1316 or. Lubome (Wp. 2 nr 982), 1385 Lubym (Wp. 6 nr 288), 1386 Lubom (Lek. 1 nr 48), 1400 Lubonia (KP nr 202), 1412 Ludom! (Wp. 7 nr 702), 1420 Luboń (WR 1 nr 1052), 1426 Lubomye (Wp. 9 nr 1085), 1429 Lubonie (Wp. 9 nr 1106), 1429 Ludomy! (Wp. 9 nr 1219), 1429 Lubonya (KoścZ 9, 195v), 1452 Lubomy, Lubomya (M Poznań D 310), 1465 Lvbom (AR nr 1043), 1478 Liubom (PG 58, 72v), 7 km na S od Starego Rynku w Poznaniu.

1. 1510 n. par. Wiry (LBP 102); 1426 n. pow. pozn. (Wp. 9 nr 1085).

2. 1399, 1400, 1403 granica z Wirami → p. 3; 1414 arbitrzy rozgraniczają wieś L. Jakusza Pomiana i Jaranda od m. Poznania; granica zaczyna się od toni niewodowej na rz. Warcie, rozciągającej się od oznaczonego rowu do oznakowanej wierzby naprzeciw tego rowu; toń ta ma należeć do miasta; mieszczanie mogą, jeśli uznają to za konieczne, wbić 4 pale na oznaczenie granicy na tym odcinku; do toni tej rybacy miejscy będą mogli przeprowadzać łodzie przez bród na odnodze rzeki, a jeśli odnoga ta wyschnie, przewozić łodzie wozem lub je przenosić; rybacy będą mogli suszyć sieci na wierzbach czyli rokitach i osikach po obu stronach toni; mieszczanie nie będą jednak posiadać drzew stojących na brzegu; nad rz. Wartą usypany został kopiec; w dół od tego kopca rzeka należeć ma do miasta, w górę do L.; od tego kopca nad Wartą granica biegnie smugiem aż do topoli a od niej do granic wsi Świerczewo (Wp. 7 nr 725).

1428 Maciej młynarz z L. → p. 3: Jan Błociszewski; 1428 jezioro → p. 3: Mik. Grabowski; 1436 mł. → p. 3: Mik. Strosberg; 1443 wieś L. przy drodze do Kościana, w pobliżu Poznania (Wp. 5 nr 714); 1456 2 młyny, 1469, 1509, 1510, 1563 młyny → p. 3; 1461 Stanisław młynarz z L. → p. 3: kmiecie; 1465 tenże młynarz młyna L. płaci rajcom pozn. całą sumę jaką winien był w związku ze swym młynem (AR nr 1043); 1482 młyny w L. (AR nr 1375); 1510-81 młyny → p. 3.

1516, 1531 Świerczewo graniczy z Żabikowem, L., Górczynem i Pabianowem [obecnie Fabianowo] (CP 111 k. 88, 131v); 1521 rajcy m. Poznania i kapituła kat. pozn. zawierają ugodę w sprawie granic między Świerczewem nal. do kapituły a L. i Górczynem nal. do miasta; kopiec narożny między Żabikowem i Świerczewem stoi nad strugą; stąd granica biegnie ścieżką obok ról lubońskich do drogi prowadzącej do Pabianowa, a od tej drogi ścieżką przez łąki zw. Smug do drogi prowadzącej obok lasu miejskiego; przechodzi obok tej drogi i lasu do kopca narożnego między Górczynem, Świerczewem a L.; kopiec ten leży przy drodze z Górczyna do L. (CP 381 nr 70).

3. Własn. szlach., potem m. Poznania. 1316 śwd. Mikołaj z L. (Wp. 2 nr 982).

1385-90 Pomian z L., mąż Dobroszki, ojciec Jakusza Pomiana i Jaranda: 1385 tenże śwd. (Wp. 6 nr 288); 1386 temuż Dasz ze Wścieklic [obecnie zaginione, w okolicy Głuszyny, pow. pozn.] ma zapłacić 60 grz. tytułem poręki (Lek. 1 nr 48); 1387 temuż ma zapłacić 10 grz. Piech [z Gądek], który opuścił zamek (fortalicium) bez zgody Pomiana (Lek. 1 nr 86); 1387 tenże toczy proces z Bogusławą Piechową z Gądek, oskarżony o zagarnięcie konia w jej wsi (Lek. 1 nr 118a); 1387 tenże otrzymuje w dzierżawę (ad tenendum) od Żyda pyzdr. Muszki i innej Żydówki cz. Gądek, którą Żydzi ci uzyskali w procesie od matki Grabiny z Gądek (Lek. 1 nr 124); tenże oskarżony przez Piechową z Gądek o napad na jej mł. i wypędzenie młynarza; Pomian odpowiada, że mł. ten posiadał w zastawie i przedstawia dok. starosty, iż w Gądkach ma w zastawie za 24 grz. część, która niegdyś należała do Grabiny (Lek. 1 nr 246); 1388 tenże przegrywa proces z Szabdajem Żydem pozn. o 5 grz. i 1 wiard. wraz z odsetkami za 9 lat; Pomian ma w związku z tym wejść w załogę w Poznaniu, a jeśli tego nie uczyni, sąd orzeknie wzięcie jego dóbr w zastaw (impignoracio; Lek. 1 nr 372a); 1388 ż. tegoż toczy proces z wojewodziną [niezident.] o 50 grz. (Lek. 1 nr 315); 1388 tenże toczy proces z Andrzejem z Palędzia o 2 grz.; Andrzej zastawił mu 1 ł. a teraz nie chce dawać z niego żadnych pożytków (Lek. 1 nr 360); 1388 tenże wraz z Wawrzyńcem i Stefanem ze Wścieklic toczą proces z Dobiesławem Świekockim o zabicie brata [Wścieklickich], który był sługą (famulus) Pomiana (Lek. 1 nr 375); 1389 tenże przegrywa proces z Tomisławem z Lubocześnicy o mł. tamże (Lek. 1 nr 376, 699); 1390 ż. tegoż wraz z [Andrzejem] Jaskółką toczy proces z Żydem Szabdajem (Lek. 1 nr 781); 1390 tenże wraz z Jakuszem Górskim [z której Góry?] i jego dziećmi¹Zapiska sformułowana niejasno: super Jacusio Górski et pueris ipsius Poman de Lubom nec non super procuratore ipsorum puerorum. Można by stąd wnosić, że Pomian to jeden z ss. Jakusza, a może tylko ich pełnomocnik toczy proces z Żydem Szabdajem o 26 grz. i o 5 grz. wraz z odsetkami (Lek. 1 nr 800).

1390-1404 Dobroszka wd. po Pomianie z L.: 1390 taż toczy proces z Jakuszem (Jakubem) z Góry o dziedzinę L., o którą pozwał ją Jakusz (Lek. 1 nr 834, 862, 870); 1399, 1400 taż z Jakuszem i in. swymi ss. z L. ma dokonać rozgraniczenia czyli ujazdu wsi L. od Wir Kusza z Gołańczy (Lek. 1 nr 2997, 3120; KP nr 202); 1402 taż toczy proces z Kuszem [Gołanieckim z Wir] o zajęte jej bydło (KP nr 1057); 1403 taż toczy proces z Kuszem Gołanieckim o rozgraniczenie między L. a Wirami (KP nr 1164); 1403 taż toczy proces z Mroczkiem z Rąbinia o dziedzinę L. (KP nr 1177); 1403 taż utrzymana przez sąd przy swym posagu 100 grz. (KP nr 1395); 1404 taż utrzymana przy swym posagu przeciwko pretensjom Abrahama s. Muszki Żyda pyzdr. (KP nr 1933); 1404 taż → niżej: Jarand.

1391-1429 Jakusz (Jakub) Pomian z L., Lubomski, s. Pomiana i Dobroszki, 1425 wicepodkom. pozn. (GUrz. C 1034 jako Janusz!): 1391 tenże śwd. (WR 1 nr 254); 1399 tenże → wyżej: Dobroszka; 1406 tenże → niżej: Jarand; 1412 tenże sprzedaje wikariuszom kat. pozn. czynsz 1 grz. od sumy 5 grz. na wsi L. (Wp. 7 nr 702); 1414 tenże → p. 2; 1416 tenże toczy proces z Mik. Konarzewskim [z Konarzewa k. Poznania] o porękę (PZ 4, 143); 1418 tenże → niżej: kmiecie; 1418 tenże ma przysiąc, że z powodu nie zapłacenia [nie podano jakiej sumy] przez Jana z Piotrowa [k. Głuszyny] i Domarata ze Starołęki poniósł 20 grz. szkody (WR 1 nr 954); 1420 tenże wraz z Jarandem z L. toczą proces z Maciejem z Nowego Dworu [zapewne k. Poznania, obecnie zaginiony] (PZ 6, 77); 1423 tenże toczy proces z Janem z Błociszewa, który dowodzi, że nie ręczył Jakuszowi na 50 grz. za kmiecia Świętka, który był wtedy w L. (WR 1 nr 1151); 1423 tenże → niżej: Jan Błociszewski; 1423 tenże śwd. (WR 1 nr 1152); 1424 temuż Przedpełk z Opalenicy ręczy za Jana niegdyś z Grąbiewa, że zapłaci on 15 grz. (PZ 8, 20); 1424 sąd utrzymuje w mocy przedstawiony przez Katarzynę ż. Jakuba z L. dokument nabycia własności [chodzi o zapis wiana?] wbrew roszczeniom Erazma [Rosmana] z Naramowic [patrycjusz pozn.]; Erazm ma pr. tylko do 1 ł., który obecnie posiada (PZ 6, 162v); 1426 tenże Jakusz h. Pomian, brat Jaranda → niżej: Jarand; 1426 tenże daje szl. Mikołajowi z Grabowa [k. Wrześni pow. pyzdr.] całą swą 1/2 L. a otrzymuje w zamian sołectwo w Grabowie, tj. 4 ł. z karczmą i zagr. oraz dopłatę 60 grz.; Katarzyna ż. Jakusza odstępuje od pr. do oprawy wiana i posagu na tej 1/2 L. (Wp. 9 nr 1085); 1427 tenże niegdyś z L., śwd. (WR 1 nr 1251); 1427 tenże niegdyś Lubomski toczy proces z Janem z L. i dowodzi, że wydzierżał łąkę i sad, które Mikołaj [z L.] ogrodził i „posiekł”, mimo że upłynęły 3 lata od dokonania podziału (WR 1 nr 1294); 1429 tenże wykupuje z dóbr L. czynsz 1 grz. od sumy 10 grz. zapisany wikariuszom kat. pozn. (Wp. 9 nr 1219).

1393 Czesław (Czesley) z L. toczy proces z Janem mieszcz. pozn. (Lek. 1 nr 1518).

1396 pani Lubomska [i. Jakusza Pomiana?] uzyskuje orzeczenie sądu, że jej męża nie należy pozywać z jej oprawy, lecz z jego ojcowizny (Lek. 1 nr 2100).

1401-03 Dobrogost Luboński, z L., też z → Bytkowa, → Błociszewa (WR 1 nr 816): 1401 tenże mąż Krzemki, pasierbicy Dobiesławy Bytkowskiej; Krzemka otrzymuje od Dobiesławy jej oprawę w Bytkowie (KP nr 621); 1401 tenże toczy proces z Elżbietą mieszcz. pozn. o 10 grz., jakie obiecał jej dać w posagu ojciec Dobrogosta, gdy wydawał ją za pierwszego męża [a więc to pewnie siostra Dobrogosta] (KP nr 655, 676); 1402 temuż ma Marcin Ceradzki postawić w sądzie kmiecia Króla, który ma Dobrogostowi zapłacić 2 grz. i pokryć szkody w rybach (KP nr 1051); 1402 tenże asesor sądu król. w Poznaniu (KP nr 1062); 1403 tenże w procesie z Krzywosądem ze Sławna i jego braćmi uzyskuje dziedzinę Bytkowo na czas życia Dobiesławy z Bytkowa i Osowa [k. Szamotuł, obecnie Osowo Stare]; po jej śmierci dziedzina przypadnie temu, kto będzie miał do niej prawo (KP nr 1130); 1403 tenże toczy proces z Wawrzyńcem kmieciem z Chlewisk o 8 szt. bydła (KP nr 1145).

1404-26 Jarand Lubomski, z L., s. Pomiana i Dobroszki, brat Jakusza Pomiana, h. Pomian (WR 1 nr 633, 835, 860, 906): 1404 tenże s. Dobroszki z L. nie ma być pozywany z jej oprawy [w L.] (KP nr 1953); 1404 sąd orzeka, że jeśli Jan Czapurski zastanie tegoż s. Dobroszki w L., wówczas Dobroszka będzie wraz z nim odpowiadać Janowi o 10 grz. (KP nr 2011); 1406 tenże i Jakusz z L. [bracia] toczą proces z Piotraszem Czapurskim o 2 grz. (KP nr 2595); 1408 tenże toczy proces z Adamem kmieciem z Zaborowa (PZ 3, 150); 1409 tenże w procesie z Zofią z Rzęgnowa dowodzi przy pomocy świadków, że jego dziad, ojciec i on sam posiadali L. ponad 30 lat, a Zofia nigdy nie zgłaszała swych pretensji (WR 1 nr 671); 1414 tenże → p. 2; 1415 tenże toczy proces z Beatą c. Jana Łódzkiego, za której ojca poręczył wraz z Mik. Chomęckim 12 grz. i 1 wiard. długów żydowskich (KoścZ 4 k. 176, 183v); 1416 tenże asesor sądu król. w Poznaniu (Wp. 5 nr 259); 1420 tenże → wyżej: Jakusz; 1426 tenże i Jakusz Pomian z L. bracia rodzeni h. Pomian świadczą w wywodzie szlachectwa Mirosława Jaskółki (WR 1 nr 1216); 1426-28 Święchna wd. po tymże → niżej: Jan Błociszewski.

1419 dzieci zm. Mik. Błociszewskiego toczą proces z Jakubem [młynarzem?] z Wielkiego Młyna [k. Poznania], który dowodzi, że Mik. Lubomski [identyczny z Błociszewskim] zabrał mu wóz, siekiery i naczynia (WR 1 nr 981); 1420 szl. Andrzej i Maciej z L. toczą proces z Chemką z Dąbrówki [Ludomskiej], który dowodzi, że zm. Mikołaj [z Błociszewa] sędzia pozn., ojciec Macieja i Andrzeja, „wziął ekwitacyję król.” na 10 grz.²Wg innej zapiski z tego roku ciż Andrzej i Maciej z L. procesowali się z Chemką o 7 grz. z tytułu pokwitowania król., jakie ich ojciec wziął od Chemki (PZ 6, 93v) (WR 1 nr 1052).

1423-29 Jan z L., Błociszewski [brat sędziego Mikołaja, → Błociszewo]: 1423 tenże toczy proces z [Jakuszem] Pomianem [z L.], który dowodzi, że nie wziął mu z łąki kopy siana (WR 1 nr 1153); 1426-28 tenże toczy proces ze Święchną wd. po Jarandzie z L.; zarzuca mu ona, że zajął jej bezprawnie 100 grz. wiana (PZ 8, 92v; PZ 10, 142); 1428 tenże → wyżej: Jakusz i niżej: Mikołaj; 1428 tenże toczy proces z Maciejem [kmieciem?] z Bienkowa, któremu odmówił osądzenia swego młynarza Macieja z L. (KoścZ 10, 114); 1428 tenże → p. 4; 1429 tenże sprzedaje Mik. Grabowskiemu swą 1/2 L. za 150 grz. (Wp. 9 nr 1193); 1429 Maciej ze Szczodrowa, Andrzej z Brodnicy i Jan niegdyś z Brodnicy zrzekają się pr. bliższości do 1/2 L., którą tenże Jan sprzedał za 300 grz. Mik. Grabowskiemu (Wp. 5 nr 495); 1430 Maciej z Brodnicy sprzedał 1/2 L. → niżej.

1426-30 Mikołaj [sołtys] z Grabowa [k. Wrześni, pow. pyzdr., królewszczyzna], z L. (KoścZ 9 k. 103v, 105, 118, 130, 202; PZ 8, 132), 1428-29 burgr. pozn. (GUrz. C 917): 1426 tenże nabywa 1/2 L. w zamian za sołectwo w Grabowie → wyżej: Jakusz; 1426 tenże przedstawia dok. tej transakcji sądowi, który uznaje jego moc wieczystą, gdyż nikt nie zgłosił zastrzeżeń (Wp. 9 nr 1106; PZ 8, 132v); 1427 tenże toczy proces z kmieciami z Żabikowa, którym zajął stado (PZ 9, 104v); 1428 tenże → wyżej: Jakusz; 1428 tenże zeznaje, że jego poprzednicy podzielili dziedzinę L. z Janem [Błociszewskim] i jezioro pozostało wspólne dla ludzi obu stron; podział ten trwał ponad 3 lata (KoścZ 10, 93); 1428 tenże jest jednym z poręczycieli za Wojc. Suczkę tenut. Środy [pow. pyzdr.] (Wp. 5 nr 480); 1429 Nikel i Stan. Słap [z Dąbrówki par. Skórzewo] przysięgają, że nie ręczyli temuż Mikołajowi za odzyskanie od Bogusza Koszuckiego dok. w sprawie poręki za [Wojc.] Suczkę; Bogusz twierdzi, że poniósł 20 grz. szkody, bo Mikołaj nie dokonał zapłaty (WR 1 nr 1320, 1322); 1429 tenże toczy proces ze Stan. Rogalińskim o folw. w Grabianowie (KoścZ 9, 195v); 1429 tenże nabywa 1/2 L. od Jana Błociszewskiego → wyżej: Jan; 1429 tenże daje Barbarze ż. Mik. Strosberga mieszcz. pozn. całą wieś L. a otrzymuje w zamian Rozdziałowo [obecnie Rozdziały] w pow. kal., majątek po matce Barbary, oraz 200 grz. od Mik. Strosberga (Wp. 5 nr 512; Wp. 9 nr 1216); 1430 tenże przedstawia w sądzie dok. nabycia 1/2 L. od Macieja z Brodnicy za 300 grz. oraz dok. nabycia 1/2 L. za 150 grz. [nie podano od kogo]; sąd przyznaje obu dokumentom moc wieczystą (PZ 11, 61av).

1429 Barbara ż. Mik. Strosberga → wyżej; 1436 Mik. Strosberg nie jest nic winien Andrzejowi Masswy z młyna w L. (AR nr 78); 1443 Mik. Strosberg zapisuje swej ż. Barbarze po 100 grz. posagu i wiana na wsi L. (PG 2, 63v; Wp. 5 nr 714, tu błędnie wymieniono 200 grz. samego wiana); 1452 Erazm, Grzegorz, Katarzyna i Małgorzata dzieci zm. Mik. Strosberga mieszcz. pozn. sprzedają władzom m. Poznania swe części L., każde za 100 kóp gr (M Poznań D 309, 310, 311, 312).

1456 rajcy m. Poznania oddają wieś miejską L. z dwoma młynami i dodanym trzecim młynem Ważnym mieszcz. pozn. Piotrowi Rewakerowi³PSB 31, 168-169 w dzierżawę na 6 lat za 30 grz. czynszu rocznie; Piotr może brać uschłe drzewa na opał do folw. w L.; ma naprawiać groblę, ale drzewa do tej naprawy wycinać może tylko za zgodą rajców; nie ma wypasać wołów, by nie uszkodzić drzew w porębach; nie ma zabraniać wypasu bydła nal. do miasta i rzeźników na łąkach L. (AR nr 693); 1461 czynsz roczny od sumy głównej 217 grz. zapisany na wsiach miejskich Poznania: L., Winiary, Jeżyce i Górczyn, należy do uposażenia altarii Wniebowzięcia NMP, ŚŚ. Wojciecha, Stanisława i Doroty w kat. gnieźn. (Kor.Abpi 2, 304); 1463 rajcy m. Poznania sprzedają Janowi abpowi gnieźn. w celu ufundowania altarii w kat. gnieźn. czynsz 12 grz. od sumy głównej 100 grz. na dochodach miasta, a zwłaszcza na wsiach L., Winiary, Górczyn i Jeżyce; 1487 wykup tego czynszu przez miasto (AR nr 1478).

1469 rajcy m. Poznania oddają wieś miejską L. Mik. Wildzie rajcy pozn. w dzierżawę na 10 lat za 26 grz. rocznie; rajcy zastrzegają sobie tylko dochody z kar sądowych za zabójstwo, „resignationes” z młynów oraz las i gaj, z których wszakże Wilda będzie mógł brać drewno opałowe do swego dworu lub budulcowe za zgodą rajców (AR nr 1130); 1479 rajcy m. Poznania oddają wieś miejską L. w dzierżawę Janowi Lubickiemu [→ Lubicz] na 10 lat za 25 grz. rocznie, na takich samych warunkach jak wcześniej dzierżawił ją Mik. Wilda, dodawszy to, że nie ma bez zgody rajców wycinać drzew w lesie, jak tylko na opał; raz w roku Jan ma sprawować sąd gajony (AR nr 1305).

1486 Marcin i Grzegorz ss. Jana Lubońskiego [czy z L.?] toczą proces z klasztorem dominikanek w Poznaniu przed sądem grodzkim w Gnieźnie (Dominikanki P-ń C 23, 3).

1487 rajcy m. Poznania zezwalają Adamowi burm. pozn. na wykup czynszu 12 grz. od sumy głównej 217 grz., zapisanego na dochodach miasta abpowi oraz sprzedają temuż Adamowi czynsz 17 grz. od sumy głównej 541 fl. i 20 gr na dochodach miejskich i wsiach miejskich L., Winiary, Górczyn i Jeżyce (AR nr 1478); 1491 rajcy m. Poznania oddają w dzierżawę Maciejowi z L. na 1 rok wodę w L. [rz. Wartę?] w celu łowienia ryb, w zamian za czynsz 2 kóp rocznie (AR nr 1549); 1501 m. Poznań nie opłaciło podatków król. ze swych wsi Winiary, Jeżyce, Kokundorf, Górczyn i L. (PG 62, 203v).

1493-97 w rachunkach miejskich Poznania wydatki i dochody z L. (SBP s. 347, 356-357, 368, 372-377, 385, 387-391, 395, 404-406, 411-412, 413-414, 416-122, 426-429, 431-434)⁴Zob. też S. Paternowski, Finanse miasta Poznania w wiekach średnich, Poznań 1937, s. 20, oraz J. Kądziołka, Finanse miasta Poznania 1501-1648, Poznań 1960, s. 41-42, którzy podają tabelaryczne zestawienia dochodów i rozchodów w związku z mł. w L. z lat 1493-1500 oraz 1534-90.

1418 Jan kmieć z L. pozwany przez swego pana Jakusza Pomiana, że wlazł na jego wóz, „deptał” go i „kłuł go dłużycą” (WR 1 nr 953); 1423 kmieć Świętek → wyżej: Jakusz; 1461 Marek z L., Mikołaj z Puszczykowa, Wawrzyniec z Puszczykowa i Stanisław młynarz z L. jako strona w procesie o zabójstwo Macieja ze Świerczewa przez Stanisława (AR nr 910); 1491 Maciej z L. → wyżej; 1510 kmiecie z L. uprawiają 6 ł. opust. w Świerczewie (LBP 98).

1478 wieś L. zalega z podatkami (PG 58, 72v).

1508 pobór [formularz nie wypełniony] (ASK I 3, 24); 1509 pobór od 7 kwart [roli], od 2 młynów po 6 gr, od karczmy 3 gr (ASK I 3, 66v); 1510 wieś rajców pozn., 7 kwart [roli] i 6 kwart [roli] z folw., 2 młyny, karczma → p. 5; 1563 pobór od 1 3/4 ł., karczmy dziedz., mł. dor. o 2 kołach, mł. dor. korzecznika o 1 kole (ASK I 5, 239); 1577 pobór [formularz nie wypełniony] (ASK I 5, 725v); 1581 pobór od 7 kwart roli, 11 zagr., 3 komor., mł. dorocznego o 1 kole i mł. walnika o 2 kołach (ŹD 41; ASK I 6, 159).

4. 1428 ławnicy z L.; włodarz pana Jana z L. (WR 1 nr 1307, 1308, 1309); 1479 sąd gajony → p. 3.

5. 1510 wieś rajców pozn. w par. Wiry; kmiecie płacą dzies. snop. z 6 kwart kanonikowi pozn. Grodzeńskiemu, a z siódmej kwarty plebanowi; wszyscy kmiecie dają plebanowi po 1 korcu (coretum) żyta i 1 owsa; 6 kwart zostało dodanych kmieciom z folw.; z tych kwart płacą dzies. snop. plebanowi; z 2 młynów dają plebanowi po 1 mierze mąki; karczma (LBP s. 43, 102).