KWACZAŁA

([1349-58] Quachala, 1389 Quaczala, 1414 Quczala, 1494 Kwaczala, Kwaczaly) 10 km na SE od Chrzanowa.

1. 1489 n., 1581, pow. krak. (RP s. 131; ŹD s. 37); 1475, 1529 par. Babice (OK 13 s. 681; LR s. 340).

2. [1349-58] Żegota i Grzegorz ss. Zakliki dz. Poręby Zakliki [dziś Poręba Żegoty] zezwalają bpowi krak. Bodzęcie zbudować młyny wodne na rz. Okleśna [lewy dopływ Wisły, dziś zw. Regulka, Regulicki Potok albo Siemiotka; HW 33] płynącej między ww. Porębą a wsią bpa K. (KK 1, 205); 1414 wieś Płaza od strony K. należy do Stanisława z Pogórzyc (ZK 5 s. 459); 1428 → Brodła p. 2; 1596 rozgraniczenie między wsiami Płaza i Regulice rozpoczyna się k. ściany K., w lesie czyli na górze Siemota [dziś las Siemiota na wzgórzu 326 m. n.p.m.; Mapa Obrębów] (ZK 410 s. 30).

3. Własn. bpa krak. w kluczu lipowieckim. [1349-58] → p. 2; 1429 Mikołaj star. z Lipowca i Kychla karczmarz z K. nie stawili się pozwani przez Pielgrzyma ze Szczytnik [par. Proszowice] o przetrzymanie jego zbiegłego kmiecia Tomasza z żoną i dziećmi, których woźny u karczmarza aresztował (GK 3 s. 350); 1460 wieś K. skazana na karę XV za niezapłacenie wiardunku (GK 14 s. 415); 1464 wieś K. należąca do zamku w Lipowcu, w tenucie Trepki, skazana na karę XIV za niezapłacenie wiardunku i poboru podwójnego (GK 17 s. 191, 467); 1469 K. wymieniona wśród wsi, należących do Lipowca, które nie zapłaciły 2 gr łanowego (GK 18 s. 826); 1475 wieś bpa K. pozwana o niezapłacenie wiardunku (GK 20 s. 125); 1489 n. pobór z K. należącej do ww. zamku: 1489 z 23 ł.; 1490 z 20 ł.; 1491-3, 1496-9 z 22 ł.; 1494-5 z 21 1/2 ł.; 1500, 1508 z 22 1/2 ł. (ŹD s. 433; RP k. 2, 32, 64, 103, 131, 158, 171, 187, 202, 222, 240, 333); 1526 kmiecie z K. przywieźli z Oświęcimia do Krakowa ryby za 3 fl. 18 1/2 gr; Andrzej i Paweł [kmiecie] z K. otrzymali 1 fl. 27 gr za przywiezienie z Krakowa 19 beczek wina (decem novem vinaria) (In. 0 1 k. 184-5); 1529 własn. j.w. Wieś płaci bpowi 5 grz. 8 gr czynszu z młyna i karczmy oraz 3 grz. czynszu leśnego; role folw. (LR s. 12-3, 340); 1530 pobór z 22 ł. i 3 kwart oraz z młyna o 1 kole (RP k. 1).

4. 1475 Maciej wójt [sądowy] w K. witrykiem kościoła w Babicach (OK 13 s. 681); 1506 Walenty karczmarz we wsi Grodziec [par. Regulice], sołtys w K. (GK 29 s. 1050).

5. 1475 → p. 4; 1529 dzies. snop. wart. 60 gr z ról folw. oraz meszne wart. 6 grz. 36 gr plebanowi w Babicach (LR s. 340).

6. 1389 Maciej z Kleparza, pochodzący z K., przyjęty do pr. miej. na Kazimierzu (Chm. s. 222).

Uw. Księgi podkomorskie notują w 1614 rozgraniczenie K. od Regulic. Od ściany Poręby Żegoty granica biegnie potokiem zw. Krzyżnik, który stanowi ich wieczystą granicę i dalej potokiem zw. Granicznik, zaroślami i przez las zw. Siemota (ZK 410 s. 730 -3).