BUKOWIEC WIELKI

(1210 or. Bucoviz, 1401 ambo Bucckowicze, 1409 kop. 1591 Bukowyecz, Bukownica!, 1439 Bucowecz Maius, 1530 Bukovyecz Maius), obecnie Bukowiec Górny, 11 km na SW od Śmigla.

1. 1417-1449 n. pow. kośc. (PG 2, 109); 1404 n. par. własna (Now. 2, 444); 1510 dek. Wschowa (LBP 155).

3. Własn. książęca, klaszt.?, później szlach. 1210 Władysław [Odonic], ks. kal., nadaje opatowi kl. cyst. w Pforta posiadłości k. Przemętu (in provincia Promontensi), m.in. Bukowiec i in. Bukowiec z Rozwarowem w celu założenia kl. cyst. (Wp. 1 nr 66); 1344 Kazimierz W. oświadcza, że niedawno odzyskawszy zajęte przez wroga wsie B. [dotyczy to B. W. i Bukowca Małego?] i Grotniki, zwraca je Wincentemu dz. z Granowa, który udowodnił, że należały one pr. dziedzicznym do jego przodków i do niego (MK 77, 291; regest MS 5/1 nr 667); 1399-1407 Przybysław Gryżyński w sporach z dziedzicami części w Bukowcu Małym [oraz w B. W. też?] m.in. o część (folw.) w Bukowcu Małym kupioną od Fryderyka Gerlashich: 1399 z Boguszem h. Trach, 1403-07 z Janem h. Leliwa, 1405 z Ottą h. Trach, → Bukowiec Mały; 1409 Przybysław Gryżyński, dz. Brenna, pan na B. i Włoszakowicach zapisuje plebanowi we Włoszakowicach m.in. 2 grz. czynszu z B. (Wp. 5 nr 156); 1401 obie wsie B. mają płacić karę 8 sk. sądowi i 8 sk. Synosze Wilkowskiej z powodu absencji „circa opole circa Wilkowo” [Wilkowo Polskie], por → Brenno opole, mapa (KoścZ 1, 146).

1439-40 Andrzej i Wojsław Gryżyńscy [ss. zm. Jana z Gryżyny] w sporze z Andrzejem Jaszkowskim [s. Wyszaka] o podział spadku po stryju Przybysławie Gryżyńskim, m.in. wsi → Włoszakowice, → Brenno, B. M. i Bukowiec Mały (KoścZ 12 k. 137v, 322); 1444 działy bratanków Przybysława [Gryżyńskego z → Brenna]: Andrzej i Wojsław, bracia niedz. z Gryżyny otrzymują m.in. B. M. i Bukowiec Mały (PG 2, 109); 1445 Andrzej z Gryżyny zapisuje ż. Annie [ze Stęszewa] po 400 grz. posagu i wiana na swej części dóbr → Gryżyna, m.in. na wsi B. [dotyczy jednej czy obu wsi Bukowiec Wielki i Mały?] (PG 2, 125); 1450 Andrzej i Wojsław bracia niedz. w Gryżynie kupują od Stanisława, Wawrzyńca i Andrzeja, braci niedz. ze wsi Prochy, za 200 grz. cz. M. B. (PG 4, 54); 1453-96 B. M. w dobrach Włoszakowice, w. ręku Gryżyńskich (zw. też Włoszakowskimi lub Dłużyńskimi), a później w ręku Opalińskich, → Bukowiec Mały; 1478 Andrzej Gryżyński sprzedaje bratu Janowi Gryżyńskiemu za 100 grz. z zastrz. pr. odkupu cz. M. B. (PG 9, 95); 1493 Piotr Opaliński sędzia pozn. zapisuje czynsz 7 grz. klasztorowi cyst. w Przemęcie z pr. wykupu za 90 grz. (PG 11, 2v).

1530 pobór od 20 ł. i karczmy (ASK I 3, 120v); 1535 B. M. zalega z poborem z 5 opust. kwart roli (ASK I 5, 141v); 1563 pobór od 35 ł. i 1 pręta roli oraz 2 karczem (ASK I 4, 143v); 1564 w B. 19 ł. (IBP 311); 1580 pobór od 37 ł., 2 zagr. 6 komorników i od owczarza mającego 30 owiec (ŹD 60);

5. 1404-05 pleban Paweł z B. w sporach z dziedzicami Bukowca Małego; 1404 z Ottą Trachem, 1405 z Blizborem (Now. 2, 448); 1425 pleb. Piotr w sporze z Grzegorzem krawcem z B. upomina się m.in. o plac (area), na którym niegdyś stała szkoła; Grzegorz wzywa na świadka Przybysława dz. B., który kazał mu pobudować się [na tym placu] (ACC 8, 150; Now. 2 s. 444, 667 tu nieco inna interpretacja sporu, nie mająca podstawy w przekazie źródłowym); 1481 Andrzej Dłużynski sprzedaje m.in. pr. patronatu nad kościołem w B. M. → Bukowiec Mały p. 3 (PG 9, 133v); 1510 par. B. [formularz nie wypełniony] (LBP 155); 1564 wiardunki dzies. z B. należą do bpa pozn. (IBP 311); 1580 par. jednowioskowa1Tak w XVI w.; poprzednio być może do par. B. W. należał Bukowiec Mały?, → Bukowiec Mały, przyp. 1 (ŹD 60); 1619 kościół drewn. Ś. Marcina (AV 4, 171).

1404-1530 plebani w B.: 1404-09 Paweł, 1421-31 Piotr, 1450-55 Maciej, 1463-70 Jakub, 1476-85 Jan Pakosławski, 1502 Ambroży, 1503 Jakub altarysta w Śmiglu, 1510-19 Maciej, 1529-30n (Ja Now. 2, 444).

Uwaga: Por. → Bukowiec Mały, uwaga.

1 Tak w XVI w.; poprzednio być może do par. B. W. należał Bukowiec Mały?, → Bukowiec Mały, przyp. 1.