KRÓLOWA

(1544 Krolowa, 1564 Kroliewa, 1581 Wołoska wieś Królowa) dziś Królowa Górna - tak przemianowana po 1964 r., dawniej Królowa Ruska, 12 km na SE od Nowego Sącza.

1. 1581 pow. sądec; par. własna ruska (ŹD s. 133).

2. 1544 → p. 3.

3. Własn. król. w stwie sądec. 1544 Zygmunt Stary, pragnąc polepszyć stan wsi król. K., należącej do stwa sądec., bliskiej opustoszenia oraz spełniając prośby sołtysa i mieszkańców Wołochów („generis Valachorum”) zatwierdza im posiadanie -kupionych od wcześniejszych mieszkańców - dworzysk, domów i ról, a ich samych uznaje za wiernych i prawdziwych poddanych. Wieś posiada 80 ł. częściowo uprawnych i osadzonych, częściowo przeznaczonych do wykarczowania i osadzenia w granicach od dawna wokoło określonych („ab antiquo circumferencialiter notis”), po obu brzegach potoku zw. → Królówka, aż do miejsca, gdzie potok ten uchodzi do rz. → Kamionka, z wszystkimi innymi potokami, a także pagórkami i górami do tegoż potoku przyległymi, z potokiem zw. Potok [dziś potok Pławianka, Mapa Obrębów; UN 9 s. 131] płynącym od Ptaszkowej spod góry zw. Wielka Jaworza [dziś w Ptaszkowej góra zw. Jaworze; Mapa Obrębów; UN 9 s. 131). Sołtys winien posiadać sołectwo w granicach takich, w jakich „antiquam advocaciam” kupił u dawnych, prawnych posesorów. Sołectwo obejmuje 2 ł., z karczmą, młynem w miejscach i granicach „ut ab antiquo constituta sunt”. Sołtys i jego potomni otrzymują pr. do robocizny od 2 mieszkańców, 2 razy w roku: 1 dzień przy żniwach, 1 przy koszeniu łąk. Mieszkańcy winni z dworzyska czyli z 1/2 ł. dawać do dworu 2 barany i z każdych 100 sztuk stada: 4 sztuki bydła lub 2 barany a także 2 świnie i 2 sery każdego roku. Mieszkańcy i sołtys są obow. jechać konno z posługami, ilekroć star. lub pstarości sądec. tego zażąda oraz strzec bezpieczeństwa na drogach, górach i na granicach. Od wypasu świń mieszkańcy nie płacą gajowego i mogą świnie wypasać w lasach król. wsi K. Z okazji Wielkanocy mieszkańcy winni dawać do dworu po jarząbku, a sołtys 2 jarząbki, zaś na Boże Narodzenie wszyscy mieszkańcy 2 popręgi i sołtys 2 popręgi. Star. nie może się domagać od mieszkańców i sołtysa żadnych danin i posług, których nie ma w przyw. Dla popa w K. zostaje wyznaczony 1 ł. wolny. Synagoga [cerkiew] nie jest obow. do żadnych opłat i obciążeń. Mieszkańcy mają dawać dla popa kopę [gr] z racji daniny zboża lub pół kopy żyta i pół kopy owsa [tj. po 30 snopków] (GS 21 s. 1893-6); 1564 12 kmieci osiadłych na pr. wołoskim. Nie płacą czynszu, ani nie świadczą robocizny, lecz dają po 2 barany z dworzyska i daninę baranią od stada tj. od 100 sztuk 2 barany, oraz 2 kozły i 2 sery, co czyni 24 barany, 9 kozłów i 9 serów. Płacą też kmiecie po 1 gr oprawnego, a na Wielkanoc dają po jarząbku czyli 12 jarząbków. Sołtys i pop dają po 2 popręgi i 2 jarząbki (LK 1 s. 165). 1566 → p. 4.

4. 1544, 1564 → p. 3; 1566 Zygmunt August zatwierdza dokonane niegdyś kupno [por. wyż. 1544 p. 3] - bez zgody króla - przez sołtysa Zaina Bieleńskiego z Bielonki [Ruś?] sołectwa w K. wsi, należącej do stwa sądec. i posiadanie tegoż sołectwa przez Teodora czyli Chwiedora Bieleńskiego z Bielonki oraz przez jego braci, potomków tegoż Zaina (MS 5, 9747).

5. 1544 → p. 3.