LGOTA

(1394 Lgotha, 1437 Ligotha, 1440 Elgota, 1471 Elgotha, Lgota Przibconis, 1510 in Lgoczije, 1512 Hota [błędnie], 1529 Lgothka) dziś Lgota Wielka, 6 km na SE od Wolbromia.

1. 1489, 1509, 1581 pow. ksiąs. (RP k. 134v; MS 4, 9095; ŹD s. 26); 1452, 1470-80, 1598 par. Szreniawa (GK 11 s. 743; DLb. 2 s. 36; WR k. 326).

2. 1443 gaje w Wierzchowisku ciągnące się do granicy lgockiej [wsi L.] k. drogi porębskiej [do Poręby Marcinowskiej] (GK 8 s. 141); 1470 gaje w → Adamowicach rozciągające się do granic L. i Sulisławic (GK 19 s. 260); 1472 gaj w → Adamowicach zw. Kozilas między Sulisławicami, L i Trzebienicami (GK 19 s. 672-3); 1489 gaj Olszyny w L. → p. 3a.

3. Własn. szlach. -a. Sprawy własnościowe. 1394-1416 Marcin, Marcisz z Trzebienic, Szreniawy i Przestani dz. L., burg. zamku krak. (SP 8, 5596; ZK 5 s. 265; 194 s. 17); 1394 Marcisz z Trzebienic wyznacza ż. Krystynie z tytułu wiana, m.in. 3 kmieci w L. (SP 8, 5596); 1411 Jakusz z Poręby [Marcinowskiej] sprzedaje za 250 grz. szer. gr ww. Marciszowi cz. w Porębie [Marcinowskiej], Trzebienicach i L. (ZK 5 s. 265); 1412-32, zm. przed 1443 Klemens z L. (ZK 5 s. 328, 338; 312 s. 427; 256 s. 279); 1412-13 Piotr z Kurowa [pow. szczyrz.] oddala oskarżenia Klemensa z L. o konia wart. 7 grz. i służbę u niego (ZK 5 s. 328, 338); 1416 podział dóbr dziedz. ojczystych i macierzystych między Marciszem z Trzebienic a jego ss. Marciszem i Przybkiem. Synom tym przypadają części w Porębie [Marcinowskiej] i L. oraz 53 grz. półgr, a ich ojcu i pozostałym dzieciom wieś Trzebienice Synowie uwalniają ojca od roszczeń o dobra macierzyste (ZK 194 s. 17).

1416-50, zm. przed 1462 Przybek z Poręby [Marcinowskiej] h. Szreniawa 1416-59, dz. L. s. Marcisza z L. burg. sieradzki 1443, brat Marcisza mąż Fenny (ZK 146 s. 38, 521; 194 s. 17; 197 s. 186; 256 s. 36; 257 s. 390, 407, 412, 414, 417; 377 s. 112; GK 7 s. 116; 16 s. 247 - jako zm., 269 - jako zm.; OK 8 s. 347; DLb. 2 s. 36); 1423 Małgorzata ż. Zygmunta z Nieznanowic zawiera układ z s. Mikołajem w sprawie dóbr. Będzie ona użytkować przez 5 lat dobra dziedz.: Trzebienice, L. i Wierzchowisko oraz 3 kmieci zastawionych w Nowej Wsi i płacić każdego roku Mikołajowi 8 grz. na jego potrzeby, a po upływie tych lat ma mu ustąpić z tych dóbr. Mikołaj zapłaci wówczas matce 80 grz. pod rygorem zastawu wsi Mały Krassów [dziś Krasówek, pow. chęc.] (ZK 195 s. 204-5); 1427 Mikołaj z Trzebienic zobowiązuje się ustąpić Przybkowi z Poręby [Marcinowskiej] na 2 lata całą cz. dziedziny w L., którą trzymała matka Mikołaja Małgorzata od Przybka i jego brata (ZK 146 s. 38); 1432 → p. 3b; Klemens z L. zapisuje ż. Katarzynie c. [Mikołaja ?] Żelaznego ze Złotnik [pow. chęc.] 100 grz. wiana na połowie dóbr dziedz. w L. i Trzebienicach (ZK 312 s. 427); 1437 Przybek z Poręby [Marcinowskiej] zobowiązuje się płacić przez 10 lat bratankowi Janowi z L. na każde Boże Narodzenie 3 grz. dochodu z ojcowizny na ręce Prandoty z Rzerzuśna pod karą XV stronie i sądowi (ZK 256 s. 36); 1440 rajcy m. Kazimierza oskarżają Przybka z L o odbicie gwałtem kupionej przez nich dzies. w Porębie [Marcinowskiej] wart. 45 grz. Przybek oświadcza przez Piotra swego domownika, że ma większą sprawę o 100 grz. i gwałt z Janem Rzeszowskim (GK 7 s. 116); 1443 Mikołaj z Sulisławic sprzedaje za 70 grz. Przybysławowi z Poręby [Marcinowskiej] alias z L. cz. swej dziedziny i cz. dziedziny [Katarzyny] swej stryjenki wdowy po Klemensie z L.; tenże Przybek ma zapłacić łącznie 47 grz. z wyłączeniem cz. pieniędzy dla ww. stryjenki „in spacio unius anni alias w rok” ww. Mikołajowi pod karą XV (ZK 256 s. 279-80); Przybysław dz. L. burg. i rządca sieradzki winien oddać mgr Michałowi pleb. w Porębie [Marcinowskiej] do dnia Ś. Jakuba [25 VII] dług wynoszący 1 grz. 6 gr oraz 1 korzec grochu (OK 8 s. 347); 1448 Przybek z Poręby [Marcinowskiej] zapisuje ż. Fennie c. Wernera z Krasowa [pow. chęc.] 300 grz. wiana na całej L. i cz. Dąbrowna (ZK 146 s. 521); 1450 Przybek z L. w sporze z Janem z Solczy [par. Kidów] s. Sędka z Solczy o 17 grz. poręki za Dobka Kmitę i 10 grz. szkody (ZK 257 s. 390, 407, 412, 414, 417); 1452 → p. 3c; 1462 Paweł Uliński [z Uliny] procesuje się z Fenną wd. po Przybysławie z L. i jej s. Marciszem z L. i Poręby [Marcinowskiej] (GK 16 s. 160, 247, 269); 1471 Mikołaj i Wrocław z Bodziejowic procesują się z [Fenną] wd. po Przybku z L. (ZK 315 s. 198); → p. 3c.

1471-90 Przybysław, Przybek h. Szreniawa z L. i Poręby [Marcinowskiej] s. Przybka z Poręby br. Stanisława pleb. w Koniuszy 1474-90 (GK 19 s. 369, 933-4; 22 s. 691-2; 23 s. 156, 431; ZK 261 s. 97; DLb. 2 s. 36); Fenna wd. po Przybku z Poręby zapisuje s. Przybysławowi z Poręby pleb. w Koniuszy 300 grz., którymi spłacił on dług zaciągnięty przez nią u Iwana z Głuchowa [Gołuchowa, woj. kal.] niegdyś tenut. Obichowa i w tej sumie daje synowi aż do pełnej spłaty wwiązanie do połowy Poręby, L. i całego Dąbrowna. Dobra te uzyskała od siostry Anny i jej męża Marcisza w zamian za dobra dziedz. w ziemi sand. i pow. wiśl. [błędnie zamiast chęc.]: Krasów, Sulików i Krzepin; taż Fenna ustępuje ww. s. Przybysławowi trzecią cz. dóbr dziedz., tj. połowy Poręby, L. i całego Dąbrowna (GK 19 s. 933-4).

1476-97 Stanisław Szreniawa Porębski z L. i Poręby br. Przybysława (GK 20 s. 435, 1058-9; 21 s. 984, 1026; 22 s. 719, 768, 773, 804, 1086; 23 s. 18-20, 431, 732; 26 s. 497; ZK 261 s. 97, 251, 264, 272, 279, 289, 301, 308, 314-5, 317, 374; 262 s. 81-2; 264 s. 20); 1479-80 tenże Szreniawa zapisuje ż. Dorocie c. zm. Mik. Bużeńskiego, siostrze kan. uniejowskiego Stanisława i Mikołaja z Bużenina [woj. sier., dziś Burzenin] 100 grz. posagu i tyleż wiana na całej L. (GK 20 s. 1058-9; ZK 262 s. 81-2); 1484 br. niepodzieleni Mikołaj i Jan z Trzebienic oddalają pozew Stan. Szreniawy z L. o kmiecia Marcina ojczyma Ciężkiego ze Szreniawy zabranego ze zbożem, bydłem i trzodą oraz innymi rzeczami wart. 10 grz., a wnoszą przeciw niemu pozew o 10 grz. zakładu (GK 21 s. 984, 1026); 1487 Stan, Szreniawa z L. daje Piotrowi Wiplarowi z Uliny za 10 fl. węg. wwiązanie na rok do łanu w Chobędzy z kmieciem Szymkiem (GK 22 s. 768); tenże Szreniawa, uwalniając z poręki Jak. Mlecznego z Madejowa, jest gotów zapłacić Janowi z Mironic 10 grz. długu w ciągu roku (GK 22 s. 804) 1489 Stanisław [Szreniawa] z L. w sprawie z Piotrem z Sulisławic składa przysięgę, że nie przepędził gwałtem woźniców z gaju Olszyny wart. 30 grz. o co pozywał już Stanisława ojciec Piotra [Marcin] (ZK 261 s. 308); → Marcinkowice pow. ksiąs. par. Uniejów (GK 23 s. 19-20); → Chobędza p. 3; 1491 Jan Gołecki [z Gołczy] przeciw Stan. Szreniawie z L. o zastawienie kmiecia Stan. Zegara w jego dzierżawie w Chobędzy (GK 23 s. 732); 1497 → p. 3b.

1500-1510 Jan Szreniawa z L. (ZK 261 s. 385; 155 s. 32-5); 1509 → p. 6; Jan Szreniawa dz. z L. i Poręby darowuje cały dwór w L. , a pozostałe cz. dziedz. w L. i Porębie w pow. ksiąs. sprzedaje za 450 fl. węg. Katarzynie Melchiorowej mieszczce krak. (ZK 155 s. 32-5); 1512 Melchior Waygiel mieszcz. Krak. dz. Wierzchowiska, Sulisławic i L. (AG MK k. 154-5v; MS 4, 10300, 10306, 10318)1W rozgraniczeniu tych wsi od królewskiej Jeżówki błędnie „Hota” zamiast „Lgota”. Wieś ta wraz z Wierzchowiskiem i Sulisławicami została określona jako granicząca z Jeżówką, jednak w rzeczywistości nie graniczyła z nią bezpośrednio, lecz tylko z Wierzchowiskiem i Sulisławicami.

3b. Kmiecie. 1390 Wilam [kmieć] z L. (ZK 1c s. 205); 1432 Przybek z Poręby zastawia za 10 grz. na rok Mikołajowi ze Sławniowa z racji poręki kmiecia zw. Perkacz siedzącego na źrebie w dziedzinie L. (ZK 197 s. 186); 1452 → p. 3c; 1470-80 → p. 3c; 1476 kmiecie z L. oskarżają Stanisława z Zawady o to, że zabrał im gwałtem bydło z domów w L. i uniemożliwił nałożenie aresztu na to bydło przez woźnego sąd., Jan o 7 sztuk bydła wart. 7 grz., Mikołaj o 3 sztuki bydła wart. 3 grz. i Wojciech o 5 sztuk bydła wart. 5 grz. Stan. Szreniawa z Poręby staje przy nich o karę (GK 20 s. 435); 1497 prac. Świętosław L. kmieć Stan. Szreniawy przeciwko Janowi podwójciemu czyli lantwójtowi z m. Wolbromia o uniemożliwienie aresztu zgodnie z pozwem przez woźnego (GK 26 s. 497).

3c. Areał, folwark, pobór: 1452 Jan podrzędczy krak. oskarża kmieci z L. należącej do [par.] Szreniawy o nie zapłacenie podatku król. (GK 11 s. 743); 1470-80 w L. łany kmiece i folw. szlach. (DLb. 2 s. 36); 1471 wieś L. Przybka skazana na karę XIV za nie zapłacenie wiardunkowego i podatku król. za bieżący rok (GK 19 s. 369); 1489-90, 1494-5, 1497-1501 L. wymieniona bez danych o poborze; 1491-3, 1507-12 w L. pobór z 1 1/2 ł. (RP k. 7r, 36v, 109v, 134v, 148r, 160v, 176r, 190v, 205v, 224v, 245r, 246v, 285r, 322r, 338v, 366r, 570r, 595v, 625r)2W latach 1489-95, 1497-1500 L. należąca do par. w Szreniawie była umieszczana błędnie w rejestrach pod par. Ulina. Raz nawet w 1493 r. została zapisana z określeniem Szreniawa (RP k. 190v); 1529 role folw. w L. (LR s. 176); 1530 pobór w L. z 1 ł. (RP k. 8).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z łanów kmiec. i folwarku w L. wart. 6 grz. plebanowi w Szreniawie (DLb. s. s. 36); 1529 w L. dzies. snop. z ról kmiec. wart. 1 1/2 grz. plebanowi w Szreniawie; dzies. snop. z ról folw. wart. 1 1/2 grz. plebanowi w Porębie Marcinowej (LR s. 116, 176).

6. 1434 Klemens kleryk z L. nauczyciel (minister ecclesiae) ze Szreniawy (Cracovia artificum suppl. 1433-1440, nr 61); 1509 Jan Szreniawa z L. w pow. ksiąs. uzyskuje zwolnienie z obesłania wyprawy wojennej z powodu niemocy (MS 4, 9095).

1 W rozgraniczeniu tych wsi od królewskiej Jeżówki błędnie „Hota” zamiast „Lgota”. Wieś ta wraz z Wierzchowiskiem i Sulisławicami została określona jako granicząca z Jeżówką, jednak w rzeczywistości nie graniczyła z nią bezpośrednio, lecz tylko z Wierzchowiskiem i Sulisławicami.

2 W latach 1489-95, 1497-1500 L. należąca do par. w Szreniawie była umieszczana błędnie w rejestrach pod par. Ulina. Raz nawet w 1493 r. została zapisana z określeniem Szreniawa (RP k. 190v).