KRYG

(1377 Kryg - kop. z końca XVI w., 1398 Krig, 1440 Kryg, 1470 Kryk, 1529 Crik) 7 km na NE od Gorlic.

1. 1377 n., 1581 pow. biec. (ZDM 1, 150; ŹD s. 114); 1529 n. par. Libusza (LR s. 88).

2. 1377 lokowana przez królową Elżbietę w lasach zw. Męcina [→ Bieszczady lasy] w ziemi biec., nad rz. Męciną wieś [Męcina] ma graniczyć z wsiami: K., Kobylanka [Górna], Sękowa i Ciekielska aż do → Bruszniej Góry (ZDM 1, 150; MBiecza 9); 1383 las między Męciną a K. oraz zarośla między Libuszą a K. należą do wsi K. → p. 4 (Mp. 3, 972; MBiecza 11); 1435 przymiarkowe role w Libuszy od drogi wsi K. w kierunku Libuszy (ZDM 2, 472; MBiecza 35); → Bieszczady; 1482 granica między lasami król. [Bieszczady] a wsią Męcina idzie m.in. do → Bruszniej Góry i od niej do Wolskiego Potoku [dziś Wolska Woda lub Wolska, lewy dopływ Moszczanki w dorzeczu Ropy; HW 148] i do potoku Wolica [nie zid.] i nim do ściany wsi K. i do rz. Męciny [dziś Męcinka lub Męcianka, prawy dopływ Sękowej w dorzeczu Ropy; HW 148; UN 56 s. 44], Od tej ściany granica idzie → Krygowskim Potokiem zw. Konik przez górę czyli działem, gdzie rośnie cis, wyznaczającym granice lasów król. i wsi K., Kobylanka [Górna], Sękowa, Męcina i Bednarka (GB 24 s. 732-3; MBiecza 69); 1518-9 → p. 3; 1529 → Kobylanka Dolna p. 2; 1539 Zygmunt Stary nadaje Janowi plebanowi w Libuszy, w zamian za stare, zatopione, nowe łąki między K. a Libuszą, k. drogi publicznej i k. wspólnych zarośli, przy końcu roli Michała Świrza (MS 4, 6681); 1543 → Kobylanka Górna p. 2; 1545 → Kobylanka Dolna p. 2; 1564 K. graniczy od E z Lipinkami (LK 1 s. 143); 1593 K. graniczy z Męciną (AP Kielce, Archiwum Ordynacji Myszkowskich 13 s. 122); 1594 → Kobylanka Dolna p. 2.

3. Własn. król. w stwie biec. 1383 → p. 4; 1435 → Bieszczady lasy; → p. 4; 1437 Schab kmieć z K. (ZB 1 s. 46); 1437 królowa Zofia potwierdza szpitalowi w Bieczu na prośbę jego prepozyta i po orzeczeniu komisji złożonej z urzędników król., że szpital prawnie posiada za sumę 150 grz. wsie K. i Libuszę, [stanowiące oprawę królowej], zastawione mu przez star. [biec.]. Kmiecie tych wsi są wolni od wszelkich prac na rzecz grodu biec. z wyjątkiem prac przy zwożeniu drzewa i materiałów budowlanych na naprawę zamku w Bieczu (ZDM 2, 510; MBiecza 37); 1447 wieś K. w tenucie Jana Feliksa i Jana Amora Tarnowskich (AS 2, 144); → p. 4; 1491 → Binarowa; 1501 → Biecz p. 4. Wójtostwo; Erazm Szczepanowski tenut. Siepietnicy winien jest Stan. Chocimowskiemu 210 fl. posagu swej zm. siostry [ż. ww. Stanisława] Zofii. Jeżeli nie zapłaci, winien mu dać w posesję K. (GB 4 s. 139); 1502 → Binarowa; 1508, 1509 pobór łącznie z Libuszą z 2 ł. (RP s. 433, 471); 1508-10 → Biecz. Starostwo; 1511 → Binarowa; Zygmunt Stary zezwala Baltazarowi Dąbrowskiemu dworzaninowi król. i tenutariuszowi dóbr król. K. i Libusza zastawić za 450 fl. ww. dobra Erazmowi Szczepanowskiemu (MS 4, 1089); 1512 tenże Dąbrowski zapisuje dożywotnio ż. Elżbiecie 300 fl., które ma na dobrach król.: Siepietnica, Libusza, Binarowa i K. (ZB 4 s. 274).

1516, 1517 → Binarowa; 1518-9 wyznaczeni przez Zygmunta Starego komisarze rozstrzygają spór między Mikołajem prep. szpitala w Bieczu a kmieciami Libuszy i K.: Michałem i Jakubem Wojszami, Mik. Kozarzem, Marcinem Świerzem, Janem Szalszą, Michałem Staszakiem i Mik. Śledziem o „extremitates agrorum” czyli „obszary” między wsiami K., Libusza i Kobylanka [Dolna]. Mimo iż obszary te od wielu lat pozostawały w dzierżeniu kmieci, komisarze przysądzają je - na podstawie dok. star. biec. Pawła [Złodzieja] z Biskupic z r. 1435 [→ p. 4] - prepozytowi, który uważa je za lokowane [na pr. niem.] (MBiecza 136, 145); 1520 → Binarowa; 15211W SHGK 1 s. 117 z błędnym r. 1520 Zygmunt Stary zapisuje Pawłowi Wolskiemu z Woli Rzeszotkowej [pow. rad., dziś Wola Podczasza] pożyczone od niego na potrzeby wojny pruskiej 1060 grz. na: Siepietnicy, Libuszy, Binarowej i K. i na sołectwach tamże wykupionych przezeń z rąk Baltazara Dąbrowskiego (MS 4, 3655; BPAN Katalog 1, 162); 1523 → Binarowa2Tamże zmylona sygnatura źródła: MS 4, 4123 zamiast 4124; 1528 → Binarowa; 1529 → p. 5; 1530 pobór z 5 ł. i 8 prętów (RP k. 49); 1536 pobór z 5 ł. 8 prętów, karczmy dziedz. i od 2 komor. (RP); 1564 wieś król. w stwie biec. (LK 1 s. 143).

4. 1383 Janusz star. biec. po upływie wolnizny we wsi K. odmierza łany do wyznaczenia czynszu. Z powodu braku kościoła, młyna i wody we wsi oraz z powodu bardzo nędznych i jałowych ról wymierzono do płacenia czynszu 6 ł. uprawnych i wykarczowanych. Szósty łan ma płacić czynsz sołtysowi, pozostałe 5 królowi. Sołtysowi z czynszu należy się szósty den. zgodnie z przyw. król. Kmiecie oraz sołtys dla polepszenia ich bytu dostają las między Męciną a K. i zarośla między Libuszą a K. (Mp. 3, 932); 1398 Boczka Łukowski [= Boksa kaszt. łukowski] pozyskuje prawem, po przedstawieniu przywilejów, na Pietraszu wójcie z Bochni i na Marcinie sołtysie z K. sołectwo w → Kobylance Dolnej (SP 8, 7016-8); 1434 królowa Zofia na prośbę sołtysów z Libuszy, którzy przedłożyli wydane im przez starostów biec. przywileje odnośnie [sołectwa] wsi K. i wyrażali obawę, że w przyszłości mogłyby być niewystarczające, wyznacza komisarzy dla sprawdzenia i zbadania tych przywilejów. Po wykonaniu przez komisarzy ich zadania królowa zatwierdza sołtysom z Libuszy prawa do sołectwa w K. i zaleca Pawłowi z Biskupic star. biec. ich przestrzeganie (ZDM 2; 457; MBiecza 32); 1440 Piotr sołtys z Libuszy sprzedaje Piotrowi rajcy i mieszcz. biec. całą cz. sołectwa w Libuszy i K.; Mikołaj sołtys w Libuszy sprzedał swemu br. Piotrowi z Libuszy całą cz. sołectwa w Libuszy i K., którą to cz. tenże Piotr sprzedaje ww. Piotrowi mieszcz. biec; Franciszek sołtys w Libuszy sprzedaje temuż Piotrowi całą cz. ww. sołectw (GB 2 s. 356).

1446 Piotr Kawman mieszcz. z Nowego Sącza sprzedaje za 150 grz. Mikołajowi [zw. Przybijanka] pleb. z Bobowej części ww. sołectw (GB 2 s. 382); 1447 tenże pleban, sołtys Libuszy i K. ustępuje w wypadku swojej śmierci rajcom biec. jako zarządcom i opiekunom szpitala w Bieczu sołectwo w Libuszy i K.; Paweł mieszcz. z Tyczyna [ziemia przem.] sołtys w Libuszy i K. oświadcza, że otrzymał od Mik. Feistukela całą należność za sprzedane sołectwo w Libuszy i K. (GB 3 s. 416); sąd wyższy pr. niem. na zamku biec. zaświadcza, że Mikołaj pleb. Bobowej i sołtys w Libuszy i K. darowuje po swej śmierci, kupione przez siebie sołectwo w Libuszy i K., biednym i szpitalowi Ś. Ducha w Bieczu i powierza zarząd i opiekę nad tymi sołectwami do końca swego życia rajcom biec., których zm. królowa Jadwiga [fundując szpital w 1395 r] uczyniła zarządcami szpitala i potwierdziła im to w przywileju. Mikołaj ma pozostać jednak dożywotnio właśc. sołectw i pobierać z nich dochody (ZDM 3, 764-53Zatwierdzenie powyższe wydane jest w ZDM 3 z 2 kopii XVII-wiecznych, z tą samą datą, z tego samego kopiarza. Pierwsza z nich (ZDM 3 nr 764) zawiera dok. z. błędem, który czym rajców biec. właścicielami wsi Libusza i K. i pomija przekazanie rajcom przez Mikołaja dożywotnio zarządu sołectw; MBiecza 43-4); królowa Zofia poświadcza, że ww. Mik. Przybijanka kupił ww. sołectwa (MBiecza 40 - bez daty); taż potwierdza powyższą darowiznę sołectw w Libuszy i K. dla szpitala w Bieczu i obiecuje postarać się o zatwierdzenie darowizny przez swego syna Kazimierza Jag. (AGZ 3, 111; DodGL 1853 nr 25 s. 100; MBiecza 42); 1470 → Binarowa p. 4; 1521 → p. 3; 1523 → Binarowa p. 3; 1529 czynsz wieczysty wart. 22 grz. z sołectw, od kmieci i z karczem w Binarowej, Libuszy i K. należy do prepozytury szpitalnej w Bieczu (LR s. 239).

5. 1447 Wincenty [Kot z Dębna] arcbp gnieźn. rozstrzyga spór między bpem krak. Zbigniewem [Oleśnickim] a Janem Feliksem i Janem Amorem z Tarnowa o sposób płacenia [pieniężnej] dzies. wiardunkowej od kmieci i innych mieszkańców w ich dobrach, m. in. w [tenucie] w K. Bp, opierając się na przyw. Kazimierza W. dla bpa Bodzęty, domagał się dzies. w groszach pras., Tarnowscy przywołując przyw. bpa Jana Grota uważali, że dzies. może być uiszczana w gorszej, drobnej monecie. Toczony przez wiele lat spór arcbp rozstrzyga na korzyść bpa (Mp. 4, 1492; AS 2, 144); 1529 dzies. pien. wart. 1 grz. 40 gr bpowi w dziesięcinnym kluczu sądec., meszne w pszenicy wart. 2 grz. 34 gr i stołowe łącznie z Libuszą z 2 karczem, od 1 młynarza oraz od 6 zagr. wart. 12 gr plebanowi w Libuszy (LR s. 37, 88).

8. Domniemane grodzisko wczesnośred. (A. Kunysz, Grodziska w województwie rzeszowskim. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za rok 1966, Rzeszów 1968, s. 55).

1 W SHGK 1 s. 117 z błędnym r. 1520.

2 Tamże zmylona sygnatura źródła: MS 4, 4123 zamiast 4124.

3 Zatwierdzenie powyższe wydane jest w ZDM 3 z 2 kopii XVII-wiecznych, z tą samą datą, z tego samego kopiarza. Pierwsza z nich (ZDM 3 nr 764) zawiera dok. z. błędem, który czym rajców biec. właścicielami wsi Libusza i K. i pomija przekazanie rajcom przez Mikołaja dożywotnio zarządu sołectw.