(1398 or. Brzesno, 1423 Bresno, 1437 Brzeszno, 1442 Brzezno, 1445 Breszno, 1470 Brzeźno Minor? albo Maior?) 13 km na S od Szamotuł.

1. 1442 n. pow. pozn. (CP 3 nr 128); 1508, 1510 par. Kaźmierz (ASK I 3, 9; LBP 86).

2. 1437 rozgraniczono B. i Kiączyn za pomocą kopców (PZ 14, 7v); 1531 Kokoszczyn wieś kap. pozn. graniczy z B., z którym granice należy odnowić; wieśniacy z Kokoszczyna doznają szkód na pastwisku wspólnym z B.; sołtys z B. wypasa pastwisko, nadto swe role sołeckie rozgraniczył znakami i nie dozwala tam na korzystanie z płonej paszy wieśniakom z Kokoszczyna, pragnąc ich przymusić do niesłychanych robót (CP 111, 124v- 125); 1567 bagno Wymoklia, łąka Przedewrotnia (Przedewrotnia, Przedewrothnie), miejsce Czartowy Piec (Czarthowy Piecz), obiekty między B. a Kokoszczynem (K 2, 110; K 3, 90, 423).

3. Własn. szlach. 1398 Małg. Bnińska z dziećmi wygrywa proces z Sędziwojem [Świdwą z Szamotuł] wdą. pozn. o B. pod warunkiem zapłacenia mu 50 grz.; jeśli ich nie zapłaci, to Sędziwój ma posiadać B. z roku na rok, póki nie otrzyma tej sumy (Lek. 2 nr 1159); 1420 Piotr z Chełmna w sporze z Wawrzyńcem z B. dowodzi, że nie pobrał mu mienia wartości 11 grz., lecz zabrał mu z powodu zabicia człowieka przez kmiecia (WR 1 nr 1051); 1423 w B. 9 ł. (LBP 40).

1437-45 B. Dobrogosta z Szamotuł kaszt. pozn. (PZ 14, 7v; Wp. 5 nr 693); 1445 tenże zapisuje Elżbiecie ż. swego syna Jana Świdwy z Szamotuł po 200 grz. posagu i wiana na wsiach B., Cerekwica, Chlewiska i Napachanie (PG 2, 99v); 1470 Dobrogost i Stanisław pozwani przez starostę o pobór z Brzeźna (Małego albo Wielkiego?) nie stawili się (PG 57, 90); 1496 Andrzej z Szamotuł kaszt. kal. daje c. Katarzynie 1/2 m. → Szamotuły z wsiami, m.in. z 1/2 B., póki nie wypłaci jej przyszłemu mężowi 2000 grz. posagu (PG 7, 102v-103).

1508 [formularz nie wypełniony] (ASK I 3, 9); 1510 B. wieś Szamotulskich: 1 ł. os., 7 ł. opust., 2 ł. sołectwa (LBP 86); 1511 Katarzyna c. Andrzeja z Szamotuł wdy pozn. a ż. Łukasza Górki kaszt pozn. i star. wlkp. daje mężowi 1/2 m. → Szamotuły z wsiami, m.in. 1/2 B. (MS 4/2 nr 10 171); 1512 Zygmunt St. zezwala Łukaszowi Górce, aby zapisał ż. Katarzynie z Szamotuł dożywocie na 1/2 m. → Szamotuły z wsiami, m.in. na 1/2 B. (MS 4/2 nr 10 209); 1563 pobór z części [Jana Szamotulskiego] kaszt. biech. (ASK I 5, 223); 1577 płatnik poboru Marcin Pietrski (ASK I 5, 683); 1580 płatnik poboru Marcin Pietrski, 2 ł., 1 zagr., colonus od 2 pługów (ŹD 16; ASK I 6, 106).

4. 1510 21. sołectwa (LBP 86); 1531 sołtys Vothka → p. 2.

5. 1423 z 9 ł. po 1 wiard. tytułem dzies. dla prebendy zw. „Goślina” [później „zw. Kaźmierz”] w kat. pozn. (LBP 40); 1442 bp pozn. wydaje wyrok w sporze między kan. pozn. a Dobrogostem z Szamotuł kaszt. pozn. o dzies. z B. i postanawia, że kmiecie z B. mają płacić co roku po 7 sk. lepszej monety z ł. tytułem dzies. snop. kanonikowi i jego następcom (CP 3 nr 128; Wp. 5 nr 693); 1446 ugoda w sprawie dzies. z B. dla prebendy kan. „Kaźmierz” w kat. pozn. (CP 12, 19); 1510 meszne dla plebana; dzies. z łanów kmiecych dla kat. pozn. (LBP 87).