(1398 Quassonicze, 1403 Quassow, 1426 Quasnow!, 1459 Quasthowicze, 1468 Quasznowka!, 1491 Quasznyowycze, 1494 Kwasnyovycze, 1496 Quaschow) dziś cz. Krzesławic, 10 km na SE od Dobczyc.

1. 1489 n., 1581 pow. szczyrz. (RP s. 143; ŹD s. 52); 1489, 1597 par. Góra Świętego Jana (RP k. 143; WR k. 52).

2. 1445 lasy kwasowskie → p. 3a; 1449 Ota dz. K. odpiera prawem roszczenia o 100 grz. szkody, o które pozwał go Zbyszek ze Stadnik z racji granic między K. a Stadnikami (ZK 13 s. 316); 1456 Stanisław i Bodzenta z Kawca, Piotr z Kostrzca i Stan. Lipski poręczają za Klemensa Kwasowskiego z K., a Jakub Kociński i Bartosz ze Zręczyc za Zbigniewa Stadnickiego sumą po 60 grz. od obu poręczających stron, że Klemens i Zbigniew oraz ich kmiecie zachowają pokój do czasu wyroku sądowego lub ugody we wszystkich sprawach, a przede wszystkim w sporze o lasy i pola między Zegartowicami należącymi do Stadnickiego a K. Obie strony pod wadium 10 grz. wyraziły zgodę, by ww. poręczycielom jako arbitrom powierzyć sporne sprawy. Klemens jako zabezpieczenie ww. poręczenia daje wszystkie swoje dobra (GK 13 s. 36-7); 1460 sąd ziemski krak. nakazuje wizję w sprawie o rozgraniczenie Zegartowic Zbigniewa ze Stadnik od K. należących do [br.] Oty i Klemensa. W wizji oprócz woźnego mają uczestniczyć szlachcice posiadający ziemię w sąsiedztwie, po 2 dla każdej ze stron (ZK 15 s. 125); 1464 sąd wiecowy postanawia, że we wszystkich sprawach [o granice] między pozywającymi br. Zbigniewem i Stan. Stadnickim a [br.] Klemensem, Otą i Krystynem z K. winna być dokonana wizja (ZK 146 s. 653); sprawa między ww. zostaje przez sędziego i posędka odłożona dla zasięgnięcia porady prawnej przez panów doradców (ad interrogandum ad dominos consiliarios) i do czasu dokonania, wizji jak zlecił sąd wiecowy (ZK 16 s. 228); 1464-5 spór i proces między ww. (ZK 16 s. 188, 209, 243, 277, 307, 333).

1471 Zbigniew ze Stadnik i jego s. Stanisław z jednej strony, a z drugiej br. Klemens i Ota z K., winni pod wadium 60 grz. zachowywać pokój do czasu rozstrzygnięcia sporów (GK 19 s. 452); 1476 Świętosław ze Sawy zastawia za 2 grz. br. nie podzielonym Maciejowi i Dobiesławowi z Bojańczyc łąkę zw. Stawisko w Sawie, pod samą groblą, w górę czyli po rzekę [Sawkę] i po granicę z K.; 2 stajania roli w K. przy rzece Sawce, od granicy z Bojańczycami, po ścieżkę idącą ku rzece na dół, „kady do góry chodzą” (GK 20 s. 394); → p. 3a; 1483 łąka w K. pod Bigorzówką → p. 3a; 1487 Klemens z K. zastawia za 2 grz. Stanisławowi z Bojańczyc 2 stajania, tj. rolę w K. położoną k. granicy z Bojańczycami, po ścieżkę, do Wądoliny [dziś. cz. Krzesławic zwie się Wądolista; UN 8 s. 101], k. rz. Sawki (GK 22 s. 558); 1510 → Krzesławice [par. Góra Świętego Jana] p. 2; 1529 → Bukownik p. 2; 1545 → Gruszów p. 2; 1582 rozgraniczenie K. i Zegartowic od Dąbia [par. Raciechowice] poczyna się nad przekopą, od kopców narożnych wsi: Bigorzówka, K., Krzesławice, Bukownik i Dąbie. Od nich usypano 11 kopców przez łąkę prac. Wawrzyńca Pyczka z Krzesławic, przez łąkę prac. Jakuba Kucza z Zegartowic. Dalej sypano kopce na S, oddzielając Zegartowice od Dąbia, aż do rz. Stradomii [dziś Stradomka] i nad tą rzeką do ściany wsi Górna Wieś, zostawiając po prawej ręce role i łąki Dąbia. Ww. rzeka stanowi tu granicę Dąbia i Zegartowic; rozgraniczenie między K. i Krzesławicami należącymi do Marcina Kotwiczą a Bojańczycami należącymi do: Krzysztofa Bojanieckiego, Stan., Mik. i Marcina Kępanowskich oraz Stan. Kłąba zostaje odroczone z powodu niestawiennictwa jednej ze stron, usprawiedliwionego większą sprawą (ZK 408 s. 261-8).

3. Własn. szlach. -a. Sprawy własnościowe. 1398-1429 jako zm. 1430 Marek zw. też Markusz, Marcisz lub Marcin dz. K., br. Dobrochny ż. Klemensa z Minogi (SP 2, 1436; 8, 8152, uw. 273/22; ZK 3 s. 542, 550; 3b s. 65, 245-6, 254; 6 s. 314; 7 s. 15, 142, 232, 241, 290, 347, 392, 432; 8 s., 51, 58, 60, 63, 72, 82, 134, 145; 9 s. 101; GK 2 s. 679, 695; 4 s. 116); 1398-9 → p. 3b; 1403 tenże Marek gwarantuje Helwigowi z Przybysławic [par. Minoga] i Klemensowi z Minogi zwrot 20 grz. w półgr i 20 grz. w kwartnikach ewentualnym wwiązaniem w kmieci w K. przynoszących 6 grz. czynszu (ZK 3 s. 542); Michał [Pusznik] wójt Skawiny procesuje się z Markiem z K. o 30 grz. (ZK 3b s. 57, 65, 211); 1404 → Krzesławice; 1416 z woli Marka z K., po jego śmierci, przypadnie klasztorowi w Szczyrzycu 50 grz. na budowę kościoła (SP 2, 1436); 1417 → 3b; 1420 Rafał z Porąbki [par. Dobra i z Raciborzan] zobowiązuje się pod sankcją kary XV i pod gwarancją wwiązania w dobra zapłacić Markowi z K. 4 grz. szer. gr i 12 grz. 1 wiard. półgr; Marek z K. poręcza opatowi szczyrz. dług Jana z Raciechowic (ZK 7 s. 15); 1421 → 3b; 1423 Rafał z Raciborzan skazany na karę XV sądowi i Markowi z K. za niepłacenie 12 grz. 1 wiard. w półgr, 4 grz. w szer. gr i niewyznaczenie wwiązania w Porąbkę (ZK 7 s. 232, 241); tenże Rafał nie stawił się w sprawie przeciw Markowi z K. o 23 grz. zatrzymanego czynszu (ZK 1 s. 290); 1424 Prandota z Raciborzan przeciw Markowi z K. o 3 grz. długu i 3 grz. wysługi (ZK 7 s. 392); Rafał z Raciborzan zobowiązuje się pod karą XV zapłacić Markowi z K. 17 grz., wśród których ma być 4 grz. szer. gr (ZK 7 s. 347, 432).

1425 ww. Rafał winien pod sankcją kary XV zapłacić Markowi z K. w ciągu 6 tygodni 4 grz.; za niezapłacenie tychże 4 grz. Rafał skazany na karę XV (ZK 8 s. 7, 51, 58); Markowi z K. dany jest po raz trzeci, czwarty i piąty woźny dla zajęcia dóbr ww. Rafała na sumę 44 grz. (ZK 8 s. 60, 63, 77, 82); 1426 Rafał z Raciborzan czyli z Porąbki skazany na karę XV Markowi z K. i sądowi za niewyznaczenie dóbr do wwiązania, jak zeznał woźny (ZK 8 s. 134, 145); Markowi z K. dany jest woźny „ad arrestandum” Rafała z Raciborzan za wwiązanie się gwałtem w dziedzinę w Porąbce, przysądzoną wyrokiem sądowym temuż Markowi (ZK 146 s. 11); 1427 ww. Marek i Rafał zawierają ugodę we wszystkich spornych sprawach (GK 2 s. 695); 1428 Marek z K. pozywa ww. Rafała o wwiązanie się gwałtem w jego dzierżawę w Porąbce zatwierdzoną pr. ziemskim (GK 2 s. 679); 1429 Jan Kożuszek z Mnikowa nie stawił się w sprawie przeciw Markowi z K. o 42 grz. długu Mikołaja z Bydlina, pozyskanych na dobrach, jakie Kożuszek posiada (ZK 9 s. 101).

1430 Dobrochna ż. Klemensa z Minogi pozywa Prandotę z Raciborzan o bezprawne wwiązanie w K. i Bigorzówkę, które należą do niej pr. bliższości po jej br. Markuszu. Prandota winien przedłożyć przywileje dotyczące tych dóbr; ww. Prandota nie przedłożył żadnych ww. przyw., wyjaśniających na jakiej podstawie wwiązał się w K. i Bigorzówkę, winien więc pod sankcją kary XV ustąpić Dobrochnie z tych dóbr, a obecnie zostaje skazany na karę XV za bezprawne wwiązanie; Klemens z Minogi pozywa Rafała z Porąbki [i Raciborzan] o ww. dobra jego ż. Dobrochny. Sędzia grodzki wyznacza woźnego dla wwiązania Dobrochny, by dobra te, zgodnie z zapisem w księdze, jak dawniej posiadała; Rafał z Raciborzan skazany na karę XV Klemensowi z Minogi i jego ż. Dobrochnie oraz sądowi za niedopuszczenie tychże do wwiązania w ww. dobra zgodnie z wyrokiem sędziego grodzkiego (GK 4 s. 100, 116, 122, 125, 128).

1441-87, zm. przed 1498 Klemens Kwasowski dz. K. i → Czechówki h. Nowina, s. Klemensa z Minogi i Dobrochny¹Synowie Klemensa z Minogi h. Nowina i Dobrochny weszli w posiadanie K. przez matkę Dobrochnę siostrę ww. Marka z K.; por. wyż. 1430 siostry ww. Marka z K., brat Oty, Krystyna i Jadwigi ż. Nikla Białego (SP 2, 3922, 3946; 7/2, 780; Tyn. 204; ZK 15 s. 8, 72, 74, 128, 182, 297, 388, 418-20; 16 s. 188, 209, 228, 243, 275, 307, 333, 422, 480, 544, 644, 659, 684; 17 s. 562, 617, 651; 146 s. 423, 653; GK 13 s. 36-7; 18 s. 793; 19 s. 452; 20 s. 450, 925-30; 21 s. 729, 737-8; 22 s. 558).

1444-76 Ota dz. K. h. Nowina, w r. 1439 dz. Minogi, br. Klemensa i Oty (Tyn. 183; SP 7/2, 837²Tu z błędnie zapisanym herbem Szarża; ZK 12 s. 325, 349-50; 13 s. 34, 80, 316; 15 s. 125; 16 s. 188, 209, 228, 243, 275, 307, 333; 18 s. 251; 146 s. 457, 653; GK 10 s. 497; 11 s. 244, 899; 19 s. 452); 1444 Ota z K. procesuje się ze Zbigniewem ze Stadnik (ZK 146 s. 457); 1445 → p. 3b; Ota z K. oddala roszczenia Zbigniewa ze Stadnik o 50 bierzwion i 40 wozów drewna zabranych z lasów kwasowskich, po wizji i po tym, jak przysięgał, że żadnych belek i wozów drewna z lasów Zbigniewa nie wziął (ZK 12 s. 349-50).

1445-50 Jan Kwasowski z K. h. Zachorza (GK 9 s. 36; 11 s. 244; SP 7/2, 878); 1447 Jadwiga c. Klemensa z Minogi i Dobrochny, siostra Oty, Klemensa i Krystyna, ż. Nikla Białego mieszcz. wielickiego (ZK 13 s. 34).

1449-54 Krystyn czyli Krzczon dz. K. i w 1439 Minogi, h. Nowina br. ww. Klemensa i Oty (Tyn. 183; ZK 13 s. 274-5; 14 s. 203 4; 18 s. 251-2; 146 s. 653; GK 11 s. 244); 1449 ww. br. Ota, Krystyn i Klemens dzielą dobra. Ocie przypadają w K. 2 ł., na których osadzeni są kmiecie: Żak, Mikołaj i Andrzej Wojtkowic oraz zagroda Pawła. Krystyn otrzymuje siedlisko z rolą, na którym osadzony jest Jan Pękala i inne siedlisko Stanka. Klemensowi przypada cały folwark z rolami i karczma (ZK 13 s. 274-5); → p. 2; 1450 Jan [h. Zachorza], Stanisław, Ota [h. Nowina], Klemens [h. Nowina] skazani na karę 13 grz. za niestawienie się na polecenie kaszt. i star. krak. w sprawie z pleb. Góry [Świętego Jana] (GK 11 s. 244); 1452 Ota z K. zastawia za 10 grz. Janowi z Raciborzan 2 siedliska w K., na których osadzeni są: Mikołaj, Żak, Wojciech i Wawrzyniec (GK 11 s. 899-900); 1453 ww. Klemens z K. s. Klemensa [z Minogi] jest jednym ze świadków na ingresie opata tyn. Macieja Skawinki (Tyn. 204); 1456 Krystyn z K. całą swoją cz. działu w K. [por. 1449], mianowicie 2 role z 2 siedliskami Skarzowskim i Pękalińskim z wszystkimi przynależnościami, nadaje i darowuje wieczyście klasztorowi w Szczyrzycu, przyrzekając chronić kl. przed wszelkimi pretensjami do tej części. Gdyby ktoś z racji pr. bliższości chciał tę cz. pozyskać, winien zapłacić klasztorowi 80 grz. (ZK 14 s. 203-4); → p. 2; 1457 → Czechówka; 1458 Klemens z K. pozwany przez Zbigniewa ze Stadnik o to, że z 2 równymi sobie stanem towarzyszami i 2 z innego stanu najechał konno wieś Zbigniewa Zegartowice i zabrał 26 skrzyń owsa; 1459 sąd wyrokuje, że Klemens do najbliższych roków pod sankcją kary XV winien zwrócić ww. Zbigniewowi 26 skrzyń owsa, po 2 korce w każdej skrzyni i zapłacić orzeczoną karę XV Zbigniewowi i sądowi (ZK 15 s. 297, 388); → p. 3b; 1460 → p. 3b; → p. 2; Marcin Kozarz z Dębnik skazany na karę XV Klemensowi z K. i sądowi za niepłacenie zapisanych pieniędzy (ZK 15 s. 182); 1464 Zbigniew Stadnicki uwalnia od pretensji o gotówkę (pro parata) zapisaną na Stradomii [dziś Stradomka], kwituje i pozew umarza (ZK 16 s. 188); → p. 2; 1464-5 → p. 2.

1467-87 Urszula z Czechówki ż. Klemensa z K., 1498 wd., c. Mikołaja i Heleny ze Stojowic, siostra Jana i Doroty ze Stojowic (SP 2, 3922, 3946; ZK 16 s. 422, 507, 559, 591, 598, 620, 633, 646; 17s. 617,646, 651; 153 s. 184); 1467-8 panna Dorota ze Stojowic pozywa Klemensa z K. i jego ż. Urszulę z Czechówki (ZK 16 s. 424, 507); 1468 → Czechówka; Mikołaj kmieć Klemensa z K. w Czechówce (ZK 16 s. 480); Jan ze Stojowic poręcza za swą siostrę Dorotę, że ta wieczyście nie będzie zgłaszać pretensji do Klemensa z K. (ZK 17 s. 562); 1469 → Czechówka; ww. Urszula otrzymawszy od Doroty siostry Jana ze Stojowic 40 grz. posagu matki zapisanego na Czechówce, zgodnie z wyrokiem sądu ustępuje z tejże wsi Dorocie, której dany jest woźny dla wwiązania (ZK 17 s. 646); Klemens z K. zapisuje ż. Urszuli 40 grz. wiana i 40 grz. posagu na połowie swoich dóbr w K. (ZK 17 s. 651); 1469-71 ww. Urszula z Czechówki ż. ww. Klemensa procesuje się z Janem ze Stojowic (ZK 16 s. 559, 569, 591, 598, 620, 633, 646).

1471, 1476 → p. 2; 1476 Klemens z K., poręczając za br. Otę, że wyrazi on zgodę na poniższą transakcję, oświadcza, że ich zm. br. Krzczon testamentem zapisał klasztorowi szczyrz. 80 grz. na siedliskach w K. zw. Pękalińskie i Skarszowskie, przynoszących 2 grz. czynszu [por. wyż. 1456], Obecnie przez 6 najbliższych lat opat może na zasadzie dzierżawy wybrać 24 grz. Klemens zobowiązuje się w tym czasie chronić kl. od wszelkich szkód w dzierżawieniu (ZK 18 s. 251-2); Klemens z K. zastawia w K. za 2 grz. Janowi Lesieniowi z Bojańczyc 2 stajania swej roli nad rz. Sawką, od granicy bojanieckiej, po ścieżkę idącą ku rzece w dół, którędy do góry [ludzie] chodzą. Żyto zasiane przez Klemensa w tym roku zebrać winien on sam (GK 20 S. 450); 1479 Klemens z K. zastawia za 16 grz., z racji posagu swej c. Doroty, zięciowi Janowi postrzygaczowi sukna z Krakowa, całe siedlisko i rolę dworską czyli swój folwark (GK 20 s. 925-30); 1483 Stan. Ścibor z Koźmic zobowiązuje się pod sankcją kary XV zapłacić Zuzannie c. Klemensa z K. „gloti sue” [bratowej?] 14 grz. w ratach po kopie gr, aż do spłacenia całej sumy; Klemens z K. zastawia na rok za 10 grz. Stan. Dykaszowi kmieciowi z Krzesławic swoją łąkę w K. pod Bigorzówką (GK 21 s. 729); 1483, 1484 → 3b; 1487 → p. 2; Jan Lesień z Bojańczyc umarza zapis 2 grz. na roli w K., dokonany przez Klemensa z K. (GK 22 s. 558); 1496 Stanisław z K. zastawia za 10 grz. swej siostrzenicy pannie Barbarze c. zm. Stan. Dzietrzycha z Koźmic Wielkich łan, na którym osadzony jest Stan. Dyrdał, płacący 1 grz. czynszu; Ścibor Dzietrzych z Koźmic Wielkich zobowiązuje się pod sankcją kary XV zapłacić 2 grz. Stanisławowi z K. (GK 25 s. 798-9); 1498 Urszula wd. po Klemensie z K. zapisuje Mikołajowi z Mietniowa sztygarowi w Wieliczce całą oprawę wiana i posagu, zapisaną przez jej zm. męża na połowie dóbr w K.; por. też niżej 1504 (ZK 153 s. 184).

1502-31 Jakub Kwasowski z K. i jego ż. Katarzyna (ZK 23 s. 210; SP 6, 303, 486); 1502 Jadwiga z K. i Barbara ż. szl. Stan. Rzeszotki ze Zręczyc pozywają Katarzynę ż. Jakuba z K. (ZK 23 s. 82); 1504 Barbara dz. K. ż. Jana mieszcz. z Bochni za zgodą męża sprzedaje za 50 grz. Mikołajowi z Mietniowa [sztygarowi wielickiemu] całą cz. dóbr dziedz. w K. (ZK 23 s. 210); 1510 dz. Jakub Lubomirski → Krzesławice p. 2; 1524 Anna ż. Pawła Mruka dzierżawi od Feliksa Lubomirskiego m. in. K., → Krzesławice i Grajów; 1525 Katarzyna ż. Jakuba Kwasowskiego z K. pozywa Joachima Lubomirskiego dz. Grabia o wyzucie jej gwałtem z dóbr K. i zajęcia tych dóbr. Joachim przed sądem król. udowadnia, że dóbr tych nie zajął gwałtem, lecz na mocy dziedziczenia po ojcu [Jakubie]. Sąd nakazuje Katarzynie wieczyste milczenie w tej sprawie (SP 6, 303); 1525, 1527 → Krzesławice; 1527 → Grabie [par. Łapanów]; 1528 → Krzesławice p. 2; 1531 br. nie podzieleni Stan., Andrzej i Jan Mstowscy dziedzice Mstowa, pozwani przez małżonków Jakuba i Katarzynę Kwasowskich o bezprawne zajęcie K., udowadniają dokumentami w sądzie król., że wieś K. została zastawiona ich ojcu przez Joachima Lubomirskiego dziedzica tej wsi i po ojcu zastaw im przypadł. Sąd nakazuje Kwasowskim wieczyste milczenie w sprawie tych dóbr (SP 6, 486); 1532, 1544 → Krzesławice.

3b. Kmiecie, karczma, młyn. 1398-9 sprawa między Markiem z K. a Wierzbiętą z Raciborzan ,,pro violencia molendini et incaptivacione” zostaje przeniesiona do sądu wiecowego (SP 8, 8152, uw. 273/22); 1417 Rafał z Raciborzan zobowiązuje się pod sankcją kary XV ustąpić Markowi z K. z zastawionego mu młyna tegoż Marka w K. i zapłacić 4 grz. w szer. gr i 2 grz. pospolitej monety za dochód z tegoż młyna (ZK 6 s. 314); 1421 Marek z K. zastawia za 10 grz. Stanisławowi z Krzesławic cały młyn w K. (ZK 7 s. 142); 1445 Ota z K. procesuje się z kmieciami z K. (ZK 12 s. 325); 1449 → p. 3a; 1456 → p. 3a; → p. 2; 1459 Klemens z K. sprzedaje za 8 grz. Stan. Myczakowicowi ze Sawy swoją karczmę w K., na której osadzony jest karczmarz Jakub, z pr. odkupu w ciągu 4 lat. Urszula ż. Klemensa zrzeka się praw do wiana i posagu zapisanych na tej karczmie (ZK 15 s. 418-9); 1460 Klemens z K. zastawia za 10 grz. szl. Piotrowi Słupskiemu ww. karczmę, na której osadzony jest Jakub (ZK 15 s. 72); Stan. Myczakowic ze Sawy ustępuje z karczmy w K., którą kupił [→ 1459] u Klemensa z K. (ZK 15 s. 74); 1476 → p. 3a; 1483 Klemens z K. zastawia za 18 grz. Janowi ze Stojowic łan w K., na którym osadzona jest wd. Pyczkowa (GK 21 s. 737-8); 1484 Jan ze Stojowic podzastawia za 18 grz. swej c. Drużyjannie ż. Jana z Jankówki łan w K., na którym osadzony jest kmieć Pyczek, a który sam trzyma zastawem od Klemensa z K. (GK 21 s. 1052-3 - zp. i dopisano, że Drużyjanna zastaw umorzyła); 1496 → p. 3a.

3c. Pobór, folwark. 1449, 1479 folwark → p. 3a; 1489 n. pobór: 1489-92 z 4 ł.; 1493-5 z 3 ł.; 1496, 1498-1500, 1508 z 1 ł.; 1497 z 1/2 ł. (ŹD s. 449; RP k. 28, 55, 92, 127, 143, 170, 186, 199, 219, 236, 265, 354); 1530 pobór z 1 ł. (RP k. 31).

5. 1529 dzies. snop. wart. 6 grz. z całej wsi plebanowi w Górze Świętego Jana (LR s. 332).⁴Nie ma K. w LR wśród wsi płacących meszne ww. parafii, zapewne płaciły je łącznie z wymienionymi tu Krzesławicami