BYTKOWO

(1387 or. Bidcovo, Bitkovo, 1388 Bytkowo, 1390 Bithcovo, 1399 Bitcowo, 1423 kop. 1488/92 Bithkovo, 1427 Bydcowo, 1475 Bythkowo, 1487 Bydkowo) 16 km na W od Poznania.

1. 1487 n. pow. pozn. (PG 9, 23v); 1508 n. par. Sobota (ASK I 3, 21).

2. 1401 łąki i las w B. → p. 3.

3. Własn. szlach. 1387-97 Andrzej Bytkowski z B. (Lek. 1 nr 217, 220, 371, 2564; WR 1 nr 24, 126, 236; Wp. 3 nr 1925), 1392 za tegoż ręczą za 20 grz. Jasiek z Soboty i Mala Golenczewski szl. Mikołajowi [z Góry niezident.] podsędkowi pozn. i Tomaszowi kan. włocł. (Lek. 1 nr 1233), 1397 tenże Andrzej w sporze z wójtem z Gośliny Kościelnej [obecnie Murowana Goślina] o porękę za swego zięcia (WR 1 nr 341).

1387-1411 Dobiesława Bytkowska z Osowa [obecnie Stare Osowo k. Szamotuł]1Zapiskę w KP nr 5 z 1400, wymieniającą nie określoną bliżej Dobkę i jej wiano 200 grz. zapisane na nieznanych wsiach autor indeksu w wspomn. wydawnictwie s. 519, potraktował jako również dotyczącą Dobiesławy z B. Do takiej identyfikacji brak jednak wystarczających przesłanek ż. wspomn. Andrzeja: 1387-88 w procesie z Gniewomirem z Dąbrowy [k. Poznania uzyskuje przysąd na swoje wiano z 1/3 cz. tejże Dąbrowy w kwocie 13 grz. i 8 sk. oraz w postaci 40 kop zboża i konia wart. 3 grz., pełnomocnictwo w tej sprawie przekazuje mężowi Andrzejowi (Lek. 1 nr 217, 220, 371), 1387-89 w procesie tejże Dobiesławy z Bogufałem i Włodakiem, braćmi z Dąbrowy jw. o jej wiano, Andrzej z B. dowodzi przy pomocy świadków, że Siecław [zm. ojciec braci jw. i były mąż Dobiesławy?] miał dać Dobiesławie na swej cz. w Dąbrowie 40 grz. [wiana] (Lek. 1 nr 228; WR 1 nr 74); 1388 taż Dobiesława w sporze z Boguchwałem Dąbrowskim [z Dąbrowy jw.] o rzeczy zrabowane z jej domu (WR 1 nr 229), 1390 taż oddala pretensje Świętosława Krupki [ze Skórzewa] do 4 grz. [jej posagu?] z 1/3 cz. Dąbrowy (Lek. 1 nr 787), 1400 taż wraz z braćmi, Przecławem ze Słowikowic [Sławikowice niezident. k. Krobi?] i Jakuszem z Murzynowa [Leśnego, pow. pyzdr.?] w sporze z Wincentym z Kobylnik [k. Szamotuł] o Osowo (KP nr 57, 98), 1401 taż w sporze [o B.?] z Dobrogostem Błociszewskim [także z B. i Lubonia → niżej] (KP nr 507 i 510, gdzie mylnie Dobrosława zamiast Dobiesława); z wyroku sądu polubownego w sporze tejże Dobiesławy z Krzemką jej pasierbicą, ż. Dobrogosta z Lubonia, Dobiesława ma odstąpić od swojego wiana i posagu w B. i powrócić do swojej ojcowizny w Osowie. W B. może pozostać do końca roku, ma prawo zwieźć stąd całe swoje zboże od kmieci i uprawiać [rolę] jak przedtem, zaopatrzyć się w drewno na opał na własną potrzebę oraz zatrzymać całe bydło. Po śmierci Dobiesławy, Krzemka ma otrzymać 1/2 łąk, które Dobiesława miała w B. i czynsze [od kmieci] oraz uprawiać role na ugór (KP nr 621); 1403 taż Dobiesława Osowska ma stawić w sądzie swego zastępcę, Przecława Miruckiego, w sprawie z Krzywosądem, Lenardem i Włodzimierzem [braćmi ze Sławna k. Czarnkowa] o Osowo (KP nr 1126 → też spory tegoż Krzywosąda z → Osowa z Gniewomirem z Dąbrowy o wiano po Dobiesławie, r. 1418); 1411 taż Dobiesława, wd. po Andrzeju Bytkowskim zapisuje kl. dominikanów w Poznaniu 30 grz. darowizny (Wp. 5 nr 174).

1391 Suł Bytkowski śwd. (WR 1 nr 249).

1393-1408 Dobrogost Bytkowski z B. i Lubonia [oraz z → Błociszewa] (WR 1 nr 159, 634, 639), 1399 asesor sąd. w Poznaniu (Lek. 1 s. 341, 349) i jego ż. Krzemka [zw. też Kromka]: 1401 tenże Dobrogost Błociszewski [z B.] i z Lubonia wraz z ż. Krzemką w sporze o B. z Dobiesławą → wyżej; 1402-03 tenże Dobrogost z B. i z Lubonia w procesie z Krzywosądem ze Sławna jw. i jego braćmi o 1 /2 B., uzyskuje pr. posiadania dziedziny B. na czas życia Dobiesławy z B., ciotki wspomn. braci. Po jej śmierci otrzyma [1/2 B.] na mocy prawa (KP nr 819, 1130); 1405 tenże w sporze z Mikołajem [z Górki] kanclerzem kat. pozn. i jego braćmi (KP nr 2405); 1406 tenże winien wyclić list Stan. Lubickiego od Bieniasza, Żyda z Poznania (KP nr 2714); 1408 kościół par. w → Błociszewie otrzymuje w uposażeniu m.in. z cz. Dobrogosta w B. 1 grz. czynszu rocznego (Wp. 5 nr 132); 1418 Krzywosąd ze Sławna uwalnia Kromkę z B. od swych pretensji do 80 grz. (PZ 5, 63).

1420 Wierzbięta Bytkowski, śwd. (WR nr 991).

1423-28 Jakusz Bytkowski z B. (WR 1 nr 1146, 1201) i 1426-28 jego brat Andrzej z B.: 1426 wspomn. bracia h. Ostoja, świadkami ze strony matki Mirosława Jaskółki [z Jaskółek k. Grodziska Wlkp.] w jego procesie o naganę szlachectwa (WR 1 nr 1216); ciż pozywają Jana Błociszewskiego o szkodę 50 grz. z powodu niezapłacenia im jakiejś sumy (WR 3 nr 1151); 1427 tenże Jakusz pełnomocnik uczc. Anny z Myszkowa w jej sporze ze swą matką Grzymską [Krzemką? → wyżej] z B. (PZ 9, 91v)2Kozierowski na podstawie tej zapiski sądził, że wspomn. Anna była żoną Dziersława z Myszkowa (KR 5, 25); 1428 wspomn. bracia z B. na mocy wyroku sądu polubownego mają zapłacić wspomn. Błociszewskiemu pewną sumę w ratach po 7 grz. (ACC 11, 77).

1424 Olbrecht w B. → p. 6.

1475 Jan, Dobrogost i Jakub, dziedzice w B. nabywają z pr. odkupu od Jana Grodzieńskiego 3 ł. we wsi Grodna [k. Rogoźna, obecnie Grudno] za 30 grz. (PG 9, 23v); 1487 Jakub dz. w B. sprzedaje z pr. odkupu Piotrowi Krzestkowskiemu [z Krzestkowic, obecnie Krzeszkowice] całą 1/3 cz. dziedziny w B. z działów z braćmi Janem i Dobrogostem za 100 grz. (PG 10, 66v); Dobrogost Bytkowski, pleb. w Droszewie [pow. kal.] daje bratu Jakubowi całe swoje części we wsiach B. i Golcz [obecnie Gulcz] przypadłe sobie z działów z braćmi (PG 10, 74); Jakub Bytkowski sprzedaje z pr. odkupu Piotrowi Krzestkowskiemu wieś B. za 160 grz. (PG 10, 152v); 1502 Piotr Bytkowski, wuj szl. Katarzyny ż. Stan. Otuskiego z Otusza (CP 440, 10); Małg. Bytkowska (AC 2 nr 1574).

1508 pobór z 7 półł. i karczmy (ASK I 3, 21); 1510 w B. właśc. Piotr (Bytkowski), folw., 8 ł. os., 1 ł. opust i karczma (LBP 87); 1563 pobór z 4 ł. (ASK I 5, 236v); 1580 właśc. Stan. Wielżyński, pobór z 4 1/4 ł. i 2 zagr. (ASK I 6, 149v).

5. 1423 kop. 1488/92 dzies. snop. z B. należy do prebendy kap. pozn. „Strzeszyn” (LBP 37); 1510 B. w par. Sobota; dzies. z folw. w B. należy do plebana, dzies. snop. z łanów kmiecych należy do preb. jw. (LBP s. 37, 87); 1586 rektor szkoły w Sobocie pozywa 4 kmieci z B. o meszne z 4 ł. opust. które tam uprawiają, należne mu z tytułu wynagrodzenia (salarium); kmiecie twierdzą, że uprawiają tylko po 1/2 ł. lub po 1 stajaniu, a resztę uprawia dziedzic (ACC 126, 335).

6. 1424 Olbrecht z B., śwd. obecny przy rokowaniach polsko-krzyżackich w Trzebiszewie w sprawie granicy z Nową Marchią (CEV m 1165).

1 Zapiskę w KP nr 5 z 1400, wymieniającą nie określoną bliżej Dobkę i jej wiano 200 grz. zapisane na nieznanych wsiach autor indeksu w wspomn. wydawnictwie s. 519, potraktował jako również dotyczącą Dobiesławy z B. Do takiej identyfikacji brak jednak wystarczających przesłanek.

2 Kozierowski na podstawie tej zapiski sądził, że wspomn. Anna była żoną Dziersława z Myszkowa (KR 5, 25).