LESZCZYNA

(1349 Liesczyna - z kop. 1569, 1403 Lesczini, 1405 Lesczina, 1412 Lyesczini, 1415 Lessczyna, Lescyna, de Lesczyn, Lesczowa!, 1433 Lesczyna, 1444 Lyeszczina, 1450 Lyszczina, 1454 Leschcziny, 1457 Lesczyny, 1470 Leszczyny, 1470-80 Lyesczina, 1496 Leschczyna, 1512 Lesznia, 1517 Lesczino, 1529 Lyesczyny, 1564 Liesczina), 12 km na SW od Bochni.

1. 1528, 1581 pow. szczyrz. (MS 4, 15562; ŹD. s. 56)1W r. 1526 L. wymieniona w pow. krak. (MS 4, 14954); 1470-80 par. Trzciana, 1529, 1598 Libichowa czyli Trzciana (DLb. 1 s. 596-7; MPH s.n. X/2 s. 193; LR s. 85; WR k. 181).

2. 1540 granice między Łąktą Nową a Trzcianą dochodzą do ściany L. (ZK 406 s. 413).

3. Własn. król., dobra wielkorządowe [→ 1564]

3a. Sprawy własnościowe - tenuta.

1349 → p. 4; 1433-4 [zm. 1440] Klemens Wątróbka ze Strzelec h. Oksza wielkorządca krak., potem m.in. kaszt. biec. 1435-1437, wojn. 1437-1438, sand. 1438-1440, tenut. w L. [może od 1432 → Królówka p. 3] (GK 4 s. 965; 5 s. 50; ); 1433-4 → p. 4; 1443 Jan Wątróbka ze Strzelec [s. zm. Klemensa] zastawia za 50 grz. półgr Janowi [Długiemu] z Kunowej dziedzinę (hereditas) L. (ZK 146 s. 443).

1444-1449 [zm. 1461] Andrzej z Tęczyna i Rabsztyna h. Topór, tenut. m.in. w L. (ZK 12 s. 197; 146 s. 534-6, 538; SP 2, 3184, 3220); 1444 tenże Andrzej zobowiązuje się przedłożyć i wydać Janowi Wątróbce ze Strzelec dokument z pieczęcią król. w sprawie zapisu 350 grz. na m. Uście [Solne, wówczas w tenucie Wątróbków] i żąda w zamian wwiązania na sumę 100 grz do Królówki i L.; 1444-5 ww. Wątróbka daje temuż Andrzejowi wwiązanie na żądaną przezeń sumę 100 grz. w dobra król. L. i → Królówka (ZK 12 s. 197; SP 2, 3184, 3220)2Zapis 350 grz. Andrzeja z Tęczyna na Uściu został zniesiony w 1443 r. na rzecz Jana Wątróbki, któremu król zabezpieczył jednak tylko 250 grz. Spór pomiędzy Tęczyńskim i Wątróbką dotyczył różnicy pomiędzy obydwoma zapisami, i zakończył się ostatecznie w 1446 r. udzieleniem przez Wątróbkę wwiązania Tęczyńskiemu m.in. do Królówki i L. (por. J. Kurtyka, Tęczyńscy, Kr. 1997, s. 473, 475). W trakcie procesu Tęczyński określał też sumę zapisu na 400 grz. (ZK 12 s. 288, 290 [= SP 2, 3220], 311: tu 400 grz.), może z racji dodatkowego obciążenia dóbr sumą 50 grz. na rzecz Jana z Kunowej; 1449 Jan Długi z Kunowej kwituje Andrzeja z Tęczyna z sumy 50 grz., za jaką trzymał w zastawie L. od Jana Wątróbki (ZK 146 s. 534-6, 538); 1464-75 Jan Rabsztyński [s. Andrzeja z Tęczyna, tenut. w L.] → p. 4.

1470-80 własn. król., → p. 3b, 4 (DLb. 1 s. 596-7); 1470 w wyniku podziału dóbr ojczystych i tenut pomiędzy br. Żegotą, Rafałem i Piotrem z Rytra [ss. Piotra z Pisar i Rytra h. Topór, ochmistrza dworu, zm. 1458], obaj ostatni otrzymują zamek Rytro z wsiami m.in. L. (ZK 201 s. 25-7; BJ rps 5348 II s. 655)3Data przejęcia Królówki i L. przez Ryterskich nie jest pewna. Posiadali oni tenutę w L. na pewno już 1470, w czasie trwającego 1464-75 procesu posiadaczy sołectwa w L. z Janem Rabsztyńskim z Tęczyna, s. Andrzeja (poprzedniego tenutariusza). Nie można wykluczać, iż L. i Królówka zostały pozyskane poprzez wykup już przez Piotra z Rytra i Pisar ochmistrza dworu król., zm. 1458 (por. też F. Sikora, Piotr z Pisar i Rytra, PSB 26, 1981, s. 417); 1471 Rafał z Rytra burgr. krak. zaobowiązuje się zwrócić Maciejowi Donatkowskiemu z Koczanowa 29 grz. pod rygorem wwiązania do L. (GK 19 s. 281, zp. na polecenie Donatkowskiego); 1488 król zezwala Jakubowi z Dębna [h. Odrowąż] kaszt. i star. krak. wykupić Królówkę, L. i Cichawkę, → Królówka p. 3 (→ też przypis 4 poniżej)41490 w sporze z Andrzejem kan. wiślic. i prebendarzem kol. Ś. Jerzego na zamku krak. szl. Jakub Leszczyński skazany został na karę XV i karę król. XIV (GK 23 s. 402, 404 - zapiska z 13 IX 1490). Wspomn. tu Jakub Leszczyński raczej nie mógł być sołtysem, bowiem kol. Ś. Jerzego była uposażona na dzies. z ról kmiec. a nie sołtysich (→ p. 5). Tenut. Jakub z Dębna kaszt. krak. zm. 15 I 1490 bez potomstwa męskiego (MPH III s. 247), lecz w 1483 r. zapisał swój majątek dziedz. rodowcowi Jakubowi s. Jana ze Szczekocin, poświadczonemu w l. 1483-1537 (J. Laberschek, Początki i rozwój miasta Szczekociny do końca XV w. Uwagi do genealogii Szczekockich herbu Odrowąż, w: Patientia et tempus, Kr. 1999, s. 114-6 i tab. po s. 112). Być może zatem Jakub Szczekocki przejął po Jakubie z Dębna także tenutę w L. Identyfikacja powyższa nie jest pewna, zakłada bowiem iż Jakub Szczekocki sporadycznie nazywał się także Leszczyńskim. W konsekwencji nie jest całkowicie pewne, czy Jakuba Leszczyńskiego można wiązać z L. i uznawać za Małopolanina. Z kolei z l. 1485-7 znany jest Jakub Leszczyński dworzanin król. i królowej (Teki Pawińskiego 2, W. 1897, s. 42, 97, 121, 134, 194); brak przesłanek do wiązania go z L.

1564 L. w tenucie [Mik.] Łaskiego krajczego król., należąca do dóbr wielkorządowych krak., wcześniej w dzierżawie star. biec. Bonera [Seweryna 1520-1549 lub Stanisława 1549-1560] → p. 3b.

3b. Kmiecie, pobór, czynsze, obowiązki, obiekty gospodarcze. 1349 → p. 4; 1440 [kmiecie] Stanisław i Marcisz, zagr. Stan. Kuczyna i Świętosław Klimicz, karczmarz Mikołaj, → p. 5; 1443 kmieć Marcin z L. → p. 5; 1470-80 łany kmiec., 2 zagr. z rolami, karczma z rolami (DLb. 1 s. 596-7); → p. 4; 1478 L. wśród wsi skazanych na karę król. XIV za nie zapłacenie ustalonego poboru [nadzwyczajnego] 8 gr [z łanu] (GK 20 s. 847); 1520 → p. 5; 1530 w L. pobór z 4 1/2 ł., karczmy dorocznej i młyna dziedz. o 1 kole (RP k. 32).

1564 Folwarku brak. We wsi 26 kmieci na 12 ł., płacących zróżnicowany czynsz, gdyż ich role zakupne nie są równe. Z łanu wypada 5 fl. 6 gr, łącznie 39 grz., w tym i z racji robocizny, bowiem nic nie odrabiają, podobnie jak kmiecie z Królówki, płacą także jazowe z łanu po 32 gr, łącznie 8 grz. Kmiecie dają od siedliska po 6 kogutów, łącznie 156 po 1 gr, a z każdego łanu po 2 kapłony po 2 gr każdy, po 2 sery wart. 1 gr każdy, po 24 jaja, łącznie 4 kopi i 48 sztuk, po 3 gr za kopę. Ponadto dają z łanu po 3 korce spy owsianej miary lipnickiej oraz od domu po 1 korcu owsa stacyjnego czyli darownego, łącznie 62 korce, oraz po 1 korcu chmielu od domu. Łączna wartość czynszów i danin 62 grz. 1 gr 1 1/2 den. Poddani król. z Królówki i L. za pośrednictwem lustratorów proszą króla o uwolnienie od czynszów powiększonych od czasu dzierżawy pana starosty biec. Bonera [Seweryna 1520-49 lub Stanisława 1549-60], który zmusił ich do konserwowania jazu pod Czchowem odległego o 3 mile, kiedy zaś jaz przestał istnieć nakazał im płacenie z tego tytułu jazowego po 32 gr z łanu oraz oddawanie daniny w owsie i chmielu (LK 1 s. 91-2).

4. 1349 Kazimierz W. nadaje Staszkowi s. Henryka z Bratowic [→ Bratucice] sołectwo w L., lokowanej na 24 ł. Do sołtysa będą należeć 3 ł. wolne, młyny, stawy, karczmy wolne, kramy chlebowe i szewskie, jatki mięsne oraz szósty denar z czynszu (ZDM 4, 941 - wzm.); 1403 sołtys z L. winien zapłacić karę, gdyż włączył się w sprawę bez zgody sędziego; ustalenie terminu dla ławników z L. w celu ustanowienia prokuratora (KSN 1269-70).

1405-15 Marcisz sołtys w L. (ZK 3b s. 661, 677; ZK 5 s. 267, 285, 320; 193 s. 276; SP 7, 1252); 1405 Marcisz [sołtys] z L. procesuje się z Janem z Trąbek (ZK 3b s. 661, 677); 1411 Mik. Szafraniec z Łąkty nie stawił się na termin z ww. Marciszem sołtysem w procesie o sołectwo (ZK 5 s. 265; SP 7, 1252: błędny odczyt de Lanki, zamiast de Lankti); 1412 Marcisz z L. ceduje Katarzynie ze Stradowa [pow. wiśl.] dom w m. Kazimierzu (ZK 5 s. 285); ciż procesują się o 30 grz. i dokument (ZK 5 s. 320).

1415-18 Andrzej Zbigniewski sołtys w L. (ZK 6 s. 100; ZCz. 2 s. 201, 261-2, 267; Teut. 1a s. 92, 99); 1415 tenże Andrzej staje przeciwko Maczkowi z Marszowic o 20 kop pszenicy, przeciwko Wojtkowi, jego żonie i synowi z Libichowej o złorzeczenie i zranienie, oraz przeciwko Klemensowi z Sobolowa o 1 grz. 8 gr (ZK 6 s. 100); siostry Hanka [ż.] Świętosława z Sobolowa, Katarzyna [ż.] Marcisza z L. i Elżbieta [ż.] Paszka z Łuczyc ustępują Dziwiszowi z Moniaczkowic z części ojczystej i macierzystej w Moniaczkowicach (ZK 193 s. 276); Piechna wd. po ww. Dziwiszu winna zwrócić 10 grz. Katarzynie z L. (ZK 193 s. 277 zp.); 1418 → Królówka; Szczedrzyk Siestrzeniec sołtys z Królówki oddala pozew Andrzeja [Zbigniewskiego] sołtysa z L. o zachodźctwo o poręczenie (Teut. 1a s. 92, 99).

1433-5 Stanisław sołtys w L. h. Nowina (GK 4 s. 959, 1001; 5 s. 49-50, 62, 77, 84-5, 116, 255; SP 7, 690); 1433 pozew Jana z Ujazdu przeciwko Stanisławowi sołtysowi z L. o zakucie w łańcuch i uwięzienie w stajni (in stabulo) poddanego Andrzeja Sierza odłożony o 2 tygodnie i odesłany do pana [wielkorządcy Klemensa] Wątróbki [→ p. 3], gdy ten powróci z wyprawy wojennej [polsko-husyckiej na Pomorze] (GK 4 s. 959 [10 VII], 1001); 1434 szl. Stanisław sołtys z L., nazwany przez Jana z Ujazdu wieśniakiem (rusticus), oczyszcza swe szlachectwo i herb Krzyż z zawiasą zaw. Nowina przysięgą sześciu świadków: Jana Półkopka z Naramy i Stan. Młoszowskiego h. Nowina, Piotra niegdyś Damiańskiego i Mik. Polukarckiego h. Śreniawa zaw. Ocele oraz Stan. Połajowskiego i Wacława Piotrkowskiego h. Wężyk zaw. Zachorz (SP 7, 690); Klemens Wątróbka winien rozpatrzyć w L. w ciągu 2 tygodni sprawę swego sołtysa Stanisława z L. z Janem z Ujazdu (GK 5 s. 50); Andrzej Polukarcki zobowiązuje się pod karą XV wypłacić Stanisławowi z L. w ciągu 3 tygodni 3 grz. z racji kary przyganne za Jana z Ujazdu, co dodatkowo gwarantuje Andrzej Rupniowski (GK 5 s. 62 zp., 77); Andrzej Lednicki poręcza Stanisławowi z L. spłatę 3 grz. przez Andrzeja z Polikarcic [dziś Polukarcice] poręczyciela Jana z Ujazdu; Jan z Ujazdu zobowiązuje się w ciągu 6 tygodni spłacić Stanisławowi z L. 6 grz. (GK 5 s. 84-85, 116).

1440 Wawrzyniec sołtys w L. → p. 5.

1443-57, zm. przed 1464 szl. Marcin Leszczyński sołtys w L., mąż Małgorzaty c. Jana z Ujazdu (GK 8 s. 449, 480, 529, 545, 563, 580; 9 s. 354, 372, 390, 410, 441, 520, 525, 872; 10 s. 80; 11 s. 522; ZCz. 4 s. 38, 169; Teut. 3 s. 51, 298); 1443 ww. Marcin procesuje się z Grzegorzem i Stanisławem z Porąbki (GK 8 s. 449, 480, 529, 545, 563, 580).

1445-66 szl. Stanisław sołtys z L., ojciec Mikołaja → 1466 i Jerzego → 1470, ż. Helena z Raciechowic 1450-70, wd. 1470 (ZCz. 3 s. 220; ZK 13 s. 364; 15 s. 254-6, 267; 16 s. 202, 220, 230, 260, 353, 385; 17 s. 34; 18 s. 37; GK 11 s. 522; 14 s. 37; 16 s. 113, 813; Mog. s. 81).

1445-6 Piotr, Pietrzyk domownik (familiaris) Marcina Leszczyńskiego z Janem Saskim dawniej z domu [pstar. Jana] Rokosza, [czyli] z domu kasztelana [i star.] krak. [Jana Czyżowskiego] o zapis Michała z Brzeźnicy (GK 9 s. 354, 372, 390, 410, 441, 520, 525); 1446 Marcin Leszczyński z Pawłem Pełką z Bochni (GK 9 s. 872); 1450 Wydżga z Raciechowic zastawia Stanisławowi [sołtysowi] z L. z racji posagu swej siostry Heleny ż. Stanisława 3 kmieci w Glichowie [par. Raciechowice] Rezygnację ze swych praw zeznaje też Krzychna wd. po Janie z Raciechowic (ZK 13 s. 364; w haśle → Glichów błędny rok 1451 i imię Elżbieta, zamiast Helena); 1451 Maciej sługa Marcina Leszczyńskiego pozywa Stanisława sołtysa w L. o pobicie na drodze publicznej i zadanie mu 4 siniaków. Marcin staje o karę przy swoim poddanym (GK 11 s. 522); 1454 szl. Marcin sołtys z L. zapisuje ż. Małgorzacie c. Jana z Ujazdu 60 grz. posagu na sołectwie w L. (Teut. 3 s. 51); 1457-1501 Małgorzata z L., c. zm. Jana Ujejskiego, ż. lv° szl. Marcina sołtysa w L. (od 1464 wd.), 2v° 1468 Klemensa Wojaka z Drużkowa, matka Adama z Drużkowa (ZCz. 4 s. 169; 7 s. 105-7; Teut. 3 s. 298, 469; 6s. 167; ZK 16 s. 353).

1461 Jan Barwa kmieć z Cichawy i jego pan Stanisław z Marszowic pozywają szl. Stanisława z L., zaś Jan Białkowski pstar. krak. ustanawia pomiędzy nimi wadium 60 grz. (GK 14 s. 37); 1462 tenże Barwa przegrywa sprawę przeciwko Stanisławowi z L. z powodu niestawiennictwa; pozew Mik. Pieniążka z Witowic pkom. i star. krak. przeciwko Stanisławowi z L. o to, że wraz z 9 wspólnikami sobie równymi stanem napadł na dom ww. Barwy w Cichawie poddanego Stanisława z Marszowic, zniszczył bramę i dwoje drzwi, zadał Barwie 6 ran krwawych i 3 siniaki oraz obciął mu obie ręce (GK 16 s. 113); Stan. Leszczyński kwituje Wydżgę z Raciechowic z 30 grz., z racji których trzymał w → Glichowie 3 kmieci; siostry Elżbieta ż. Stan. Wilczkowskiego i Helena ż. Stan. Leszczyńskiego, córki Jana Raciechowskiego, kwitują br. Wydżgę z Raciechowic z posagu, ojczyzny i macierzyzny (ZK 15 s. 254-5); Stanisław [sołtys] z L. i Cichawy [Cichawki] oprawia ż. Helenie c. Jana Raciechowskiego 70 grz. posagu i 70 grz. wiana na połowie dóbr [sołectwa] w L. i Cichawce (ZK 15 s. 256).

1464-97, wspomn. jeszcze 1511, zm. przed 1512, Marcin sołtys dziedziczny z L., s. Marcina, br. Jana i Doroty, ojciec Pawła studenta 1511 → p. 6 (ZK 16 s. 151, 184, 260, 294, 330, 374, 424, 450, 486, 590, 605, 617, 640, 675; 18 s. 222; 156 s. 70; ZCz. 5 s. 47; Teut. 3 s. 469; 6 s. 167; GK 22 s. 767, 837, 909, 917; 26 s. 582; Al. 2 s. 133; SP 6, 55; OK 17 s. 230); 1464-1467 [1471?] Jan [sołtys] z L., s. Marcina, br. Marcina (ZK 16 s. 151, 184, 260, 294, 330, 374, 424; Teut. 3 s. 469).

1464-75 Marcin i Jan z L., ss. zm. Marcina z L. procesują się z Janem Rabsztyńskim z Rabsztyna [s. Andrzeja z Tęczyna i Rabsztyna tenut. w L.] (od 1468 tylko Marcin; ZK 16 s. 151, 184, 260, 294, 330, 374, 424, 450, 486, 590, 605, 617, 640, 675); 1464 [siostry] Elżbieta ż. Stan. Wilczkowskiego i Helena ż. Stanisława z L. procesują się z [br.] Wydżgą z Raciechowic (ZK 16 s. 202); Anna [zapewne błędnie zamiast Helena] ż. Stanisława z L. procesuje się z Wydżgą z Raciechowic (ZK 16 s. 220); Mik. Wydżga z Raciechowic, oddalając roszczenia siostry Heleny ż. Stanisława z L., oskarża ją o wydzielenie dóbr po jego ciotce w Raciechowicach i → Krzyworzece (ZK 16 s. 230, 260: błędnie Krzywaczka); szl. Dorota ż. Bieniasza z Sieradzki kwituje Małgorzatę sołtyskę z L., która za męża zm. Marcina sołtysa w L. spłaciła ją z cz. posagu (Teut. 3 s. 298); 1466 Małgorzata ż. Marcisza z L. procesuje się ze Stanisławem z L. (ZK 16 s. 353); Stanisław z L. pozywa Spytka Wieruskiego o główszczyznę za zabitego syna Mikołaja (ZK 16 s. 385).

1468-71 Klemens [Wojak z Druszkowa, mąż Małgorzaty wd. po Marcinie sołtysie z L.] sołtys w L. → p. 5 (OK 12 s. 937; Teut. 3 s. 469); 1468 → p. 5.

1470-98 Jerzy s. Stanisława i Heleny, dz. sołtys z L. i Cichawki, pleb. w Łapanowie 1495-8 (OK 14 s. 165; GK 23 s. 542, 749; 24 s. 1053-5; ZK 18 s. 37; Teut. 6 s. 216).

1470-80 sołectwo z 2 łanami rozdzielonymi na 2 folw. sołtysie (DLb. 1 s. 597); 1470 Helena z L. wd. po Stanisławie z L., ręcząc za s. Jerzego, arenduje na 12 lat szl. Piotrowi z Sieradzki (Siradskye) całą cz. w L. z 4 wołami, 2 końmi, 6 krowami, 13 maciorami, 10 jałówkami (vitulos jalowath). Z racji arendy Piotr będzie dawał rocznie na każde Boże Narodzenie 2 ćw. żyta, korzec jagieł, 1/2 ćw. grochu, kopę serów i „ollam casei” oraz tucznego wieprza. Czynsz z powyższych dóbr Helena będzie w tym czasie wybierać dla siebie (ZK 18 s. 37); Maciej [kmieć?] z L. (ZK 16 s. 574); 1471 szl. Małgorzata ż. szl. Klemensa z Drużkowa zeznaje poprzez swego brata Piotra z Ujazdu, iż odstąpiła swym synom z pierwszego małżeństwa połowę sołectwa (advocacia seu scultecia) w L., zatrzymując dla siebie drugą połowę. Sołectwo to dzierży z racji 60 grz. wiana należnego jej od pierwszego męża zm. Marcisza sołtysa z L. Postanawia również podzielić ten zapis w ten sposób, iż 20 grz. z owych 60 grz. przekazuje swym synom z małżeństwa z Marciszem, zaś pozostałe 40 grz. ustępuje swemu drugiemu mężowi Klemensowi (Teut. 3 s. 469; por. → 1496).

1486 → p. 5; 1487 Jan z Garlicy winien zwrócić Marcinowi Leszczyńskiemu z L. 8 fl. (GK 22 s. 767); 1487-8 Katarzyna wd. po doktorze Piotrze [Gaszowcu] z Garlicy Górnej zwraca Marcinowi z L. 9 fl. (GK 22 s. 837, 909, 917); 1491 Jan z Sobolowa ustępuje [i podzastawia] za 10 grz. Jerzemu z L. łan w Zani [dziś Zonia] z kmieciem Maciejem Kowalem płacącym 1 grz. czynszu, który sam miał w zastawie za tę sumę od Jana Sieradzkiego z Sieradzki; Jerzy z L. z Janem Sobolowskim o nie zwrócenie długu (GK 23 s. 542, 749); 1495 Jerzy Leszczyński z L. i Cichawki daje Janowi Jordanowi z Zakliczyna 1/3 sołectw dziedz. w L. i Cichawce [też → 1498], zaś pozostałe 2/3 zastawia mu za 100 grz. i pod wadium 100 grz. ma to wpisać do akt sądu wyższego pr. niem. [w Krakowie] (GK 24 s. 1053-5); 1496 ławnik [sądu wyższego pr. magd.] Mikołaj w imieniu presbitera Adama z Drużkowa kwituje Marcina Leszczyńskiego z 40 grz. zapisanych [→ 1471] przez Małgorzatę z L., matkę Marcina, Klemensowi Wojakowi z Drużkowa [jej drugiemu mężowi i] ojcu Adama (Teut. 6 s. 167); 1498 Jerzy pleb. w Łapanowie sprzedaje Jordanowi z Zakliczyna cz. sołectwa w L. i sołectwo w → Cichawce po ojcu (Teut. 6 s. 216).

1501 Janusz z Mstowa, Marcin Sędzimir z Łukowicy, Stan. Sikorski z Rybia, Jan z Mikołajowic, Mikołaj z → Dobrociesza, Mikołaj Wiktor z Trąbek, Jan z Porąbki, Piotr Rakowski z Królówki i Małgorzata [sołtyska] z L. sprzedają za 200 grz. Piotrowi z Wiśnicza kaszt. sand. i marsz. RP ich cz. w wsi Rudka [par. Wojnicz] (ZCz. 7 s. 105-7); 1512 Dorota tercjarka reguły bernardyńskiej, dzierżawczyni (tenutrix) Zawalowa i Posokowa [ziemia halicka], Katarzyna sołtyska z L., ż. sławetnego Stan. Ząbra mieszcz. czchow., oraz Barbara ż. Mik. Bydłowskiego, siostry zm. szl. Marcina Leszczyńskiego sołtysa dziedz. w L., pozywają Stan. Ujejskiego z Koczonowa (ZK 156 s. 8, 70-1, 140); tenże Ujejski pozywa ww. Dorotę o 30 grz. i o 206 fl. węg. w złocie, zaś król odsyła sprawę do sądu duchownego (ZK 156 s. 32, 65; SP 6, 55); br. Zygmunt, Achacy, Krzysztof i Hermolaus Jordanowie ss. zm. Jana Jordana z → Zakliczyna kaszt. biec. dzielą dobra. Achacy otrzymuje m.in. sołectwa w Cichawce i L. (ZK 24 s. 350-1); 1517 konsens król. dla Mik. Grzymuntowskiego [Grzymułtowskiego] pisarza żupnego bocheńskiego na wykup sołectw w L. i → Cichawce z rąk Andrzeja Chronowskiego i Achacego Jordana celnika i poborcy krak. (MS 4, 11273-4); 1526 Zygmunt I zezwala br. Jakubowi dworz. król., Waw. i Janowi Wilamowskim na wykupienie z rąk Alberta Wojtka, Stan. Nieszkowskiego i innych sołectwa w L. w pow. krak. (MS 4, 14954); 1527 potwierdzenie król. okazania dok. na sołectwo w L. króla Kazimierza [W. → 1349] i otaksowanie sołectwa w L. wraz z zapisem na 750 grz. na rzecz br. Jakuba, Waw. i Jana Wilamowskich (MS 4, 15010; MK 40 s. 439-44); 1528 br. Jakub dworz. król. i Jan z Wilamowa [woj. kal.] pisarz w kancelarii król. otrzymują w dożywocie sołectwo (advocatia) w L. w pow. szczyrz., → Cichawka (MS 4, 15562); 1529 sołtys → p. 5; 1564 sołtys uprzywilejowany na 4 ł. i obow. do służby wojskowej, ale nie okazał dokumentu (LK 1 s. 92 przyp. a); 1569 przy okazji lustracji sołtys okazuje przywilej Kazimierza W. z → 1349 (ZDM 4, 941, lustracja woj. krak.).

5. [ok. 1347] bp krak. Jan Grotowic nadaje kościołowi kol. Ś. Jerzego na zamku krak. m.in. dzies. z L. → 1470-80; 1440 Jan kan. tejże kolegiaty kwituje Stanisława i Marcina [kmieci?] z L. z dzies. wart. 2 1/2 grz. odprowadzonej z roli zagr. Stan. Kuczyny i Świętosława Klimica, sołtysa Wawrzyńca i karczmarza Mikołaja, w łącznej wysokości (OK 6 s. 10-11); 1443 Marcin kmieć z L. winien zapłacić 6 grz. Mik. Ulińskiemu wicekustoszowi katedry krak. i Janowi prebendarzowi kośc. Ś. Jerzego na zamku krak. za kupioną dzies. w L. (OK 8 s. 286); Jan z Lipnicy winien zapłacić Mik. Ulińskiemu 2 grz. za wykupioną dzies. w L. (OK 8 s. 365); 1452 Mikołaj dziedzic z Kośmierzowa ręczy za Jakuba Kuszkę, Michała Kunczę, Mik. Rapkę i Stan. Kwiatka kmieci z Boczowa, iż zapłacą w dwóch ratach Mik. Ulińskiemu wicekustoszowi krak. 18 grz. należności za [kupioną] dwuletnią dzies. z L. (OK 9 s. 263); 1468 Klemens sołtys z L. winien zapłacić 4 1/2 grz. Stanisławowi pleb. in Chrzesczina [niezid.] i prebendarzowi kośc. Św. Jerzego na zamku krak. za wykupioną dzies., na ręce osób wskazanych przez Stanisława (OK 12 s. 937).

1470-80 z nadania bpa krak. Jana Grotowica [zm. 1347] dzies. snop. z łanów kmiec. wart. 12 grz. oraz dzies. konop. po 4 wiązki, dzies. snop. w gonitwę z 2 zagr. z rolami na rzecz drugiej prebendy kol. Ś. Jerzego na zamku krak., którą obecnie dzierży Jan Wojszyk z Wójczy [pow. wiśl.] kustosz krak.; dzies. snop. z 2 folw. sołtysich na rzecz kościoła par. i klaszt. w Trzcianie (DLb. 1 s. 592, 596-7; MPH s.n. X/2 s. 193)5Kol. Ś. Jerzego została ufundowana w 1346 i uposażona w 1347 r., m.in. przez bpa Jana Grotowica (DLb. 1 s. 592-3: tu jednak L. nie wymieniona); 1481 szl. Jan Cielątko z Janowic [nie zid.] zobowiązuje się wypłacić Janowi Wojszykowi kustoszowi krak. [i kan. kol. Ś. Jerzego na zamku krak.] w dwóch rocznych ratach 15 grz. za kupioną dzies. z L. wart. 2 grz. [rocznie] (OK 3 s. 241); 1486 Jerzy Leszczyński dz. [sołtys] z L. zobowiązuje się do zapłaty bakałarzowi Janowi z Tarnowa [pow. pilzn.] w dwóch ratach 6 grz. za kupioną dzies. z L. (OK 14 s. 165; Jan był mieszczańskiego pochodzenia, 1493 wikariusz wieczysty katedry krak.: Wypisy 1440-1500, 162); 1520 Wojc. Lach, Maciej Babicz i Marcin Lech w imieniu swoim i [wszystkich kmieci] wsi L. gwarantują Stan. Kłomnickiemu kan. kol. Ś. Jerzego zapłatę 8 grz. za wykupioną dzies. w L. w kon. i 2 kapłonach (OK 44 s. 336).

1529 od sołtysa dzies. snop. wart. 3 wiard. prepozytowi kl. [Marków] w Libichowej czyli Trzcianie; z roli kmiec. dzies. snop. wart. 8 grz. na rzecz prebendy zw. Leszczyną w kol. Ś. Jerzego na zamku krak. (LR s. 85, 257).

6. 1478 Grzegorz s. Mik. Bula z L., 1480 Stanisław, 1483 Stan. Molenda przyjęci do pr. miej. w Czchowie (APKr. rps AD 514 k. 103v, 128, 129v); 1511 Paweł s. Marcina sołtysa w L., student Ak. Krak. (Al. 2 s. 133).

Uw. Przy okazji podziału 1532 pomiędzy br. Janem i Marcinem z → Kępanowa [9 km na SW od L.] odnotowano m.in. zastawioną zagrodę k. Leszczyn. Identyfikacja Leszczyn z L. nie jest całkowicie pewna, bowiem nazwa Leszczyny mogła też dotyczyć miejsca położonego w pobliżu lub należącego do jednej z wsi będących przedmiotem podziału: Kępanowa, Żyrosławic, Burdelu lub Bojańczyc.

1 W r. 1526 L. wymieniona w pow. krak. (MS 4, 14954).

2 Zapis 350 grz. Andrzeja z Tęczyna na Uściu został zniesiony w 1443 r. na rzecz Jana Wątróbki, któremu król zabezpieczył jednak tylko 250 grz. Spór pomiędzy Tęczyńskim i Wątróbką dotyczył różnicy pomiędzy obydwoma zapisami, i zakończył się ostatecznie w 1446 r. udzieleniem przez Wątróbkę wwiązania Tęczyńskiemu m.in. do Królówki i L. (por. J. Kurtyka, Tęczyńscy, Kr. 1997, s. 473, 475). W trakcie procesu Tęczyński określał też sumę zapisu na 400 grz. (ZK 12 s. 288, 290 [= SP 2, 3220], 311: tu 400 grz.), może z racji dodatkowego obciążenia dóbr sumą 50 grz. na rzecz Jana z Kunowej.

3 Data przejęcia Królówki i L. przez Ryterskich nie jest pewna. Posiadali oni tenutę w L. na pewno już 1470, w czasie trwającego 1464-75 procesu posiadaczy sołectwa w L. z Janem Rabsztyńskim z Tęczyna, s. Andrzeja (poprzedniego tenutariusza). Nie można wykluczać, iż L. i Królówka zostały pozyskane poprzez wykup już przez Piotra z Rytra i Pisar ochmistrza dworu król., zm. 1458 (por. też F. Sikora, Piotr z Pisar i Rytra, PSB 26, 1981, s. 417).

4 1490 w sporze z Andrzejem kan. wiślic. i prebendarzem kol. Ś. Jerzego na zamku krak. szl. Jakub Leszczyński skazany został na karę XV i karę król. XIV (GK 23 s. 402, 404 - zapiska z 13 IX 1490). Wspomn. tu Jakub Leszczyński raczej nie mógł być sołtysem, bowiem kol. Ś. Jerzego była uposażona na dzies. z ról kmiec. a nie sołtysich (→ p. 5). Tenut. Jakub z Dębna kaszt. krak. zm. 15 I 1490 bez potomstwa męskiego (MPH III s. 247), lecz w 1483 r. zapisał swój majątek dziedz. rodowcowi Jakubowi s. Jana ze Szczekocin, poświadczonemu w l. 1483-1537 (J. Laberschek, Początki i rozwój miasta Szczekociny do końca XV w. Uwagi do genealogii Szczekockich herbu Odrowąż, w: Patientia et tempus, Kr. 1999, s. 114-6 i tab. po s. 112). Być może zatem Jakub Szczekocki przejął po Jakubie z Dębna także tenutę w L. Identyfikacja powyższa nie jest pewna, zakłada bowiem iż Jakub Szczekocki sporadycznie nazywał się także Leszczyńskim. W konsekwencji nie jest całkowicie pewne, czy Jakuba Leszczyńskiego można wiązać z L. i uznawać za Małopolanina. Z kolei z l. 1485-7 znany jest Jakub Leszczyński dworzanin król. i królowej (Teki Pawińskiego 2, W. 1897, s. 42, 97, 121, 134, 194); brak przesłanek do wiązania go z L.

5 Kol. Ś. Jerzego została ufundowana w 1346 i uposażona w 1347 r., m.in. przez bpa Jana Grotowica (DLb. 1 s. 592-3: tu jednak L. nie wymieniona).