(1231 Mogilani z or. - Mp. 1, 13; ok. 1234 Mogulani ze wzm. XVI w. - ZDM 4, 873; 1254 Mogylanj z or. - Mp. 1, 40; 1255 Moghilanj z fals. XIV/XV w. - Mp. 1, 42; [1253-8] Mogilan z transumptu z 1287 r. - Pol. 3, 65; Tyn. 19; 1325 Mogylan - MPV 1 s. 127; 1335 Magilan - MPV 1 s. 369; 1470-80 Mogilany, Mogylany - DLb. 1 s. 67, 91; 3 s. 440; 1529 Mogylyany - LR s. 136; 1581 Mogiliany - ŹD s. 43) 6 km na SE od Skawiny.
1. 1499 n., 1581 pow. szczyrz. [= S cz. pow. krak.] (ŹD s. 43); 1525 pow. krak. →p. 3b; 1560-4 →p. 3a; 1325, 1373-4, 1470-80, 1529, 1598 par. własna (MV 1 s. 127, 197, 298, 369, 379; 2 s. 187, 191, 200, 220, 229, 239, 248, 256, 264, 271, 279, 287, 295, 326, 392; 9 s. 2, 22; DLb. 1 s. 91, 106; 2 s. 175; 3 s. 440; LR s. 136; WR k. 234); 1325 dek. Niegowić czyli Szczyrzyc (MV 1 s. 127); 1374 dek. Kosocice (MV 9 s. 22); 1470-80, 1529, 1598 dek. Skawina (DLb. 1 s. 91, 106; 2 s. 175; 3 s. 440; LR s. 136; WR k. 234).
2. [1253-8] droga z Radziszowa do M. stanowi początek granicy między Radziszowem opata tyn. a →Kurosękami książęcymi (Pol. 3, 65; Tyn. 19: z niedatowanego transumptu w dok. z 1287 r.)1Na temat datacji i interpretacji ww. dok. →Kurosęki przypis 1, 3; [1253-8] opat tyn. zobowiązuje się chronić przed opatem szczyrz. ludzi książęcych w →Kurosękach od strony M. (a parte Mogilanensi) (Pol. 3, 65; Tyn. 19); 1470-80 M. graniczy ze Skawiną, →Bukowiem i →Chorowicami (DLb. 1 s. 93; 3 s. 190, 192); 1480 łąka i zarośla na granicy Gaju i M. →p. 3a; 1552 droga z M. do Łobzowa →p. 6; 1554 lasy w M. →p. 3a.
3. Własn. książ., po 1202 r. ryc., od ok. 1234 kl. Cyst. w Szczyrzycu, od połowy XVI w. szlach.
3a. Sprawy własnościowe. Po 1202 lub po 1206-12, zm. przed 1217 Goworek s. Grota (?), h. Rawicz, wwda sand. 1195-1202/1206, krak. (po 1202/1206) 1210-2, br. Grota, ż. Miłosława, s. Dzierżykraj (Mp. 1, 13; J. Wyrozumski, Goworek, PSB 8, s. 389-90; UM nr 110, 957; Wroniszewski Rawicze 2 s. 116)2Daty posiadania M. przez Goworka są ustalone hipotetycznie. Datę a quo nadania Leszka Białego wyznacza termin objęcia przez niego władzy w ks. krak. w 1202 lub 1206 r; po 1202 lub po 1206 Goworek otrzymał M. z nadania księcia Leszka Białego →1231.
[1217]-31 Dzierżykraj s. Goworka, br. Ostasza kaszt. krak., konarski krak. 1224, kaszt. sąd. 1228-9, kaszt. lub. 1231, zm. 1231 (Mp. 1, 13; Z. Kozłowska-Budkowa, Dzierżykraj syn Goworka, PSB 6, s. 166-7; UM nr 153, 514, 1015, s. 329; Wroniszewski Rawicze 2 s. 115-6).
1231 - ok. 1234 Teodor, Czader h. Gryf, s. Jana, br. Marka wwdy krak., wwda krak. 1231-7 (UM nr 438, s. 368; M.L. Wójcik, Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie - genealogia - rozsiedlenie, Wr. 1993, s. 54-8, 90-100); 1231 Grzymisława ks. krak.-sand. wd. po Leszku Białym z s. Bolesławem Wstydl. poświadczają, że Miłosława wd. po komesie Goworku za ich zgodą nadała komesowi Teodorowi wwdzie krak. wieś M., którą z nadania Leszka Białego posiadał Goworek mąż Miłosławy, a potem jego [lub jej] s. Dzierżykraj. Teodor może ją posiadać pr. dziedz. albo nadać jakiemukolwiek klasztorowi (Mp. 1, 13); 1234 Henryk Brodaty ks. krak. i śląski nadaje ww. Teodorowi wieś M., którą niegdyś Leszek [Biały] nadał komesowi Goworkowi, a po jego śmierci wd. [Miłosława] z własnej woli ustąpiła ks. Henrykowi (Mp. 1, 14); [ok. 1234] Teodor wwda krak. nadał kl. jędrz. Celem założenia nowego klasztoru terytorium zw. →Ludzimierz wraz z przynależnościami, źródłem solnym i wsiami, m.in. M. Biskup [krak.] nadał dzies. z tej ziemi i miejsc [czyli wsi] (ZDM 4, 873); 1243 Bolesław Wstydl. i jego matka Grzymisława poświadczają, że ww. Miłosława nadała ww. Teodorowi wieś M., posiadaną wcześniej przez Goworka i jego s. Dzierżykraja z darowizny Leszka Białego. Teodor następnie nadał tę wieś kl. szczyrz. (Mp. 1, 26); 1254 Klemens i Marek ss. zm. wwdy krak. Marka poświadczają przed Bolesławem Wstydl. i jego matką Grzymisławą, że ich zm. stryj wwda krak. komes Czader poczynił na rzecz kl. Szczyrz. szereg nadań, m.in. wieś M. z dzies. (Mp. 1, 40; Pol. 3, 29)3Dok. uznany niesłusznie za fals. (Szczyrz. s. 10-15) →Krzyszkowice przypis 1 →Ludzimierz p. 3a; 1255 Bolesław Wstydl. wraz z matką Grzymisławą i ż. Kunegundą nadają wsiom kl. szczyrz. imm. ekon. i sąd. oraz potwierdzają mu pr. pobierania dzies. w wymienionych wsiach, m.in. w M. (Mp. 1, 42; Pol. 3, 31 - fals. z przełomu XIV i XV w.; Szczyrz. s. 15-9; Matuszewski Imm. s. 280); [1253-8] →p. 2.
1470-80 M. własn. kl. szczyrz. (DLb. 1 s. 67; 3 s. 440); 1480 Jan pleb. z Gaju pozywa Jana Laska włodarza kl. szczyrz. z Głogoczowa o zagarnięcie łąki i zarośli na granicy Gaju i M., które od ponad 40 lat należały do kościoła w Gaju. Z tej łąki zbierał siano wart. conajmniej 1 grz. i zakazywał wycinać zarośla. Jan opat szczyrz. oddala pozew, ponieważ klasztor jest w posiadaniu ww. łąki i zarośli od prawnie przepisanego czasu (Ep. 3 k. 178); 1529 czynsz 9 grz. dla kl. szczyrz. (LR s. 184).
1552 Mik. Połomski z Gaju pozywa Jana Janowskiego opata szczyrz. o to, że ubiegłej jesieni [1551] poddani klasztoru z M. obsiali role w Gaju pszenicą Połomskiego, którą zabrali z 7 wozów, dodatkowo zaś 1 wóz zniszczyli, okulawili konia, zranili poddanego i zabrali 2 woły do sołectwa w M.; Woźny Andrzej z Ochonina, szl. Stan. Cholewski i Batko sołtys z M. złożyli pozew przeciw Mik. Połomskiemu o to, że jego poddani na 7 wozach najechali M., zżęli pszenicę ozimą na roli klaszt., zabrali 16½ snopów zboża kmieciom Maciejowi [s.] Jana i Jakubowi [s.] Zygmunta i wywieźli je do Gaju. Ponadto zabrali 5 wozów, 2 woły w jarzmie, a drugie jarzmo próżne, 2 konie z uzdami (GK 69 s. 801-3, 944).
1554 Mik. Połomski z Gaju pozywa Jana Janowskiego opata szczyrz. o pobicie, obsianie roli w jego cz. M., zranienie i okulawienie konia i zabór żelaznego łańcucha; poddani tegoż Połomskiego z Gaju pozywają ww. opata, że podczas odrabiania przez nich pańszczyzny na rzecz ww. Połomskiego zabrał im 2 woły i konia na szkodę 20 grz. i przetrzymuje je w M.; br. Jan i Mik. Połomscy pozywają tegoż opata o niestwiennictwo w sprawie o sypanie granic między swoimi dziedzinami w M. a M. kl. szczyrz. (ZK 56 s. 505-6); tenże opat pozywa Mik. Połomskiego o najazd dóbr M., zabór zboża kmiecego, wycięcie drzew w lesie na szkodę 200 grz. i spasienie łąki na szkodę 200 grz.; Walenty Borowski kmieć z M. pozywa tegoż Połomskiego, ponieważ jego s. Feliks na wolnej drodze zabrał mu 2 konie i wóz z 6 korcami mąki i 2 korytami otręb wart. 50 grz. Maciej, Jan, Jakub i Zygmunt kmiecie z M. pozywają tegoż Połomskiego o zabór 16½ snopów zboża na ich polach w M. (ZK 56 s. 638-40, 799, 995).
1558 Marcin Połomski z Gaju procesuje się z Janem Janowskim opatem szczyrz. i i jego br. Stan. Janowskim włodarzem w M. o to, że nie rozsądził 5 spraw, że Stan. Janowski zabrał gwałtem 6 sieci do łowienia zajęcy wart. 20 grz., że Wojc. Białostka z M. zabił prac. Marcina Przepiórkę z Gaju na szkodę 20 grz. i że wymienieni z imienia poddani kl. szczyrz. z Włosania, Głogoczowa i M. (→p. 3c) porobili drogi w lasach i in. miejscach [w Gaju], każda wieś na szkodę 120 grz. (ZK 59 s. 61-4, 495).
1560-1 kl. szczyrz. zamienia ze Spytkiem Jordanem z Zakliczyna i Melsztyna wwdą sand. [od 1561 krak.] dobra M., Głogoczów i Włosań w pow. krak. na Wilkowisko Małe i Duże z pr. patr. kościoła, Raciborzany, Markuszową i cz. w Porąbce w pow. krak. z dopłatą 600 fl. Zastrzegają, że mieszkańcy Głogoczowa, Włosania i M. winni wedle dawnego zwyczaju dawać robocizny i służby dla dworu król. w Łobzowie oraz płacić corocznie 2 fl. dla stwa krak., i te zobowiązania spadają na nowego właściciela. Na ww. wsie zostają też przeniesione powinności wojskowe. Jordan winien w ciągu 2 lat na nowo rozgraniczyć swoje dawne wsie oraz na własny koszt wpisać do ksiąg ziemskich krak. komplet dok. dotyczących tych dóbr, a następnie oryginały przekazać klasztorowi. Ma też wnieść też do ksiąg zapis o dokonanej zamianie, stawić ż. Annę z Sieniawy, aby zrzekła się praw do zamienionych dóbr, i uzyskać zgodę króla na tę zamianę (BPAU/PAN rps 7113 k. 78-82v, 121-5); 1560, 1567 Zygmunt August potwierdza ww. zamianę dóbr (Dokumenty wsi Popowice z XV i XVI w., opr. i wyd. Z. Perzanowski, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne, z. 92, Kr. 1990, nr 10, s. 118-22; MS 5, 9916).
1563-4 Zygmunt August w zamian za działkę w Krakowie naprzeciw zbrojowni czyli cekhauzu uwalnia od spy i robocizn na rzecz króla dobra Spytka Jordana z Zakliczyna i Melsztyna wwdy krak. i star. przem. M., Głogoczów i Włosań w pow. krak. i przenosi je na pr. ziemskie (MS 5, 2887, 9309).
3b. Kmiecie i włodarze. 1430 Maciej włodarz w M. Szczepan sołtys w M. oraz wymienieni z imienia kmiecie z Włosania ręczą pod zakładem 30 grz. za Andrzeja Dziwkowicza sołtysa z Włosania, że stawi się na zamku krak. na wezwanie starosty (GK 4 s. 80); 1441 Klemens kmieć z M. kupuje za 5½ grz. od Mik. Pękali pleb. w Książu Małym bróg zboża w M. (OK 8 s. 140); 1442 Klemens →p. 5a; 1445 Jan włodarz z Wieruszyc pozywa [kmiecia] Marcina sołtysa z M. o zabór 5 szt. bydła wart. 7 grz., których nie chciał dać jako rękojmi. Sąd nakazuje Marcinowi dać to bydło w rękojmię (GK 9 s. 116); 1450 Maciej s. Klemensa, czyli Klimasza kmieć, Stanisław sołtys i inni kmiecie →p. 5a; 1452 Jan Siak (Szyak) i Marcin sołtys kmiecie →p. 5a; 1453 Stan. Zolusz (Zolusch) i Klemes Tablicznik z M. →p. 5a; Stanisław sołtys z M. →p. 5a; Tomasz kmieć z M. zobowiązuje się zapłacić 1 wiard. tytułem mesznego, a Świętosław ćw. żyta za korzec owsa dla Mikołaja pleb. w Gaju (OK 9 s. 454)4Nie wiadomo, z jakiego tytułu Tomasz płacił meszne pleb. w Gaju. Meszne z M. należało do opata szczyrz; 1458 Piotr kmieć (OK 10 s. 244); 1459 Katarzyna ż. Mik. Miklusza →p. 6; 1470-80 robocizny kmieci →p. 3c; 1471 Stanisław sołtys, kmiecie Maciej Smyk, Stefan Roj →p. 5a; 1476 Stan. Słowak →p. 5; 1478 Maciej Roj (OK 2 s. 707); 1481 siostry Agnieszka i Elżbieta [kmiotki] z M. (OK 13 s. 1223); 1483 Jan Klimaszkowicz (Klimaszchowicz) →p. 5a; 1491 Elżbieta [kmiotka] z M. uciekła od swego męża Benedykta z Krakowa. Sąd nakazuje Elżbiecie powrót, za co ręczy jej matka Elżbieta (OK 11 k. 387v); 1506 Grzegorz →Krzyszkowice par. Siepraw p. 3b; 1513 Jan sołtys w M. pozywa Stanisława pleb. w M. (Ep. 5 k. 266); 1525 Zygmunt I rozstrzyga spór o robocizny między kmieciami wsi Głogoczów, Włosań, M., Ściborzyce i Krzyszkowice w pow. krak. a kl. szczyrz., zobowiązując kmieci do odrabiania w dobrach klaszt. 1 dnia pańszczyzny tygodniowo zgodnie z pr. obowiązującym w Król. Polskim (Arch. kl. w Szczyrzycu, perg. 79; ekscerpty: J.M. Marszalska, W. Graczyk, Opaci i przeorzy klasztoru OO. Cystersów w Szczyrzycu od XIII do XX wieku, Tyniec-Kr. 2006, s. 72 przypis 236, 238); 1526 Grzegorz wójt, Jan Kuba, Mik. Kozieł, Stan. Surgo, Maciej Kiełbasa, Jan Berkowski, Maciej Smyk br. wójta i Mik. Makuch kmiecie z M. oskarżeni o nieposłuszeństwo i niewykonywanie wyroku sądu nadwornego w sprawie robocizn, odstępując od swego pr. niem. zeznają, że wykonują wszystkie prace na rzecz kl. szczyrz., jak się do tego zobowiązali pod rygorem kary król. XIV grz. (Materyały do dziejów robocizny w Polsce w XVI wieku, wyd. S. Kutrzeba, AKH 9, Kr. 1913, nr 20; GK 38 s. 762-3); 1527 w sporze między kl. szczyrz. a sołtysem i kmieciami z M. sąd wyrokuje, że każdy kmieć winien płacić opatowi po 5 gr [czynszu] rocznie i pracować pieszo 1 dzień w roku (BJ rkps 5348 II s. 221); 1548 Wojciech i Marcin ss. Błażeja sołtysa w M. (GK 65 s. 347); 1552 Piotr Kmita z Wiśnicza wwda i star. krak. poświadcza, że Marcin sołtys i kmiecie z M. zawarli ugodę z kl. szczyrz. w sprawie należnych powinności i czynszów wedle wpisu w księgach grodzkich krak. z 20 V 1527 r.; 1553 Zygmunt August na prośbę kmieci z M. potwierdza ww. dokument Kmity (MS 5, 1257, 1646); 1552 Wojciech sługa Walentego Borkowskiego kmiecia z M. →p. 6; Batko sołtys, Maciej [s.] Jana i Jakub [s.] Zygmunta kmiecie z M. →p. 3a; 1554 Walenty Borowski, Maciej, Jan, Jakub i Zygmunt →p. 3a; Wojc. Mądrusek i Jan Kula (ZK 56 s. 997-8); Wojc. Kiełbasa (GK 72 s. 97); 1558 Wojc. Białostka →p. 3a; Wojc. Kiełbasa, Jan Kula, Maciej [s.] Jana, Jakub [s.] Jana, Grzegorz Białota, Wojc. Mędry, Wojciech sołtys, Maciej Mędrusek, Mik. Koska, Mik. Dziedzic, Wojc. Surgost, Jan i Wojc. Makuchowie, Jan Żyła (Zila), Grzegorz Szicz, Paweł Klimach, Grzegorz i Wojc. Koszlow, Jan Szwech, Tomasz Smyk, Mik. Woron i Maciej Jeż →p. 3a.
3c. Areał, folwark, pobór. 1450 Jan Białkowski podrzędczy krak. pozywa kmieci z M. o niestawiennictwo w sprawie o odbicie ciążenia (GK 11 s. 116); 1470-80 4 ł. kmiec., z których każdy płaci ½ grz. czynszu, daje jaja, koguty i sery, robią powaby i płacą sep oraz odrabiają jutrzyny orząc, bronując i zasiewając role klaszt., koszą i zwożą zboże do spichlerza klaszt. Karczmy, zagrody, folwark [niewypełniony formularz] (DLb. 3 s. 440); 1478 M. skazane na karę król. XIV za odbicie ciążenia i niezapłacenie 8 gr poboru (GK 20 s. 848); 1489-1520 brak danych o poborze (RP k. 28v, 72, 265, 293v, 327v, 354, 376, 556v, 584, 609, 670, 744v, 802, 840, 861v); 1530 pobór z 3 ł. i 12 gr z sołectwa (RP k. 32, 64); 1563 pobór z 7¾ ł., z 1 karczmy i od 7 komorników, wedle starych kwitów z 4 ł. (RP s. 148); 1564 wsie kl. szczyrz.: Głogoczów, Włosań, Krzyszkowice i M. zaprzestały oddawać spę, świadczyć robocizny na folwarku król. w Łobzowie i dawać opłaty (LK 1 s. 33).
4. Sołtysi i wójtowie [sądowi] w M.5Sołectwo w M. nie zostało zamienione na folwark, lecz było wydzierżawiane miejscowym kmieciom 1430 Szczepan; 1445 Marcin →p. 4b; 1450 Stanisław; 1452 Marcin; 1453 Stanisław; 1471 Stanisław →p. 5a; 1526 Grzegorz wójt [sąd.] →p. 3b; 1527 sołtys →p. 3b; 1548 Błażej sołtys →p. 3b; 1552 Batko i Marcin sołtysi →p. 3b; 1530 sołectwo płaci 12 gr poboru (RP k. 32, 64).
5. 5a. Kościół par. Ś. Bartłomieja i jego uposażenie, okręg par.
1255 dzies. z M. →p. 3a; 1325, 1327, 1351-2, 1354-5 par. w M. oszacowana na 1 grz. dochodu (MV 1 s. 127, 197; 2 s. 326, 392); 1339 Dzierżek [Pakosławic ze Stróżysk w pow. wiśl.] kończy spór z kl. szczyrz. o dzies. z Krzyszkowic i M. z ról folw. i ról obrabianych przez kmieci w ramach powaby czyli tłoki oraz z ról, które kl. sam będzie uprawiał w tych wsiach. Dzies. z tych ról będzie należeć do kl., a prebendzie należącej do Dzierżka będzie przysługiwać dzies. z ról kmiec. Kl. będzie przysługiwać dzies. z ról kmiec. Kl. nie będzie oddawał dzies. w gonitwę z tych ról, które będzie uprawiał własnym sprzężajem (Mp. 1, 296; Pol. 3, 91 fals.)6Zachowany w or. dok. znajduje się w kl. szczyrz. i został opublikowany w Mp. 1, 209 - tam też uwagi wyd. Mowa w nim jedynie o dzies. z Krzyszkowic. Dok. interpolowano na przełomie XIV i XV w., wprowadzając nazwę wsi M. Z kolei tak przerobiony tekst cystersi umieścili w spreparowanym dok. Kazimierza W. z datą 1368 (Mp. 1, 296), w którym miał transumować 4 dok. szczyrz. Rzekomy or. Kazimierza W. został zdaniem wyd. spisany tą samą ręką, która sporządziła rzekomy or. z datą 1255 →p. 3a. Por. też Mp. 1 s. 354-6; 1423-4 kościół par. Ś. Bartłomieja (BP 4, 1274, 1281); 1442 Klemens kmieć z M., występując w imieniu pozostałych kmieci z M., kupuje za 8½ grz. w 2 ratach od magistra Stanisława wikariusza kat. krak. dzies. z ról kmiec. w M. (OK 8 s. 348); 1444 Mikołaj z Krakowa sługa Dziersława [z Krzyżanowic] prep. wiśl. [i kan. krak.] kupuje za 10 grz. od tegoż Dziersława dzies. ze wszystkich ról w M. (OK 8 s. 611); 1445 Jan sługa Rafała [ze Skawiny] oficjała krak. kupuje za 8 grz. od ww. Dziersława dzies. snop. i kon. w M. (OK 8 s. 734: skwitowany); Stanisław pleb. w M. kupił za 11 grz. od Jana sługi Rafała oficjała krak. dzies. z M. Z tej sumy zapłacił 6 grz. i zobowiązuje się do zapłaty 5 grz. reszty (OK 8 s. 788); 1450 Maciej s. Klemensa, czyli Klimasza kmieć z M. w imieniu Stanisława sołtysa i in. kmieci kupuje za 7½ grz. w 2 ratach od magistra Stanisława z Iłży wikariusza kat. krak. dzies. z M. (OK 9 s. 6); 1451 Maciej pleb. w M. kupuje za 6½ grz. w 2 ratach od tegoż magistra Stanisława za dzies. kupioną w M. (OK 9 s. 145); 1452 Jan Siak (Szyak) i Marcin sołtys kmiecie z M. kupują za 7 grz. w 3 ratach, 1 korzec pszenicy, 12 worków węgla drzewnego i 4 koguty od tegoż mgr. Stanisława dzies. z M. (OK 9 s. 336); 1453 Stan. Zolusz (Zolusch) i Klemes Tablicznik z M. kupują dzies. z M. (OK 9 s. 397); Stanisław sołtys z M. zapłacił już 2 grz. za dzies., a pozostałe 5 grz. zapłaci w 2 ratach dodając 1 achtel piwa (OK 9 s. 426, 517); 1457 Stanisław z Lusiny zobowiązuje się zapłacić 8½ gr mesznego Stanisławowi pleb. w M. (OK 10 s. 114).
1470-80 drewn. kościół par., pr. patr. ma kl. szczyrz. Do par. M. należą Konary i Górki [dziś Świątniki Górne]. Dzies. snop. i kon. z M. wart. 7 grz. dla wikarii i preb. Dziewiątelskiej w kat. krak. kmiecie zwożą do spichlerza wikariusza (DLb. 1 s. 91, 106; 2 s. 175; 3 s. 440); 1471 Stanisław sołtys, Maciej Smyk, Stefan Roj z M. w imieniu swoim i innych kmieci kupują za 8 grz. od ww. Stanisława z Iłży albo od Mik. Włosatego (Wlosato) z Kazimierza dzies. snop. z M. (OK 13 s. 571); 1476 Stan. Słowak z M. ma sprawę ze szl. Mik. Miklaszem z Kazimierza, który kupił dzies. w M.; tenże Słowak zobowiązuje się zapłacić 3 wiard. ww. Stanisławowi z Iłży za zatrzymaną dzies. i za koszty sądowe (OK 2 s. 410; 13 s. 810); 1483 Jan Klimaszchowicz kmieć z M. kupił od Stan. Masłeskiego wikariusza kat. krak. za 7 grz., 40 worków węgla [drzewnego], korzec grochu i królika dzies. snop. w M. Pieniądze zapłaci w 2 ratach, a węgiel dostarczy w całości z pierwszą ratą do dworu wikariusza (OK 13 s. 1350); 1490-1 Jan pleb. w M. procesuje się z kl. szczyrz. [o dzies.] (OK 3 s. 652; 11 k. 364, 365v, 373v); 1492 Maciej opat szczyrz. procesuje się z Janem Wielickim wikariuszem kat. krak. i Janem pleb. w M. o dzies. z M. i stawia Jakuba włodarza w Głogoczowie w tej sprawie (OK 3 s. 688); 1529 do par. należą: M., Konary, Włosań i Świątniki [Górne]; dzies. snop. z ł. kmiec. w M. wart. 9 grz. dla wikarii i preb. Dziewiątelskiej w kat. krak.; dzies. snop. z ról jutrzynnych w M. wart. 7 gr dla pleb. w M.; meszne z M. i in. wymienionych wsi w wys. 85 ćw. owsa miary dobczyckiej wart. 7 grz. 4 gr dla kl. szczyrz. (LR s. 136, 160, 184); 1594 do par. należą: M., Włosań, Kopań, Świątniki [Górne], Konary (WR k. 234).
5b. Opłaty na rzecz papiestwa. 1328 świętop. 3 sk. (MV 1 s. 298); 1335-6, 1345-7, 1349-58, 1373-4 świętop. 4 sk. (MV 1 s. 369, 379; 2 s. 187, 191, 200, 220, 229, 239, 248, 256, 264, 271, 279, 287, 295; 9 s. 2, 22)7Ponieważ w l. 1351-3 brak M. w wykazach świętop., wyd. uzupełnił brak danymi z l. wcześniejszych i zaznaczył to w edycji.
5c. Plebani. 1325 Marek (MV 1 s. 127); 1327 Jan (MV 1 s. 197); przed 1410 Piotr →sprawa małżeńska między Hankiem Szubrowiczem kmieciem z Włosania a Małgorzatą c. Mikołaja kmiecia ze Zręczyna, którym ślubu udzielił niegdyś Piotr pleb. w kościele w M. (OK 4 k. 17).
1410-22 Jan (OK 4 k. 46, 348v); 1410 Jan pleb. w M. pozywa Stan. Szady pleb. w Nienaszowie o to, że przed 2 laty zabrał wiatyk wart. 5 grz. i 1 wiard. oraz komżę wart. kopy gr (OK 4 k. 46, 48v, 57v).
Przed 1423 - zm. 1423 Stanisław s. Andrzeja z Płocka →1423 Klemens s. Wojciecha ze Skarbimierza [dziś Skalbmierz] otrzymuje prowizję na kościół par. Ś. Bartłomieja w M. z dochodem 4 grz., wakujący po zm. Stanisławie s. Andrzeja z Płocka (Bullarium 4, 1274).
1424 bp Frigentino (Włochy) oraz opaci szczyrz. i tyn. mają wprowadzić Mikołaja s. Andrzeja z Kazimierza dotychczas pleb. w Grabiszycach na par. Ś. Bartłomieja w M. z dochodem 4 grz., wakującą po zm. Stanisławie s. Andrzeja z Płocka (Bullarium 4, 1281).
1435 Mikołaj z Konar [par. M.] procesuje się z Janem pleb. w M. (OK 5 s. 138, 143).
1440-7 Stanisław pleb. w M., poprzednio pleb. w Przybkowicach (OK 8 s. 43, 524); 1440 Andrzej pleb. w M. i Stanisław pleb. w Przybkowicach zamieniają się probostwami. Stanisław zostawia w Przybkowicach 4 krowy, 3 maciory i wszystkie kury, a Andrzej zostawia w M. cały inwentarz z wyjątkiem 2 koni, szat i sprzętów domowych (OK 8 s. 40); 1445 →p. 5a; 1447 Stanisław pleb. w M. zobowiązuje się zapłacić 14 grz. Piotrowi włodarzowi z Krzywaczki (OK 8 s. 999).
1451 Maciej →p. 5a.
1454-8 Stanisław (OK 9 s. 701, 845); 1458 Stanisław pleb. w M. kwituje Jana farbiarza zamieszkałego przy bramie Mikołajskiej [w Krakowie] ze spłaty długu 2 fl. węg. i 3½ fl. w drobnej monecie (OK 10 s. 350).
1490-1503 Jan (OK 11 k. 364; Ep. 4 k. 185v); 1490-2 →p. 5a; 1503 Jan pleb. w M. pozywa świątników z Górki [tj. mieszkańców Świątnik Górnych] (Ep. 4 k. 185v); 1513 Stanisław (Ep. 5 k. 266).
1529 Stanisław z Kazimierza (LR s. 136).
6. 1459 Katarzyna ż. Mik. Miklusza z M. procesuje się ze Stan. Olszowskim, ponieważ zamieszkały w jego domu nieposesjonat Stan. Samsonowicz z Olszowic napadł na nią na wolnej drodze król., pobił ją laską i zabrał torbę z wiardunkiem w gotówce, po czym powrócił do domu tegoż Olszowskiego. Mikołaj opat szczyrz. staje przy Katarzynie o swoją karę; tenże Olszowski stawia przed sądem ww. Samsonowicza i ma przedłożyć dok., uwalniające go od jurysdykcji star. i dowodzące jego podległość pr. ziemskiemu. Samsonowicz winien wraz z 12 świadkami oczyścić się przysięgą z zarzutu napadu na drodze w dzień targowy i zaboru torby z wiardunkiem. Waw. Samson karczmarz z Pokrzywnicy pod zakładem 10 grz. ręczy za s. Stan. Samsonowicza z Olszowic, że nie będzie niepokoił ww. Katarzyny (GK 14 s. 248, 256-7, 263); 1552 Jan Janowski opat szczyrz. i Walenty Borkowski kmieć z M. pozywają szl. Feliksa Połomskiego s. Mikołaja, że napadł Wojciecha sługę ww. kmiecia, który jechał drogą z M. do Łobzowa i zabrał mu 2 konie, wóz, 6 korców mąki i 2 korce otrąb (furfuris), wywożąc wszystko do dworu swego ojca w Gaju (GK 69 s. 949-50).
7. F. Kiryk, Dzieje powiatu myślenickiego w okresie przedrozbiorowym, Kr. 1970, s. 28, 31.
8. Kopiec o prawdopodobnej proweniencji wczesnośredniowiecznej pod M.; w M. znaleziska wczesnośredniowieczne i domniemane cmentarzysko (Żaki s. 122, 521, 527; istnienia cmentarzyska nie odnotowuje H. Zoll-Adamikowa, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski, cz. I, Źródła, Wr. 1966).
1 Na temat datacji i interpretacji ww. dok. →Kurosęki przypis 1, 3.
2 Daty posiadania M. przez Goworka są ustalone hipotetycznie. Datę a quo nadania Leszka Białego wyznacza termin objęcia przez niego władzy w ks. krak. w 1202 lub 1206 r.
3 Dok. uznany niesłusznie za fals. (Szczyrz. s. 10-15) →Krzyszkowice przypis 1 →Ludzimierz p. 3a.
4 Nie wiadomo, z jakiego tytułu Tomasz płacił meszne pleb. w Gaju. Meszne z M. należało do opata szczyrz.
5 Sołectwo w M. nie zostało zamienione na folwark, lecz było wydzierżawiane miejscowym kmieciom.
6 Zachowany w or. dok. znajduje się w kl. szczyrz. i został opublikowany w Mp. 1, 209 - tam też uwagi wyd. Mowa w nim jedynie o dzies. z Krzyszkowic. Dok. interpolowano na przełomie XIV i XV w., wprowadzając nazwę wsi M. Z kolei tak przerobiony tekst cystersi umieścili w spreparowanym dok. Kazimierza W. z datą 1368 (Mp. 1, 296), w którym miał transumować 4 dok. szczyrz. Rzekomy or. Kazimierza W. został zdaniem wyd. spisany tą samą ręką, która sporządziła rzekomy or. z datą 1255 →p. 3a. Por. też Mp. 1 s. 354-6.
7 Ponieważ w l. 1351-3 brak M. w wykazach świętop., wyd. uzupełnił brak danymi z l. wcześniejszych i zaznaczył to w edycji.