DROŻYŃSKI MŁYN

(1397 or. molendinum in Droszino, 1398 or. molendinum dictum Droszinski, 1400 molendinum iuxta Drozino, 1401 molendinum in Drozino, 1406 Droszinski Mlin, 1457 molendinum... ante... Droszyn, 1483 molendinum Drosynsky) młyn nie istniejący1W wizytacjach par. Drużyn i Granowo (do której wcielono kościół drużyński w XVII w.) brak wzmianki o tym młynie (AV 3, 10; AV 10 k. 143 n., 145 n.; AV 22 k. 22 n., 25 n.). Jedynie w wizytacji z 1718-19 wspomniano młyny drożyński i strzępiński, lecz nie wiadomo, czy słów tych użyto w charakterze nazwy własnej, czy też jako określenia topograficznego. Podano wówczas, że z młynów tych dawano plebanowi drużyńskiemu po 2 korce (modii) żyta lub mąki, lecz obecnie nic się nie daje (AV 19, 244v) na rz. Mogilnica, między Drużynem a Ptaszkowem, ok. 8,5 km na ENE od Grodziska Wlkp.

1. [Pow. kośc.; par. Drożyn].

2. 1393 rozgraniczenie, 1402 zapowiedź → p. 3; 1483 młyn zw. D. na Mogilnicy przynależny do dziedziny Dokowo [Mokre] (PG 9, 179v).

3. Własn. joan. (Święty Jan pod Poznaniem), potem szlach. 1397 sędziowie polubowni doprowadzają do ugody między [braćmi] Wawrzyńcem z Będlewa i Janem z Łodzi w sprawie podziału dóbr; m. in. Wawrzyniec ma okazać dok. starosty [dot. kupna młyna], a obaj [bracia] mają D. M. posiadać w części, w jakiej go kupili od Maćka z Ptaszkowa (Lek. 1 nr 2292); 1398 komandor joan. w sporze z Maciejem Ptaszkowskim oraz z Piotrkiem Zeberlichem [z Piotrowa par. Głuchowo] o szkody przy rozgraniczaniu D. M. (Lek. 1 nr 2620, 2621); 1400 Wawrz. Łódzki [z Będlewa] toczy spór z Piotrkiem Zeberlichem i jego siostrą Katarzyną o 1/2 młyna k. Drożyna; sędzia stwierdza, że Wawrzyniec nabył tę 1/2 młyna od Zeberlicha (KP nr 22); 1401 komandor joan. w sporze z Wawrz. Łódzkim [z Będlewa] o D. M. oraz o kopce gran. między Kotowem a Drożynem (KP nr 531, 635); 1401 Jan [z Łodzi] i Wawrz. Łódzki [z Będlewa] wygrywają spór z komandorem joan. o D. M.; jednakże komandor ma mieć pr. zwierzchnie (ius supremum), a ciż mają odpowiadać przed nim [jako panem zwierzchnim, gdy zostaną pozwani w sprawach dot. młyna] (KP nr 636); 1401 star. [gen. wlkp.] przejmuje do osobistego załatwienia spór między Janem Łódzkim a komandorem joan.; gdy przybędą do Poznania, ma ich pogodzić co do tej części D. M., która należy do Jana Łódzkiego, a którą komandor ma [od niego] wykupić (KP nr 637); 1401 woźny zeznaje, że na polecenie posłańca komandora joan. wprowadził Wawrz. Łódzkiego [z Będlewa] w posiadanie 3/4 młyna [D.], a brata jego Jana [Łódzkiego] w posiadanie 1/4 młyna oraz że nikt temu nie przeszkadzał (KP nr 652); 1401 Wawrz. Będlewski i Jan Łódzki toczą spór, ponieważ Jan nie chce naprawiać D. M. w swej czwartej części (KP nr 745; KoścZ 2, 12); 1402 Wawrz. Będlewski zapowiada swe dziedziny Będlewo, Bieczyny i D. M. (ZSW nr 357); 1406 Marcin pleban z Dokowa [Mokrego] toczy proces ze Stanisławem młynarzem w Drożynie [tj. w D. M.] (ACC 2, 46v); 1406 Mik. Będlewski [s. Wawrzyńca] w sporze z Kachną [Falkenhan siostrą Piotra Zeberlicha] z Piotrowa [par. Głuchowo] dowodzi, że [jego ojciec] Wawrz. Łódzki [z Będlewa] wraz z synem po zawarciu ugody przez 3 lata dzierżył folwark koło D. M. (WR 3 nr 318); 1407 pełnomocnik komandora joan. odparł roszczenia Mik. Będlewskiego o kary za to, że komandor uwięził człowieka Będlewskiego, [tj.] młynarza w D.M., sąd komandorowi przysądził tam [tj. w młynie D.] pr. zwierzchnie (supremum ius) i ludzie winni odpowiadać przed nim [jako panem zwierzchnim w sprawach dot. młyna] (ZSW nr 1127; PZ 3, 6v); 1408 Mik. Będlewski oraz Piotr Zeberlich toczą proces o folwark w Kotowie i D. M. (KoścZ 3, 99); 1414 Niczek Vnrow [z Ptaszkowa, zięć Wawrz. Będlewskiego] oraz Florian Dokowski [z Dokowa Mokrego] toczą spór oto, czy grobla przy D. M. została wzniesiona na szkodę młyna dokowskiego [na rz. Mogilnica, w Dokowie Mokrym, powyżej D. M.]; strony mają sprowadzić [innych] młynarzy [jako rzeczoznawców] i zastosować się do ich orzeczenia (KoścZ 4, 90v); 1422 młynarz Piotr z D. M. zeznaje 6 grz. długu na rzecz Jakuba altarysty w kościele Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (ACC 3, 90v).

1435, 1445, 1457, 1483, 1485 D. M. w dobrach → Opalenica w posiadaniu [Przedpełka] Mościca z Koźmina [i Stęszewa], Gryżyńskich, Bnińskich-Opalińskich (PG 1, 110; PG 2, 124v; PG 5, 64; KoścG 2, 116; PG 9, 179v; PG 10, 22v-23).

Uwaga: W świetle zebranych materiałów należy uznać, że D. M. co najmniej jeszcze w 1407 r. był własnością joan. Posiadali oni prawa zwierzchnie (dominium supremum), natomiast prawa użytkowe (dominium utile) były w ręku szlachty Macieja Ptaszkowskiego i Piotra Zeberlicha, a potem Wawrz. Będlewskiego i jego brata Jana Łódzkiego oraz Niczka Vnrow z Ptaszkowa, zięcia Wawrz. Będlewskiego.

1 W wizytacjach par. Drużyn i Granowo (do której wcielono kościół drużyński w XVII w.) brak wzmianki o tym młynie (AV 3, 10; AV 10 k. 143 n., 145 n.; AV 22 k. 22 n., 25 n.). Jedynie w wizytacji z 1718-19 wspomniano młyny drożyński i strzępiński, lecz nie wiadomo, czy słów tych użyto w charakterze nazwy własnej, czy też jako określenia topograficznego. Podano wówczas, że z młynów tych dawano plebanowi drużyńskiemu po 2 korce (modii) żyta lub mąki, lecz obecnie nic się nie daje (AV 19, 244v).