/266/. Należał do cystersów z Koprzywnicy, którzy otrzymali nadania nad górną Bystrzycą w Lubelskiem (wsie Sulów, Bystrzyca) w drugiej połowie XIII w. (KDMp I 93,103; II 486). Cystersi nie gospodarowali tutaj sami, ale oddawali te ziemie w zarząd, a nawet w dzierżawę, za czym szły nie tylko spory i procesy (ibid. III 874), ale przede wszystkim upadek gospodarczy tych wsi. Pod koniec XIV w. takie trzy „in magna parte desertae” wsie celem „zaludnienia, polepszenia i powiększenia” oddał klasztor nowemu dzierżawcy (1388 r. KDMp IV 944). Jedną z nich był Rczyszyn wzmiankowany już w 1382 r. (DM VI 1833). Nie najlepiej jednak wyszedł klasztor na tej dzierżawie, skoro w 1444 r. sprzedał sołectwo w Rudniku (zob.) i Rczyszynie (Rcyschin in nova radice sita, także Rcischin, Rcischyn), opisując w dokumencie dokładnie obszar tego sołectwa (DM III 702), pamiętając przy tym, że była to wieś lokowana na niezamieszkałej uprzednio ziemi. Teren należący do sołtysa w Rczyszynie ciągnął się „od potoku zwanego Rcischin, czyli od dołu naprzeciw Bystrzycy zstępując do miejsca stacji królewskiej dokładnie na wprost młyna (klasztornego) na sadzawce (klasztornej) bystrzyckiej. I dalej powinien ciągnąć się przez Rudnik i winien obejmować 50 łanów, które sam (sołtys) ma osadzić (ludźmi). Z owych 50 łanów wyłączamy 3 łany na rzecz klasztoru tam, gdzie dla klasztoru najdogodniej i czwarty dla mającego powstać nowego kościoła. Z tych 50 łanów 5 wolnych otrzyma sołtys: trzy z jednej strony Rczyszyna w stronę Bystrzycy, czwarty z drugiej strony Rczyszyna w stronę Zakrzówka i piąty w Rudniku [...]. Daje ponadto zaporę inaczej jaz na końcu sadzawki klasztornej w Bystrzycy pospolicie zwany na wirzchowisku, poniżej źródła nazywanego pospolicie „Rciswky Stok”. Opierając się na tych danych oraz na wzmiance Długosza, że Rczyszyn powstał na obszarze wydzielonym z pól wsi Bystrzycy, Zakrzówka i Sulowa (D III 385), możemy dokładnie zlokalizować zaginiony później Rczyszyn. Leżał on nad potokiem zwanym w XV w. Rczyszyn, a płynącym z Rudnika (wieś na wschód od wsi Bystrzyca) do wsi i rzeki Bystrzyca. Pola uprawne, zapewne także i łasy należące do Rczyszyna, ciągnęły się z północy na południe pasem leżącym na wschód od rzeki Bystrzycy i były wydzielone z pól wsi cysterskich Bystrzycy, Zakrzówka i Sulowa. Według Długosza, a on te dane otrzymał na pewno od cystersów, grunta Rczyszyna sąsiadowały z Kraśnikiem, Rudnikiem, Batorską Wolą i Studziankami, nie wspomina o sąsiadowaniu z Sulowem, Zakrzówkiem i Bystrzycą, bo zrozumiałe było, że musiał z nimi graniczyć, skoro powstał na gruntach z nich wydzielonych. Sprzedaż sołectwa w Rczyszynie w 1444 r. musiała korzystnie wpłynąć na rozwój wsi. W 1469 r. sołectwo to in Riczyssin należało do wdowy po szlachcicu Jakuszu Ziemi z Gołębiowa (Koz z. lub. 20694 103), który kupił je od klasztoru w 1444 r. Długosz zanotował, że do sołectwa należały tylko 4 łany ziemi. Ostatni raz źródła notują Rczyschin w 1490 r. (KkW 2, 7). Wsie klasztoru koprzywnickiego leżały, być może, za gęsto obok siebie jak na ówczesne stosunki osadnicze, nie pomogły zabiegi o ich ożywienie, życie samo zlikwidowało ich nadmiar już pod koniec XV w. Zniknął więc Rczyszyn położony między Bystrzycą a Rudnikiem, którego pola ciągnęły się od wsi na południe w kierunku obecnego Majdanu Grabina (zob.).