za fałszywy i podejrzany. Przedmiotem nadania z 1386 r. była tylko cz. wsi J. na obszarze 1 źrebu. Fakt wpisania nadania w 1445 r. do kopiarza kapituły krak., do tzw. Liber Antiquus, podanie przez Długosza, że cz. wsi należała do Bieniasza Pogórskiego (DLb. 2 s. 227-8) - zapewne ojca Szczepana, któremu w 1490 r. sąd król. dok. ten zakwestionował - oraz płacenie dziesięcin z J. jeszcze w 1529 r. dwóm różnym beneficjom, wskazują raczej, że nadanie z 1386 r. było autentyczne, a późniejsze w 1490 r. roszczenia Szczepana Pogórskiego w stosunku do bpa Fryderyka, syna królewskiego - słuszne.

2 Tekst uszkodzony.

3 Tak w DLb. 1 s. 79, w DLb. 2 s. 227 wart. dzies. 4 grz.