JERZMANOWA

(1349 Villa Hermanni, 1365 Herzmanowka, 1390 Iezmanovca, Grimanowca, 1394 Gyrzmanowca, 1398 Irzmanowca, 1404 Jrzmanowka, 1414 Irzmanowicze [!], 1441 Gisnanowka [!], 1443 Hyrzmanowka, 1456 Minor Syrzmanowka [!], 1470-80 Irzmanowa, Yrzmanowa, 1504 Jerzmanowka, 1510 Hyrzmanowa, 1516 Irzsmanowa, 1528 Jrzmanowa), dziś Wierzbanowa, 6 km na SW od Szczyrzyca.

1. 1489n., 1581 pow. szczyrz. (RP s. 143; ŹD s. 50); 1349 n. par. Wiśniowa (ZDK 1, 49).

2. 1365 → p. 4; 1470-80 młyn (DLb. 2 s. 183); 1528, 1529 rozgraniczenie między dobrami król.: Dobczyce, J. i Wiśniowa od dóbr Skrzydlna i Wola Skrzydleńska → Dobczyce p. 2; 1529 rozgraniczenie między dobrami Dobczyce z wsiami: Wiśniowa, J. i Kobielnik a wsiami kl. szczyrz. → Dobczyce p. 2.

3A. Własn. król. w tenucie dobczyckiej. 1349 → p. 5; 1365 → p. 4; 1390 Władysław Jag. nadaje Klemensowi z Moskorzowa star. generalnemu litewskiemu zamek → Dobczyce z wsiami, m.in. z J. (Mp. 4, 1008); 1439 Piotr, Mikołaj i Marcin ss. zm. Marcina z Moskorzowa zwracają królowi Władysławowi [Warn.] wyżej przytoczony przyw. i nadane nim dobra. m.in. J.; → Dobczyce zamek (Mp. 4, 1358); 1441 tenże król zapisuje Janowi z Brzezia 300 grz. na zamku i m. → Dobczyce z wsiami, m.in. z J. (ZDM 8, 2287); 1443 zamek i m. → Dobczyce z wsiami, m.in. z J., przypada w podziale dóbr Janowi z Brzezia (SP 2, 3126b); 1444 tenże król zapisuje Mikołajowi z Brzezia marszałkowi Królestwa 800 grz. na zamku i m. → Dobczyce z wsiami, m.in. na J. (ZDM 3, 674); 1456 Kazimierz Jag. zastawia temuż Mikołajowi zamek i m. → Dobczyce z wsiami, m.in. z J. (Mp. 5 C 1); 1470-80 tenut. Stanisław i Jan ss. Mikołaja h. Zadora. 4 łany kmiece, karczma, zagrodnicy, folwark (DLb. 2 s. 183; 3 s. 443); 1485 Indrzych [Henryk] Kamieniecki zwraca królowi zamek i m. → Dobczyce, m.in. z J. (Mp. 5 P 108); 1510 → Dobczyce zamek; 1516 Zygmunt Stary zezwala Mikołajowi Lanckorońskiemu burgr. krak. zapisać 600 fl. Piotrowi Odnowskiemu star. biec. na kilku wsiach król., m.in. na J. (MS 4, 10 865); 1528 J. należy do dóbr Dobczyce w tenucie Stanisława Czarnego z Witowic (L. Zarewicz, Dobczyce. Monografia historyczna, Kr. 1878, s. 8); 1529 role kmiece (LR s. 184); 1530 pobór z 3 1/2 ł. (RP k. 31).

3B. Własn. szlach. 1390-1404 Jan, Jaszek Brun z J. i Sobolowa (ZK 2 s. 168; 3 s. 460; 3b s. 238; SP 8, 5446, 6805); 1394 tenże procesuje się z Jaszkiem Zbigniewskim (ZK 2 s. 168); 1398 tenże gwarantuje Dziersławowi z Polanki [par. Sobolów] zwrot 2 1/2 grz. wwiązaniem w kmiecia Jakusza w J. (SP 8, 6805); 1402 tenże oddala pretensje Małgorzaty ż. Jakusza z Turzyna do kmiecia, trzody, bydła i baranów w J. (ZK 3 s. 460); 1404 tenże posiada kmiecia i sad w J. (ZK 3b s. 238); 1494 br. nie podzieleni Jakub i Mikołaj z Nieprześni sprzedają za 1000 fl. węg. Andrzejowi Lubowieckiemu podżupnikowi bocheńskiemu wsie: Nieprześnia, Polanka, Zawada [par. Sobolów] i J. (ZK 153 s. 80); 1502 tenże Andrzej z Nieprześni zapisuje Małgorzacie c. zm. Mikołaja z Wieruszyc, a ż. swego s. Jana 170 fl. posagu i 170 fl. wiana na ww. wsiach (ZCz. 7 s. 142); 1504 tenże Andrzej z → Nieprześni dzieli dobra między swoich ss. Mikołaja, Jana i Andrzeja. J. przypada po połowie Mikołajowi i Janowi; Mikołaj s. Andrzeja z Nieprześni zapisuje swej ż. Annie c. Mikołaja Czasznickiego sędziego halickiego 100 grz. posagu i 100 grz. wiana na połowie dóbr w Nieprześni i J. (ZCz 7 s. 184-5).

4. 1365 Kazimierz W. nadaje Goszczowi s. Adama z Wiśniowej wieś J. w celu lokowania jej na pr. niem. magd., w lesie król. w pobliżu Wiśniowej, na obszarze 40 łanów. Las poczyna się od góry zw. Łysina [dziś las o tej nazwie w graniczącej z J. Węglówce; UN 8 s. 90], spod której wypływa potok Smarkawa i sięga do wsi król. Wiśniowa i karczmy zw. Osikówka, gdzie ów potok zbiega się z innymi potokami. Z drugiej strony las ten dochodzi do wierzchołka góry → Ciecień, spod której wypływa Czarny Potok i płynie aż do rz. Stradomki i do wzgórza zw. Śnieżnica, a od tego wzgórza las ciągnie się do rz. zw. Kasina Stara z wszystkimi potokami zw. → Gliniec i dalej do potoku Niedźwiedzia i do drogi publicznej do Szczyrzycza. Goszcz otrzymuje sołectwo z 2 ł., 4 ogrodami, wolną karczmą, szósty den. z czynszów i trzeci den. z kar. Wieś otrzymuje imm. ekon. i sąd. Po upływie 20 lat wolnizny mieszkańcy mają płacić 8 sk. czynszu z łanów, 6 gr dzies. Na obiedne w czasie sądów odbywanych 3 razy w roku sołtys daje raz w roku, a kmiecie dwa razy w roku - 8 gr. Sołtys obow. jest do wyprawy wojennej z koniem i kuszą (Mp. 1, 278); 1414 Katarzyna sołtyska z Lubnia, ż. Jakusza sołtysa z J. (KSN 3395); 1422 Stanisław sołtys z J. (wg. ind. WAP); 1434 Michał sołtys z J. (OK 5 k. 115v); 1470-80 sołtys posiada 4 ł. i młyn (DLb. 2 s. 183).

5. 1349 bp Bodzęta przyłącza J. (Villa Hermanni) do kościoła par. w Wiśniowej (ZDK 1, 49); 1470-80 dzies. pien. z 4 ł. kmiec., w wymiarze 1 wiard. z łanu, klasztorowi szczyrz. Meszne po 1 mierze żyta i 1 mierze owsa oraz 1 wiard. z łanów i młyna sołtysa - plebanowi w Wiśniowej (DLb. 2 s. 183; 3 s. 443); 1529 dzies. pien. z łanów kmiec. ww. klasztorowi, meszne ww. plebanowi (LR s. 194, 277).