BZOWO

(1394 or. Bszevo, 1396 Brzowo, 1403 Bszowo, 1406 Bzowo, 1435 Bsowo, 1519 Pozowo) 8 km na SW od Czarnkowa.

1. 1451 n. pow. pozn. (PG 4, 27v); 1508 n. par. Lubasz (ASK I 3, 10v).

2. 1435 sąd polubowny ma rozpoznać spór o granice między B. a Lubaszem i Stojkowem (PZ 13, 135v); 1526 pozew o odnowienie granic oraz rozgraniczenie wsi B. i Krucz: nad strugą Gądki stykają się wsie Ciszkowo, B. i Krucz; granica wzdłuż strugi Gadki aż do jej ujścia do strugi Smolne Błoto zwanej też Młyńską Strugą, która płynie do młyna Bzowskiego; wzdłuż tej strugi do drogi zw. Stara Droga, czyli Grabowiec (Grabowiecz); kopce: przy drodze ze Stojkowa do Krucza, przy drodze zw. Borowa z młyna Bzowskiego do boru, przy zaroślach zw. Miedźwiedzi Kierz (Myedzwyedzykyerzs, Myedwyedzy Kyerz), przy borze zw. Chełm (Chełm), przez las zw. Dalszy Lasek, czyli Dalsza Pokrzywnica (Dalszy Lassek, Dalscha Pokrzywnycza), przez las Pokrzywnica (Pokrzywnycza), nad wzgórzem zw. Grzępa (Grząmpa); kopiec narożny na wzgórzu przy drodze z B. Wronek (PZ 29, k. 487, 520v-521); 1526 rozgraniczenie wsi B. i Lubasz: struga Rozwarowska przy stawie zw. Rozwarowska (Rossffarowska, Roszfarowska); 1/2 tego stawu do B., 1/2 do Goraja); w stawie kopiec narożny dzieli Goraj, Lubasz i B.; granica idzie od strugi do kopca gran. nad stawem; miedzą do kopca przy drodze z B. do Lubasza; do i przez strugę Kuniawa; kopiec na wzgórzu zw. Babica (Babycza); od niego kopce gran. aż do kopca narożnego wsi Lubasz, B. i Stojkowo (PZ 29, 521v-522); 1526 rozgraniczenie wsi B. i Stojkowo: kopiec narożny między półćwiartkami ról dzieli wsie B., Lubasz i Stojkowo; od niego kopiec między rolami do kopca na Czubatej Górze (Czubatha Góra); wzgórze Pański Ostrów (Pansky Ostrów); kopce na wzgórzu, łące i nad strugą zwanymi Złomikoło aż do miejsca zw. Sosnowiec (Szosznoweczy); przez Czarną Strugę, przez las zw. Tronky (K 3 324 czyta: Tramky), przez bór do kopca narożnego wsi B. i Stojkowo (PZ 29, 522).

3. Własn. szlach. 1394 Klawek z Nowej Wsi toczy proces z Katuszą z B. (Lek. 1 nr 1884); 1396 Sędziwój z B. toczy proces z Grzymkiem z Murzynowa (Lek. 2 nr 494); 1408 Mirosław, Jakub, Bieniak, Bodzęta i Piotr bracia z Bytynia oraz Mościc kaszt. pozn. i Jugo bracia ze Stęszewa toczą spór o m. Stęszew, wieś Dębno z jeziorami, folwarkiem i 4 wielkimi ł. przy Stęszewie oraz o 1/3 wsi B. i Jabłonowo [par. Ujście]; sędziowie polubowni nakładają wadium 1000 kóp oraz przysądzają te dobra Mościcowi i jego bratu (ZSW nr 1214); 1435 B. własn. Piotra z Bnina (PZ 13, 135v; KR 5, 23; K 2, 67-68).

1451-85 Jan Baranowski (z Baranowa k. Mosiny; K 2, 67-68; PZ 18, 238), 1465-84 kaszt. krzyw., zm. przed 25 X 1485 (GUrz. A 182): 1451 tenże otrzymuje B. i Rogaczewo [par. Brodnica] od Piotra Bnińskiego tenut. w Mosinie w zamian za Jastrzębniki [par. Opalenica] i 1200 zł (PG 4, 27v; K 2, 67-68; Cieplucha 254 pod datą 1450); 1451 tenże zapisuje ż. Wichnie po 200 grz. posagu i wian; na B. i Rogaczewie (PG 4, 28v); 1464 tenże z Baranowa, B., Chomęcic i Dąbrówki [par. Skórzewo?] zobowiązuje się zapłacić Michałowi, Janowi, Marcinowi i Wojciechowi ss. zm. Wierzbięty Drogockiego 86 zł (PZ 18, 21); 1475 tenże zapisuje ż. Wichnie po 200 grz. posagu i wiana na B., Chomęcicach i Dąbrówce (PG 9, 20); 1485 podział dóbr po ojcu i matce między braćmi Janem i Adamem Baranowskimi: Jan otrzymuje Baranowo (k. Mosiny], Grzybno, Rogaczewo (par. Brodnica) z folw., trzecią cz. wsi Przewóz (dziś Krajkowo-Folwark) i przewóz na Warcie należący do wsi Przewóz oraz 150 grz. od Adama, zaś Adam otrzymuje Chomęcice, B., trzecią cz. Rosnowa, 1/2 Sroczewa (PG 10, 18v-19).

1488 B. obciążone czynszem rocznym 2 grz. [od sumy głównej 24 grz.?] na rzecz kap. kat. pozn. (A 220).

1488-91 Jan Baranowski: 1488 tenże sprzedaje Wojciechowi i Janowi niegdyś z Rusocina 6 ł. os. w B. za 60 grz. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 95v); 1490 tenże zapisuje wikariuszom kat. pozn. czynsz na B. 7 grz. i 18 gr (albo 7 grz i 16 gr) od sumy głównej 88 1/2 grz. szer. półgr (albo 88 grz.), przejmując go ze wsi Wiry i Kowalewo (CP 14, 619; CP 24, 46); 1491 tenże sprzedaje B. za 100 zł węg. Andrzejowi z Szamotuł kaszt. kal. z zastrz. pr. wykupu (PG 10, 136v).

1494 Jan Bieniński z B. zapisuje na B. 1 1/2 grz. i 8 gr czynszu rocznego od sumy 32 zł węg. księdzu Janowi z Wronek (PG 11, 50v; PG 7, 32v); 1495 Andrzej Bzowski wicepodsędek w Poznaniu (GUrz. C 1028); 1499 B. w wykazie zaległości podatkowych (PG 62, 12v); 1502 B. uwolniono od długu 161 grz. na rzecz wikariuszy kat. pozn. (CP 14, 636); 1502 B. obciążone sumą główną 200 grz. i czynszem rocznym 16 grz. na rzecz kościoła Ś. Ducha pod Sierakowem (ACC 92, 261); 1508 wiard. wojenne z 18 ł., od karczmy 6 gr, młyn opust. (ASK I 3, 10v); 1510 pobór z 20 ł. (ASK I 3, 258v); 1510 20 ł., 5 zagród, karczma, folwark dziedzica założony na 2 ł. (LBP 82); 1514 B. uwolniono od czynszu 2 grz. na rzecz kap. kat. pozn. ciążącego nań od 1488 r. (A 220); 1517 B. uwolniono od długu 200 grz. na rzecz kościoła szpitalnego Ś. Ducha w Sierakowie (Now. 2, 659); 1517 Jan, Mikołaj i Andrzej dziedzice w B. spłacają 200 grz. sumy głównej i 16 grz. czynszu rocznego na rzecz kościoła Ś. Ducha pod Sierakowem i otrzymują skasowane dok. star. gen. wlkp. i oficjała pozn. z 1502, dot. tego czynszu (ACC 92, 261); 1519 uwolniono B. od czynszu 7 grz. i 16 gr i od sumy głównej 88 grz., a także Palędzie i Dąbrowę [obie wsie w par. Skórzewo] od czynszu 1 grz. i sumy głównej 12 grz., łącznie od sumy głównej 100 grz. (CP 24, 46; CP 14, 642); 1526 Mik. Bzowski z B. (PZ 29 k. 487, 521v-522v).

1563 pobór: 18 ł., młyn, 2 karczmy, kowal (ASK I 5, 225); 1577 płatnicy poboru Dobrogost Bzowski i Melchior Bzowski (ASK I 5, 688v); 1580 pobór z cz. Melchiora Bzowskiego: 6 ł., 3 zagr., komornik, kowal, młyn dor. o 2 kołach; cz. Stan. Tuczyńskiego: 6 ł., 5 zagr., 2 komor. (ŹD 19; ASK I 6, 113).

5. 1403 bp pozn. nadaje kanonikom i wikariuszom kap. pozn. 40 grz. rocznie z dziesięciu wsi k. Czarnkowa, m. in. z B., a 1406 papież zatwierdza to nadanie (Wp. 5 nr 39, 106); 1510 meszne i stołowe dla plebana (LBP 82).