KAZIMIERZ

(1249 n. Kazimierz kop., 1421 Inferior Kazimiria, 1458 n. Kazimirz Interior), dziś Kazimierz Dolny, m.

1. Pow. lub., par. K.

2. 1349 Kazimierz W. ustanawia drogę dla kupców toruńskich z Sieciechowa przez K. do Wąwolnicy i Lublina (ZDM IV 937). 1413 droga do Chmielnika i Niezabitowa (ZL X 265). 1449 Grot tenutariusz kazimierski zrzeka się pobierania ceł od mieszczan radomskich jeżdżących przez K. do Lublina i na Ruś (ZDM III 833). 1450 Kazimierz Jagiel. postanawia, aby kupcy z Lublina i Rusi jeździli do Radomia przez K. (ZDM III 840). 1462 przez K. droga z Rusi i Lublina do Radomia i Wrocławia (GLRel XIII 20). 1509 cło i przewóz wydzierżawione za 130 grz. rocznie, burgrabia pobiera od pełnego statku płynącego Wisłą po 60 gr, oraz targowe po 1 gr od wozów kupieckich, koni i wołów (ASK LIV IX 22-23). 1511 Zygmunt I nadaje cło i przewóz w K. Mikołajowi Firlejowi z Dąbrowicy (MS IV 9942). 1518 Zygmunt I nadaje przewóz i cło w K. Mikołajowi Firlejowi na 1 rok oraz stacje na 2 lata (MS IV 11540).

3. 1249 własn. klaszt. norbertanek na Zwierzyńcu k. Krakowa? → Wietrzna Góra (MPH SN VI 27). ok. poł. XIV w. i n. własn. król.

Mieszczanie: 1454 Piotr Kostka (ZL XI 16). 1458 Piotr Kózka (ZL V 208). 1461 Stanisław kowal (OL II 257).

1509 świadczenia dla zamku: z domu lub ogrodu po 1 gr; młotowe od sprzedających sól, od młota po 1 gr; szydłowe od szewców po 1 gr; gutowe od piwowarów po 1 wiard.; rybacy po 1 wiard.; Żydzi ogółem 7 zł, 17 gr; piekarze po 1 gr; ogółem rocznie 29 grz., 9 gr. Rzeżnicy corocznie 9 skopów (ASK LIV, IX 22-23). 1531 1/3 szosu 2 grz., 16 gr, 1533 szos 3 grz. 24 gr (RP).

4. [Poł. XIV w.?] miasto K. założone w miejscu wsi → Wietrzna Góra, k. zamku wymurowanego przez Kazimierza W. (DLB III 59). 1406 Władysław Jag. przenosi K. na pr. średzkie, jakiego używają inne miasta. Nadaje łaźnię i zezwala na odbywanie targów, co sobotę (ZDM VIII 2556). 1504 król Aleksander uwalnia mieszczan z K. od opłaty ceł w całym Królestwie (ASK XIX 364).

1470-80 wójt posiada liczne role oraz wieś → Wojszyn (DLB II 553).

5. 1249 prepozyt norbertański; → Skowieszyn (MPH SN VI 27). Archidiakonat lub. Świętopietrze: 1345 1 gr zaległości; 1346-51 i 1373 3 sk. (MV II 199-240, Gromnicki 397). Plebani: 1326-7-1350-1 Wincenty; dochód 2 1/2 grz. (MV I 171-246, II 373-85). 1348 Jarosław (AGZ III 4). 1414 Michał (ZL V 97). 1428-30 Piotr dziedzic z Rudna (ZL II 184-286). 1453-8 Mikołaj (OL II 29-138). 1460 Jan dz. z Grabowa (OL II 228). 1533 Jan Jaroski (RP).

1460 kośc. Ś. Jana Chrzc. (OL II 228). 1470-80 kośc. murowany ŚŚ. Jana Chrzc. i Bartłomieja. Do par. należą w.: Witoszyn, Zbędowice, Bochotnica, Wierzchoniów, Rzeczyca, Wojszyn. Plebanowi dzies. z K. z wójtostwem i folw. król., oraz z w/w wsi prócz Wierzchoniowa (DLB II 553-4). 1497 Jan Olbracht zatwierdza fundację Jana Lubrańskiego doktora dekretów i plebana kazimierskiego trzeciego wikariusza-kaznodziei (MS II 661). 1529 plebanowi dzies. z K. i wsi Rzeczyca, Słotwiny, Uściąż, Karczmiska, Wojszyn, Witoszyn, Zbędowice, razem z kolędą 68 grz., 44 gr (LR 445). 1531-3 do par. należą ponadto wsi → Słotwiny i Uściąż (RP).

6. 1421 Andrzej s. Macieja z K. Dolnego zapisany na Uniw. Krak. (Ind).

7. J. Niemojewski, Z historii Kazimierza Dolnego, Warszawa 1936. Wydrukowany tamże tekst przyw. z r. 1406 odnosi się do Kazimierza pod Krakowem. H. Rutkowski, Kazimierz Dolny, Warszawa 1965.