(1301 kop. 1538 Gola, 1394 Golszke, 1395 Golske, 1400 or. Gola, 1435 Golya) 4,5 km na SW od Gostynia.

1. 1448 n. pow. kośc. (PG 10, 93); 1301 n. par. Gostyń Stary (Wp. 2 nr 843).

2. 1379 podział G., wspomn. role pod Gostyniem, wielki las → p. 3; 1400 Pietrasz Golski z matką i braćmi zapowiada wszelkie pożytki w dziedzinie G. (Lek. 2 nr 2620); 1401 Andrzej [Milsdorf] z Ptaszkowa wnosi o wyznaczenie woźnego sądowego celem zapowiedzi jego cz. w G., czemu sprzeciwia się Wilczek z Kotusza, twierdząc, że ta dziedzina jest jego siostry [Małgorzaty] z tytułu wiana (ZSW nr 224); 1401-02 Pietrasz Golski z matką i braćmi, jako pozwany, toczy proces z Janem Gryżyńskim o rozgraniczenie dziedzin G. i Łęka Wielka [k. Ponieca], które ma nastąpić za pomocą opola (KoścZ 2, 12v; ZSW nr 374); 1405 proces o rozgraniczenie G., Łęki [Wielkiej lub Małej] i wsi opata lub. (Lub. C 38, 140v); 1415 Małgorzata z G. [wd. po Mikołaju] pozwana przez opata lub. i prep. z Gostynia Starego o to, że z 12 szlachty i 60 niższego stanu przemocą usypała kopce gran. między G., jako swą oprawą wdowią, a Kosowem i Gostyniem Starym (KoścZ 4, 179v); 1420-21 Pietrasz Golski, opat lub. i Borek Gryżyński toczą proces o granice między G., Łęką Wielką i Bieńskiem (KoścZ 6 k. 65, 95, 123v); 1420 procesy o granice między G., Gostyniem Starym i Pożegowem oraz między B., Brzeziem i Pożegowem (Lub. C 38, 140v); 1421 Pietrasz Golski, Borek Gryżyński, Bartosz [Wezenborg] Gostyński i opat lub. toczą proces o granice, a opole ma rozgraniczyć G., Łękę Wielką, Brzezie i Bieńsko (KoścZ 5, 321); 1423 sąd poleca zastępcy podkom. wraz z woźnym usypać kopce [gran.] między G. i Brzeziem, w miejscach, gdzie wpierw były (KoścZ 5, 413); 1570 Agnieszka Prz[.]awska ż. Feliksa Janowskiego pozywa Melchiora Zadorskiego o to, że przemocą uczynił drogę przez jej role folw. w G., zagarnął cz. roli (argule agri) w G. między zaroślami zw. „Gasczewkami”¹Natomiast Kozierowski czyta inter rubeta Gąsczewkamy, lecz pod 1622-24 podaje wiadomość o lesie Gaszczewie, co podważa jego odczyt (K 3, 586) i zabrał stamtąd owies oraz zagarnął błonie zw. „Pyanowsky” (KoścZ 60, 144v).

3. Własn. szlach. 1337 (1332 wg SLP) komes Mikołaj dz. Gostynia posiada G. → p. 4.

1379 bracia Mikołaj i Hinka Milstorfowie dziedzice Golscy dzielą dobra: Mikołajowi przypada 8 1/2 ł. ról folw. i kmiecych²Interpretacja tego dok. nie jest łatwa. Nie wiadomo, czy obszar 1 1/2 ł. pod Gostyniem, jaki przypadł każdemu z braci, wchodził do areału 8 1/2 ł., jaki przypadł (cessit) każdemu z nich, a więc, czy każdy z nich otrzymał 8 1/2 ł. + 1 1/2 ł., czy tylko 8 1/2 ł.? Dok. mówi, że każdemu z braci przypadło (cessit) 8 1/2 ł.; ponadto mówi, że każdemu z nich [jako dziedzicowi niedzielnemu] odeszło (cesserunt) 17 ł. Wydaje się, że w dok. użyto słowa cedere w tych właśnie, odmiennych, znaczeniach, a w części Hinki pod Gostyniem 1 1/2 ł., natomiast Hinkowi przypada 8 1/2 ł. ról sołectwa i kmiecych, a w części Mikołaja pod Gostyniem 1 1/2 ł.; pozostałości [grunty nie uprawiane?] też zostaną podzielone; Mikołaj nie ma żadnych uprawnień do sołtysa i sołectwa, które jest w cz. Hinki, a w swej cz. może mieć sołtysa, jeśli chce (Wp. 3 nr 1767).

1392-1435 Pietrasz, Piotr z G., Golski (WR 1 nr 685; WR 3 nr 724, 736, 868, 875, 901; KP nr 2336; Wp. 3 nr 1928; DBL nr 121; Wp. 5 nr 287; MHP nr 121, s. 296; ZSW s. 275), s. Małgorzaty wd. po Mikołaju z G.: 1393 tenże toczy proces z Hinczką Wezenborg [z Gostynia] i [jego bratem] Bartoszem o zabranie 100 wozów siana z łąki Pietrasza, którą przemocą 80 kmieci posiekło przez 5 dni, o najście domu Pietrasza wraz z 8 panoszami (domicelli) i 24 mieszczanami celem zabicia Pietrasza, wyrąbanie drzwi, zabranie pancerza wartości 12 grz. oraz 24 1/2 grz. gotówki, o ponowne najście domu Pietrasza przez 16 panoszy i wyłamanie drzwi, o to, że Pietrasz w służbie Hinczki i Bartosza poniósł szkody na 80 grz. (Lek. 1 nr 1639-1643; Lek. 2 nr 1482); 1400, 1401-02 tenże z matką i braćmi → p. 2; 1404 tenże oraz Jan Jaromierski swój spór o kupno 1/2 dziedziny Jaromierz poddają pod rozpoznanie Wilczka Kotowieckiego [z Kotusza] i jego brata Jakusza [jako sędziów polubownych] (KP nr 1909); 1404 tenże w imieniu swej siostry Jarosławy toczy proces z Hinczką Wezenborgiem z Podrzecza, a sąd przyznaje mu 30 grz. albo wwiązanie w Podrzecze (ZSW nr 772; KoścZ 2, 69); 1405 tenże zawiera ugodę z Hinczką Wezenborgiem co do wszystkich sporów (ZSW nr 972); 1407 tenże w sporze z Przybysławem Gryżyńskim dowodzi, że mu płacił ,,za Janka pieniądze” więcej, niż 10 grz. (WR 3 nr 331); 1408 tenże w sporze z Andrzejem Milsdorfem zob. niżej; 1408 tenże w sporze z Mik. Lubiatowskim o sieci, konie i zwierzynę (ZSW nr 1257); 1414-16 tenże w sporze z Sobkiem Żytowieckim dowodzi, że nie posłał dwóch paniczów i ośmiu kmieci na dziedzinę Sobka i nie dał „mu posiec gwałtem jego grodzi” (WR 3 nr 513; KoścZ 4, 206); 1419 tenże w sporze z Bartoszem [Wezenborgiem z Gostynia] dowodzi, że gdy Stach jego człowiek [tj. Pietrasza] poszedł od niego do Gostynia [tj. osiedlił się tam], to włodarz Pietrasza w jego imieniu nie wytoczył Stachowi procesu w Gostyniu (WR 3 nr 747); 1420-21, 1421 → p. 2; 1424 tenże toczy proces z Adamem z Ostrowieczna o zbiegłego człowieka (WR 3 nr 1028; KoścZ 8, 110); 1428-29 tenże w sporze z Andrzejem Gryżyńskim i jego braćmi oczyszcza się przysięgą świadków z zarzutu, że w łęckim lesie [w lesie wsi Łęka Wielka lub Mała] przechowywał Łęgnowa i jego towarzyszy i udzielał im pomocy (WR 3 nr 1342; KoścZ 9, 230); 1428 w sporze tegoż z Andrzejem z Gryżyny zw. Pokręta sąd uwalnia Andrzeja, który powiedział, że Pietrasz swe dobra zebrał kradzieżą i nieprawnie; Andrzej nie popadł w kary, ponieważ powiedział prawdę; poręczyciele poręczają pod karą umowną 300 grz., że ciż będą żyć w pokoju, a za Pietrasza poręczają Stan. Szurkowski podsędek pozn. i Pietrasz Malewski (KoścZ 9 k. 63, 65); 1428-29 tenże, rządca (senior) pana Przybysława [Gryżyńskiego z Brenna] w sporze z Michałem z Kociug (KoścZ 9 k. 105, 233v); 1428-29 tenże w sporze z Andrzejem Gryżyńskim (bratem Borka Gryżyńskiego); strony zawarłszy ugodę, zobowiązują się pod karą umowną 200 grz. przestrzegać jej i wpisać ją do księgi ziemskiej kośc.; za Piotra Golskiego poręcza Lisek z Dzięczyny, zaś Piotr poręcza za dwóch synów swoich; Gryżyńscy nie będą domagać się od Piotra 20 grz., o których twierdzili, iż on je od nich otrzymał (KoścZ 9 k. 92, 240); 1429 tenże w sporze z mieszcz. kośc. Augustynem s. Kamieńca o 13 1/2 grz. monety pospolitej; sąd zachowuje Małgorzatę ż. Pietrasza Golskiego przy 1/2 dziedziny G., zgodnie z dok. jej oprawy, w sporze z dziećmi Kamieńca z Kościana, które pozwały jej męża z jej oprawy (KoścZ 9 k. 171, 204v, 212); 1435 tenże Pietrasz toczy proces z prep. z Gostynia Starego (ACC 19, 96).

1394-1410 Andrzej Milsdorf, Mistorf z Ptaszkowa i Kotowa (ZSW nr 753): 1394 tenże i Wincenty (obaj określeni też jako pueri de G., a w ich imieniu występuje Janusz Rotenburg [z Ptaszkowa]) odpierają roszczenia pani [Małgorzaty] Golskiej o 30 grz. i o akty przemocy (Lek. 2 nr 1704, 1707); 1401 → p. 2; 1404 tenże w sporze z Janem Golskim i [jego matką Małgorzatą] panią Golską o zabranie przemocą [komu?] 4 kmieci (ZSW nr 753; KoścZ 2, 57); 1406 tenże toczy proces z Małg. Golską wd. po Mikołaju, która odpiera jego roszczenia do jej wiana w wysokości 80 grz. (ZSW nr 1103; PyZ 1, 201); 1408 tenże w procesie z Małgorzatą wd. po Mikołaju z G. i jej ss. Pietraszem i Janem dziedzicami z G. wygrywa 1/2 dziedziny G. zgodnie z dok. podziałowym star. gen. wlkp. z 1379, którego tekst (→ wyżej) wpisano w dalszym ciągu zapiski (KoścZ 3, 79); 1410 temuż Jakub Kotowiecki [z Kotusza] ma wymierzyć 1/2 dziedziny G. (ZSW nr 1419).

1394 Wincenty z G. zob. wyżej Andrzej Milsdorf.

1397-1417 pani Golska, z G., Małgorzata z G., Golska, 1406 wd. po Mikołaju (PyZ 1, 201; zapewne wd. już 1401, ZSW nr 224): 1394 zob. wyżej Andrzej Milsdorf; 1395 taż toczy spór z Rotenburgiem z Ptaszkowa i jego kmieciem o 2 konie (Lek. 2 nr 1744); 1395 taż w sporze z Piechnem Krakwiczem [z Karchowa k. Krzywinia] o skradzione jej mienie (WR 3 nr 29); 1401, 1404, 1406, 1408 taż w sporze z Andrzejem Milsdorfem zob. wyżej; 1415 → p. 2; 1417 taż dowodzi, że Borek Gryżyński przemocą zabrał siano z G. (WR 3 nr 647; KoścZ 5, 48).

1456 Jan Golski³Może tej osoby dot. akt z 1448 r., w którym Jan „Colski” (Kolski? Golski?) kupuje cz. w Godurowie (PG 3, 27)? (DBL nr 226).

1465-1508 Marcin z G., Golski (DBL nr 292, 335): 1465 tenże i Mikołaj, niegdyś z Borku [pow. pyzdr.] w sporze z Janem i Maciejem z Drzęczewa i Lutogniewa [pow. pyzdr.] niegdyś z Borku (PyZ 13, 217); 1469 tenże oraz Piotr ss. zm. Jana Golskiego toczą proces z Michałem Kromnow Trzebińskim [Trzebinia k. Leszna, obecnie Trzebiny], który z powodu ich małoletności będzie mógł się upominać o dług 40 grz. po upływie 6 lat (KoścZ 15, 326); 1488 tenże sprzedaje Wojciechowi, Stanisławowi starszemu, Stanisławowi młodszemu i Piotrowi braciom niedz. z Ziółkowa 4 1/2 ł., [tj.] 2 ł. os. [w G.], na których siedzą kmiecie Jan i Miłek, i 2 1/2 ł. opust. w Podrzeczu za 100 grz. szer. gr (PG 10, 93); 1488 tenże zapisuje ż. Barbarze po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 części w G., należnych mu z działów z bratem Piotrem (PG 10, 93); 1508 tenże pod karą umowną 60 grz. poręcza za prac. Mik. Rokitkę sołtysa z Dalewa, poddanego opata lub., że będzie żyć w pokoju ze szl. Piotrem Rąbińskim (PG 66, 20v).

1466 Andrzej z G. (KsLub. nr 4463).

1498 Małgorzata wd. po Janie Białaszu Golskim ze swego wiana na cz. G. wysyła służebnika na wyprawę wojenną u boku swego s. Marcina Golskiego (ExpBel. nr 572).

1530 pobór: 4 ł., z karczmy 3 gr (ASK I 3, 124v); 1563 pobór: 7 ł., karczma opust. (ASK I 4, 162); 1581 cz. Jakuba Janowskiego, pobór: 3 ł., 2 zagr., 2 komor. po 2 gr, 1 komor. po 4 gr, rzem., owczarz od 25 owiec; cz. Wojc. Zadorskiego, pobór: 5 półł., karczma na półł., 5 zagr., komor. (ŹD 67; ASK I 6, 488v).

1404-19 kmiecie: 1404 Niczek kmieć z G. w sporze z Wasiłą [z Czeluścina?] (WR 3 nr 240); 1405 Maciek Godziszewski [z Godziszewa – k. Zbąszynia] w sporze z kmieciem Andrzejem z G. dowodzi, że ze swymi braćmi jest niedzielny (WR 3 nr 288); 1419 Stach człowiek Pietrasza Golskiego, osiadły w Gostyniu (WR 3 nr 747); 1488 Jan i Miłek kmiecie z G. (PG 10, 93).

4. 1337 (1332 wg SLP) komes Mikołaj dz. Gostynia uzupełniając przyw. lokacyjny m. Gostynia poddaje wsie lokowane na pr. niem. położone w dystrykcie gostyńskim, m. in. G., sądom generalnym odbywanym [w Gostyniu] 3 razy [w roku], na których mają być obecni z każdej wsi sołtys z dwoma ławnikami (Wp. 2 nr 1169; SLP nr 20); 1379 w podziale G. wspomn. sołtys i sołectwo, które przypadło do jednej cz., a właściciel drugiej cz., jeśli chce, może mieć swego sołtysa (Wp. 3 nr 1767).

5. 1301 Andrzej bp pozn. przyłączając par. Gostyń Stary do szpitala ufundowanego pod m. Gostyń przez komesa Mikołaja z Gostynia wdę kal., stwierdza, że do tej par. należą m. in. dzies. z G. (Wp. 2 nr 843); 1443 Andrzej [Bniński] bp pozn. transumuje i potwierdza wspomn. przywilej (Wp. 5 nr 706; DBL nr 191); 1610 z wizytacji par. Gostyń Stary: w G. dawniej było 16 kmieci, dawali po 2 korce (modii) żyta i 2 owsa i 6 gr, a teraz jest 6 kmieci, którzy nic nie płacą; role opust. przyłączone do folw. nie płacą [mesznego]; z folw. dziesięcina snopowa: 12 kóp (capetie) zboża ozimego (AV4, 51).

6. 1442 Wawrz. Golski młynarz ze Stankowa (DBL nr 188).