DRAWSKO

(1298 Drawsko, [1402-08] Drawitczker Felder, Drawcszke, 1251 fals. koniec XV w. campus Dratzensis, Dratzenses [ = mieszkańcy Drawska]) 11 km na SW od Wielenia.

1. 1508, 1510 n. pow. pozn., par. Wieleń (ASK I 3, 22v; LBP 94).

2. (1402-08) wg źródeł krzyżackich gran. → Wielkopolski z Nową Marchią biegnie koło D. F. wzdłuż Noteci, a następnie wzdłuż Drawy [która koło D. wpada do Noteci] w górę rzeki; dawniejsza gran. biegła rzekomo od D. wzdłuż Noteci do ujścia Gwdy! (Wrede 118-119); 1251 fals. koniec XV w. gran. → Wielkopolski z Nową Marchią biegnie wzdłuż rz. Drawy aż do jej ujścia do Noteci, przebiega ona koło pól wsi D. i przez środek jez. Korffin [niezident.], które po połowie należy do mieszkańców D. i mieszkańców wsi Bielice (Pelitzenses, ze wsi leżącej w Nowej Marchii, obecnie Stare Bielice); do D. należy też jaz (munimentum) przyległy do pól wsi D., a zbudowany przez mieszkańców wsi Bielice, służący do łowienia ryb (PU 1 nr 544); 1546 wzgórze Sokola Góra [nad rz. Płociczną, 12,5 km na SE od Człopy] stanowi narożnik między dobrami Człopa a wsią Drawsko w dobrach Wieleń (PWc. 1, 68); 1564/65 mieszkańcy D. łowią w Noteci (por. p. 3) i po połowie z wsią Bielsko [obecnie Stare Bielice] położoną w margrabstwie [brand.] używają rz. Drawy; do D. należą młyny: → Drawski Młyn i → Zawada na zdrojach [strudze] zw. Hamrzysko; na granicy z margrabstwem [brand.] znajduje się łąka, z której co drugi rok zbierają dla zamku w Wieleniu, a co drugi rok poddani margrabiego; do wsi D. należą jeziora i stawy [na S od Noteci]: Rakowiec, Rakówko, Brzuchacz, Simek, Kamieniec, Chełst (przy nim granica z margrabstwem [brand.] oraz [na N od Noteci]: Wrzecień, Głęboczek, Konwiersz, Przysiekierze, Przysiekierko, Pniewka, Pniewo, Piaseczno, Piaseczno Małe, Płonnik, Turzyk, Nieradz Wielki, Nieradz Mały, Kłodno, Głodnik (LWK 1 s. 192-193, 198).

3. Własn. król., dobra → Wieleń; 1298 Władysław Łok. nadaje Wincentemu kaszt. wieleńskiemu zamek → Wieleń oraz m. Wronki i wsie, m. in. D. (Wp. 2 nr 786); 1510 D. w posiadaniu wdy [pozn. Andrzeja z Szamotuł] (ASK I 3, 266v); 1515 Zygmunt St. nadaje Łukaszowi z Górki kaszt. pozn. zamek → Wieleń z miastami Wieleń, Wronki i z wsiami, m. in. D. (CMP nr 141; MS 4/2 nr 10 527).

1424, 1461 mieszkańcy D.: 1424 Mik. Starościc z D. w sporze z Konopką [imię nieczytelne] mieszcz. z Buku [?tekst trudno czytelny] (PZ 7, 132v); 1461 prac. Marcin zw. Starosta z D. jest winien 20 grz. w półgr. za 2 barcie, które nabył od zm. Mikołaja s. Bartłomieja, kapłana z Wronek (ACC 41, 57v).

1508 pobór z młyna, 1510 do D. należy młyn o 1 kole [→ Drawski Młyn] (ASK I 3, 22v; LBP 94); 1510 w D. 19 kmieci, 4 karczmarzy, 7 zagr. (LBP 94); 1563 pobór: 19 półł., 1 ł. soł., karczma, 3 rybaków, 4 rzem., 2 komor. oraz młyn [→ Drawski Młyn] (ASK I 5, 239v); 1564/65 2 sołtysi mają role nie wymierzone, płacą po 16 gr czynszu; 19 kmieci, mają role nie wymierzone i płacą po 28 gr czynszu; 18 z nich łowi na rz. Noteci i za to płacą po 3 fl. 14 gr czynszu oraz po pół ćwierci miodu i po 5 wiert. chmielu; 1 kmieć, który nie łowi, daje po 5 wiert. miary wierzchowatej chmielu od łęgu i łąk, które trzyma; 3 rybacy płacą po 3 fl. 14 gr czynszu za pr. łowienia [w Noteci] oraz dają razem 4 fl. za pr. łowienia w rz. Drawie; 3 karczmarze mają mało roli, łąki i ogrody, jeden płaci czynsz 1 fl. 18 gr, pozostali po 1 fl. 6 gr; 2 zagr.; sołtysi zobowiązani są do posługi na koniu, kmiecie do robocizny sprzężajem przez 2 dni w tygodniu, a pozostali wieśniacy do robocizny pieszej dla zamku w Wieleniu; pacht miodowy z D. wynosi 23 kłody i 3 ćwierci miodu; wydajność miodu spadła z powodu zniszczenia drzew i puszczy przez nowo utworzone stawy; do D. należą osady leśne: → Kamiennik, → Chełst (LWK 1, 192-193); 1577 pobór [właściciela nie podano] (ASK I 5,727); 1580 [Piotr Czarnkowski1Do r. 1592 dobra Wieleń były w ręku Górków, a dopiero później przeszły w posiadanie Czarnkowskich. W 1580 r. Piotr Czarnkowski mógł być tylko posiadaczem przejściowym (może dzierżawcą?) w D] kaszt. pozn. płaci pobór: 19 półł. (w tym 1/2 ł. ma karczmarz i 1/2 ł. ma rybak), 7 zagr., 7 komor., 3 rybaków, młyn [→ Drawski Młyn], wyszynk gorzałki (ŹD 41, ASK I 6, 160v).

4. 1564/65 2 sołtysi w D. (LWK 1, 193).

5. 19 kmieci płaci po 1 ćw. żyta i po 1 gr mesznego oraz świętopietrze plebanowi w Wieleniu; dzies. snopowa ze wszystkich zbóż oprócz maku ma wartość ok. 3-4 grz. (LBP 94).

1 Do r. 1592 dobra Wieleń były w ręku Górków, a dopiero później przeszły w posiadanie Czarnkowskich. W 1580 r. Piotr Czarnkowski mógł być tylko posiadaczem przejściowym (może dzierżawcą?) w D.