KUŹNICA SIEKACZOWSKA

(1531 minera in piscina Pywonya, 1575 kuźnica Siekaczowska, 1577 kuźnica Siekaczowska) kuźnica nad Czarną Przemszą ze stawem Piwonia, przy której w drugiej poł. XVI w. założono wieś Piwonię, funkcjonującą do 1756 r., dziś Piwoń, cz. m. Siewierza - UN 211 s. 24, 2,5 km na N od Siewierza.

1. [Ks. siew.]; 1598 par. Siewierz (WR k. 362; Akta wizytacji → Kuźnica Krzemienda p. 1, s. 38).

2. 1531 → p. 3.

3. Własn. bpstwa krak. 1531 bp Piotr Tomicki postanawia założyć na nowo od lat opust. kuźnicę nad rz. Czarną Przemszą, nad sadzawką P., obok m. Siewierza, w której osadza kuźnika Andrzeja Siekacza z Niwek. Wyznacza mu miejsce na siedlisko, role i łąki, poczynając od grobli Pilnego Stawu i drogi z Siewierza, do kuźnicy zw. Jankowa Ruda i do kuźnicy Andrzeja Siekacza, tj. cały obszar między tą drogą i rz. płynącą z tego stawu, aż do granic kuźnicy panów z Pilicy zw. Krzemienda. Z drugiej zaś strony [tj. na lewym brzegu] rz. Czarnej Przemszy oraz stawów Piwonia i Pilny Staw kuźnik będzie miał miejsce na role i łąki od bagniska zw. Bagienko z przeciwnej strony grobli Pilnego Stawu, za drogą z m. Siewierza do młyna żelisławskiego [we wsi Żelisławice], usque versus limites nobilium quantum hereditas Siewierz protenditur. Kuźnik może tu kopać rudę, gdziekolwiek ją znajdzie, a także ma pr. wypalania węgla [drzewnego] w lesie bpa Bacholin i w lasach między wsią bpią Brudzowice a m. Siewierzem, nie wyrębując jednak drzew z barciami i dębów. W lasach tych może zakładać dla siebie łąki na miejscach wypalonych. W innych lasach, poczynając od lasu zw. Piwonia, nie może nic robić. Andrzej Siekacz ma własnym kosztem zrestaurować budynki kuźnicy i groblę stawu, w którym może łowić ryby. Po upływie 3 lat ma płacić bpowi 8 grz. czynszu rocznie oraz dawać 2 wozy żelaza i określoną ilość wyrobów z żelaza, tj. po 8 pługów, lemieszy i radlić rocznie. Chleb, mięso i piwo ma kupować tylko w Siewierzu i Koziegłowach. Gdyby chciał warzyć piwo sam, to jest obow. mleć zboże i słód w młynach biskupich (AEp 15 k. 82r: Kuraś, Materiały, nr. 15-reg.); 1575-77 bp krak. Franciszek Krasiński pozwala star. siew. Marcinowi Wychorowskiemu wykupić z rąk uczc. Walentego Siekacza kuźnika [s. Andrzeja Siekacza] K. S. we wsi Piwonia (Kuraś, Materiały, 34-5, 39; Miczulski → Kuźnica, s. 469).

7. Zientara → Kuźnica, s. 210, 272; Noga, Słownik → Kuźnica s. 102-4.