1430 Cobilnicza (WR 1 nr 1370), 1436 Cobylnycza (PG 1, 192), 4 km na N od Swarzędza.
1. 1436 n. pow. pozn. (PG 1, 192); 1508, 1510 n. par. Wierzenica (ASK I 3, 23; LBP 65).
2. 1500, 1531 C. graniczy z wsią Michowo [obecnie Mechowo] (CP 111 k. 19, 120); 1510 jedno z pól w C. zwie się Zakrzewo → p. 5; 1531 C. graniczy z wsią Gotartowo [obecnie Gortatowo] (CP 11 k. 120).
3. Własn. szlach. 1430 Mikołaj z C.1Prawdop. Mikołaj z C. był identyczny z Mikołajem ze Srebrnej Górki w pow. kcyn. [obecnie Srebrna Góra], który posiadał również → Wierzenicę i często używał nazwiska Wierzenicki wraz z Wincentym z Ninina, Dziersławem Lulińskim i Winc. Nojewskim mają złożyć zeznania, że każdy z nich poniósł szkodę 10 grz. z powodu niezapłacenia 44 grz. [przez kogo? – nie wiadomo] (WR 1 nr 1370).
1436 Jadwiga [c. Mikołaja z → Wierzenicy, a poprzednio ze Srebrnej Górki w pow. kcyn., wd. po Tomku z Pakości kaszt. pozn.] ż. Marcina Zajączkowskiego [z Przetocznej, obecnie Przytoczna] sprzedaje z zastrz. pr. odkupu swoje wsie Wierzenicę, C., Rakownię i Pławno Piotrowi Polakowi z Wilfina [w Małopolsce, w dawnym pow. bieckim; obecnie Lichwin2A. Gąsiorowski, Kariera Piotra Polaka z Lichwina (1428-1441), „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, t. 27, 1980, s. 31-45] za 800 grz. i równocześnie zobowiązuje się uwolnić te wsie od roszczeń in. osób (wyclić) w ciągu 10 lat, jeżeli jej mąż będzie żył, a gdyby mąż umarł, to w ciągu 6 lat od jego śmierci (PG 1, 192; PZ 13, 130v).
1440 woźny sąd. przedstawia w sądzie dok. nabycia (litera resignatoria) przez Piotra Polaka wsi Wierzenica, C., Rakownia, Pławno i Zalasowo i sąd nadaje temu dok. wieczystą moc (PZ 14, 42); 1440 obl. 1443 Piotr de Wilfin [z Lichwina] dz. w Wierzenicy [i in. wsiach, w tym w K.] zeznaje, że jest winien Marcinowi Zajączkowskiemu 330 grz. i zwróci mu ten dług do Bożego Narodzenia 1440 r. (PZ 14, 217v);
1443 Władysław [Warn.] nadaje Mikołajowi Męczce (Manczca) [zdrobnienie od imienia Mękarz, → niżej] z Krzysztoporzyc [obecnie Krzysztoforzyce pod Krakowem] dobra Wierzenica wraz z in. wsiami [tzn. wraz z K.] w dzierżawę (in tenutam); poprzednio dobra te Męczka dał Piotrowi Polakowi w zastaw za dług (in certis summis – in mutuum), a po śmierci Piotra Polaka dobra te przypadły królowi na mocy prawa i na zasadzie pr. bliższości! [pr. kaduka?] (PZ 15, 32).
1443 Marcin Zajączkowski upomina się u [Jana?] Sambora, brata zm. Piotra Polaka z Wilfina [Lichwina] o dług 330 grz., które mu Piotr Polak był winien (PZ 14, 205v); 1443 Ścibor i Stanisław, bracia Piotra Polaka z Wierzenicy, C., Rakowni i Pławna płacą kary, bo nie stawili się w sądzie (PZ 14, 220v); 1443 woźny sąd. wzywa najbliższych [spadkobierców] zm. Piotra Polaka z Wierzenicy, C., Pławna i Rakowni, a mianowicie braci Stanisława i Ścibora, braci Jana Sambora i Mikołaja, siostrę Annę; w tym samym czasie Mik. Mękarz z Krzysztoporzyc przedstawia swoje pr. do wspomn. wsi i pieniędzy, powołując się na dok. nabycia (litera resignatoria); sąd zachowuje go przy jego prawie [do wsi i pieniędzy] (PZ 14 k. 224); 1443 tenże Mik. Męczka z Krzysztoporzyc obecnie dz. Wierzenicy protestuje w sprawie pieniędzy ciążących według wspomn. dok. nabycia wsi Wierzenica, C., Pławno i Rakownia przeciw roszczeniom Macieja z Soboty i powołuje się na to, że sąd wspomn. dok. kupna zatwierdził (PZ 14, 248v); 1443 Maciej z Soboty w 5 pozwach pozywa spadkobierców Piotra Polaka, a mianowicie siostrę Annę, wuja Kaspra, [brata?] Jana Sambora, braci Ścibora i Stanisława oraz Mikołaja (PZ 14 k. 248v-249); 1444 bracia Marcin i Jan [Zajączkowscy] z Przetoczna sprzedają Mikołajowi Męczce z Krzysztoporzyc swoje wsie Wierzenicę, C., Rakownię i Pławno za 630 grz. (PG 2, 81).
1447 Jan z Otusza jako wysłannik Mikołaja Męczki z Wierzenicy, C., Pławna i Rakowni protestuje przeciw roszczeniom [jakim?] Andrzeja Ciecirada z Chwałkowa [k. Środy w pow. pyzdr.] (PZ 16, 97v).
1450 Jakub, Bartłomiej i Jan, dziedzice w Krzysztoporzycach sprzedają Dobrogostowi z Ostroroga kaszt. kam. swoje prawa do wsi Wierzenica, Rakownia, Pławno, K. i Zalasowo odziedziczone po stryju Mik. Męczce z Krzysztoporzyc za 10 części roli we wsi Jabłonka [k. Trzciela] oraz 2000 grz. (PG 4 k. 8v, 15v, 75 – we wszystkich wpisach wymieniono tę samą cenę, zapewne chodzi tu o tę samą transakcję i nie należy tej ceny mnożyć przez trzy).
1451 Anna z Wilfina [Lichwina] siostra zm. Piotra Polaka sprzedaje swoją wieś Zalasowo Piotrowi Szamotulskiemu kaszt. pozn. za 1000 grz., a swoje prawa do wsi Wierzenica, C., Rakownia i Pławno Dobrogostowi z Ostroroga3W księdze znajduje się jeszcze jedna zapiska, nie skończona i zapewne unieważniona, z której wynika, że pierwotnie Anna miała sprzedać swe prawa do 4 wsi obu braciom Stanisławowi i Dobrogostowi Ostrorogom (PG 9, 36) (PG 4 k. 36, 36v).
1482 Dobrogost Ostrorog z Lwówka [s. Dobrogosta] zapisuje ż. Dorocie po 1800 grz. posagu i wiana na wsiach Wierzenica, Rakownia, Pławno, K., Charzewo, Lubosz, Konin [k. Lwówka] (PG 9, 158v).
1500, 1531 mieszkańcy wsi Michowo [obecnie Mechowo] skarżą się, że kmiecie z C. zajmują role i łąki w Michowie, koszą je i wypasają, a siano z nich zabierają dla siebie (CP 111 k. 19, 120).
1538 działy majątkowe Ostrorogów z Lwówka: Urszula [Sierpska] wd. po Marcinie Lwowskim, jako opiekunka małol. s. Stanisława otrzymuje wraz z tymże synem na 6 lat, do czasu osiągnięcia przez niego pełnoletności m. → Lwówek oraz m. in. wsie Wierzenica, K., Rakownia i Pławno, → Lwówek (PG 80, 195v-197v); 1545 działy majątkowe Ostrorogów z Lwówka: Stanisław starszy [s. Dobrogosta] i jego bratanek Wojciech Lwowski s. zm. Jerzego Lwowskiego dają Stan. Lwówskiemu s. zm. Marcina Lwowskiego kaszt. kowalskiego 1/3 m. Lwówek oraz m. in. wsie Wierzenica, C., Rakownia i Pławno (PG 18, 181; PG 87, 74-81).
1508 wiardunki wojenne z C.: 4 półł., karczma, 1509 5 półł., karczma (ASK I 3 k. 23. 65); 1510 wieś [Ostroroga] Lwowskiego: 2 ł. os., 4 ł. opust.; sołtys posiada 3/4 ł. (LBP 65); 1563 pobór: 2 1/2 ł. os., 1 ł. soł., 2 karczmy dor. (ASK 1 5, 238); 1577 K. – płatnik poboru [Piotr Potulicki4Piotr Potulicki od 1561 r. był mężem Urszuli c. Marcina Ostroroga Lwowskiego kaszt. kowalskiego, → wyżej (PSB 28, 252)] wda płocki (ASK I 5, 722v); 1580 tenże wda płocki płaci pobór od 2 ł. os., 3 półł. opust. oraz 1 półł. [os.?] (ŹD 39).
5. 1510 z łanów os. płacą wiardunki dzies. po połowie plebanom w Wierzenicy i w Swarzędzu (każdemu po 6 gr z łanu); z sołectwa oraz z pola zw. Zakrzewo wszyscy dają dzies. snop. plebanowi w Wierzenicy5Z tekstu nie wynika, czy pole zw. Zakrzewo, było jednym z pól trójpolówki (o tym świadczyłby użyty tu termin campus) i wtedy co 3 lata pleban wierzenicki otrzymywałby dzies. snop. zamiast wiardunków, czy też pole Zakrzewo leżało poza trójpolówką, a wszyscy kmiecie mieli na nim też swoje płosy (LBP 65).
1 Prawdop. Mikołaj z C. był identyczny z Mikołajem ze Srebrnej Górki w pow. kcyn. [obecnie Srebrna Góra], który posiadał również → Wierzenicę i często używał nazwiska Wierzenicki.
2 A. Gąsiorowski, Kariera Piotra Polaka z Lichwina (1428-1441), „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, t. 27, 1980, s. 31-45.
3 W księdze znajduje się jeszcze jedna zapiska, nie skończona i zapewne unieważniona, z której wynika, że pierwotnie Anna miała sprzedać swe prawa do 4 wsi obu braciom Stanisławowi i Dobrogostowi Ostrorogom (PG 9, 36).
4 Piotr Potulicki od 1561 r. był mężem Urszuli c. Marcina Ostroroga Lwowskiego kaszt. kowalskiego, → wyżej (PSB 28, 252).
5 Z tekstu nie wynika, czy pole zw. Zakrzewo, było jednym z pól trójpolówki (o tym świadczyłby użyty tu termin campus) i wtedy co 3 lata pleban wierzenicki otrzymywałby dzies. snop. zamiast wiardunków, czy też pole Zakrzewo leżało poza trójpolówką, a wszyscy kmiecie mieli na nim też swoje płosy.