LGOTA

(1323 Ylgotha, 1399 Elgota, 1400 Lgota, 1404 Lgotha, 1431 Lglotha, 1443 Lijgotha, 1462 Elgotha, 1468 Helgota) dziś Lgota Wolbromska, 4 km na W od Wolbromia.

1. 1467 pow. żarnowiecki (ZK 17 s. 488); 1530 pow. ksiąs. (RP k. 23); 1529, 1598 par. Dłużec (LR s. 189 - meszne; WR k. 332).

2. 1399 młyn i sadzawka; 1410, 1416 młyn dolny zw. Adamowski z sadzawką → p. 4; 1450 L. k. Wolbromia; 1462, 1463 L. k. Wolbromia; 1471, 1476 w L. łany: Kołodziejowski, 2 Dzietrzychowskie, Matrzyszowski, Jakubczowski, Szymanowski, Piotrowski, łąka Dobrzyca, sadzawki; 1473 łan zw. Matrzyszowski (Matrzischowsky) k. [kmiecia] Kozuba w L. → p. 3a; 1564 w L. 2 młyny albo młyniki korzeczne o 1 kole na słabej wodzie → p. 3c.

3. Własn. król. w tenucie wolbromskiej w rękach Szafrańców z Pieskowej Skały. -a. Sprawy własnościowe. 1404 Piotr Szafraniec [z Pieskowej Skały] w sprawie z wdową po Zdzisławie z L. o 60 grz. poręki (ZK 3b s. 447); 1415 Piotr Szafraniec z Łuczyc pkom. krak. zapisuje s. Piotrowi m.in. L. → Dłużec p. 3; 1428-1440 Jakusz z → Cianowic 1385-1440 h. Turzyna dz. [tenut.] cz. L. (GK 3 s. 126; 4 s. 208, 214; ZK 150 s. 167); 1432 → p. 5; 1440-49 Wawrzyniec z Cianowic 1440-67 dz. [tenut.] cz. L. s. Jakusza z Cianowic (ZK 150 s. 167; 12 s. 90, 203-4; 13 s. 176, 323; GK 9 s. 587); 1440 br. Wawrzyniec i Mikołaj z Cianowic zastawiają szwagrowi Mikołajowi z Wilkowa całą cz. dziedz. w L. tytułem posagu c. Jakusza [z Cianowic] Barbary (ZK 150 s. 167)1W haśle → Cianowice błędnie nazwana ż. Jakusza zamiast c; 1443 Mikołaj z Wilkowa zastawia za 2 grz. Wierzbięcie z Wilkowa kmiecia siedzącego na 1 ł. w L. (ZK 313 s. 247); → Dłużec2Ta wiadomość w haśle → Cianowice pod r. 1445. Jednak Helcel datował ten fragment księgi na r. 1440 (SP 2, 2820); 1444 → Cianowice p. 3; 1446 Wawrzyniec z Cianowic zobowiązuje się uwolnić swego poręczyciela Piotra z Modlnicy z poręki 14 fl. za Stanisława z Garlicy [niezid.] pod rygorem wwiązania go na rok do cz. dziedzin w Dłużcu i L. (GK 9 s. 587); 1448 ww. Wawrzyniec, uwalniając swego poręczyciela Stanisława3W hasłach Cianowice i Dłużec Stanisław odnotowany jako brat Wawrzyńca z poręki, zastawia za 22 grz. Stan. i Janowi Swedrzykom [Świdrom] z Pękowic karczmę w L. płacącą 2 kopy gr i kmieci Adamowica w Dłużcu i Jakubca w L., siedzących na 2 półł. i płacących 1 grz. czynszu (ZK 13 s. 176); 1449 → Cianowice p. 3.

1449-53 Piotr Szafraniec z Pieskowej Skały pkom krak. tenut. L. (GK 10 s. 684-5, 1049-50; 11 s. 99, 123-4, 368, 687, 691-3, 973, 978; ZK 258 s. 48-9, 56; 15 s. 21-3); 1449 tenże Szafraniec dłużnik i jego poręczyciele Mikołaj z Trzebienic i Przybek z Poręby zobowiązują się zapłacić Janowi z Krasowa [pow. chęc. par. Bebelno] 160 grz. pod rygorem wwiązania go do Dłużca i L. (GK 10 s. 684-5); 1450 → Kwaśniów p. 3 (GK 10 s. 1049-50); tenże Szafraniec zobowiązuje się zapłacić Szczepanowi Pogórskiemu 500 fl. węg. i 20 grz. długu pod rygorem wwiązania go do m. Wolbromia i wsi Dłużec, L. i Łobzów (GK 11 s. 99); tenże Szafraniec zastawia za 100 grz. długu Zawiszy z Bebelna [pow. chęc.] L. k. Wolbromia, do której daje mu wwiązanie (GK 11 s. 123-4); 1450-1 Zawisza ongiś z Bebelna tenut. L. (GK 11 s. 123-4, 150, 368, 973, 978); 1450 Mikołaj z Trzebienic i Zawisza z Bebelna zobowiązują się zapłacić 118 grz. długu Mikołajowi z Minogi pod gwarancją wwiązania go Mikołaj do Wierzbia oraz Zawisza do L. i Wierzchowiska Starego (GK 11 s. 368); 1452 → Dłużec p. 3 (ZK 258 s. 48-9, 56; GK 11 s. 687, 691-3); 1453 Piotr Szafraniec zobowiązuje się zwrócić Dorocie wd. po ww. Zawiszy 200 grz. i jego s. Janowi 120 grz. z racji długu pod rygorem wwiązania ich do L., Łobzowa i Dłużca (GK 11 s. 973-4).

1453-68 Dorota Zawiszyna wd. po Zawiszy z Bebelna tenut. Dłużca, Łobzowa i L. (GK 11 s. 973; 16 s. 168, 184, 225, 232-3, 501-2, 835; 17 s. 85; ZK 258 s. 441-2; 16 s. 503); 1459 Mikołaj z Trzebienic, Jan z Bolesławia i Przybek z Poręby, mający władzę dysponowania dobrami dziedz. zm. Piotra Szafrańca z Pieskowej Skały [z racji opieki nad jego dziećmi], tj. m. Wolbromia, L. i cła w Łobzowie, dają wwiązanie do nich Piotrowi Bielczowskiemu za 700 fl. węg. z tytułu poręki za Piotra Szafrańca zadłużonego na tę sumę (ZK 15 s. 21-3); 1462 ww. Dorota z s. Janem zastawiają Stan. Roli z Dąbia [woj. łęcz.] podrzędczemu krak. na rok pół wsi L. k. Wolbromia, Dorota za 40 grz. a Jan za 20 grz. z racji długu; woźny sąd. wwiązuje tegoż Stanisława do połowy L., którą mu zastawili Dorota i jej s. Jan (GK 16 s. 168, 184); Jan Białkowski pstar. krak. ustanawia zakład 100 grz. w sprawie między Wierzbiętą z Wilkowa a Dorotą Zawiszyną wd. po Zawiszy z Bebelna i jej s. Janem, o to że Wierzbiętą bezprawnie osadził swoich kmieci w Dłużcu, L. i Łobzowie (GK 16 s. 232-3); 1463 w sporze tejże Doroty i jej s. Jana z ww. Wierzbiętą o dobra Dłużec, Łobzów i L., zapisane im przez zm. Piotra Szafrańca, sąd uznaje prawa Doroty i jej syna do tych dóbr i przysądza im je, a Wierzbięcie nakazuje wwiązanie obojga do tych wsi pod karą XV stronie i sądowi (GK 16 s. 501-2); Stan. Rola z Dąbia podrzędczy krak. zastawia na rok za 60 grz. Piotrowi Lubajowi z Załęża [par. Bydlin] połowę L. k. Wolbromia, którą ma w zastawie za 60 grz. od ww. Doroty i jej s. Jana (GK 16 s. 835); taż Dorota odstępuje ss. Janowi i Zawiszy połowę Dłużca, L. i Łobzowa. Synowie zostają zobowiązani do uczestnictwa w wyprawie wojennej zarówno z dóbr własnych jak i matki (GK 17 s. 85); 1464 → Dłużec p. 3 (ZK 258 s. 441-2)4W haśle Dłużec data 1463; 1465 Jan Zawisza s. Zawiszy z Bebelna zapisuje ż. Krzychnie c. Jana Adamowskiego 70 grz. posagu i 70 grz. wiana na 1/2 dóbr dziedz. i na trzymanych w zastawie wsiach Łobzów, L. i Dłużec. Jeśli będzie z tych dóbr wykupiony za zgodą Krzychny i tegoż Adamowskiego, podejmie pieniądze (ZK 260 s. 81); Mik. Libun z Załęża, odstępując od swego pow. żarnowieckiego, daje szwagrowi Janowi sołtysowi z Sułoszowej na rok wwiązanie do L. w dystr. żarnowieckim z tytułu 30 grz. posagu za siostrę Jadwigę, z którego dał już 10 grz. Gdy Mikołaj zapłaci Janowi pozostałe 20 grz., odzyska z L. dobra i czynsz (ZK 17 s. 448).

1468-9 Mikołaj z Załęża przeciwko Janowi tenut. z L. (ZK 16 s. 503, 550); 1468 Piotr i Krzysztof Szafrańcowie z Pieskowej Skały, ręcząc za młodszych braci [Piotra i Stanisława], zastawiają za 30 fl. węg. Janowi Grzymale z Lasek na rok trzymane przez nich pola czyli role opust. w L. (GK 18 s. 584)5W haśle Laski opuszczono nr księgi; 1468-73 Piotr Szafraniec [starszy] tenut. L. br. Krzysztofa, Stanisława i Piotra [młodszego] (GK 18 s. 584; 19 s. 341, 476-7, 711, 788); 1468-75 Jan Grzymała tenut. L., dz. Lasek 1457-75, Wolicy [par. Wieliczka] 1470-87, zm. przed 1492, mąż Marty wd. po Janie Sowie z Lasek 1458-1471, a następnie Katarzyny c. Stanisława z Gałązkowic 1474 (GK 18 s. 584, 630; 19 s. 341, 446, 561-4, 788, 902-3; ZK 18 s. 108; 152 s. 290, 293; 260 s. 377; 262 s. 25-6; 315 s. 216, 225, 429); 1468 Mik. Storzypiętka (Storzypyathka) s. Stanisława ze Szczodrkowic [par. Smardzowice] wydzierżawia na 10 lat Janowi Grzymale z L. całą dziedzinę w Szczodrkowicach (GK 18 s. 630 zp.); 1471 Piotr Szafraniec z Pieskowej Skały, ręcząc za młodszych braci [Krzysztofa, Piotra i Stanisława], zastawia za 130 fl. węg. Janowi Grzymale z L. i jego ż. Marcie 7 ł. w L: Kołodziejowski, 2 Dzietrzychowskie, Matrzyszowski (Matrischowski, → niżej), Jakubczowski (Jakubcowski), Szymanowski, Piotrowski oraz 2 niwy król., pół łąki zw. Dobrzyca i sadzawkę poniżej sadzawek pana Młodziejowskiego (GK 19 s. 341); tenże Piotr zobowiązuje się zapłacić 40 grz. Mik. Luboniowi z Załęża pod rygorem wwiązania go na rok do połowy L. (GK 19 s. 476-7); Jan Grzymała z L. i jego ż. Marta procesują się z Janem Laskowskim [Podstolskim] i jego ż. Katarzyną → Laski p. 3a (GK 19 s. 562, 564; ZK 18 s. 1086W haśle Laski pod r. 1470 błęnie Podolski zamiast Podstolski; 152 s. 290, 293); 1473-1509 Stan. Szafraniec z Pieskowej Skały tenut. L., pkom. nadworny 1502-10, burg. krak. 1502, br. Piotra [starszego], Krzysztofa i Piotra [młodszego] (GK 19 s. 711; 21 s. 322-3; MS 4, 608); 1473 Piotr Szafraniec z Pieskowej Skały, ręcząc za br. Krzysztofa i Stanisława, zastawia na rok za 90 grz. Janowi Zagórowskiemu [z Zagórowej par. Imbramowice?] burg. z Pieskowej Skały wieś L. (GK 19 s. 711); Jan Grzymała z L. zastawia za 4 fl. węg. ww. Zagórowskiemu łan zw. Matrzyszowski k. łanu [kmiecia] Kozuba w L., który trzyma w zastawie od braci Szafrańców. Zagórowski ustępuje Grzymale na 2 l. rolę czyli stajanie z owego łanu. Jeśli po tym czasie nie wykupi łamu, Zagórowski przejmie to stajanie i będzie uprawiał z innymi rolami zastawionego mu łanu (GK 19 s. 788); 1474 tenże Grzymała zapisuje ż. Katarzynie c. Stanisława z Gałązkowic 20 grz. posagu i tyleż wiana na połowie dóbr (GK 19 s. 902-3); 1476 br. Krzysztof, Piotr i Stanisław z Pieskowej Skały zastawiają Janowi Grzymale i jego ż. Marcie 7 ł. w L.: Kołodziejowskie, 2 Dzietrzychowskie, Matryszowskie, Jakubowskie, Szymanowski, Piotrowski i 2 niwy król., pół łąki zw. Dobrzyca i sadzawkę k. sadzawki Młodziejowskiej (ZK 262 s. 26)7Było to najpewniej ponowienie zastawu z → 1471 r.

1480 Jan z Zagórowej zobowiązuje się zapłacić 100 fl. węg. Wiplarowi z Uliny z racji poręki za Stan. Szafrańca z Pieskowej Skały pod rygorem wwiązania go do trzymanej w zastawie cz. dziedziny L. (GK 21 s. 322-3); 1492-3 Ota Grzymała z L. i → Lasek p. 3a (GK 23 s. 985; 24 s. 247-8); Jakub dz. [sołtys] z Rozkochowa procesuje się z Janem [Podstolskim] i jego ż. Katarzyną z L. o cz. dziedziny w L., a mianowicie 7 łanów roli i 2 niwy, które trzyma od Oty Grzymały z Lasek (GK 24 s. 692, 730, 760); 1496 Katarzyna c. zm. Jana Grzymały z L. ż. Jana z Lasek procesuje się z tymże sołtysem Jakubem tenut. z L. (ZK 261 s. 383); 1498, 1502 → Laski p. 3a; 1509, 1549 → Dłużec p. 3; 1564 L. wsią król. w stwie wolbromskim (LK 2 s. 46-8).

3b. Kmiecie, karczmarze: 1404 Adam z L. (KSN 1361)8Na pochodzenie Adama z tej właśnie L. wskazuje fakt, iż występujący razem z nim kmiecie - świadkowie piszą się z sąsiednich wsi Zarzecza i Bydlina; 1428 Hanusz kmieć z L. powód pozyskał termin sądowy przeciw Maciejowi i Barczowi kmieciom z Wielmoży, których wraz z woźnym sąd. aresztował gdy młócili jego dziesięcinę - 6 kop pszenicy. Jakusz z Cianowic staje o swoją karę (GK 3 s. 126); 1431 Piotr karczmarz z L. i jego pan Jakusz z Cianowic w sprawie z [oprawcą] Stanisławem Gołym z Kępia; tenże oprawca ma zapłacić szl. Jakubowi z Cianowic 1 1/2 grz. z racji kary i zadanych ran jego ww. karczmarzowi (GK 4 s. 208, 214); 1442 → p. 5; 1448 kmieć Jakubiec → p. 3a; 1473 [kmieć] Kozub w L. → p. 3a; 1564 w L. 7 kmieci, karczmarz, młynarz, włodarz folwarczny, 2 służące, pasterz i chłopiec (LK 2 s. 47-8).

3c. Areał, karczma, pobór: 1448 karczma w L. → p. 3a; 1471, 1473, 1476 łany i inne obiekty → p. 3a; 1492 7 ł. w części L. → Laski p. 3a; 1494 7 ł. roli i 2 niwy w cz. L. → p. 3a; 1530 pobór w L. i Łobzowie łącznie z 9 ł. (RP k. 23); 1564 w L. 7 ł. i 4 pręty kmiece z których płacony jest czynsz, oddawana sep 22 korcy miary wolbromskiej, 19 kogutów po 1 gr, 3 sery po 9 den., jajka; karczma z której karczmarz płaci 6 grz. czynszu; 2 młyny albo młyniki korzeczne po 1 kole na słabej wodzie, przez co ludzie muszą jeździć do cudzych młynów dla zmielenia zboża i słodu, młynarz jest obow. do płacenia 6 grz. czynszu i do wykarmienia 2 wieprzków rocznie; piwowarzy zobowiązani do oddawania do dworu około 100 korcy miar słodowych; folwark na którym uprawia się: żyto, pszenicę, jęczmień, owies, marchew, groch i proso (LK 2 s. 47-8).

4. 1323 → Dłużec p. 4; 1399-1416 Wawrzyniec sołtys z L. poświadczony od 1392 dz. Kotowic [par. Włodowice] 1393-9, wójt m. Wolbromia 1400-16, s. Pietrasza z Woli [niezid.] br. Małgorzaty ż. Grzegorza Sasina wójta z Przyrowa, mąż Świętochny [Wichny] wójciny z Wolbromia c. Kmity sołtysa ze Ściborzyc, ojciec Piotra i Mikołaja wójtów z Wolbromia (KSN 134, 820, 916, 1287, 2675, 3411, 3798); 1399 ww. Wawrzyniec winien zapłacić Jeszkowi z Uliny 8 grz. gr pras. i 2 grz. kwartników długu pod gwarancją wwiązania go do młyna i sadzawki w L. (KSN 820); 1403 ww. Wawrzyniec z ż. Swiętochną zobowiązuje się zapłacić 13 grz. Bodzęcie z Modlnicy pod rygorem utraty 12 grz., które wcześniej mu zapłacił. Bodzęta będzie miał prawo wwiązania się do cz. sołectwa w L., którą już wcześniej trzymał (KSN 1287); 1410 Jan wójt z Wolbromia zastawia za 60 grz. gr pras. zięciowi Wawrzyńcowi sołectwo w L. i młyn dolny zw. Adamowski z sadzawką na okres tak długi aż suma 60 grz. będzie spłacona (KSN 2675); 1414 Wawrzyniec wójt z Wolbromia daje c. Annę za żonę Jakuszowi z Cianowic i w posagu daje jej 50 grz. szer. gr w ratach po 25 grz. Jeśli pierwszej raty w terminie nie zapłaci, da 3 grz. czynszu z karczmy sołtysiej w L., a jeśli drugiej nie zapłaci, da 5 grz. czynszu, tj. 3 grz. z karczmy i 2 grz. do kmieci (KSN 3411); 1416 Jan wójt z Wolbromia zastawia za 60 grz. gr pras. zięciowi Wawrzyńcowi sołectwo w L. i młyn dolny zw. Adamowski Młyn z sadzawką do czasu spłacenia długu (KSN 3798)9W haśle Adamowski Młyn błędny nr zapiski w KSN; 1459 Klemens sołtys z L. rozsądza sprawę Mikołaja kmiecia z L. z Mikołajem z Wilkowa (ZK 314 s. 98); 1467 sołectwo w L. → Dłużec p. 4 (Teut. 3 s. 358).

5. 1432 bp krak. Zbigniew [Oleśnicki], erygując na prośbę Jana Pileckiego i jego siostry Elżbiety ż. ks. opol. [Bolka V] prepozyturę w Pilicy, zatwierdza jej uposażenie, m.in. dzies. snop. w dobrach król. wolbromskich Dłużec i L. (ZDK 2, 309); 1442 kmiecie z L. i Dłużca reprezentowani w sądzie przez kmieci Jakuba i Marka zobowiązują się wwiązać Szczepana pleb. z Pilicy do zabranych mu dziesięcin w tych wsiach (OK 8 s. 266-7); 1529 dzies. snop. z wsi Dłużec i L. wart. 9 grz. plebanowi w Pilicy; dzies. snop. z pewnych ról wsi L. wart. 2 1/2 grz. plebanowi w Gołaczowach; meszne z Dłużca i L. w wysokości 19 korcy żyta i tyleż owsa miary wolbromskiej równej plebanowi w Dłużcu (LR s. 180, 189, 202).

6. 1431 → p. 3b.

1 W haśle → Cianowice błędnie nazwana ż. Jakusza zamiast c.

2 Ta wiadomość w haśle → Cianowice pod r. 1445. Jednak Helcel datował ten fragment księgi na r. 1440 (SP 2, 2820).

3 W hasłach Cianowice i Dłużec Stanisław odnotowany jako brat Wawrzyńca.

4 W haśle Dłużec data 1463.

5 W haśle Laski opuszczono nr księgi.

6 W haśle Laski pod r. 1470 błęnie Podolski zamiast Podstolski.

7 Było to najpewniej ponowienie zastawu z → 1471 r.

8 Na pochodzenie Adama z tej właśnie L. wskazuje fakt,

iż występujący razem z nim kmiecie - świadkowie piszą się z sąsiednich wsi Zarzecza i Bydlina.

9 W haśle Adamowski Młyn błędny nr zapiski w KSN.