(1254 Lubothca kop. z XV w., 1256 Luboce kop. z XVI w., 1276 Lubocza - kop. z XV w., 1286 Lubocza - fals. z XV w., 1337 Lubocza, 1383 Luwocze, 1390 Lupocza, 1397 Luboczow, 1399 Lubecza, 1400 Lubcza!, 1423 Lubothcza, 1443 Livbocza, 1529 Lyvbocza, Lyvbcza!) 11 km na NE od centrum Krakowa, dziś w obrębie Nowej Huty dzielnicy Krakowa.

1. 1489 n., 1581 pow. krak. (RP s. 139; ŹD s. 6); 1470 n. par. Pleszów, (DLb. 2 s. 164; 3 s. 63).

2. 1254, 1256, 1286, 1287 → p. 3 Aa; 1276, 1357 → p. 4a; 1383 L. w pobliżu Mogiły (KRK 2 s. 59); 1409 Stogniew prep. kl. zwierz. pozywa Pietrasza z Łuczanowic o przeoranie granic z L. (ZK 5 s. 196); 1430 siedlisko zw. Buglowskie z 3 stajaniami roli w Łuczanowicach jest położone przy granicy z L. (ZK 9 s. 156); 1470-80 L. graniczy z Grębałowem, między nimi nie ma kopców lecz wielkie i okrągłe zagony czyli ujazdy. Graniczy też z Krzesławicami i ujazdami z Prusami (DLb. 1 s. 162, 617; 3 s. 15).

3A. Własn. kl. Norb. w Zwierzyńcu¹J. Rajman → p. 7 s. 42 upatruje hipotetycznie ofiarodawców L. i Domaszowa dla kl. zwierz. wśród rodu Łabędziów z pobliskiego Pleszowa, 3Aa. Sprawy własnościowe. 1254 Bolesław Wstydl. nadaje wsiom kl. zwierz, imm. ekon. i sądowy oraz potwierdza posiadanie dóbr, m.in. wsi L. i → Domaszów, z lasem, rolami, łąkami, jeziorem i polem zw. Ojerzowskie Pole (KK 1, 40); 1256 tenże nadaje ww. klasztorowi przywileje jw. z poszerzonym imm. sąd. i potwierdza nadanie dóbr, m.in. L. i → Domaszowa, z lasem, rolami, łąkami, jeziorem i polem zw. Ojerzowskie (Pol. 3, 33 fals. z XV w.; F. Sikora, Ze studiów nad dokumentami i kancelarią Leszka Czarnego, SH 21, 1978 s. 11-3); 1276 → p. 4a; 1286 Leszek Czarny potwierdza ww. przyw. z r. 1256, w którym wymieniono L., → Domaszów z lasem, rolami, łąkami, jeziorem i polem Ojerza (ZDM 1, 11 - fals. z XV w., F. Sikora, tamże); 1287 tenże ks. potwierdza klasztorowi zwierz. przyw. z r. 1254 i posiadanie dóbr, m.in. L. i → Domaszowa z lasem, łąkami, jeziorem i polem Ojerza (Pol. 3, 64); 1357 → p. 4a.

1405 → p. 3 Ab; 1409 → p. 2; 1427 Nanker prep. zwierz, i jego konwent wydzierżawiają na 6 lat Mikołajowi z Michałowa [pow. wiśl.] wwdzie sand. i star. krak. cały folwark w L. z wszystkimi kmieciami i zagrodnikami, z łąką w Pobiedniku, zatrzymując dla kl. czynsz od ww. kmieci i zagrodników, zwyczajowe małdraty i stację król. Dzies. snop z folwarku prep. zachowuje dla kl. Po 6 latach Mikołaj, pod sankcją kary XV, winien z dzierżawy ustąpić i wówczas zwrócić klasztorowi wymłócone zboże z zasiewów klaszt., a kl. zwróci wówczas Mikołajowi zboże z jego zasiewów. Mikołaj ma płacić klasztorowi 4 grz. czynszu. Małdraty od wszystkich kmieci należących do sołectwa ma dawać klasztorowi, tak jak zwykli je dawać inni kmiecie w L., z tym że 1 ł. kmiecia Rozumka i małdratę z niego Mikołaj przeznacza po swej śmierci dla altarii Oczyszczenia PM na zamku krak. Wątpliwości co do opłat i robocizny, zaistniałe między kl. a kmieciami, mają być przez nich wspólnie rozstrzygane i ich decyzje zachowywane (ZK 8 s. 225-6); → p. 4a; 1428 → Klonów; 1443 Tomasz prep. zwierz. pozywa Jana Przylepskiego burg. krak. tenut. w Rakowicach o zabranie z dworu prep. w L. 4 wołów wart. 8 grz. Przylepski winien dać te woły do poręki pod sankcją kary XV, a woźny sądowy przyjechać i sprawdzić, czy zostały dane do poręki; Stanisław włodarz [klaszt.] z L. pozywa tegoż Przylepskiego o zabranie z jego dworu 4 wołów wart. 8 grz. Prep. wnosi o karę na korzyść swego człowieka. Woły pod sankcją jw. winien Przylepski dać do poręki; tenże prep. pozywa Przylepskiego o zabranie gwałtem na wolnej drodze król. świerzopicy wart. 2 grz. i o tyleż szkody. Przylepski winien dać świerzopicę do poręki (GK 8 s. 434-5, 453); 1445 → p. 5; 1448 → p. 3Ac.

1452 kl. zwierz., potrzebując pieniędzy na wykupienie wsi klaszt. L., zastawionej za 100 grz. oraz zastawionej za 71 fl. monstrancji, na pokrycie 50 grz. długów z powodu niepłacenia ich klasztor obłożony jest ,,diversis excomunicacionum sentenciis” - a także na budowę kościoła klaszt., sprzedaje za 180 grz. Tomaszowi ze Strzempina [dziś Strzępiń, woj. pozn.] mistrzowi teologii, drowi dekretów, kan. krak. i gnieźn. 12 grz. czynszu na wsi klaszt. Modlnica [Mała, dziś Modlniczka] (Mp. 5 A/B 64; Katalog archiwum aktów dawnych m. Krakowa, 1. Dyplomy pergaminowe, 246); 1456 kl. zwierz., sprzedaje za 60 grz. kmieciowi [Kat. Białuszyny z Michałowa] Grzegorzowi Ropie z L. 2 ł. w L. Winien on płacić klasztorowi 9 sk. czynszu i dawać za annony czyli małdraty po 1 grz. z łanu. Klasztor nie uwalnia Grzegorza i jego potomków od świadczeń, do których są obow. inni kmiecie L. Gdyby on lub jego potomni chcieli ww. 2 ł. sprzedać, winni zawiadomić kl. na miesiąc przed dniem sprzedaży, której nie mogą dokonać bez zgody klasztoru (Mp. 5 C 6); [po 1456] przed sądem komisarycznym zebranym na polecenie Kazimierza Jag. dla rozstrzygnięcia licznych spornych spraw między Więcesławem prep. kl. zwierz, a Mik. Grzymałą sołtysem Zwierzyńca, Grzymała oświadcza, że Więcesław przed wielu laty [→ wyżej 1456] sprzedał niekorzystnie za 60 grz. jakiemuś kmieciowi kasztelanowej krak. Białuszyny [tj. Grzegorzowi Ropie], bez żadnej konieczności i formalności 2 ł. folw., które dawały rocznie 4 grz. czynszu. Z wsi L. - wg Grzymały - od założenia klasztoru dawano prawie 500 miar wierzchowatych żyta, pszenicy i owsa, po 4 miary każdego zboża z każdego łanu z racji dziesięciny i małdratów [czyli annony] Obecny prep. i jego konwent przez niedbalstwo i godną potępienia beztroskę zaprzepaścił wieczyście „summitates mensurarum alias wyrzchy” w L. Białuszyna zagarnęła łan i sadzawkę za czasów prep. Nankera [1422-38] i Tomasza [1439-42] i przełożonej Wiktorii [przed 1448]²Czas występowania ww. prepozytów i przełożonej wg K. Kramarska-Anyszek → p. 7 s. 160. Nie zostały te dobra odzyskane od sołtysów i Białuszyny, która od wielu lat ma je przez kl. nieniepokojona (Mp. 5 U 5).

1461 → p. 5; Katarzyna [Białuszyna] wd. po Mikołaju z Michałowa kaszt. krak. ustępuje wieczyście klasztorowi zwierz. siódmy łan [w księdze pozostawione wolne miejsce na nazwę łanu], pozostawiając sobie 6 ł., które ma zgodnie z przyw. na sołectwo, i daje klasztorowi wwiązanie (GK 17 s. 706); 1468, 1469, 1470 → p. 3Ab; 1470-80 własn. jw. Każdy łan kmiecy płaci klasztorowi 9 sk. czynszu, daje 30 jaj, 2 koguty, 2 sery. Kmiecie obow. są do robocizny i powaby, płacą osep. Zagrodnicy, folwark i młyn (DLb. 2 s. 164; bez danych 3 s. 63-4); 1502 opat kl. w Mogile jako dz. [sołectwa] w Pobiedniku procesuje się z prep. kl. zwierz. dz. L. (ZK 23 s. 81); 1527 → Grębałów p. 3; 1529 wieś płaci klasztorowi 7 grz. czynszu (LR s. 204); 1564 → 3Ac.

3Ab. Kmiecie, włodarze, karczmy, młyn. 1276, 1357 → p. 4a; 1393 Mikołaj karczmarz z L. skazany za zabójstwo Stan. Dołęgi (KRK 2 s. 100); 1405 Kanimir z Solcy [par. Kidów] pozywa prep. zwierz. „pro violenta recepcione ipsius imposicionis duorum kmethonum” w L. (ZK 3b s. 647); 1408 Pietrasz z Łuczanowic pozywa całą wieś L. i wszystkich jej kmieci od bramy do bramy, z wyjątkiem kmieci z dworu [Mik. Białuchy z Michałowa] kaszt. wojn. i kmiecia Karwusza z L., o zabranie gwałtem na drodze konia wart. 4 grz., sukni (tunica) wart. 12 grz. i innych rzeczy, które były na wozie, uprzęży wart. 12 gr, a także o 12 siniaków zadanych kmieciowi Dawidowi; ww. kmiecie, pozwani przez tegoż Piotra, winni przedłożyć dok. stwierdzający, że nie powinni odpowiadać przed sądem grodzkim; pozwani w powyższej sprawie zostają odesłani do sądu dziedzica tj. prep. zwierz. i tu sędziowie orzekają, że „villicus” (włodarz) ma przysiąc, iż ww. Pietrasz z własnej woli pozywał wszystkich kmieci przed sąd prep. Pietrasz chce jednak wbrew sędziom pozwać kmieci przed sąd starosty krak. Sąd wyznacza 2 tygodnie na orzeczenie właściwej jurysdykcji. Kmiecie z L. czynią swym pełnomocnikiem Bartłomieja z Przegórza [niezid.]; kmiecie z L. oddalają roszczenia ww. Pietrasza, gdyż ten nie chciał stawić się przed ich sądem patrymonialnym (GK 1a k. 49v, 52v, 61v, 65r); 1427 → p. 4a; 1427, 1443 → p. 3Aa; 1428 → Klonów p. 4b.

1443 Stanisław włodarz (GK 8 s. 455); 1452 powołany przez oficjała krak. sąd arbitrów rozstrzyga liczne spory miedzy Więcesławem prep. zwierz. a Grzegorzem z Branic czyli z Ruszczy i jego br. Piotrem odnośnie robocizny od kmieci w L. i dzierżawy tej wsi przez ww. braci od kl. zwierz. i oświadcza, że 100 grz. za dzierżawę Grzegorz dał klasztorowi na lat 10. 30 grz. Grzegorz już wydzierżył i jeżeli klasztor wypłaci 70 grz., Grzegorz z dzierżawy winien ustąpić. Na razie sąd arbitrów gwarantuje mu dzierżawę na najbliższy rok. Przez czas dzierżawy winien wymagać robocizny i spę od kmieci zgodnie z przywilejem. Kmiecie z L. obowiązani są do robocizny w dzierżawie Grzegorza w L., lecz nie w Ruszczy lub Branicach (OK 1 s. 264, 271-2); 1461 → p. 5; 1468-9 Mik. Ptak, Maciej Wojtal, Jan Zastawny i Stan. Piecuch kmiecie z L. wsi prep. zwierz. zobowiązują się zapłacić pod sankcją kary XV w ciągu 2 tygodni 10 grz. główszczyzny za zabitego przez nich szl. Jana Będkowskiego z Będkowic cc. Katarzynie i Elżbiecie; córki zabitego wnoszą trzykrotnie o karę XV z powodu niezapłacenia ww. sumy przez tychże kmieci z L., zgodnie z wyżej przytoczonym zobowiązaniem; 1469 ww. córkom dany jest woźny dla dokonania ciążenia z racji główszczyzny za Jana Będkowskiego; ww. Katarzyna i Elżbieta wnoszą o skazanie na karę XV ww. kmieci z L. za odbicie ciążenia; 1470 też oraz ww. kmiecie mają wyznaczony termin do ugody; siostrom dany jest woźny dla wyegzekwowania kar od ww. kmieci (GK 18 s. 598 zp., 699, 738, 758, 771-2, 888, 972, 983; 19 s. 4, 49, 64, 73); 1470-80 → p. 3Aa; 1476 Stan. Piecuch z L. ławnik dominialnego sądu gajonego w kl. zwierz. (Mp 5 0 24). Zob. też p. 4.

3Ac. Areał, dwór, folwark, pobór, świadczenia. 1276, 1357 → p. 4a; 1427 → p. 3Aa; 1448 Piotr z Branic [tenut. L. ?] i Wojc. Przylepski [tenut.] z Rakowic winni stawić się w sądzie grodzkim, by przedstawić swoje prawa: Przylepski w Rakowicach, Branicki w L. i w związku z robocizną L. dla [należących do wielkorządów krak.] Rakowic (GK 10 s. 553); 1456, [1456] → p. 3Aa; 1460 wszyscy i poszczególni kmiecie z L. pozwani przez wwdę krak. „pro quadam” daninę miodu, oddalają roszczenia, gdyż, aby się bronić, stawili się na termin, lecz pan wwda jako pozywający „non paruit in termino, extunc causam evasit” (GK14 s. 446); 1470-80 → p. 3Aa; 1546 mieszkańcom m.in. L. dane jest 14 dni na uiszczenie spy (exactio frumentaria - MS 4, 22542); 1564 wieś klaszt. L. pracuje dla wielkorządów krak. w Rakowicach i daje sep z 16 ł. dla zamku krak. (LK 1 s. 37; 2 s. 72).

Pobór: 1530 z 16 1/2 ł. (RP k. 22).

3B. Własn. altarii Oczyszczenia PM w kaplicy Różyców w kat. krak. 1406 → Karniowice, par. Bolechowice p. 5; 1425 Mikołaj z Michałowa [h. Róża] wwda sand. i star. krak. nadaje wieczyście altarii Oczyszczenia PM w swej kaplicy w kat. krak.³Kaplica zw. kaplicą Różyców została ufundowana przez stryja ww. Mikołaja Zawiszę z Kurozwęk [pow. wiśl.] bpa krak. w 1. 1380-2 (DLb. 1 s. 253) łan w L. z czynszem 6 grz., uprawiany obecnie przez kmiecia Waw. Rozumka [por. p. 4b], wydzieliwszy ten łan z sołectwa w L. Kmiecia Wawrzyńca i tych, którzy w przyszłości będą na tym łanie osadzeni, Mikołaj czyni wolnymi od robocizny i wszelkich świadczeń na swoją rzecz. Wawrzyniec może wypasać bydło wszędzie tam, gdzie wypasają inni kmiecie i korzystać z sadzawek sołectwa. Mikołaj ponawia nadanie dzies. [dokonane w r. 1406 → Karniowice p. 5] dla altarii Trzech Króli z ról folw. w Kolosach [pow. wiśl.], [z sołectwa] w L., w Karniowicach [par. Bolechowice] Postanawia wliczyć do tej dzies. również dzies. z 2 ł. kmiecych, kupionych dla sołectwa, a także dzies. z ról dwóch karczem i od wszystkich zagrodników osadzonych na rolach sołectwa. Ponadto daje tej altarii jedną z tych karczem, położoną na krańcu L., za dworem sołtysa. Karczmarz zwolniony jest od prac i świadczeń na rzecz sołtysa, może bydło wypasać jak kmiecie i podobnie korzystać z sadzawek sołectwa (ZDM 2, 372; DLb. 1 s. 253-4); 1427 → p. 3Aa; → p. 5; 1470-80 do altarii Trzech Króli w kat. krak. należy karczma z rolami w L. z nadania kaszt. krak. Mikołaja [z Michałowa], a do altarii Oczyszczenia PM 1 ł. wolny w L., również z nadania tegoż Mikołaja [w r. 1425] (DLb. 1 s. 254; 3 s. 63-4); 1529 do tejże altarii w kaplicy Różyców w kat. krak. należy 2 grz. czynszu z karczmy (LR s. 182); 1581 1 ł. w L. należy do altarzysty kat. krak. (ŹD s. 6).

4. Sołectwo dziedz. 4a. Przywileje, majątek. 1276 Henryk prep. kl. zwierz. powierza Henrykowi i Gerhardowi mieszcz, krak.⁴Wg J. Ptaśnika, Studia nad patrycjatem krakowskim wieków średnich, Rocznik Krakowski 15, 1913 s. 31 pochodzili oni z krak. rodziny mieszczańskiej Borusów. W 1283 r. byli sołtysami w Prandocinie (Mog. 35) osadzenie na łanach frank, na pr. niem. magd., wsi klaszt. L. i Pobiednik [Mały i Wielki] Sołtysi dziedz. mają posiadać „sextum mansum” z lasem dodanym im na łan wolny, tak by ten las czyli gaj mieli do swego użytku wolny od czynszu i wszelkich obciążeń. Z innych łanów mieszkańcy mają płacić po 9 sk. srebrnych oraz dawać dzies. po 4 miary żyta, pszenicy i owsa z łanu i dwa razy w roku zaorać pod zasiewy zimowe i jare 2 niwy dla dworu klaszt. w Pobiednikach. 2 den. z sądu winny należeć do kl., a 1 den. do sołtysów. Sprawy o główszczyznę kl. rezerwuje dla siebie. Do sołtysów mają należeć 2 karczmy, trzecią, k. mostu, z łąką, powinni odbudować i płacić z niej klasztorowi czynsz. Sołectwo mogą - zgodnie z pr. magd. - zamienić, darować, a dla siebie klasztor rezerwuje pr. jego wykupu (ZDM 4, 878)⁵J. Rajman → p. 7 s. 81 podaje błędnie, że sołtys tym przyw. lokacyjnym otrzymał jaz przy moście służący do połowu ryb. Nie ma takiego nadania w tymże przyw. Po korroboracji w tymże przyw. dodano: „Volumus et hanc in(ter)iectam esse clausulam pro scultetis” o łące należącej do karczmy k. mostu, nie chodziło tu więc o klauzurę czyli jaz. 1356 wg przyw. króla Kazimierza W. sołtys L. ma zasiadać w sądzie najwyższym pr. niem. na zamku krak. (ZDM 9, 2531).

1357 Stanisław prep. kl. zwierz. i jego konwent oraz sołtysi L. i Pobiednika Małego i Wielkiego, br. Mikołaj i Jakusz, ich szwagier (gener) Piotr z Pakoszowa [Śląsk] zawierają, przy udziale powołanych przez obie strony, przytoczonych imiennie arbitrów, ugodę w związku ze sporem o treść przyw. [→ r. 1276] wydanego dla ich sołectwa. Sołtysi niezgodnie z tymże przyw. posiadali role i gaj z sadzawką w L., ogrody, siedliska z 2 jeziorami i łąką w Pobiednikach. Spory wielokrotnie były toczone przed królem Kazimierzem i niniejszą przyjacielską ugodą winny być zakończone pod karą 100 grz. Ugoda transumuje i potwierdza przyw. z r. 1276, jej postanowienia pod groźbą kary powinny być zachowywane. Zgodnie z tym przyw. sołtysi mają posiadać 8 ł. z gajem, łąkami i sadzawką w L., 9 ogrodów w obydwu Pobiednikach z 2 siedliskami wolnymi, z wyłączeniem łąki zw. Spitarska Łąka, z jeziorem zw. Nieciecza - te mają należeć do kl. Mieszkańcy obu wsi winni orać role klaszt. w Pobiednikach. Do sołectwa ma należeć gaj z łąkami, które go otaczają i z łanami „cum omnibus accessoriis et remanenciis, quod sbythky wlgariter nuncupantur” [tj. z rolami przymiarkowymi] Ustanawia się wieczyście, że sołtysi mają pobierać od kmieci główszczyznę za zabitego człowieka i do sołtysów ma należeć trzeci den. z kar. W czasie sądów generalnych odbywanych w L. lub Pobiednikach kmiecie są obow. do dania dwóch obiadów klasztorowi, z trzeciego obiadu sołtysi są zwolnieni (ZDM 4, 955); 1396 Stanisław s. Mikołaja [sołtys] z L. ustanawia Janusza z ul. ś. Floriana w Krakowie opiekunem wszystkich swoich dóbr ruchomych i nieruchomych (KSN 83).

1397-1402 Andrzej z Niegosławic [h. Topór?, par. Pełczyska? w pow. wiśl.] procesuje się o łan w L. z Małgorzatą kasztelanową sand. [wd. po Krzesławie z Kurozwęk w pow. wiśl.] i jej s. Mikołajem [Białuchą] z Michałowa [posesorami sołectwa w L.] (SP 8 uw. 229/109, 289/41, 312/18, 343/14; ZK 3a s. 511, 610); 1408 Adam z Mietniowa sołtys L. procesuje się z ww. Małgorzatą sołtyską z L. i jej kmieciami z L. Świętosławem i Stanisławem (KSN 2245, 2253, 2276, 2281, 2303, 2381); → p. 3Ab; 1410 Adam niegdyś z Mietniowa sprzedaje za 300 grz. ww. Mikołajowi z Michałowa kaszt. wojn. swoje sołectwo w L. (KSN 2624). 1423 Władysław Jag. zaświadcza, że ww. Mikołaj zapisał ż. Katarzynie [c. Spytka z Melsztyna, wd. po Januszu ks. maz.] 4000 grz. wiana i posagu m.in. na sołectwie w L. (ZDM 7, 1942); 1425 → 3B; Pełka z Kliszowa [pow. chęc.] i Paszek włodarz [sołectwa] w sprawie o zabranie 2 wołów winni stawić jako zachodźcę [Mikołaja z Michałowa] wwdę sand.; tenże włodarz stawił przed sądem Macieja kmiecia z Bronowic, za którego poręczał, że stawi go przeciw jakimś woźnicom (GK 2 s. 377, 388); 1426 szl. Andrzej Brzoskwiński winien w ciągu 2 tygodni przedłożyć przyw., który dowiódłby, że Jan [Jedlecki] włodarz [Mikołaja] star. krak. w L. bezprawnie pozywał przed sąd grodzki jego kmiecia Wojciecha i Pawła włodarza w Niegoszowicach; ww. Brzoskwiński nie złożył przyw. wyłączającego jego kmiecia i włodarza z sądownictwa innego niż patrymonialne (GK 2 s. 486, 500); 1427 → p. 3Aa; → p. 5; Mikołaj z Michałowa wwda sand. i star. krak. transumuje i potwierdza wszystkim mieszkańcom L. i Pobiednika dok. z r. → 1357, w którym zawarty jest transumpt przyw. z r. → 1276 (ZDM 5, 1366); 1435 wyznaczony zostaje termin dla rozsądzenia wszystkich spornych spraw między ludźmi Mikołaja z Michałowa w L. a ludźmi ze wsi Grębałów należącej do kap. krak. (GK 5 s. 381).

1440 Władysław III na prośbę Katarzyny z Melsztyna wd. po Mik. Białusze z Michałowa przenosi na pr. niem. magd. jej dobra, m.in. sołectwo w L. (ZDM 2, 552; MS 4 Supl. 735); 1445 → p. 5; [1456] 1465 → p. 5.

1467 → p. 4c; Dobiesław [Kmita] z Wiśnicza kaszt. lub. gwarantuje Stanisławowi i Janowi z Brzezia i Lanckorony zwrot 1000 fl. węg. ewentualnym zastawem sołectwa w L. i wsi Kolosy [pow. wiśl.] (ZK 152 s. 129); 1470-80 sołectwo posiada 3 ł., 2 karczmy, 4 zagrody z rolami (DLb. 3 s. 63-4); 1471-2 ww. Dobiesław poręcza królowi dług u Jana z Baranowa [pow. sand.] sołectwem w L. (Mp. 5 N 55; MS 1, 756); 1472 tenże poręcza Stan. Kunczy rajcy krak. i jego ż. Magdalenie za dług Magdaleny żupniczki z Krakowa ewentualnym wwiązaniem w sołectwo w L. (ZK 152 s. 314); tenże daje ww. Kunczy wwiązanie w całe sołectwo i całą cz. dziedzictwa w L. (GK 19 s. 699); → Dębno [pow. szczyrz.] p. 3; 1474 tenże gwarantuje Janowi Smolikowi ze Strzeszkowic zwrot 200 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w swoją cz. L. (GK 20 s. 135 zp.); 1475 Dobiesław Kmita z Wiśnicza wwda lub. poręcza Katarzynie z Tarnowa wd. po Przecławie z Dmoszyc [woj. sand.] star. spiskim, m.in. sołectwem w L., za Piotra i Andrzeja Sobieńskich [jej zięciów], że utrzymają ją w dożywotnim posiadaniu zapisów wiennych i posagowych (AGZ 19, 141); 1476 Maciej włodarz na polecenie ww. Kmity daje Mik. Kreidlerowi burgr. krak. wwiązanie do wsi [sołectwa] Kmity w L. (GK 20 s. 438); tenże Kmita wwda sand. gwarantuje Świętochnie ż. Mikołaja z Kośmirzowa zwrot 150 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w swoją cz. L. (GK 20 s. 728-9 zp.); → p. 3b; 1479-80 Mikołaj z Kośmirzowa przeciw ww. Sobieńskim o dokonaną na jego rzecz porękę przez ww. Dobiesława zwrotu pewnych długów swoich poddanych z L.: 10 grz. Macieja Olecha, 10 grz. Grzegorza Makuły, 5 grz. młynarza Michała (GK 20 s. 1087; 21 s. 5, 54, 89, 110, 130, 176, 201-2); 1479-83 dziedzicami sołectwa w L. są bracia niepodzieleni (ss. zm. Jana Noska Kmity, bratankowie zm. bezpotomnie ww. Dobiesława]: Jan, Piotr, Stanisław, Andrzych czyli Henryk Sobieńscy (GK 20 s. 1042, 1087; 21 s. 5, 46, 54, 89, 437, 450-1); 1479-80 ww. Świętochna z Kośmirzowa pozywa ww. Sobieńskich o niewwiązanie, wbrew przyrzeczeniu, w cz. L., którą posiadają po zm. stryju Dobiesławie, winnym jej 150 fl. węg. (GK 20 s. 1087, 1089; 21 s. 109-10, 129, 175, 201).

1480 Piotr Sobieński daje Świętochnie powyższe wwiązanie w L. (GK 21 s. 207 zp.); 1481 ww. Piotr gwarantuje Mikołajowi i Świętochnie z Kośmirzowa i ich s. Czadrowi zwrot 180 grz. ewentualnym wwiązaniem w cz. L.; tenże Mikołaj wnosi o karę XV dla ww. br. niepodzielonych Kmitów z powodu niespłacenia zapisu ich zm. stryja Dobiesława (GK 21 s. 367 zp., 424); tenże wnosi o karę XV dla ww. Sobieńskich za odbicie ciążenia (GK 21 s. 437, 444); Kośmirzowskiemu powtórnie dany jest woźny dla wwiązania Sobieńskich w L. (GK 21 s. 453); Piotr Kmita gwarantuje Marcinowi z Unienia [dziś Umień, woj. łęcz.] podsędkowi łęcz. i jego bratankom zwrot 172 grz. 32 gr ewentualnym wwiązaniem w sołectwo w L. (GK 21 s. 450-1).

1483 w dziale dóbr między br.: Janem, Piotrem, Stanisławem i Andrzejem z Sobienia [ziemia san.] i Wiśnicza Piotrowi przypada zamek w Wiśniczu i m.in. sołectwo w L. (GK 21 s. 831-2); 1484 tenże Piotr [s. Marty Wątróbczanki] gwarantuje ww. Marcinowi z Unienia zwrot 200 grz. w 3 ratach ewentualnym wwiązaniem w sołectwo w L. Te 200 grz. stanowiły posag zm. Elżbiety siostry Marcina, ż. zm. Klemensa Wątróbki ze Strzelec kaszt. sand., oprawiony na dobrach Pławowice (GK 21 s. 1013-5 zp.); ww. br. Piotr, Stan. i Andrzej [czyli Andrzych] Kmitowie oraz Barbara c. [ich stryjecznego br.] Stanisława z Dubiecka [ziemia przem.] ż. Stan. Derszniaka z Rokitnicy [ziemia przem.] dzielą dobra przypadłe im z pr. bliższości po śmierci Dobiesława Kmity z Wiśnicza. Kmitowie otrzymują m.in. sołectwo w L. (SP 2, 4284); 1485 Piotr Kmita zastawia za 200 fl. węg. Piotrowi Wiplarowi z Uliny sołectwo w L. (GK 22 s. 52 zp.); tenże Kmita gwarantuje Janowi Wielopolskiemu burgr. krak. zwrot 200 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w sołectwo w L. (GK 22 s. 248-9 zp.); 1486 ww. Marcin z Unienia umarza zapis, który miał od Piotra Kmity na L., gdyż ten przeniósł ten zapis na Pławowice (GK 22 s. 263-5 zp.); tenże Kmita zastawia za 200 fl. węg. ww. Wielopolskiemu całe sołectwo w L. (GK 22 s. 281-2 zp.); ww. Kmita sprzedaje altarii w kol. Wszystkich Świętych w Krakowie za 200 fl. 8 grz. czynszu z pr. odkupu, zapisanego na sołectwie w L. (J. Rajman → p. 7, s. 133-4); 1487 tenże Kmita zastawia za 200 fl. węg. Januszowi z Mstowa całe sołectwo w L. i cz. Czernichowa. Przyrzeka uwolnić sołectwo od wcześniejszych zapisów (GK 22 s. 591-3 zp.); Piotr Kmita gwarantuje br. Stanisławowi z Wiśnicza zwrot 110 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w sołectwo w L. (GK 22 s. 668-9); 1488 ww. Kmita zastawia za 200 fl. węg. Januszowi z Mstowa sołectwo w L. i cz. w Czernichowie (GK 22 s. 899 zp.); 1489 tenże Piotr Sasinowi Trąbskiemu z Trąbek [Mazowsze] kuchmistrzowi Fryderyka [Jag.] bpa krak. poręcza 500 fl. węg. długu Kazimierza Jag. wwiązaniem w sołectwo w L. (GK 23 s. 128-9); 1490 ww. Trąbski zostaje wwiązany w sołectwo w L. (GK 23 s. 248); 1498 ww. Piotr z Wiśnicza marszałek kor. i jego włodarz Stanisław pozwani przez Bernarda prep. kol. Ś. Floriana [na Kleparzu] i kan. krak., posesora Grębałowa o 2 konie gwałtem zabrane (GK 27 s. 248).

1508 Stan. Kmita z Wiśnicza wwda ruski [i star. spiski] zawiera ugodę z opatrznym Piotrem Kopriczarem z Kieżmarku [Spisz], zobowiązując się złożyć i zapisać temuż Piotrowi 330 fl. na sołectwie w L., z racji ojcowizny ż. Piotra Katarzyny [Kmitówna? córka? lub krewna Stanisława?] Piotr winien stawić Katarzynę, by oświadczyła, że całkowicie zadośćuczyniono jej za ojcowiznę (Teut. 6 s. 412); 1509 w podziale dóbr po zm. ww. Piotrze z Wiśnicza wwdzie krak. i marszałku kor. między bratem tegoż Piotra ww. Stanisławem a jego bratankiem Piotrem z Wiśnicza s. zm. Andrzeja [czyli Andrzycha] Stanisław otrzymuje m.in. sołectwo w L. (MS 4, 9022).

1513 na prośbę Piotra Kmity Sobieńskiego [s. ww. Stanisława wwdy ruskiego] star. spiskiego i przem., marszałka dworu i dz. sołectwa w L. Zygmunt I potwierdza dok. Władysława [Warn.] z → 1440 r. przenoszący L. na pr. magd. (MS 4, 4261); 1529 sołectwo; 8 grz. czynszu odkupnego z sołectwa w L. należy do altarii Wniebowzięcia NMP bractwa ubogich w kol. Wszystkich Świętych w Krakowie (LR s. 182, 322); 1532 Zygmunt I potwierdza klasztorowi Ś. Trójcy reguły Ś. Dominika w Krakowie 4 grz. czynszu [z pr. odkupu], sprzedanego przez Piotra Kmitę na L. (MS 4, 16518); 1536 → Konary, par. Nawarzyce p. 3; 1564 sołectwo (LK 2 s. 72).

4b. Sołtysi: 1276 Henryk i Gerhard [Borusowie?] mieszcz. krak. (ZDM 4, 878); 1337 Filip ławnik sądu najw. pr. niem. na zamku krak. (Mp. 3, 650); 1356 → p. 4a; 1357 br. Maciej i Jakusz oraz ich szwagier Piotr z Pakoszowa → p. 4a; 1375-7 Mikołaj ławnik sądu najw. pr. niem. (Mp. 1, 326, 338; 3, 889); 1383 → p. 3 Ab lub 4c); 1396 Stanisław s. Mikołaja (KSN 483); 1397-1402 Małgorzata wd. po Krzesławie z Kurozwęk h. Róża kaszt. sand. (SP uw. 229/109, 289/41, 312/18, 343/14; ZK 3a s. 511, 610; KSN 2245, 2253, 2303, 2381); 1397-1438 Mik. Białucha z Michałowa s. ww. Małgorzaty i Krzesława z Kurozwęk (SP 8 uw. 229/109, 289/41, 312/18, 343/14; ZK 3a s. 511, 610; GK 5 s. 381; KSN 2624; ZDM 7, 1492; A. Kamiński, Mikołaj z Michałowa, PSB 21 s. 123-6); 1400 Marcin ławnik sądu najw. pr. niem. (KSN 973); 1405 Maciej Mały (Parvus) (KSN 1579); 1408-10 Adam z Mietniowa (KSN 2245, 2253, 2276, 2281, 2303, 2381, 2624); 1438-67 Katarzyna z Melsztyna zw. Białuszyną, ż. ww. Mik. Białuchy, od 1438 wd., zm. między 2 III a 30 VII 1467 (ZDM 2, 552; OK 6 s. 785; Teut. 3 s. 217; GK 12 s. 417; 16 s. 283,416, 849; 17 s. 516, 523, 706; PSB 21 s. 125 tu błędna data śmierci - 1465 r.); 1467-78 Dobiesław Kmita z Wiśnicza kaszt. lub., s. Mikołaja z Wiśnicza i Sobienia kaszt. przem. i Małgorzaty c. ww. Mikołaja Białuchy i jego pierwszej ż. Katarzyny Mężykówny (Bon. 10 s. 192; Dworzaczek 100; ZK 152 s. 129, 314; 18 s. 222; GK 18 s. 358; 19 s. 575; 20 s. 35, 135, 380, 438, 728, 770, 789; Mp. 5 N 55; MS 1, 756).

1479 - zm. 1505⁶Między r. 1479 a 1483 jako sołtysi występowali bracia niepodzieleni ss. Jana Noska Kmity: Jan, Stan., Andrzych czyli Henryk Sobieńscy, → wyżej 1479-83 Piotr Kmita z Sobienia i Wiśnicza s. zm. Jana Noska Kmity, bratanek zm. bezpotomnie ww. Dobiesława (A. Kamiński, Kmita Piotr, PSB 13 s. 95-7; Dworzaczek 100; SP 2, 4284; GK 20 s. 913; 21 s. 217, 327, 831-2, 1013-5; 22 s. 52, 248, 265, 281, 640; 23 s. 128, 248; 27 s. 248); 1508-9 Stan. Kmita s. Jana Noska Kmity, br. ww. Piotra (Teut. 6 s. 412; MS 4, 9022); 1523-32 Piotr Kmita Sobieński star. spiski i przem., marszałek dworu (MS 4, 4261, 16518); 1535 Urszula ż. Andrzeja Myśliszowskiego i jej br. Jan dziedzice Drużykowej (ZK 30 s. 106); 1536 Urszula ż. Jana Konarskiego z Konar [par. Nawarzyce] (ZK 30 s. 421, 429).

Ława. 1425 Stan. Kiełbasa wójt przysięgły w L. i ławnicy: Piotr Głaz, Piotr Trestka, Stan. Bok, Abraham, Tomek krawiec (Teut. 1a s. 236).

4c. Kmiecie, zagrodnicy, młyn, karczmy i włodarze sołectwa. 1276, 1357 → p. 4a; 1405 Wawrzyniec karczmarz [sołtysa] z L.; 1406 Mik. Mączka [młynarz?, kmieć?] przeciw Janowi Kuligowi mieszcz. krak. o dług (KSN 1477, 1670); 1408 → p. 3Ab; p. 4a; 1419-26 Paweł, Paszek z Lelowa włodarz [w sołectwie Mikołaja z Michałowa] star. krak. i wwdy sand. (GK 1 s. 189, 191, 297, 480, 500, 533; 2 s. 201, 377-8, 388, 464); 1425 → p. 3B; p. 4a; Waw. Rozumek kmieć ww. Mikołaja z Michałowa w L. pozywa szl. Jakuba z Pleszowa o zabranie gwałtem jego dóbr wart. 50 grz. i niedanie ich do poręki. Paszek [ww. włodarz] staje za swoim człowiekiem i wnosi o karę XV (GK 2 s. 464); 1426-36 Jan, Jaszek Jedlecki z → Jelczy [Małej] tenut. wsi Prusy, włodarz Mikołaja z Michałowa w L. (GK 2 s. 475, 486, 500; 3 s. 36, 187, 346; 4 s. 11, 634, 639, 642, 648, 861, 877, 942, 952, 989, 995, 1027, 1039; 5 s. 47, 64, 85-6, 127, 495, 607); 1426 ww. Jakub z Pleszowa przysięgą pozyskał ww. kmiecia, który bezprawnie zbiegł od niego. Wawrzyniec godzi się zapłacić Jakubowi 4 grz., lecz nie chce u niego pozostać; ww. Jakub i Wawrzyniec mają wyznaczony termin wpisu do ksiąg (SP 2, 2075, 2077; GK 2 s. 520); ww. kmieć oddala roszczenie tegoż Jakuba, przysięgając, że Jakub przyjął od niego 3 grz. kary (SP 2, 2091); 1427 Jakusz i Marcin kmiecie Mikołaja z Michałowa w L. (GK 2 s. 701-2); Waw. Rozumek kmieć z L. pozyskuje na ww. Jakubie z Pleszowa 3 grz. 7 sk. niesłusznie mu zabrane, 1/2 kopy gr za zatrzymanego konia oraz 1/2 grz. za sprzedanie zajętego siana. Rozumkowi dany jest woźny dla obciążenia Jakuba (ZK 8 s. 313, 317, 325); 1428 → Klonów p. 4; Rozumek pozwany przez Pawła Bogacza kmiecia z Pleszowa o zabranie gwałtem w Pleszowie 9 sztuk bydła na szkodę 9 grz. i niedanie ich do poręki. Sąd nakazuje pod sankcją kary XV danie bydła do poręki (GK 3 s.78, 93, 98, 120); tenże Rozumek winien przedłożyć w powyższej sprawie przyw. stwierdzający, że podlega sądowi patrymonialnemu; tenże odpiera prawem roszczenia ww. Pawła i jego pana Jakuba z Pleszowa (GK 3 s. 160-1, 189); tenże Rozumek pozywa Rafała, Jana i Jakuba kmieci z Głębokiej [par. Luborzyca] o skoszenie łąki w Kośmirzowie, którą niegdyś kupił on za 15 sk., i o zebranie siana (GK 2 s. 656).

1429 sąd postanawia, że szl. Jakub z Pleszowa winien zwrócić Jakubowi Chmielowi kmieciowi niegdyś z Pleszowa a obecnie z L. wszystkie dobra i bydło zabrane mu z racji szkody, pod sankcją kary XV, oraz zezwolić na osiedlenie w L. (GK 3 s. 443); 1430 włodarz z L. ma stawić ww. Chmiela, winnego niestawiennictwa, przeciw Jakubowi z Pleszowa; tenże Chmiel gotów był przysięgać w sprawie z Jakubem z Pleszowa o owies w kopach [brak ich ilości z powodu uszkodzenia księgi], o 46 kogutów i o siano wart. 1 grz.; temuż kmieciowi dany jest woźny dla obciążenia ww. Jakuba Pleszowa, który nie dał poręczycieli (GK 4 s. 11, 20, 32); 1432, 1433 → Domaszów p. 3; 1433 Wosz z Proszowic winien zadośćuczynić Grzegorzowi służebnikowi [kmiecia] Rozumka z L.; Jan [Jedlecki] włodarz z L. pozywa Strasza ze Stanisławic, par. Ruszcza i jego włodarza Szymka o konie wart. 5 grz. (GK 4 s. 877, 975); tenże włodarz z L. pozywa kmieci z Brzezinki, par. Rudawa: Stan. Paniczowica, Piotra Niepelnowica, Marcinka Wojsica, Maćka Zarzecznego, Mik. Koszona, Jakuba Nowaka, Grzegorza, Jana Błażejowica, Jakuba Janotę, Stanisława karczmarza, Stan. Goszka, Mik. Łojka, Stanisława s. Stan. Wielkiego (Magni), Stan. Pilczę, ponieważ odpędzili go od wizji (a visione depercusserunt alias zbyla), danej mu prawem; tenże włodarz z L. pozywa Mikołaja włodarza z Kobylan [par. Bolechowice] o zniesławienie przez nazwanie go kpem (dixit kep - GK 4 s. 975, 989, ta druga zapiska w haśle Kobylany w SHGK 2 s. 671 z błędną s. 995); 1434 → Kobylany p. 3; Stanisław s. Kunasza z Łuczanowic kupuje za 7 grz. u ww. włodarza z L. stóg pszenicy (GK 5 s. 22); 1436 tenże włodarz pozywa Jana Boczkowica z Jelczy o pancerz u niego kupiony, o 4 grz. i tyleż szkody (GK 5 s. 607).

1456 → p. 3 Aa; 1454 → Krzesławice p. 3b; 1457 Jan Piecuch, Stan. Mokot i Mik. Mądry kmiecie z L. gwarantują Krzesławowi z Kurozwęk kaszt. lub. zapłacenie 10 grz. za kupiony u niego stóg żyta. Każdy z nich - w wypadku niespełnienia tej gwarancji - da Krzesławowi wwiązanie w swój półłanek w L. na zatratę (in vim perdicionis) i nie będzie dochodzić swych praw do półłanków dokumentami król., prawem niem., dziedzicznym, ani też w sądzie duchownym (GK 13 s. 543); Stan. Bok, Mik. Mądry i [Stan. Mokotowic]⁷Pozostawioną w księdze lukę uzupełniono na podstawie następnej przytoczonej tu zapiski kmiecie z L., odstępując od swego pr. niem. i dziedz., gwarantują ww. Krzesławowi zwrot 14 grz. ewentualnym wwiązaniem w swoje role obsiane, ruchomości i nieruchomości na zatratę i nie będą dochodzić swoich praw do tych dóbr dokumentami, prawem niem., lub w sądach duchownych; także Krzesław oświadcza, że ww. kmiecie z L. Stan. i Mik. Mokotowicowie zapłacili mu 5 grz. zgodnie z zapisem (GK 13 s. 837-9); 1458 tenże oświadcza, że kmiecie z L. Stan. Bok, Mik. Mądry i Jan Pieczuch zapłacili mu 14 grz. za stóg żyta (GK 15 s. 88); 1459 Grzegorz Ropa kmieć [sołecki] w L. (Teut. 3 s. 165, 174).

1461 → p. 5; Jan kmieć z Piotrkowic [par. Koniusza?] oświadcza, że jego matka Katarzyna i kapelan Klemens sprzedali Piotrowi Grębali z L. półłanek w L. (Teut. 3 s. 219); Maciej Rozum, Mik. Wojtalec [zw. też Przepiórką] i Tomasz Warzecha kmiecie z L., odstępując od swego pr. niem., zobowiązują się, pod sankcją kary XV, zapłacić Andrzejowi Łowinieckiemu z Wadowa 60 grz. w 2 ratach za gaj, który mają pr. wyciąć w ciągu 3 lat (GK 15 s. 323); 1461-2 Łukasz s. ww. Andrzeja Łowinieckiego z Łownicy [pow. sand.] i jego ojciec oświadczają, że przyjęli od kmieci z L. Macieja Rozuma, Tomasza Warzechy i Mik. Przepiórki [zw. też Wojtalcem] 60 grz. za ww. gaj (GK 15 s. 396; 16 s. 24); 1462 Maciej kmieć z L., pozwany przez Macieja i jego matkę Dorotę kmieci z Mogiły o główszczyznę, zostaje odesłany do właściwego sądu w L. Opat kl. mog. stoi za swymi ludźmi (GK 16 s. 106, 270); szl. Piotr Zagórski poręcza za Piotra sołtysa z Bibic, że ten zapłaci na ręce Dobiesława Kmity kaszt. wojn. [posiadającego sołectwo w L.] w ciągu 3 lat 30 grz. po 10 grz. rocznie, pod sankcją kary XV kmieciowi z L. Piotrowi Ropie s. zm. Grzegorza Ropy; tenże Ropa zeznaje, że ww. sołtys udzielił mu satysfakcji za pozyskane na nim dobra w Prądniku i umarza wszystkie zapisy w sprawie ojcowizny i macierzyzny. Pod zakładem 200 fl. Ropa ma wnieść zapis do ksiąg ziemskich (GK 16 s. 193); ww. Ropa gotów był przyjąć 10 grz. [jako ratę długu] od ww. sołtysa Bibic i jego poręczyciela szl. Zagórskiego, lecz ci nie zapłacili (GK 16 s. 399); ww. Maciej kmieć z Mogiły w sprawie przeciw Maciejowi kmieciowi z L. na terminie przypozwanym wnosi o karę XV dla Katarzyny [z Michałowa] niegdyś kasztelanowej krak. o nieodprawienie sądu patrymonialnego, do którego pozywający był odesłany i o niestawienie swego człowieka; sąd grodzki powtórnie odsyła powyższą sprawę o główszczyznę za zabicie młynarza z Mogiły, przeciw Maciejowi kmieciowi z L. dojego sądu patrymonialnego w L., który winien się odbyć wg pr. pol. lub niem. (GK 16 s. 283, 293); 1463 ww. Kat. Białuszyna oskarża Kraskę pleb. z Pleszowa, że dzierżawiąc role kmiece w L. nie płaci czynszu, ani nie świadczy żadnych powinności, na szkodę 6 grz. rocznie. Ponadto Białuszyna wnosi o rozstrzygnięcie, czy na poprzednim terminie pełnomocnik pleb. nie stawił się z powodu lekkiej choroby czy obłożnej, czy też z powodu większej sprawy (GK 16 s. 849); 1464 Grzegorz Ropa kmieć [sołectwa] z L. (GK 17 s. 123); 1464-5 prac. Grzegorz cieśla z L. człowiek ww. Katarzyny pozywa Jana oprawcę z Wieliczki (GK 17 s. 481, 512).

1465 szl. Mikołaj s. Guta z Zagórza [par. Gdów] pozywa włodarza i 3 kmieci z L., za którymi stoi Katarzyna stara kasztelanowa i przedkłada dok. wyłączający sprawy jej kmieci do sądu patrymonialnego. Pozywający wnosi o rozstrzygnięcie, czy ludzie ci mogli być odesłani do tegoż sądu, gdyż są to złodzieje pozwani o kradzież; Maciej włodarz [sołectwa] w L. oraz 2 kmiecie Maciej i Marcin oddalają roszczenia ww. Mik. Guta, gdyż ten nie stawił się w sądzie (GK 17 s. 516, 523, 543); 1467 Zofia z Pleszowa c. zm. Andrzeja Łabędzia pozywa Katarzynę wd. po Mikołaju z Michałowa dz. L. o kmiecia Mik. Olecha (GK 18 s. 18, 31); 1468 Grzegorz kmieć z Prus pozywa Bartosza włodarza [u posesora sołectwa Dobiesława Kmity] kaszt. lub. o zabranie zboża (GK 18 s. 655); 1470-80 → p. 3B; → p. 3 Aa; 1476 Maciej włodarz [sołectwa] w L. → p. 4a; 1478-9 Stan. Piotro lub Pietro kmieć Dobiesława Kmity i Piotra Kmity [w 1479 r.] w L. (GK 20 s. 770, 789, 913); 1479-80, 1488, 1498 → p. 4a; 1496 szl. Jan Łabędź ze Stręgoborzyc zobowiązuje się pod sankcją kar kościelnych zapłacić Maciejowi wikaremu kat. krak. 34 1/2 grz. i dać po 4 ćw. żyta i owsa oraz 1 korzec prosa, z tym warunkiem, że sąd ma rozstrzygnąć, czy Łabędź winien zapłacić ludziom z L., którzy u tego Macieja kupili dzies. z Pleszowa, czy też Maciejowi (GK 25 s. 698).

3Ab lub 4c. Kmiecie o nieustalonej przynależności: klasztorni lub sołeccy i ich sprawy. 1384 Andrzej [kmieć] z L. k. Mogiły pozwany przez Adama [sołtysa?] z L. o zabójstwo; Miczak Mączka z s. Święchem br. ww. Andrzeja, Stanisław s. Andrzeja, Miczak Długi komornik u tegoż Andrzeja, Szczepan s. włodarza Warsza i jego s. Piotr [kmiecie] pozwani przez tegoż Adama o ściganie, rany, udzielenie pomocy temuż Andrzejowi (KRK 2 s. 59); 1388 Staniec Chyżczic z Biskupic [par. Iwanowice] pozywa Macieja z L. o główszczyznę (SP 8, 4570); 1390 Filip z L. (SP 8, 5432); 1409 Szczepan, Grzegorz i Stanisław kmiecie z L. zobowiązują się, ręcząc wszystkimi swymi dobrami, że zapłacą panu Wierzbięcie z Branic 55 1/2 grz. w 3 ratach za „bona frumentorum alias gumno” w Mikluszowicach, tj. za 5 1/2 stogu zbóż (GK 1a k. 123v); 1420 Andrzej kmieć z Bieńczyc pozywa Piotra kmiecia z L. o tyle ran, ile woźny stwierdzi (GK 1 s. 340); 1423 Krystyn z L. [kmieć?, włodarz?] procesuje się ze Szczepanem konwisarzem z Krakowa o 100 konew (pro uno centhenario cantrorum, Acta scabinalia Casimiriensia 1407-1427, wyd. B. Wyrozumska Kr. 1996, 2668); 1426 mieszcz. krak. Tylman czyni Jakuba kmiecia z L. swym pełnomocnikiem w sprawie przeciw Mik. Probołowskiemu [z Modlnicy?] i Jakuszowi Śmiłowskiemu, dając mu pełny mandat i wszelkie uprawnienia (GK 2 s. 477); 1427 Wojciech kmieć z L. pozywa Jakuba włodarza z Zaszczytowa [dziś Zastów] (GK 2 s. 687); 1428 [kmiecie] z L. Staszek, Andrzej Czarnota, Jakub Malik (GK 3 s. 46); 1477 → p. 6; 1532 kmiecie z L. Jakub, Mika, Stan. Słowik (GK 4 s. 505).

1443 prac. Wojciech z L. darowuje testamentem klasztorowi Ś. Augustyna przy kościele Ś. Katarzyny na Kazimierzu kupione przez siebie 2 półł. w Czyżowej [w haśle Czyżowa SHGK 1 s. 489 błędnie: 1 1/2 ł.] za zbawienie duszy: swojej, ż. Świętochny, zm. br. Tomasza i ss. Stanisława i Jana z żonami i dziećmi oraz innych krewnych (Mp. 4, 1443); 1447 → p. 6; 1450 Paweł i Święch [kmiecie] z L. poręczają za skazanego na wieżę Kaspra, przebywającego u pana Semka, że stawi go wraz z koniem przed pstar. krak. (GK 11 s. 216); 1452 Grzegorz z Branic kaszt. rad. oskarża Mik. Głaza, Stan. Stoczka i Stan. Boka z L., że rzucili w niego pochodnią z łojem (GK 11 s. 685); 1455 → p. 6.

4d. Areał, dwór, folwark, świadczenia, pobór. 1276, 1357 → p. 4a; 1456 → p. 3Aa; 1460 → p. 3Ac; 1462 Walter wielkorządca krak. skazuje [Kat. Białuszynę] kasztelanową krak. na karę król. XIV za odbicie ciążenia ze wsi L. i niezapłacenie podatku (GK 16 s. 416); 1463 → p. 4b; 1470-80 → p. 4a; 1472 cz. L. [sołectwo] należąca do Dobiesława [Kmity] kaszt. lub. skazana na karę król. XIV za niezapłacenie podatku król. 2 gr; 1474 taż cz. L. skazana na karę król. XIV za odbicie ciążenia (GK 19 s. 575, 976); 1475 taż cz. L. skazana na karę król. XIV za niezapłacenie podatków król. 6 gr i 2 gr (GK 20 s. 35); 1476 Dobiesław Kmita z Wiśnicza wwda lub. na wniosek Mik. Kreidlera burgr. krak. skazany na karę król. XIV i karę XV grodowi za odbicie w L. ciążenia star. krak., → też p. 4a (GK 20 s. 380); 1478 cz. sołtysa w L. skazana na karę król. XIV za niezapłacenie podatku 8 gr (GK 20 s. 818); 1480 L. skazana na karę król. XIV za niezapłacenie wiardunku (GK 21 s. 145); 1546 → p 3Ac.

Pobór: 1489-92, 1495-9 z 5 ł, 1493-4 z 4 1/2 ł., 1500, 1508 z 4 ł. (ŹD s. 444; RP s. 19, 48, 86,121, 139, 166,182, 196,213,233, 248, 258); 1530, 1564 z 4 1/2 ł. (RP k. 22; LK 2 s. 85).

5. 1276, 1357 → p. 4a; 1406 → Karniowice, par. Bolechowice p. 5; 1417 bp krak. Wojciech [Jastrzębiec] zatwierdza uposażenie prebendy w kościele par. w Ruszczy, m.in. dzies. z pewnych ról w L., która od dawna należała do plebana w Ruszczy (KK 2, 573); 1425 → p. 3B; 1427 → p. 3Aa; Jakusz i Marcin kmiecie z Dębnik zobowiązują się pod sankcją kary XV zapłacić na ręce [Mikołaja z Michałowa] star. krak. i wwdy sand. przyszłemu altarzyście drugiej altarii [tj. altarii Oczyszczenia PM] w kat. krak., którą dotąd posiadał kapelan Mikołaj, 5 grz. w 2 ratach za dzies. w L. z roli starosty (GK 2 s. 687-8).

1445 kl. zwierz. pozywa Katarzynę wd. po Mikołaju [z Michałowa] kaszt. krak. o małdraty [tj. dzies. zbożową] z L. (OK 6 s. 785); 1456, [1456] → p. 3Aa; 1461 w sporze między Świętosławem z Pleszowa a Tomaszem Warzechą kmieciem z L. zeznają pod przysięgą 3 kmiecie klasztoru zwierz. Stan. Striczczel wie, że dzies. z 2 ł. w ubiegłym i w tym roku była zwieziona w całości do gumna Tomasza Warzechy i tam wymłócona, świadek nie wie jednak przez kogo była zwieziona i wymłócona, nie wie też, czy zabrał ją prep. zwierz. i dał do swego włodarstwa. Drugi z kmieci klaszt. z L. Stan. Bok, urodzony przed około 50 laty, zeznaje, że Warzecha w tym i ubiegłym roku miał tę dzies. w swoim gumnie, lecz skarżył się świadkowi, że zwiózł ją tam z rozkazu prep. [zwierz.] Świadek pytany do kogo należała ta dzies. od lat i w dawnych czasach, kto ją zabierał, twierdzi, że nie pamięta, by pobierał ją pozywający [tj. pleb. Pleszowa], pobierał ją prep. zwierz., lecz świadek nie wie jakim prawem, ani też nie wie, jakim prawem miałaby należeć do ww. pleb. Nie wie też, czy była darowana [klasztorowi] zamiast małdratów [tj. dzies. zbożowej] Trzeci świadek kmieć z L. Jakub Piecuch, około 50-letni zeznaje że z półłanka zw. Barliński, dziś uprawianego przez Przebałę i z innego półłanka uprawianego przez Piotra Rugałę, uprawianego poprzednio przez ww. Tomasza Warzechę - półłanki te należą do Katarzyny Krakowskiej [kasztelanowej] zw. Białuszyną zabrał dziesięcinę prep. zwierz. i zwiózł do domu Warzechy. Świadek nie wie, czy Warzecha obrócił ją na własny użytek, czy oddał ją Świętosławowi, nie wie też, czy od dawnych czasów rektorzy kościoła w Pleszowie tę dzies. pobierali. Zapytywany czy ta dzies. snop., zamiast małdratów, należała do kościoła Ś. Salwatora na Zwierzyńcu, świadek stwierdza, że nie dzies. snop. lecz małdraty były od dawnych czasów i za jego pamięci, jak w przyw. pierwotnym (in privilegio radicali), oddawane do tegoż kościoła [Ś. Salwatora] Świadek nie potrafi powiedzieć, jakim prawem dzies. snop. była oddawana prep. [zwierz.] a nie małdraty, czy działo się to za zgodą dziedzica, czy z zaniedbania (BO rps 165 k. 74r, 77r; Mp 5 L 6).

1470-80 do altarii Trzech Króli w kat. krak. należy dzies. snop. z ról sołectwa, z 2 karczem i od wszystkich zagrodników sołectwa oraz z ról specjalnych [por. p. 3B]⁸Wg J. Rajmana → p. 7 s. 133 od Białuszyny odkupił dzies. Mik. Olek [tj. Olech kmieć] z L. i zapisał altarii Trzech Króli. Do kl. zwierz, należy z ról kmiec. dzies. zbożowa czyli małdraty po 4 równe miary żyta, pszenicy i owsa (DLb. 1 s. 253-4; 3 s. 63-4, 74); 1529 dzies. snop. wart. 6 grz. z 1/3 wsi L. należy do prebendy w Ruszczy, dzies. snop. wart. 6 grz. z sołectwa do altarii Trzech Króli w kat. krak. Po 145 ćw. pszenicy, żyta i owsa wart. 72 1/2 grz. z Bibic i L. oddawana jest jako meszne kl. zwierz. (LR s. 140, 182, 204).

6. Przyjęci z L. do pr. miej. w Krakowie: 1394 Piotr; 1438 Tomek Warzesza [Warzecha?]; 1439 Jan Mączka płatnerz; Stan. Kroyl; 1440 Stan. Wareszyński; Jan Warzecha (Kacz. 335, 4920, 4976, 5033, 5126).

1447 Jan Byzdrzow z Koźminka Małego [woj. pozn.] zeznaje przed pełnomocnikiem oficjała krak., że pozostawał w małżeństwie z Katarzyną. W ich małżeństwo wdarł się Mikołaj „laicus” z L., i Katarzyna na 1 1/2 roku opuściła męża z Mikołajem z L. jako ,,vagabunda” wałęsała się i wałęsa. Wnosi, by ją od tegoż Mikołaja odseparować i zobowiązać Mikołaja do stawienia przed oficjałem. Oficjał nakazuje odejście Katarzyny od Mikołaja i powrót do Jana (OK 1 s. 82-3); 1455 panna Katarzyna z Bibic występuje do konsystorza krak. ze skargą na Stanisława [kmiecia] z L. o niedotrzymanie przyrzeczenia wzięcia jej za żonę, mimo że oboje dali sobie wianki i upominki (crinalia et arras) i mimo, że „per spacium lacum simul in nomine matrimonii biberunt”. Katarzyna wnosi o zmuszenie Stanisława do zawarcia małżeństwa w obliczu Kościoła (B. Ulanowski. Praktyka w sprawach małżeńskich w sądach duchownych diecezji krakowskiej w wieku XV. Kr. 1888, 100); 1477 Mik. Mączka z L. wnosi do sądu oficjała o rozstrzygnięcie, czy Małgorzata z Krzysztoforzyc została zmuszona do konsumowania małżeństwa zawartego przez nich w obliczu Kościoła i rozstrzygnięcie, kto zerwał i naruszył śluby (OK 2 s. 598).

7. K. Kramarska-Anyszek, Dzieje klasztoru PP Norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu do roku 1840. NP 47, 1977 s. 5-169; J. Rajman, Klasztor norbertanek na Zwierzyńcu w wiekach średnich, Kr. 1993.