KLIMONTÓW

(1361 n. Clymontow z or., 1363 Climonthow, 1397 Klimuntow, 1476 Climontow, 1489 Climyunthow, 1507 Climathow) 7 km na SE od Będzina.

1. 1386 n., 1581 pow. krak. (Mp. 4, 977; ŹD s. 36); 1397 n., 1598 par. Mysłowice [Śląsk] (ZDK 1, 125; WR k. 375r).

2. 1530 wieś Siedlec leży między Pogonią [Śląsk], K. i Zagórzem w ziemi krak. (MS 4, 15 893); 1568 granice między Siedlcem a Zagórzem, K. i Niwką → Danitówka.

1504 do król. żupy i olbory olkuskiej należy kopalnia ołowiu w K. (Łabęcki 24); 1528 kopalnia „apud Cleymontowa” (D. Molenda, Górnictwo kruszcowe na terenie złóż śląsko-krakowskich do połowy XVI wieku, Wr. 1963, s. 184).

3. Własn. szlach. 1361 Kazimierz W. poświadcza, że Abraham z Goszyc z s. Markiem dali star. ruskiemu Ocie z Pilczy [dziś Pilica] dobra ojczyste Siedlec i K. w ziemi krak. w zamian za nową dziedzinę zw. Witanowicami w ziemi ośw. i dopłatę 500 grz. gr pras.; 1363 → p. 4; 1378 star. krak. Sędziwój poświadcza, że wwda i star. sand. Ota z Pilczy sprzedał za 700 grz. gr pras. i za 1/2 ł. w Pielgrzymowicach podstolemu krak. Piotrowi Szafrańcowi wsie Siedlec i K. z połową rz. Przemszy Czarnej [nad którą leży Siedlec] i cz. pr. patr. kościoła w Mysłowicach (Mp. 1, 262, 339); 1379 Elżbieta Węg. na prośbę ww. Piotra zatwierdza dok. star. krak. i pozwala mu przenieść wsie Siedlec i K. z pr. pol. na magd., imm. sąd. (Mp. 1, 350); 1386 królowa Jadwiga poświadcza, że podstoli krak. Piotr Szafraniec sprzedał za 700 grz. gr pras. Wisławowi i Piotrowi z Mysłowic bratankom arcbpa gnieźn. Bodzanty [h. Szeliga] wsie Siedlec i K. w pow. krak. i Pogonię w pow. cieszyńskim [Śląsk]; 1387 Władysław Jag. transumuje ww. dok. (Mp. 4, 977, 980); 1397 Piotrasz dz. Siedlca, Pogoni i K. współpatronem kościoła par. w Mysłowicach (ZDK 1, 125); 1398 tenże Piotr wyznacza ż. Zbychnie 400 grz. wiana na wsiach K. i Siedlec, a Zbychna odstępuje mu oprawę posagu i wiana wraz z dok., którą jej zabezpieczył na wsiach Januszowice, Lasocin i Rzewuszyce [wszystkie wsie w pow. chęć] (SP 8, 6372).

1403 Piotr z Siedlca przeciw synowej Beacie wd. po Wyszku z Mysłowic o bezprawne wwiązanie się do K., dok. poręki na 70 grz. i zatrzymanie 70 grz. z tenuty zamku będzińskiego (SP 2, 966); Pakosz z Zastępowa [pow. wiśl.] w sporze z Piotraszem z Siedlca o 170 grz., których nie chce zapłacić, i bezprawne wwiązanie się w 60 grz. do K. (ZK 3b s. 31); 1419-29 Bodzanta z K. i → Siedlca s. Piotrasza z Siedlca (SP 2, 1622; ZK 9 s. 55); 1419 tenże Bodzanta z matką Zbychną zastawiają za 50 grz. szer. gr pras. Grzegorzowi z Morawicy 10 kmieci w K., płacących 10 grz. czynszu (SP 2, 1622); 1420 tenże Bodzanta zastawia za 40 grz. szer. gr. i 20 grz. półgr siostrze Małgorzacie ż. Grzegorza z Morawicy wieś K. z tytułu jej cz. dóbr po matce i zobowiązuje się wykupić tę wieś tylko za szer. gr, a Grzegorz wyznacza żonie 120 grz. szer. gr posagu i tyleż wiana na połowie swych dóbr (ZK 7 s. 53); 1423 Grzegorz Morawicki z Sosnki [dziś Sanka] i Morawicy przeciw Jaszkowi sołtysowi z K. o zabranie 2 wołów, zadanie mu rany szarpanej i 2 sińców, pszczoły wart. 1/2 grz., które ,,s polla ssbyl”, oraz o 1 grz. czynszu zabranego od kmieci w K. (GK 2 s. 72, 184, 197, 200-1); Jaszek sołtys z K. oddala roszczenia Grzegorza z Morawicy o usunięcie kamienia z miedzy i zaoranie mu ról w K. (ZK 7 s. 296); 1429 Bodzanta z Siedlca sprzedaje za 116 grz. szer. gr i 100 grz. półgr Grzegorzowi z Morawicy wieś K. (ZK 9 s. 55); 1438 Grzegorz dz. K. (OK 5 s. 269v); 1446-76 Stan. Cieśla, Sośniecki dz. K. i → Sosnki h. Topór s. Grzegorza z Morawicy (ZK 13 s. 25-6; 16 s. 33, 84, 87; 17 s. 58); 1446 Grzegorz, Piotr, Jan i Stanisław dzielą dobra na czas życia matki. Grzegorzowi i Janowi przypada połowa Sosnki, a Stanisławowi i Piotrowi połowa K. Jeśli któryś z braci zadłuży swoją część, w nowym podziale dóbr będzie ona jego częścią. Gdyby któryś z nich założył jeden lub więcej stawów w swej części, po wieczystym podziale będzie użytkował te stawy przez 9 lat, niezależnie od wydzielonej mu części dóbr. Jeśli nowe zabudowania po wieczystym podziale przypadną nie temu, który je budował, uzyska on pełną spłatę. Bydło i trzody nie będą przedmiotem nowego podziału (ZK 13 s. 25-6); 1451 → p. 6; 1453 Jan z Czyżowa [star. krak.] ustanawia zakład 100 grz. w sporze Małgorzaty wdowy z Sosnki z ss. Grzegorzem i Janem z Sosnki i K., że będą żyć w pokoju między sobą, z krewnymi i służbą (GK 12 s. 324).

1462 Stanisław z K. zeznaje, że wziął 60 grz. posagu ż. Barbary c. zm. Macieja Jasińskiego, dlatego wyznacza jej 60 grz. posagu i tyleż wiana na połowie dóbr w Sosnce i K. (ZK 15 s. 213-4); Małgorzata wd. po Grzegorzu z K. zastawia za 40 grz. gr krak. Pawłowi Spergaltowi z Trzebiesławic 2 ł. z kmieciami Marciszem i Sobkiem oraz łan opust. w K. Łany te trzyma z tytułu posagu (ZK 15 s. 211-2); 1469 Stanisław z K. wyznacza tejże Barbarze 60 grz. szer. gr posagu i tyleż wiana na całej cz. swego działu w K. i na połowie innych dóbr (ZK 18 s. 6); 1474 szl. Grzegorz z K. (OK 2 s. 24); 1476 br. Grzegorz Śniesz i Stan. Cieśla z Sosnki dzielą dobra. Grzegorzowi przypada wieś K., a Stanisławowi Sosnka i 29 fl. węg. Bracia zobowiązują się pod zakładem 200 grz. wnieść ten akt do księgi ziemskiej krak. Na najbliższe roczki Stanisław przyprowadzi do sądu ż. Barbarę, aby zrzekła się pr. do posagu i wiana na K., a Grzegorz ż. Elżbietę Siemkę, dzieci z nią zrodzone i jej dzieci z pierwszego małżeństwa, aby zrzekli się pr. do posagu i wiana Elżbiety oraz pieniędzy włożonych przez nią na dobra w Sosnce. Bracia umarzają wszelkie sprawy między sobą i zastrzegają, że Stanisław zabierze z K. wszystkie swoje zabudowania do Zielonych Świątek, a Grzegorz wieżę z Sosnki. Każdy z nich wykona jeszcze żniwa tam, gdzie obsiał role; Grzegorz z K. ma zapłacić Stanisławowi z Sosnki 15 fl. do Bożego Narodzenia, a 14 fl. za rok; Elżbieta alias Siemka ż. Grzegorza Śniesza z K. rezygnuje na rzecz Stan. Cieśli z pr. do posagu i wiana w Sosnce (GK 20 s. 456-8); 1486 Grzegorz Śniesz z K. sprzedaje za 600 grz. szer. gr pras. br. Stanisławowi z Sosnki wsie K. i Siedlec; tenże ma zapłacić Grzegorzowi jeszcze 200 grz. (ZK 20 s. 377-8 – transakcja nie doszła do skutku); 1487 sąd ziemski krak. poświadcza, że Grzegorz Śniesz z Morawicy ongiś z Siedlca i K. sprzedał za 600 grz. gr posp., szubę atłasową podbitą kunami, futro lisie i 20 łokci sukna florenckiego Kazimierzowi Jag. wsie K. i Siedlec; tenże król poświadcza, że kupił od tegoż Grzegorza wsie Siedlec i K. w ziemi i pow. krak. i przyrzeka mu zapłacić do Zielonych Świątek 250 grz. pozostałych z sumy 600 grz. (Mp. 5 Q 89-90); 1489-92 w K. pobór z 3 ł.; 1493 brak danych o poborze; 1494 wieś król. K. nie płaci poboru; 1496 z cz. K. pobór dla wielkorządów krak.; 1497-9 K. nie wymieniany w RP (ŹD s. 433; RP s. 65, 132, 145, 158, 172, 188, 202).

1502 Aleksander Jag. darowuje wieczyście ur. Stan. Jarockiemu z Jaroszyna [pow. rad.] swemu dworzaninowi i star. sławkowskiemu wsie król. K., Siedlec i Pogonię w pow. krak. (MS 3, 324; Mp. 5 T 38 – dok.); po 1502 K. własn. [Stan.] Jarockiego, 16 ł. kmiec. Tenże Jarocki współpatronem kościoła par. w Mysłowicach (DLb. 2 s. 205-6 – wpis ręką z początków XVI w.); 1507 Zygmunt Stary daje marszałkowi nadwornemu i star. chęc. Stan. Jarockiemu za długi Aleksandra Jag. 1/4 poboru z wsi Jarockiego Siedleca, Zagórza i K., z król. Szczakowej, Gołej Męki i połowy Ciężkowic oraz czopowego z m. Będzina (MS 4, 8618); 1530 w K. pobór z 4 ł. i karczmy dorocznej (RP k. 4); 1544 Jerzy Jarocki dz. Zagórza i K. wyznacza ż. Annie c. Mikołaja z Przybysławic 200 fl. posagu i tyleż wiana na wsiach Zagórze i K. (ZK 29 s. 637); 1564 K. własn. Jerzego Jarockiego, pobór z 11 ł. kmiec. (LK 1 s. 251; 2 s. 74).

4. 1363 Kazimierz W. za zasługi w zarządzie Rusi nadaje Ocie z Pilczy pr. magd. dla wsi Siedlec i K. w ziemi krak., imm. sąd. (Mp. 1, 272); 1379 → p. 3; 1423-5 Jaszek sołtys z K. (ZK 7 s. 296-7; 8 s. 35, 49); 1423 → p. 3; po 1502 sołectwo (DLb. 2 s. 205 – wpis ręką z początków XVI w.).

5. 1397 dzies. snop. w K. z ról folw. i łanów kmiec. plebanowi w Mysłowicach (ZDK 1, 125); po 1502 dzies. snop. z sołectwa wart. do 2 fl. plebanowi w Mysłowicach (DLb. 2 s. 205, → wyżej); 1529 dzies. snop. z ról kmiec. w Siedlcu, K. i Zagórzu łącznie wart. 22 grz. plebanowi w Czeladzi (LR s. 260).

6. 1451 Klara ż. Wojcieskiego pozywa Piotra Klimontowskiego [→ p. 3, 1446 r.] o to, że wraz z czterema towarzyszami równymi stanem i czterema niższymi stanem dokonał najazdu na Balin, wypędził ją z domu i dóbr oraz o szkodę w wysokości 30 grz. Piotr zaprzecza oskarżeniu (SP 2, 3462); 1453 → p. 3.

Uw. Niekiedy w literaturze (→ np. DSZ s. 273) przyjmuje się błędnie, że z tego K. wywodzili się Gamratowie h. Sulima. Pochodzili oni z K. w pow. sand., który utracili w pocz. XV w., ale przez dłuższy czas pisali się z K.