KAŁOWO

(1310 Kalow, 1403 Kalewo, 1411 Calowo, 1415 Colowo) 5 km na NE od Ponieca.

1. 1310 Henryk ks. śląski, pan Głogowa i Poznania [później ks. żagański] dz. Królestwa Pol. ustanawia dystr. w → Poniecu; w jego gran. ma się znaleźć m. in. K. (Wp. 2 nr 930).

[Pow. kośc.; par. Oporowo]

2. 1491 do C. należy Bartnicza Łąka i łąka ,,in piscina alias na stawisku”; ta druga łąka leży przy grobli nal. do wsi Czarnkowo [obecnie Czarkowo] → p. 3.

1539 kopce narożne Oporowa, C. i Drzewiec → p. 3.

3. Własn. szlach. 1403 sąd ziemski potwierdza Beniuszy wd. po Tomisławie z Oporowa dożywotnie pr. do jej wiana 200 grz. zapisanego na Oporowie i K. (ZSW nr 577).

1411 Stroszyn [Wyskota z Oporowa] pozwany przez Maternę Osieckiego [z Osieka k. Kościana] z folwarku w Oporowie i z C. o 18 grz. (KoścZ 3, 156v); 1413 Materna [Osiecki] zajmuje folw. [w Oporowie?] oraz dziedzinę K. (arestavit coram iudicio) w sporze z Liskiem [Wyskotą z Oporowa, bratem Stroszyna]; dobra te zostały mu przysądzone od Stroszyna z Oporowa (KoścZ 4, 5, dawniej k. 121); 1415 Janusz Jurkowski i Materna Osiecki zeznają, że przysądzono im Oporowo z folw. i C., sąd tę decyzję potwierdza; Stroszyn siedzi na folwarku [w Oporowie?] z ich wolą, a Lisek bezprawnie go stamtąd wypędził1Szczegółowe informacje o sporach braci Liska i Stroszyna → Oporowo (KoścZ 4, 126).

1420 Mościc [ze Stęszewa] kaszt. pozn. wygrywa proces z Liskiem o 1/2 Oporowa i 1/2 folw. C. i ma zapłacić Liskowi za te dobra 200 grz.; z niejasnych zeznań świadków wynika, że na pokwitowaniu, jakie dał Lisek Mościcowi, wpisano z wiedzą Liska również folw. C. [tzn., że transakcja dotyczyła również tego folw.] (KoścZ 6, 77v; WR 3 nr 814, 815).

1422 Bartosz Sokołowski swych poręczycieli, którzy ręczyli za niego i za [Mościca ze Stęszewa] kaszt. pozn. przeciw Danielowi Żydowi z Pyzdr i Michałowi Reichenbachowi, a mianowicie Jana Rydzyńskiego, Franciszka Dzierżanowskiego i Olbrachta Cieleckiego ma wwiązać w swoje dobra: Poniec, Oporowo i C. [w pow. kośc.] oraz Kórnik i in. wsie [w pow. pyzdr.]; mają oni trzymać te dobra tak długo, dopóki nie będzie im zwrócona suma główna wraz z lichwą [którą wyłożyli za Bartosza?] (KoścZ 5, 368v, dawniej k. 125v; KObceRyc. 95, cytuje tę wiadomość pod 1424).

1491 Jan Śmigielski kaszt. przem. zobowiązuje się Wawrzyńcowi Czarnkowskiemu z Czarnkowa [k. Ponieca, obecnie Czarkowo] uwolnić od roszczeń in. osób folw. C. z łąkami zw. Bartnicza Łąka i Na Stawisku w związku ze sprzedażą tego folw. za 50 zł węg. z zastrz. pr. odkupu (KoścZ 17, 235).

1539 w działach braci Drzewieckich ze wsi Drzewce [k. Ponieca] Jan Drzewiecki otrzymuje 1/2 Drzewiec, w tym m. in. role leżące w kierunku K. i role w K., 1/2 folw. C. oraz bór dochodzący do kopca narożnego wsi Oporowo, C. i Drzewce (PG 17, 318v-320v).

1586-88 Czarnkowo z 1/2 wsi K. (K 4, 325, cytowanego aktu nie odszukano).

7. 1424 (KObceRyc. 35); 1435 (K 2, 271) [obu cytowanych tu aktów nie udało się odszukać].

Uwaga: Ostatnie trzy cytowane w p. 3 wzmianki wydają się świadczyć o tym, że w XVI w. K. zostało podzielone między wsie Drzewce i Czarkowo.

1 Szczegółowe informacje o sporach braci Liska i Stroszyna → Oporowo.