(1441 Lipnicza villa, 1470-80 Lypnycza Inferior, 1478 utraąue Lipnicza, 1515 Lipnicza Dolna, 1515 wieś Nadolna, 1523 villa Minor, 1564 Dolna Wieś albo Przedmieście) 2,5 km na E od Lipnicy Murowanej.

1. [pow. sądec.]; 1470-80 n., 1597 par. Lipnica Murowana (DLb. 2 s. 140; WR s. 172).

2. 1457 dwa młyny dolne → Lipnica Murowana p. 2; 1470-80 przy Lipnicy Murowanej leżą dwie wsie, jedną nazywają Wyżną drugą Niżna (DLb. 2 s. 140).

3. Własn. król. w tenucie lipnickiej, 3a. Sprawy własnościowe. 1483, 1484, 1509, 1515, 1523 → Lipnica Murowana p. 3a; 1523 m. Lipnica z wsiami Wielką i Małą → Lipnica Murowana-Tenuta; 1529 m. Lipnica, przedmieście i wieś o tej samej nazwie → Lipnica Murowana p. 5a; 1552 → Lipnica Murowana p. 3a.

3b. Kmiecie, przedmieszczanie → Lipnica Górna, par. Lipnica Murowana, p. 3b; 1564 → p. 3c.

3c. Areał i pobór: 1470-80 L. G. i L. D. łącznie mają 100 ł. (DLb. 2 s. 140); 1478 obydwie L. skazane na karę król. XIV za nie zapłacenie poboru (GK 20 s. 847); 1564 w D. W. albo P. [Lipnicy] 44 kmieci na 6 ł. i 11 prętach, 3 zagr. Kmiecie z łanu płacą po 1 grz. czynszu, dają po 2 koguty, 2 sery, 48 jaj, oprawy z domu po 2 gr, sep 6 korcy owsa z łanu, stacja po 6 korcy owsa z łanu. 2 zagr. płaci po 15 gr czynszu, a 1 zagr. 6 gr W L. G. i L. D. kmiecie odkupują robocizny po 1 talarze z pręta. Poddany z N. W. skarży się, że Katarzyna z Kmitów Stadnicka, kasztelanowa san. zabrała mu cz. jego roli zakupnej i przyłączyła do wójtostwa w Lipnicy Murowanej. Do tej pory płaci on z tej roli czynsz, co potwierdziło obecnie przysięgą kilkunastu kmieci. Do tego wójtostwa przyłączono także 2 pręty ról należących do poddanych król., które mają im być zwrócone (LK 1 s. 92-3); 1582 przedmieszczanie z Dolnego Przedmieścia płacą szos z miastem (GK Relat. 8 s. 802-3).

5. 1470-80 dzies. bpowi krak., meszne od kmieci w L. G. i L. D. w wys. 80 miar żyta i tyleż owsa plebanowi w Lipnicy Murowanej (DLb. 2 s. 140); 1529 meszne i stołowe z przedmieścia i wsi L. temuż plebanowi (LR s. 85).

7. Literatura → Lipnica Murowana p. 7.

8. Na terenie L. D. znaleziska z okresu neolitu (A. Jodłowski, S. Skowronek, Pradzieje Bochni i regionu, w: Bochnia dzieje miasta i regionu, pod red. F. Kiryka i Z. Ruty, Kr. 1980, s. 36). Kościół cmentarny Ś. Leonarda z drugiej połowy XV w. drewn. o konstrukcji zrębowej, orientowany jednonawowy z prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Wg tradycji pierwotny kośc. wzniesiony w 1203 r. (data umieszczona w prezbiterium). W tęczy Krucyfiks z 4 ćw. XV w. W ołtarzu głównym tryptyk z ok. 1500 r. malowany na deskach z maswerkowym szczytem przedstawiający Świętą Rodzinę ze ś. Leonardem, na skrzydłach sceny z jego życia (KatZab. 1 s. 47-9; Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1974, s. 307-8 ).

Uw. L. D. można z dużym prawdopodobieństwem identyfikować z występującą w rejestrach świętop. i dzies. pap. z 1. 1326-74 wsią parafialną Konrada Wieś. Parafia w tej wsi z biegiem czasu zanikła. Na podstawie archaicznego wezwania B. Kumor datuje par. pod wezw. Ś. Leonarda na 1 poł. XIII w., identyfikując ją przy tym błędnie z par. Ś. Andrzeja w Lipnicy Murowanej, która jakoby miała zmienić później patrocinium. (B. Kumor, Powstanie i rozwój sieci parafialnej w Małopolsce południowej do końca XVI w., Prawo Kanoniczne, 6, 1963 s. 455-6, 520). Autor ten łączy występowanie wezwania S. Leonarda z kultem tego świętego szerzącym się z benedyktyńskiego Klecia [pow. pilzn.] już w XI w. W tym kontekście pojawiające się w literaturze (por. Lipnica Murowana przyp. 2) oparte na miejscowej tradycji 1. 1144 lub 1200 jako daty powstania par. w Lipnicy Murowanej można uznać za zbliżone do rzeczywistości i odnieść je do owej zanikłej parafii w Konrada Wsi, zapewne obecnej L. D. Trzebaby zatem przyjąć, że nazwa Konrada Wieś jest wtórną, pochodzącą od imienia zasadźcy, który przeniósł na pr. niem. istniejącą dużo wcześniej osadę z kościołem. Nie można natomiast łączyć wiadomości o Konrada Wsi z Lipnicą Górną (por. uwagę w haśle → Konrada Wieś), na której terenie powstało m. Lipnica Murowana, i która posiadała odrębną par. z kośc. Ś. Andrzeja, późniejszą par. miejską.