(1298 or. Kazimirs, 1373 Cazimirzs, 1382 kop. XV w. Kazimirz, 1386 Kazimirz, 1395 Kaszemyry, 1402 Kaszimir, 1404 Kasimirz, 1407 Kazmyrz, 1412 Caszimirsz, 1417 Kaszymirzs, Kasymirzs, 1419 Caszmirzs, 1420 Kasimirsz, 1423 Casymirz, 1428 Caszimirs, 1430 Kazymyrz, 1434 Cazymyrzs, 1478 Caszymyrzs, 1488/92 Kazymyrzs, 1493 Cazymyr, 1494 Kazimiria, 1499 Cazimirz, 1507 Cazimirs, 1508 Kazymyrz, 1577 Kazmierz) miasto 10,5 km na S od Szamotuł.

1. 1445 n. pow. pozn. (PG 2, 87); 1298 n. par. własna w archidiakonacie pozn. (Wp. 2 nr 770); 1510 dek. Oborniki (LBP 86).

1384 m. (oppidum) → p. 6; 1386 n. mieszczanie → p. 3B.

2. 1373 droga [z Poznania] do K. biegnie k. wsi Kokundorf [k. Poznania] (Wp. 3 nr 1686).

1395 Sędziwój [Świdwa] wda pozn. w sporze ze Szczepanem (Stephanus) Skórą [z Gaju i Kiączyna] o “wezbranie młyna” w K. [może mł. w K. został zalany z powodu podniesienia poziomu wody w rz. Samie (→ Główna) przez spuszczenie wody ze stawu młyńskiego w Kiączynie] (Lek. 1 nr 1987).

1437 woźny sąd. zeznaje, że dokonał rozgraniczenia i postawił kopce gran. między K. i Nową Wsią Dobrogosta [Świdwy] z Szamotuł a Kiączynem i Zielęcinem Piotra Skóry [stolnika pozn., z Gaju k. Buku, obecnie Gaj Wielki] (PZ 14, 7v).

1445 do dóbr K. należą lasy w Boguszycach → p. 3A; 1473 lasy, bory i gaje Boguszyno¹Jest to zapewne las na terenie opust. wsi → Boguszyce (→ tamże, przyp. 1) → p. 3A.

1445, 1473 mł. [wodny] w K. → p. 3A; 1508, 1510, 1563 mł. [wodny] w K. → p. 3B.

1446/47, 1501 role zw. Poświętne w K. → p. 5.

1641 mł. Poświątne, role zw. Plebańskie w stronę Wydor (versus Widory), łąki nad rz. [Główną, obecnie zw. Sama] (AV 10, 261v).

3A. Własn. szlach. Świdwów z Szamotuł. 1382-98 [zm. 1405] stren. Sędziwój [Świdwa] kaszt. nak. 1381-86, kaszt. gniezn. 1388-92, wda pozn. 1393-1405, z K. [również z → Gałowa i → Szamotuł]²Miasto K., Galowo i może cz. Żydowa stanowić mogły własny majątek Nałęcza Sędziwoja Świdwy, zanim, w nieznanych okolicznościach, objął on ponadto całe dobra → Szamotuły po innej gałęzi Nałęczów (K. Górska-Gołaska, Dobra Nałęczów w Wielkopolsce w średniowieczu, “Studia i materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza”, t. 15, s. 189-190) (WSB 782; GUrz.nr A 18, 213, 321): 1382, 1384 tenże → p. 6; 1390 tenże w sporze z Mikołajem [z Bytynia] kaszt. starogr. [spory z dziedzicami Bytynia prowadzili też mieszczanie i kmiecie z K. → p. 3B] (Lek. 1 nr 768); 1390-98 tenże w sporach ze Szczepanem (Stephanus) Skórą [z Gaju i Kiączyna]: 1390 o 15 grz., 1395 → p. 2 oraz w sprawie wsteczy, 1398 w sprawie terminu złożenia przysięgi w sądzie przez Sędziwoja (Lek. 1 nr 877, 1984, 2619).

1428-50 [zm. 1464/65] Dobrogost z Szamotuł [kaszt. pozn., s. Sędziwoja Świdwy] (ACC 11, 59): 1437 tenże → p. 2; 1445 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu swoim wnukom [dzieciom Jana] Janowi starszemu i Janowi młodszemu oraz ich siostrom przyrodnim (?, sorores uterine) Elżbiecie i Beacie cc. Zofii Świdwa³Dworzaczek tabl. 104, wymienia 2 żony Jana s. Dobrogosta z Szamotuł; Jadwigę (z Miłosławia?) oraz Elżbietę, natomiast cytowana zapiska wymienia Zofię i kontekst wskazuje na to, że pochodziła ona z Miłosławia. Nie jest natomiast jasne, czy wszystkie wymienione dzieci były dziećmi tej Zofii (wskazywałoby na to objęcie całej czwórki wnuków tą transakcją) czy też córki pochodziły od innej matki (sprawa jest niejasna z powodu użycia wieloznacznego określenia sorores uterine). Zaznaczyć tu jeszcze trzeba, że Dworzaczek zna cc. Annę i Elżbietę, a cytowany akt wymienia Elżbietę i Beatę m. K. z młynem i z przedmieściem zw. Nowa Wieś oraz z wsiami Gorszewice, Komorowo, Sarniewo i Boguszyce wraz z pr. korzystania na własne potrzeby z lasu w Boguszycach (ale nie na sprzedaż) [w zamian?] za ich dobra macierzyste 1/2 m. Miłosław z nal. do niego wsiami [w pow. pyzdr.] (PG 2, 87); 1447 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Agnieszce Kurzątkowej mieszczce pozn. czynsz roczny 10 grz. w półgr za 120 grz. na m. i folw. K. (ACC 29, 161); 1450 tenże sprzedaje swym wnukom (jak wyżej w 1445 r.) m. K. z wsiami Nowa Wieś, Komorowo z dworem obronnym (fortalicium), Sarniewo, Boguszyce, cz. Witkowic [!, zapewne chodzi o Gorszewice⁴Witkowice nie były własnością Szamotulskich, natomiast w dobrach K. wymieniano zazwyczaj wieś Gorszewice, której w cytowanym akcie nie ma. Zapewne jest to wynikiem omyłki pisarza], cz. Pietrska i z wsią Tarnowo⁵W pobliżu K. leży wieś Tarnowo [obecnie Tarnowo Podgórne], która była w posiadaniu biskupów pozn. Nie znamy żadnej innej wsi o tej nazwie, która byłaby w posiadaniu Świdwów, dlatego przyjąć należy, że wiadomość odnosi się do Tarnowa Podgórnego, które może dzierżyli wówczas Świdwowie na mocy jakiejś krótkoterminowej umowy o zastaw lub dzierżawę za 400 grz., które otrzymał sprzedając wsie Galew i Skałowo [obie w pow. pyzdr.] należące do wspomn. wnuków (PG 4, 80).

1473 Jan Świdwa [starszy] z Szamotuł [s. Jana, a wnuk Dobrogosta] zapisuje ż. Elżbiecie po 500 kóp posagu i wiana na m. K., na młynie w K. i na wsiach Nowa Wieś, Gorszewice i Pietrsko oraz na lasach, borach i zaroślach Boguszyno⁶→ przyp. 1 (PG 8, 173v); 1493 tenże spłacił 120 grz. i tym samym wykupił czynsz roczny 10 grz. ciążący na K. dla altarysty i cechu piwowarów w Poznaniu; czynsz ten płacono z K. od 1447 [jest to ten sam czynsz, który wówczas (→ wyżej) zapisano Agnieszce Kurzątkowej] (ACC 70, 62v); 1497 tenże zapisuje wikariuszom kat. pozn. czynsz 3 1/2 grz. i 6 gr od sumy głównej 43 1/2 grz. szer. półgr na m. K. i na wsi Gorszewice (CP 14 s. 623, 634).

1500 Winc. Świdwa [s. Jana starszego] wydzierżawia m. K. z wsiami na 1 rok za 280 grz. Szczepanowi (Stephanus) Zaleskiemu (PG 12, 123v); 1502 tenże zapisuje wikariuszom kat. pozn. czynsz (przeniesiony z Bzowa) od sumy głównej 161 grz. na Szamotułach i K. (CP 14, 636).

1511, 1512, 1517, 1526 wykupiono różne czynsze dla wikariuszy kat. pozn. ciążące na dobrach K. (CP 14 s. 639, 640, 641, 643).

1530 dzieci zm. Wincentego Świdwy [kaszt. gnieźn.] posiadają K. → p. 3B.

3B. Miasto, mieszczanie, kmiecie (?).

1384 m. (oppidum) K. → p. 6; 1412 gospoda [karczma] w K. (WR 1 nr 843); 1530 Zygmunt [St.] zezwala na urządzanie w K., m. nal. do dzieci zm. Wincentego Świdwy z Szamotuł, jarmarku w dniu ś. Reginy (9 IX) oraz targów cotygodniowych we wtorki (MS 4/2 nr 15779).

1386 mieszczanie z K., (m. K. należy do [Sędziwoja Świdwy] kaszt. nak.), toczą proces z Mikołajem [kaszt.] starogr. oraz jego żoną, synami i wszystkimi in. dziedzicami z Bytynia (Lek. 1 nr 29).

1399-1418 Piotr Benanda mieszcz. z K.⁷J. Pakulski, Nałęcze wielkopolscy w średniowieczu. Warszawa 1982, s. 86, niesłusznie identyfikuje go z Bieniakiem s. Mikołaja Jastrowskiego: 1399-1400 tenże w sporze z Bartoszem z Lubosiny o 3 grz. poręki (Lek. 1 nr 3063; Kowalewicz nr 6); 1418 tenże w sporze z Bietką dz. z Tuczęp o 1 1/2 grz. (PZ 5, 60v).

1407 śwd. Tomisław z K. [mieszcz.?] (ACC 2, 76v); 1411 tenże? Tomasz mieszcz. z K.; temuż Andrzej Grzebienicki dowodzi przy pomocy świadków, że nie dokonał napadu na jego dom (WR 1 nr 676).

1417 śwd. Jan z K. niegdyś Gitkowski [= Witkowski] (WR 1 nr 929); 1420 Jan mieszcz. z K., niegdyś dz. z Rościęgniewic [obecnie Roszczki] (WR 1 nr 10 51); 1423 śwd. Jan z K. (WR 1 nr 1146); 1430 szl. Janowi z K. Niczek z Witkowic dowodzi przy pomocy świadków, że od ponad 30 l. posiada 1/2 z szóstej cz. [Witkowic?] (WR 1 nr 1527).

1443 szl. Mikołaj z K. mieszcz. (MH 15, 181); 1444 szl. bracia Mikołaj, Szczepan (Stephanus) i Wojciech [zapewne ss. Jana, → wyżej] pozywają Mikołaja i Stanisława z Witkowic o 1/2 Rościęgniewic; pozwani okazali dok. starosty gen. Wlkp. (litere resignatorie) na tę 1/2 Rościęgniewic i wygrali proces (PZ 14, 271v).

1507 Mac. Czech, mieszcz. z C. → p. 5.

1458 m. C. ma wysłać 3 pieszych na wyprawę wojenną do Malborka (CMP nr 129); 1478 C. zalega z podatkiem (PG 58, 72v); 1507 m. K. płaci [tylko] 1 kopę [gr] szosu, ponieważ 1/2 m. K. spłonęła (ASK I 5, 1); 1508 wiardunki wojenne z K. od mł. o 2 kołach (ASK I 3, 8v); [ok. 1509-11] w K. 24 półł. mieszcz. (w tym 1 półł. był opust., obecnie jest osadzony i do n. r. ma wolniznę) oraz 6 ł. nal. do opust. wójtostwa (CP 111, 59v); 1510 w m. K. 30 półł. os., 7 zagr., mł. (LBP 86); 1563 w K. folw. poza miastem i mł. (ASK I 5, 222v); 1580 m. K. płaci 2 zł podwójnego szosu oraz od 14 3/4 ł. os., 2 krawców, 2 kowali, kuśnierza i 4 zagr. a ponadto od wyszynku wódki i od 2 kotłów gorzałki; czopowe płacą od 920 beczek gorzałki i od 282 kwart gorzałki i ponadto od 4 beczek śledzi; razem podatki z K. wynoszą 101 zł 6 gr; pobór płacą od młyna (ŹD s. 16, 50).

Kmiecie (?) z K.⁸Nie wiadomo, czy osoby wymienione jako kmiecie z K. mieszkały w K., czy też w Nowej Wsi, która przylegała do m. K. i była też nazywana jego przedmieściem: 1401 Stanisław kmieć z K. w sporze z Mikołajem [kaszt.] starogr. [z Bytynia] i jego ss. o to, że [Mikołaj] wypędził go z jego sołectwa [gdzie?] (KP nr 555); 1403 Bodzęta [z Bytynia?, z Górki k. Obornik?] płaci 8 sk. kary w sporze z kmieciem z K. (KP nr 1232).

4. 1402-04 śwd. Dobiesław wójt z K. (WR 1 nr 565, 726; WR 3 nr 191); 1405 Piotr wójt w K., rajca w Szamotułach (ACC 1, 131); 1412 Dorota wójtowa (advocatissa) z C. w sporze z Katarzyną i Andrzejem dziećmi Stanisława o 1 1/2 ł. w Piotrkowicach [w pow. kośc.?] (KoścZ 4, 40); 1428 Szczepan (Stephanus) wójt w C. kupuje dzies. za rok bieżący z Kiączyna od wikariuszy kat. pozn. za 5 grz. (ACC 11, 24v); 1459 Bartłomiej niegdyś wójt w C. uposaża altarię w kościele par. w Szamotułach w czynsze (ACC 39 k. 87v, 94); 1460 opatrzny Piotr wójt z C. z ż. Anną w sporze z Franciszkiem kapłanem z Szamotuł (ACC 40, 93v); 1465 ciż prezentują magistra Stan. Meissnera z Szamotuł na altarystę altarii w kat. pozn. (Now. 1, 414); 1481 Jan Wójcik i Maciej ss. Piotra, wójtowie w C. (ACC 59 k. 1v, 22v, 28v; AE III 19); 1481 burm. i rajcy z C. (ACC 59, 22v).

[Ok. 1509-11] wójtostwo w K. jest opustoszałe; funkcje wójta przy zbieraniu dzies. i mesznego wykonuje pan Świdwa [dz. K.] (CP 111, 59v).

5. 1298 Andrzej bp pozn. dzieląc dotychczasowy archidiakonat pozn. na 3 archidiakonaty zalicza m. in. kościół w K. do archidiakonatu większego [pozn.] (Wp. 2 nr 770).

1440-41 Jakub Pabir pleb. w C. pozwany przez Andrzeja Polanowskiego pleb. w Bytyniu o to, że bezprawnie zagarnął dzies. ze wsi Witkowice, Wierzchaczewo i Szarokoźle [wieś obecnie nie istnieje, w tej okolicy leży obecnie tylko wieś Koźle]; pleb. z Bytynia prosi o przywrócenie mu pr. do tych dzies. (ACC 23, 200; ACC 24 k. 4, 97); 1446 tenże pozywa Piotra posiadacza zastawnego w Koźminie [k. Wronek?] o 2 grz. odszkodowania za zabieraną od 4 l. słomę dziesięcinną (stramina decimalia) [czy to odpowiednik dzies. snopowej?] z żyta i owsa ze wsi Sokolniki [Wielkie?, Małe? w par. K.] (ACC 29, 87); 1454 tenże w sporze z panną Małgorzatą [mieszczką?] z Szamotuł (ACC 35, 55).

1465 witrycy i bractwo ubogich przy kościele par. w C. upominają się o 1 grz. legowaną przez zm. Andrzeja Kanię z Sokolnik Małych; pozwany Marcin S... [Sicuta?, nazwisko trudno czytelne] z Sokolnik Małych zobowiązuje się zapłacić tę grz. (ACC 44, 40v).

1499 Stan. Pierwoszewski pleb. w C. oraz wikariusz wieczysty w kat. pozn. zobowiązuje się płacić magistrowi Błażejowi kanonikowi w kaplicy Ś. Zofii w kat. krak. przez 3 l. po 1 grz. rocznej pensji (AE IV 5).

1505 Jan Niedziela pleb. w K.⁹W 1518 Małgorzata z Ziemina pozwała egzekutorów testamentu zm. Jana Niedzieli pleb. w K. o zaległe 10 grz. za 10 l. służby u wspomn. pleb.; egzekutor testamentu stwierdza, że Małgorzata nie służyła stale przez 10 l. i że w ogóle nie zawarła kontraktu na tę służbę (negavit contractum de serviendo; ACC 93, 125) pozywa Wojc. Przyborowskiego z Przyborowa o to, że wysiekli mu łąkę zw. Plebańska Łąka [w K.?] oraz że wraz z kmieciami z Przyborowa i Młodawska zabrał z pól [gdzie?] 11 dziesięcin (!, undecim decimas) wartości 50 grz. nal. do kościoła par. w K. i wywiózł je do Przyborowa (ACC 82, 102v). 1507 ksiądz Andrzej Buczacki dzierżawca plebanii w C. pozywa opatrznego Mac. Czecha mieszcz. z C. o zaległy 1 wiard. czynszu z roli pleb. zw. Poświątne, którą Maciej uprawia; Maciej zeznaje, że nie jest dłużny i prosi o zwolnienie go z ekskomuniki (ACC 84, 109v); 1507 Stanisław [z Krakowa], penitencjariusz kat. pozn., administrator kościoła par. w K. (?, tutor ecclesie)¹⁰Nie wiadomo, co oznacza to określenie. Przytoczona wyżej wzm. o dzierżawcy plebanii w K., pozwala się domyślać, że Stanisław z Krakowa był regularnym plebanem w K., lecz z powodu innych obowiązków nie rezydował na miejscu, a tylko spełniał opiekę nad swymi zastępcami oraz witrycy tamże pozywają Mik. Heltha mieszcz. w K.¹¹Dziwnym zbiegiem okoliczności członkowie mieszczańskiej rodziny Helthów powiązani byli różnymi więzami z dwoma miastami o podobnej nazwie: UIryk Helth mieszcz. pozn. nabył w 1496 długi ciążące na Kazimierzu Biskupim w pow. kon., a wymieniony tu Mik. Helth był mieszcz. w K. k. Szamotuł o to, że Helth zabrał przemocą 30 owiec z Kłączyna i ostrzygł je, po czym owce i wełnę zabrał; owce te przeznaczone były testamentem zm. Małgorzaty z K. dla kościoła NMP w K. (ACC 84, 84).

[Ok. 1509-10 wizytacja m. K. przez kanoników kat. pozn.], ponieważ dzies. z K. należały do uposażenia jednego z kanonikatów kat. pozn.; → p. 3, → p. 4; z 24 półł. mieszczanie płacą po 14 gr [dzies.? nal. do kapituły pozn.] i meszne dla pleb. w K. (CP 3, 59v).

1510 do par. K. należą wsie: Nowa Wieś, Witkowice, Gorszewice, Komorowo, Wierzchaczewo, Sokolniki, Sokolniki Małe, Przyborowo, Przyborówko, Myszkowo, Radzyń, Chlewiska, Kiączyno; w C. 30 półł. os. (płacą z nich dzies. do kat. pozn., → niżej: prebenda kan.) mł., 7 zagr.; pleb. z C. otrzymuje od nich meszne (LBP 86).

1510 testament zm. Stanisława z Krakowa penitencjariusza kat. pozn. spisany w 1509 r.; zmarły przeznaczył dla kościoła w C. 2 lepsze ręczniki oraz 3 naczynia (scultelle) “ad membranas”¹²Tekst lakoniczny i niejasny. Być może były to naczynia do wytapiania szklanych gomółek używanych zamiast błon w oknach? (AC 2 nr 1638).

1641 kościół par. w K. ma role ciągnące się do mł. zw. Poświątny, łąki nad rz. i role leżące w kierunku Wydor → p. 2.

A. 1423-1519 kanonikat w kat. pozn. zw. “Goślina” [Kościelna], a później “Kaźmierz”; a. 1423 kanonikat ten otrzymał Stan. Ciołek [1428-37 bp pozn.] (Kor.Prał. 1, 140; Now. 2, 83, bez wskazania rękopiśmiennego źródła); 1423 (kop. 1488/92) m. K. płaci 8 grz. na uposażenie tej kanonii (LBP 40); 1446 zawarto ugodę dot. dzies. ze wsi Brzeźno [k. Szamotuł] dla tejże kanonii (CP 12, 19); 1510 wiardunki [dzies.] po 14 gr z łanu z ról kmiecych i sołeckich [w K.?, czy w Nowej Wsi?] należą do uposażenia wspomn. prebendy “Kaźmierz”, którą posiada Zygmunt z Kamieńca [pow. kośc.] kan. pozn. (LBP 39); 1519 Leon X pap. mianuje Piotra z Gorzenia kleryka diec. pozn. koadiutorem kan. Zygmunta z Kamieńca [a więc jego następcą na tej kanonii?] (A 234).

6. 1382 stren. Sędziwój [Świdwa] z K., rycerz, bierze udział w poselstwie wysłanym przez kap. gnieźn. [wg Długosza przez bpa elekta Bodzętę] do Siemowita ks. maz. (MPH 2, 716; DA lib. X 87); 1384 tenże kaszt. nak. oraz Pielgrzym (Peregrinus) [z Węgleszyna] starosta gen. Wlkp., Wincenty [z Kępy] wda pozn. wraz z innymi oblegali Mikołaja h. Łodzia w Bytyniu; po odstąpieniu od tego oblężenia Świdwa oraz Wyszota z Kórnika nie zgodzili się na przystąpienie do zawartego wówczas rozejmu (treuge pacis) między star. Pielgrzymem a Domaratem [z Pierzchna] kaszt. pozn.; Domarat napadł wówczas na miasta K. i Szamotuły oraz wsie i młyny [sąsiednie], jak również na wsie należące do stronników Świdwy, złupił je i spalił; Świdwa goszczący u siebie star. Pielgrzyma widział to ze swego fortalicjum w Gałowie, ale nie miał sił, aby przeciwdziałać (MPH 2, 755-756; DA lib. X 185, tu Sędziwój błędnie nazwany Wincentym!).

1387 Piotr z K. [mieszcz.], ławnik pozn. (SŹ 12, 119).

1407 [K. miejscem odbywania roczków ziemskich?]; w K. zeznawali świadkowie Niemierzy Kąsinowskiego w procesie o 1/2 Myszkowa (PZ 3, 32).

1425 Jan s. Szczepana (Stephanus) szewca z C. oraz Piotr pleb. z C., studenci w Krakowie (AS 1, 59-60); 1430 Jan z K. rektor szkoły katedralnej w Poznaniu (Now. 2, 674); 1434 Stanisław kleryk z K. (AC 2 nr 1056); 1501 Jan z C., kleryk w szkole [par.] przy koleg. Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (AC 2 nr 1566); 1512 Błażej s. Marcina, kapłan z K., student w Krakowie (AS 2 nr 133); 1513 zm. Maciej z K. lektor w kaplicy Ś. Ducha za murami m. Poznania (CP 11 s. 41, 42); 1533 Jan s. Mikołaja z K., student w Krakowie (AS 2 nr 268); 1575, 1577 Wojciech z K., pleb. w Szamotułach Starych (ACC 124, 58v; ACC 125, 15).

Uwaga: 1. Dobra K. należały do tej cz. dóbr szamotulskich, która po Dobrogoście s. Sędziwoja Świdwy przeszła na dzieci jego s. Jana oraz jego potomków i pozostała w ręku Świdwów Szamotulskich aż do wygaśnięcia tej rodziny w końcu XVI w., w przeciwieństwie do dziedzictwa po Piotrze s. Dobrogosta, które w początkach XVI w. przeszło w ręce Górków (→ Górka Miejska dobra).

2. Nazwa Kazmir, Kazimirz związana jest z dziejami Pięciu Braci Męczenników zw. też Pięcioma Braćmi Polakami (lub Polskimi). Ośrodkiem kultu tych świętych jest Kazimierz Biskupi w pow. kon.; kult ten jest tam poświadczony od połowy XV w. (świadectwo Długosza: DA lib. I 248-250). Najszczegółowsza i najbardziej wiarogodna relacja o życiu Pięciu Braci pióra ś. Brunona z Kwerfurtu mówi jednak wyraźnie, że pierwotny erem znajdował się na trasie pochodu wojsk cesarza Henryka II (w 1005 r.), a więc wg tego świadectwa erem, w którym dokonano zabójstwa Pięciu Braci, znajdował się na zachód od Poznania. W tymże roku wojska cesarza przechodziły również przez opactwo w Międzyrzeczu (Thietmar 352-353). Tadeusz Wojciechowski (Szkice historyczne jedenastego wieku, PIW 1951, wyd. III, s. 47) postawił tezę, że erem i opactwo opisane przez Thietmara to ten sam klasztor. Teza ta przyjęła się powszechnie w literaturze naukowej oraz w opinii powszechnej. Równolegle jednak z tą opinią przewijała się inna hipoteza, że pierwotną siedzibą eremitów przed reakcją pogańską z czasów Mieszka II był K. k. Szamotuł (W. Kętrzyński we wstępach do wydania roczników: MPH 5, 878-879 i MPH 6, 386 oraz W. Abraham, Organizacja Kościoła w Polsce do połowy XII wieku, wyd. II, Poznań 1962, s. 193). Wątek ten podjął ostatnio na nowo G. Labuda dowodząc, że nazwy Kazmir i Kazimirz występujące w dwóch rocznikach polskich (MPH 2, 777 i MPHn. 6, 129), wywodzących się od zaginionego rocznika kapitulnego krakowskiego, pochodzą z tego jedenastowiecznego źródła. Biorąc więc pod uwagę wspomniany wyżej fakt, że erem leżał na zachód od Poznania, nazwy te wg Labudy odnoszą się do K. k. Szamotuł.

Wg informacji prof. G. Labudy przygotowuje on szerszą rozprawę na ten temat i rozporządza świadectwami złożonymi przez starszych mieszkańców K. k. Szamotuł na temat znanego w tym mieście podania o zakonnikach, którzy mieszkali niegdyś w lesie k. K. i ponieśli tam śmierć z rąk Niemców (!).