KRASNE

(14621→ przyp. 3 Croszne, Craszne, 1476 Crasne, 1489 Kkraszna 1490 Krosnya, 1492 Crosznya, 1497 Crasna, 1506 Kraschne) 12 km na SE od Dobczyc.

1. 1489. 1581 pow. szczyrz. (RP s. 143; ŹD s 52); 1470-80. 1529, 1597 par. Góra Świętego Jana (DLb.3 s. 276; LR s. 332 - meszne; WR k. 52).

2. 1476 folwark dworski między Bojańczycami a K. → Krakuszowice p. 3a; 1522 Jan Kępanowski dzierżawca folwarku leżącego między Bojańczycami, Lasocicami i K. (ZK 26 s. 454); 1545 granica między Mstowem br. Stanisława, Andrzeja i Jana Mstowskich a K. i Podsadczem [dziś Podczacze cz. wsi Słupia i Sadek, UN 6 s. 22] Mik. Zębockiego zaczyna się od rz. [Tarnawy] płynącej z Mstowa do Podsadcza ku łąkom → Balina, należącym do Lasockich, stąd poprowadzono ją w górę po obu brzegach Łęgowego Potoku [lewy dopływ Tarnawy, bez nazwy], wpływającego do ww. rzeki [tj. Tarnawy] od E na W do doliny granicznej czyli granicznej głębokiej debrzy w lesie Łęg [dziś cz. wsi Krasne, UN 6 s. 21; Mapa Obrębów]. Na tym potoku Mstowscy zezwalają Zębockiemu z K. założyć sadzawkę, a oni mogą mieć swoją sadzawkę powyżej niej. Dalej granica biegnie tą doliną i Łęgowym Potokiem i przez drogę z Mstowa do Krakowa dochodzi do dębu na brzegu potoku Sawka [prawy dopływ Stradomki - HW 49 i Mapa Obrębów], rozdzielającej Mstów od K., i dalej tą rzeką w dół do równiny wsi K. i aż. do ściany Góry [Świętego Jana] (ZK 31 s. 1029-31); 1578 spór graniczny między → Górą Świętego Jana i Smykaniem a Krzesławicami rozpatrywano przy ścianie K. (ZK 406 s. 127-35); granica między Słupią i Podsadczcm a K. zaczyna się od 2 kopców narożnych Słupi i K. koło potoku Ławki [dopływ Tarnawy] i ściany Lasocic i biegnie przez łąkę k. potoku Polczowski Kąt (Polcziowsky Kąth) na S k. stawu należącego do Słupi, k. miejsca bagnistego i łąki Kąciki. Dalej biegnie na S k. Głębokiej Debrzy naprzeciw wsi → Burdel, łąką k. potoku Kąciki, płynącym ze wsi Burdel, tym potokiem do wierzchołka stawu, dalej tym potokiem do wielkiego stawu Na Łączkach. Stawy te należą do Słupi wraz z ich poboczami i przynależnościami. Od tego stawu do pastewnika Bieńkowski Pastewnik, należącego do Słupi, k. miejsca Łęg [→ wyżej] przy pastewniku blisko przetnicy (przesznicza) i kopcami k. Łęgu i przetnicy do miejsca Stoski za przetnicami i pastewników, należących do Słupi, do rogu roli Stoski do wierzchołka potoku Stoski i nad nim k. zagrody, przynależnej do K., dochodzi do miejsca i rogu Stoski pod Słupią k. drogi biegnącej z Mstowa do Słupi. Dalej schodzi z tej drogi i prowadzi pod górą na E do miejsca Wygoniska, nim ku Podłężu i potoczku, płynącym z dwu Debrzy Słupskich na Wygoniskach. Stąd Podłężem pod polem słupskim k. Bieńkowcj Roli kmiecia ze Słupi do Podłężnego Potoku i dalej Podłężem przy przegródkach albo pastewniku, należącym do Podsadcza, i na S ku wsiom Mstów i Podsadcze do stawu na Łęgowym Potoku, należącego do K., i idąc z doliny oraz pastewnikiem podsadeckim, przygrodkami, przez górę, przygrodki, Łęg Podsadecki k. Lasu Kraśniskiego, do gruntu podsadeckiego i k. niego i gruntu wsi K. do grobli stawu wsi K. w Łęgu, do nowego Łęgowego Stawu na Łęgowym Potoku, płynącym między K. a Mstowem naprzeciw Podsadcza. Tu usypano 3 kopce narożne K., Mstowa i Podsadcza: 1) powyżej grobli Łęgowego Stawu od wsi K. na dole niżej grobli przy Poniku, 2) na pagórku od gruntu mstowskiego, 3) od gruntu wsi Podsadcze za płotem i Ponikiem albo potokiem płynącym do Podsadcza, który dzieli grunty podsadeckie i mstowskie aż do rz. Podsadecka, gdzie kończy się granica (ZK 406 s. 370-6).

3. Własn. szlach. 1462-87 Piotr Słupski h. Drużyna dz. K. i Słupi (ZK 152 s. 26, 49; 153 s. 8; GK 17 s. 576; 19 s. 254, 256; DLb. 3 s. 276)2→ przyp. 3; 1465 Grzegorz z K. domownik [Piotra] Słupskiego → Kawec p. 3; 1489-1514 Piotr Słupski h. Drużyna z K., Słupi, → Ilmanowej Nowej i Ilmanowej Starej s. Andrzeja ze Słupi bratanek Piotra Słupskiego ze Słupi, brat Jana i Stanisława mąż Małgorzaty c. Piotra Błędowskiego (ZK 368 s. 174-5, 181, 284-5, 329; 19 s. 419; 22 s. 33; 23 s. 299; GK 23 s. 287); 1489, 1490 → Ilmanowa Nowa p. 3; 1490 Jadwiga ż. Indrzycha z Poręby sprzedaje za 250 fl. węg. br. rodz. Janowi, Piotrowi i Stanisławowi ze Słupi części we wsiach K., Wolica, Słupia, Podsadcze, Ilmanowa Nowa, Ilmanowa Stara, Lipowe i Męcina, które jej przypadły po stryju Piotrze Słupskim (ZK 368 s. 174-5); 1494 br. Piotr, Jan i Stanisław ze Słupi mają zapłacić opiekunom Janowi [Świdrowi z Modlnicy] podsędkowi krak., Mikołajowi z Kończyc, Mik. Czarnemu z Podola, Wacławowi z Jodłownika, Mik. Kolanko, Mik. Słaboszowi, Bógdałowi z Lipnika i Jakubowi z Lubomierza 160 fl. węg. pod rygorem wwiązania ich do wsi Słupia i K. (ZK 368 s. 284-5); 1495 Piotr Słupski z K. zapisuje ż. Małgorzacie c. Piotra Błędowskiego 200 grz. posagu i tyleż wiana na połowie dóbr w Słupi, Ilmanowej i K. oraz na całym dworze w K. (ZK 368 s. 329).

1516-28 Mik. Słupski z K., Słupi, → Ilmanowej Nowej 1511-28 br. Jana, Stanisława i Jakuba Słupskich ss. Piotra Słupskiego i Małgorzaty (ZCz. 8 s. 241; 9 s. 494, 502-3; GS 1 s. 135, 374); 1517 Małgorzata wd. po Piotrze Słupskim dzierżawczyni w K. zastawia za 10 fl. Marcinowi Janowskiemu z Janowic [par. Opatkowice] rolę ze swej dzierżawy w K., na której siedzi Jakubowa, płacąca 1 fl. czynszu (ZK 369 s. 407-8); 1520 → Ilmanowa Nowa p. 3; 1524 Mał. Słupska z K. ma zapłacić 10 grz. c. Elżbiecie ż. Stan. Gostwickiego pod warunkiem wwiązania jej do swej oprawy czyli połowy dworu i ról folw. w K. (GS 1 s. 264); 1526-36 Jakub Słupski z K., Słupi, → Ilmanowej Nowej 1519-28 br. Mikołaja, Jana i Stanisława (GS 1 s. 374; ZCz. 9 s. 494, 502-3; ZK 28 s. 222; 29 s. 258-9); 1526 Mał. Słupska z K. zastawia za 11 grz. zięciowi szl. Stan. Gostwickicmu sołtysowi w Gostwicy rolę osiadłą z kmieciem Janem Wiączkowicem w K. (GS 1 s. 384); → Ilmanowa Nowa p. 3; 152-30 Jan Słupski z K., Słupi, → Ilmanowej Nowej 1515-28 brat Mikołaja, Jakuba i Stanisława (ZCz. 9 s. 494, 502-3; ZK 28 s. 129-30, 222); 1528-34 Stan. Słupski z K., Słupi i → Ilmanowej Nowej brat Mikołaja, Jana i Jakuba, 1520 kan. sand. prebendarz kościoła Ś.Ś. Filipa i Jakuba Ap. w m. Kleparzu (ZCz. 9 s. 494, 502-3; 10 s. 332; ZK 29 s. 87-9); 1528 → Ilmanowa Nowa p. 3; 1529 Jan Słupski ze Słupi darowuje Achacemu Jordanowi z Zakliczyna całe cz. ról dworskich we wsiach Słupia, K. i Podsadcze, a sprzedaje mu za 300 fl. całe cz. dóbr dziedz. w tych wsiach (ZK 28 s. 129-30); 1530 Jakub Słupski z K. zastawa za 30 grz. br. Janowi Słupskiemu karczmę w Podsadczy w której siedzi Trojan i karczmę w K., w której siedzi Jasz (ZK 28 s. 222); 1534 Achacy Jordan z Zakliczyna protestuje przeciwko Stan. Słupskiemu w sprawie sprzedaży dóbr Słupia, K., Podsadcze i Wolica z uwagi na zadłużenie tych dóbr (ZCz. 10 s. 332); Stan. Słupski dz. części w Słupi, K., Podsadczu i Wolicy darowuje Achacemu Jordanowi z Zakliczyna celnikowi san. role folw. w tych wsiach, a sprzedaje mu za 400 fl. całe części dziedz. w tych wsiach i spadek przypadły mu po matce Małgorzacie (ZK 29 s. 87-9); 1536 Jakub Słupski z K., Słupi, Podsadcza i Wolicy całe cz. dziedz. po ojcu i matce w tych wsiach sprzedaje za 450 fl. temuż Achacemu (ZK 29 s. 258-9); 1537 Achacy Jordan z Zakliczyna kaszt. żarnowski odstępuje zięciowi Mik. Zębockicmu role, lasy i młyn folw. w Podsadczu i K. oraz folwark w K. (ZK 187 s. 526-7); 1545 → p. 2.

3b. Areał, pobór, dwór, karczma. 1470-80 w K. łany kmiece, karczma i zagrodnicy (DLb. 3 s. 276); 1495, 1518, 1529 dwór z rolami; 1528-9 Jakub karczmarz z K. witrykiem kościoła par. w Górze Świętego Jana (Wypisy 1526-1529, 209, 214, 237, 312); 1528, 1530 karczmarz → wyżej; 1534, 1537 folwark z rolami → wyżej; 1489-90 w K. pobór z 2 1/2 ł.; 1491-4, 1496-8, 1501 pobór łącznie w K. i Słupi z 5 ł.; 1499 pobór łącznie w K. i Słupi z 4 ł.; 1500, 1515, 1517, 1519 brak danych o poborze; 1508-14, 1516 pobór łącznie w K., Wolicy i Słupi z 4 ł. (RP s. 28, 55, 92, 127, 143, 170, 186, 199, 219, 265, 293, 354, 376, 556, 584, 609, 641, 653, 670, 684, 691, 720, 744, 771, 802, 840; ŹD s. 449); 1530 pobór łącznie z K., Słupi i Podsadcza z 2 ł., 2 karczem dorocznych i 1 młyna o 1 kole dziedz. (RP k. 31).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z łanów kmiec. w K. klasztorowi sieciech. (DLb. 3 s. 276); 1529 dzies. pien. w wysokości 1 grz. temuż klasztorowi; meszne z K. plebanowi z Górze Świętego Jana (LR s. 332, 405).

6. 1528 witrycy kościoła par. w → Górze Świętego Jana p. 5, m.in. Jakub karczmarz z K., zeznają, że słyszeli od ludzi starych i swoich rodziców, że dzwon tego kościoła przed 80-ciu laty [1448?] polecił odlać dla niego dziedzic Słupski w swoim dworze w K. (Wypisy 1526-1529, 209)3Wiadomość ta, jeśli nie jest tylko orientacyjną, świadczy o tym, że K. istniała już ok. 1448 i najpewniej należała do Piotra Słupskiego. Też → Krasówka.

1 → przyp. 3.

2 → przyp. 3.

3 Wiadomość ta, jeśli nie jest tylko orientacyjną, świadczy o tym, że K. istniała już ok. 1448 i najpewniej należała do Piotra Słupskiego. Też → Krasówka.