KUŹNICA PRADŁA

(1394 molendium Pradla, 1565 Kuźnica Pradlna, 1576, 1581 kuźnica Prądelna, 1585 Pradła) młyn i kuźnica nad rz. Krztynią, od XVIII w. wieś Pradła z młynam i kuźnicą (Mat. do MWK s. 239), dziś wieś o tej nazwie1Jeszcze dziś części tej wsi zwią się: Fryszerka, Piec, Pieczyska (UN 211 s. 22), 12 km na S od Lelowa.

1. 1576, 1581 pow. lel. (Rybarski → Kuźnica, s. 325; ŹD s. 70); 1598 par. Irządze (WR k. 340).

2. 1565, 1585 → p. 3.

3. Własn. szlach. 1394 Filip z Mysłowic w sporze ze Stanisławem młynarzem z P. o 1 grz. czynszu (SP 8, 5613, 5648 - tu błędnie Stadia); 1565 Stan. Świętopełk z Irządz nadaje kuźnikowi Ambrożemu K. zw. P. w swych dobrach ze stawem, młynkiem Mysłowskim i niwką w Starej Wsi, którą będzie mógł poszerzyć o nowe role. Zezwala mu na budowę browaru, w którym będzie mógł warzyć piwo na swoje potrzeby. Nadaje mu też prawo użytkowania ról w stronę małego młynka Mysłowskiego i Wielkiego Młyna, urządzenia łąki aż do Krztynnego Stawu oraz korzystania z barci przy Starej Wsi. Ambroży obow. oddawać z kuźnicy 50 wozów żelaza czynszu w przypadku gdy natrafi na rudę górną [zalegającą tuż pod powierzchnią ziemi] w dobrach Świętopełka, a gdyby rudy górnej nie było, będzie dawał 40 wozów żelaza. Ponadto ma oddawać odpłatnie 30 wozów żelaza rocznie po talarze [33 gr] za wóz, a w przypadku korzystania z górnej rudy 40 wozów. Jeśli kuźnik nie rozwinie produkcji, zaniedba kuźnicę lub wręcz wyrządzi szkody swą działalnością, wówczas kuźnica zostanie oszacowana przez dwóch kuźników wyznaczonych przez dziedzica i dwóch kuźników ze strony kuźnika, a następnie wykupiona od kuźnika. Ambroży uzyskuje wolność wypalania węgla drzewnego w borze dziedzica, który obiecuje pomoc swoich poddanych w przypadku zerwania się [grobli] stawu kuźnickiego, gdy będzie ją naprawiał (GK 534 s. 1747-51); 1576, 1581 K. P. z 3 kołami i 5 robotnikami (Rybarski → Kuźnica, s. 325; ŹD s. 70); 1585 Stan. Świętopełk Bolestraszycki dz. Irządz s. Stan. Świętopełka na prośbę Ambrożego kuźnika z P. potwierdza przy w. ojca z 1565 r., a ponadto zezwala mu urządzać nowe role od kuźnicy ku Gołuchowicom aż po Ściegny Gołuchowskie i do wódki w stronę Chełmu na Gołuchowskich Ścięgnach. Zezwala też kuźnikowi na naprawianie (zastawienie) zerwanego stawku Mysłowskiego, na którym ma swój młynek. Po 3 latach będzie obow. płacić z młynka i stawu 10 zł czynszu (GK 534 s. 1747-51).

1 Jeszcze dziś części tej wsi zwią się: Fryszerka, Piec, Pieczyska (UN 211 s. 22).