BYCHAWA

(1325-7 Bechewa, 1346-8 Wichoua, 1359 Bychawa kop.. 1413 n. Maior Bychawa, Superior Bichawa) od XV-XVI w. miasto.

1. Pow. lub., par. B.

2. Wg Długosza jedna cz. zwie się → Wola, druga → Zdrapy, środek wsi B., koniec oddzielony krzakami → Olszowiec, całość B. (DLB II 544). Granice: 1431 z Kiełczewicami (ZDM II 436). 1445-7 z Gałęzowem (LP 5, 17). 1449 z Kosarzowem (ZDM III 824). 1466 z Bystrzycą i Strzyżowicami (ZL V 446).

3. Własn. szlach. 1359 dz. Adam sędzia ziemi lub. (ZDM IV 961). 1375 Adam (Mp III 874). 1409-19 Piechna ż. Andrzeja z Wielkiej B. (TA VII 470, ZL X 117-282). 1409 Miczko (TA VII 348). 1413 Jan Wałach z B. Górnej, Większej (ZL I bp.) 1414 Tribuch! (ZL V 92). 1416-8 Wilczko (ZL X 121-250). 1417 Elżbieta ż. Wilczka (ZL X 185). 1418 Elżbieta ż. Mierza (ZL X 203). Jakub (ZL X 250). 1416 Andrzej z B., Brochocic, albo Grochocic (ZL X 10-319), 1419-30 wojski lub. (ZL II 112-272, X 319), 1416-29 marszałek nadworny (ZDM VI 1807, ZL II 243), 1419 starosta kujawski (ZL X 319), 1430-1 star. lub. (ZDM II 436, V 1382). 1427 Stanisław i Przedbor (ZL II 115). 1427-8 Jan (ZL II 115-219). 1441-66 Jan Bychawski z Wielkiej B. (ZL I 3-142, IV 156-293, V 60-446). 1442 Piechna (ZL V 219). Pieszyk z Bychawki sprzedaje 1 ł. w B. za 20 grz. Mikołajowi z Łubek (ZL I 52). 1451 Jadwiga siostra Jana z B., ż. Mikołaja Bidzińskiego (ZL IV 56). Klemens z B. (ZL X 57). 1470-80 dz. Andrzej i Hieronim h. Ossoria. 1 folw. (DLB II 544). 1490-8 Andrzej z B. (BJ VI 151, MS II 1143). 1521 Mikołaj Pilecki kaszt. biecki zadośćuczynił Mikołajowi Firlejowi za zapis na B. Olszowcu i Zdrapach (MS IV 3577).

1531-3 pobór z 8 1/2 ł. i młyna o 2 kolach (RP).

4. 1481 sąd komisarski postanawia, aby Andrzej Bychawski zaprzysiągł, iż karczmy przy kościele w B. nie należą do Starej B., lecz są osobną posiadłością i noszą nazwę Thobaczow oraz, iż zostały założone przez jego ojca „in effectum oppidi” (ZL IX 332). 1531-3 wójt dziedz. Stanisław Makowski, pobór z 1/2 ł. km (RP). 1537 Zygmunt I zezwala Mikołajowi Pileckiemu kaszt. lwowskiemu na założenie m. Kletne we w. B. na pr. niem. (MS IV 18 460).

5. Arch. lub. 1350-4 dochód plebana 1 grz. (MV II 374, 386, 433). Świętopietrze: 1346-8 1 sk., 1349-50 2 sk., 1373-4 1 sk. (MV II 199, 207, 218, 237, Gromnicki 399) Plebani: 1326-7 Andrzej; ekskomunikowany (MV I 173). 1446-7 Mikołaj (ZL I 223, Mp IV 1488). 1453 Jakub presbiter (OL II 40). 1454-65 Mikołaj z Łubek (OL II 60-184, Kh 1597). 1458 Mikołaj bakałarz z B. (OL II 158). 1470-80 kościół drewn. ŚŚ. Piotra i Pawła. Łąki i role pleb. Plebanowi dzies. snop. z łanów km. wart. 20 grz. i folw., oraz z wsi należących do par., tj Gałęzowa, Kosarzowa i Pickowic (DLB II 544). 1529 plebanowi dzies. z całej B. wart. 5 grz., z Pickowic, Kosarzowa, Olszowca, Zdrapów, missalia z 1/2 Gałęzowa, łącznie z kolędą 22 1/2 grz. (LR 446). 1531-3 okręg par. bez zmian (RP).