(1388 or. Czirekwicza, 1417 Czyrequicza, 1423 Czyrqwycza, 1469 Cyrekuicza, Cyrkwicza, 1499 Czyrquicze, 1563 Czerquicza) 12 km na SE od Szamotuł.

1. 1445 n. pow. pozn. (PG 2, 99); 1404 n. par. własna (ACC 1, 51v); 1510 dek. Oborniki (LBP 92).

2. 1443 rola Poświątne przy drodze do Szamotuł i Pamiątkowa → p. 5; 1510 lasek Poświątne (Poszwyathne) → p. 5; 1536 role i lasy Poświątne (Poswyąthne) i Popowe → p. 5;

3. Własn. szlach. 1388 Mikołaj z C. (Lek. 1 nr 317); 1417 Mścigniew zw. Przekuła dz. z C. zeznaje, że jego siostry [możliwa jest też lekcja: córki, lecz chyba mniej prawdopodobna] Smisława, Dzierżka i Dorota [KR 2, 156 czyta nietrafnie Dochka] zapłaciły mu wszystkie pieniądze, które wniósł do C. i że wobec tego nie ma żadnych roszczeń do ich wsi Sadowie (PZ 4, 176; KR 2, 156).

1415 Dobrogost z Szamotuł podkom. kal. dziedzic z C. w sporze z Januszem Gorajskim (PZ 3, 120); 1445 tenże, kaszt. pozn., zapisuje Elżbiecie ż. swego syna Jana Świdwy z Szamotuł po 200 grz. posagu i wiana na wsiach C., Chlewiska, Napachanie i Brzeźno (PG 2, 99v); 1466 Elżbieta wd. po [Janie] Świdwie [z Szamotuł] pani wienna w C., Napachaniu i Chlewiskach [w podstawie Chelmsko, co jest niewątpliwą omyłką pisarza, por. PG 2, 99 z 1445 r.] w sporze z Sędziwojem Żydowskim (PZ 18, 147v); 1469 C. w wykazie zaległości podatkowych (PG 57, 33); 1474? Elżbieta Świdwina z C. wd. wysyła ze swych dóbr [oprawnych?] 3 łuczników na wyprawę wojenną (ExpBel. nr 660); 1496 Andrzej z Szamotuł kaszt. kal. daje c. Katarzynie 1/2 → Szamotuł z wsiami, m. in. z 1/2 C., póki nie wypłaci jej przyszłemu mężowi 2000 grz. posagu (PG 7, 102v-103); 1498, 1499 C. w wykazie zaległości podatkowych (PG 62 k. 6v, 41); 1508 [formularz nie wypełniony] (ASK I 3, 5); 1510 w C. tylko zagrodnicy (ASK I 3, 250); 1510 C. wieś Andrzeja z Szamotuł wdy pozn. i Wincentego Świdwy z Szamotuł; nie ma łanów, tylko folwark Świdwy; 2 karczmarzy i colonus Świdwy; (LBP 92); 1563 [formularz nie wypełniony] (ASK I 5, 218); 1577 płatnik poboru Jan Świdwa (ASK I 5, 669); 1580 płatnik poboru Jan Świdwa: 6 zagr., 1 colonus (ŹD 9).

5. 1404 Piotr Czerzuch pleban z C. w sporze z Katarzyną z Chomiąży [w pow. kcyn.] wd. po Jarandzie, a także z jej synami, dziedzicami Rokietnicy (ACC 1 k. 47v, 51v); 1420 pleban Dobrogost (SzPozn. 48); 1423, kop. 1488/92 pleban zagarnął i pobiera dzies. polną z C., należną dla kanonii w kat. pozn., zw. Strzeszyn (LBP 38); 1443 wg wizytacji z 1738 pierwsza rola za ogrodem plebańskim, koło cmentarza i drogi do Szamotuł i Pamiątkowa, należała 1443 do kośc. par. w C. i zwana była Poświątne, a 1738 do folwarku pańskiego (AV 23, 213v); 1443 sąd duchowny zwalnia Dorotę sługę z folw. Napachanie od płacenia 1 gr stołowego (mensalia), o które upominał się od niej Franciszek pleban z C., uważając ją za zagrodniczkę i odmawiając jej eucharystii na Wielkanoc (AC 2 nr 1162); 1449 pleban Wincenty (AC 2 nr 1234); 1467 uczniami szkoły w C. klerycy Jakub z Psar i Paweł z Chlewisk (Now. 2, 671); 1477 kleryk Jakub, obecnie „minister scole” w Sobocie i prac. Mikołaj „Tampi” kmieć z Wargowa mają dokonać aktu pogodzenia się przy kościele w C. (AC 2 nr 1395); 1484, 1488 Marc. Białkowski altarysta w kat. pozn., kantor w Szamotułach i pleban w C. (Now. 1, 414; AE III 101v); 1489-1503 Jerzy z Przyborowa, Przyborowski albo Rakojedzki, pleban w C, altarysta w kat. pozn., brat Wojciecha z Przyborowa i Stanisława plebana w Siedleminie (Now. 1, 417; PG 10 k. 122, 125v, 167v; ACC 66, 154v-155v; ACC 70, 19v; ACC 73 k. 120v, 128); 1491 tenże, jako poręczyciel, pozwany przez Jana Walkiera mieszcz. pozn. o spłatę 10 zł węg. za oręż zakupiony w 1488 przez brata Wojciecha (AC 2 nr 1472); przed 17 VIII 1500 zmarł Winc. Strzałkowski archid. pszczewski i pleban w C. (Now. 1, 721); 1508, 1510 do par. C.: C., Pamiątkowo, Napachanie, Rokietnica, Krzyszkowo, Mrowino, Przecławek (ASK I 3, 5; LBP 92-93); 1510 kościół par. ŚŚ. Wojciecha i Katarzyny, pr. patronatu panów z Szamotuł; pleban ma mały folwark i lasek Poświątne; dla plebana: dzies. snop. z folw. Wincentego Świdwy w C.; dzies. z jednego pola folw. oraz po gr od karczmarza i 4 zagr. we wsi Przecławek; dzies. z folw. we wsi Krzyszkowo; dzies. z folw. oraz meszne [od kmieci] ze wsi Mrowino; meszne po 1 ćw. żyta i 1 ćw. owsa z ł. kmiecych we wsi Napachanie (LBP 92-93); 1513 Jakub vitricus z C. (ACC 89, 122v); 1520 Maciej pleban z C. pozwany przez Andrzeja Mrowińskiego o zniesławienie (AC 2 nr 1735); 1536 pleban Błażej Karol z C. pozywa Wojc. i Andrzeja Mrowińskich m. in. o to, że siłą zagarnęli role i lasy zw. Poświątne i Popowe, z dawna należne do kościoła w C.; o to, że zabraniają swym kmieciom płacenia czynszu z ról, jakie ci dzierżawią od plebana; pozwani twierdzą, że role te i las od dawna należą do nich i do ich poprzedników, a nie do kościoła, na co pleban nie ma żadnego dokumentu i gołosłownie powołuje się, że plebani z C. bez przerwy posiadali sporne obiekty (AE VII, 343v-344v); wg notatki z końca XVI w. dziesięcina z C. należała dawniej do prebendy kanonicznej w kat. pozn. zw. „Rokietnica” (LBP 37).

7. SzPozn. 48-49.