LIPNICA GÓRNA

(1441 Lipnicza villa, 1470 80 Lypnycza Superior, 1478 utraque Lipnicza, 1492 Przedmieście Górne, 1515 Lipnicza Górna, wieś Górna, 1523 villa Maior, 1552 Górna Wieś, 1564 Górna Wieś albo Przedmieście), 2 km na W od Lipnicy Murowanej.

1. [pow. sądec.]; 1470-80 n., 1597 par. Lipnica Murowana (DLb. 2 s. 140; WR s. 172).

2. 1470-80 Przy Lipnicy Murowanej leżą dwie wsie jedną nazywają Górna druga Dolna (DLb. 2 s. 140); 1596 2 ł. plebańskie i szpital Ś. Krzyża na Górnym Przedmieściu → Lipnica Murowana p. 5.

3. Własn. król. w tenucie lipnickiej, 3a. Sprawy własnościowe. 1483, 1484, 1509, 1515, 1523 → Lipnica Murowana p. 3a; 1523 → Lipnica Murowana-Tenuta; 1529 → Lipnica Murowana p. 5a; 1552→ Lipnica Murowana p. 3a.

3b. Kmiecie, przedmieszczanie. 1403 4 Mikołaj z Wilkowiska przeciw Piotrowi kmieciowi z L. o odejście bez dopełnienia wymogów prawa (ZK 3b s. 214, 222, 428); 1441 Anna z Wilkowiska przeciw Stankowi kmieciowi z wsi L. Jego poręczyciele przysięgają, że nie posiekł on Anny ani jej nie uczynił szkody (GK 1 s. 280-1, 314-16, 347, 374); 1489 96, jako zm. 1498 Mikołaj Mleczko przedmieszczanin z L. (Kiryk → Lipnica Murowana p. 7; APKr. Akta depozytowe 49 s. 40, 177, 300, 378); 1490 ww. Mleczko daje przezornemu Janowi bratankowi (nepos) wierzytelności u szl. Mikołaja sołtysa z Siemiechowa i u Mikołaja pleb. w Brzeżku [dziś Brzesko] (OK 14 s. 639); 1511 → Lipnica Murowana p. 3c; 1524-5 sąd duchowny w sprawie między ks. Stanisławem plebanem w Gosprzydowej, egzekutorem testamentu zm. Macieja Wojdyły kmiecia z Gosprzydowej a Stefanem młynarzem z Lipnicy [Murowanej] o 7 grz. za rolę na przedmieściu miasta Lipnicy, zapisanych testamentem przez tegoż Wojdyłę kościołowi w Gosprzydowej, stwierdza że: zm. Wojdyło zakupił pewną rolę na przedmieściu lipnickim od zm. Elżbiety Pczołczyny, przed ok. 9 laty, w domu Krystka mieszcz. lipnickiego, zanim jeszcze wziął z nią ślub. Następnie Maciej zapisał temuż kościołowi 7 grz., które winien był mu ww. Stefan [za tę rolę ?] (OK 43 s. 201, 218, 242-3, 249, 299); 1564 → p. 3c.

3c. Pobór, areał i powinności. 1564 w G. W. albo P. [Lipnicy] jest 53 kmieci na 8 ł. i 2 1/2 pręta zakupnych, 1 zagr. Kmiecie płacą po 1 grz. czynszu z łanu, dają po 2 koguty, 2 sery, 40 jaj, oprawy z domu płacą po 2 gr, spy dają po 6 korcy owsa miary lipnickiej z łanu, stacji po 6 korcy owsa z łanu. Zagrodnik nic nie odrabia tylko płaci 1 grz. czynszu. Kmiecie odkupują robociznę po 1 talarze z pręta (LK 1 s. 92- 3).

5. 1470 80 → Lipnica Dolna, par. Lipnica Murowana, p. 5; 1529 meszne i stołowe z przedmieścia plebanowi w Lipnicy Murowanej (LR s. 85).

Szpital Ś. Krzyża. 1492 szpital z murowanym kośc. Ś. Krzyża na Przedmieściu Górnym z 3 ł. z fundacji Kazimierza Jag. (F. Kiryk, Inne miasta regionu bocheńskiego, s. 144, → Lipnica Murowana p. 7); → Lipnica Murowana p. 2a; 1570 szpital ubogich w L. utrzymuje się z jałmużny i posiada pewne role podarowane przez rajców. Rolę daną szpitalowi przez zm. Pawła Glocza mieszczanina lipnickiego zabrała wd. po kanclerzu Janie Ocieskim, twierdząc, że donacji dokonano bez zgody króla (AMetr., AVCap. 1 k. 189-90); 1596 szpital i kaplica Ś. Krzyża położone na Przedmieściu Górnym (WR k. 175v).

7. Literatura → Lipnica Murowana p. 7.

8. Na terenie L. G. znaleziska z epoki brązu i okresu halsztackiego (A. Jodłowski, S. Skowronek, Pradzieje → Lipnica Dolna p. 8, s. 36); powierzchniowe znaleziska ceramiki śred. (A. Jodłowski, Sprawozdanie z badań powierzchniowych w rejonie wielicko-bocheńskim, w: Badania archeologiczne prowdzone przez Muzeum Żup Krakowskich - Wieliczka w roku 1971, Wieliczka 1971, s. 66).