1335 kop. XV w. Lopuchowo (Wp. 2 nr 1059), 1389 or. Lopuchovo (Lek. 1 nr 691), 1420 Lapochowo (WR 1 nr 1061), 1423 kop. 1488-92 Lapuchowo (LBP 35), 1480 kop. XVII w. Łopuchowo (CP 439, 17), 7 km na NE od Murowanej Gośliny.

1. 1335 n. par. Gać (Wp. 2 nr 1059); 1482 n. pow. pozn. (PG 9, 154v).

2. 1541 mieszkańcy wsi L. i Worowo mają pr. korzystać z pastwisk w lasach nal. do wsi Głęboczek (PG 83, 153).

3. Własn. szlach. 1390-97 Żegota z Ł., Łopuchowski (WR 1 nr 217), także z Żylic [obecnie Żelice, pow. kcyń.], zw. Gerwartowic¹Ojca Żegoty identyfikować należy (jak czynili już Boniecki oraz DwMat. 14408, 318) z Gerwardem ze Słomowa (położonego k. Obornik, a więc dość blisko Ł.), występującym w znanych źródłach od 1361 (Wp. 3 nr 1450), podłowczym pozn. (1370-72), a następnie (1374-96) stolnikiem pozn. (UDR I/1 s. 149, 154). Andrzej ze Słomowa, prawdop. wnuk Gerwarda (po jego dowodnym synu Piotraszu), w 1424 nazwany został bratem przez Katarzynę z Ł. (→ p. 3: Tomek z Gądek; była to c. Żegoty → przyp. 4); w l. 1432-34 występował w charakterze opiekuna cc. Mroczka z Ł. (→ p. 3: Barbara i Dobrochna); kilka razy ręczył za dzieci Mroczka. Wskazać też można proces siostry Mroczka z synową Gerwarda ze Słomowa, nie wiadomo jednak o co (→ p. 3: Tomek z Gądek) (Lek. 1 nr 1752): 1390-96 tenże toczy procesy: 1390-92 z kramarzem Bartoszem [z Poznania] o 2 grz. długu (Lek. 1 nr 802, 1108, 1256), 1394 z Mikołajem i Mirosławem ze Świekotek o 10 grz. (Lek. 1 nr 1751, 1752), 1396 z Borzysławem sługą Mikołaja z Łekna o 20 grz. (Lek. 1 nr 2112, 2149), 1397 ze Stefanem mieszczaninem z Obornik (Lek. 1 nr 2369); 1420 tenże z Żylic → niżej: Małgorzata.

1400-25 Małgorzata, Machna z Ł., Łopuchowska: 1400 taż wd. po Żegocie dziedziczka w L. toczy proces ze Stefanem mieszcz. z Obornik (KP nr 290, 317); pretensje Stefana do 6 grz. i 13 gr odpiera w imieniu Małgorzaty jej syn Niemierza z Bliżyc²Niemierza z Bliżyc (potem z → Kiszewa i Objezierza) był Nałęczem, zwano go bratankiem prep. pozn. [Wincentego Grochoły] (Lek. 1 nr 1191, 1290, 1662), a więc pochodził z tej samej rodziny co Ostrorogowie (z Sędziwojem z Ostroroga procesował się o patronat altarii Ś. Marcina w kat. pozn.: Now. 1, 362). Nie mógł być więc (jak przyjmował z wahaniem DwMat. 14408, 319) synem Małgorzaty i Żegoty – Leszczyca. Małgorzata musiała być wcześniej żoną najpewniej nieznanego z imienia brata Winc. Grochoły i Dzierżka Grochoły kaszt. sant., protoplasty Ostrorogów; Żegota był zaś jej drugim mężem. Małgorzata pochodziła z Bytynia, była siostrą kan. pozn. Mirosława oraz Bieniaka i Bodzęty Bytyńskich: w 1420 zwali oni Mroczka i Niemierzę (ss. Małgorzaty) swymi siostrzeńcami (→ p. 3: Mroczek), a w 1422 jej c. Katarzyna (ż. Tomka z Gądek) określona została jako siostrzenica kan. Mirosława (WR 1 nr 1125, → Gądki) (KP nr 362); 1401 taż wd. po Żegocie z L. toczy proces z Bodzętą Wojaczewskim (KP nr 501): 1401 taż z s. Niemierzą toczy proces z Szymonem Boguniewskim o 20 grz. poręki oraz o 15 grz. posagu i 1 1/2 grz. czynszu, za które Małgorzata poręczyła za Szymona (KP nr 704, 779; WR 1 nr 494, 519); 1420 taż wd. po Żegocie z Żylic zapisuje swemu s. Niemierzy z Kiszewa 90 grz. wiana, jakie oprawił jej ojciec Niemierzy, a które ona przeniosła na L., z zastrz. dla siebie dożywotniego użytkowania tej sumy; zapisowi temu sprzeciwia się Tomek Gądecki, który twierdzi, że posiada 90 grz. na 9 ł. i 9 kmieciach w L. (PZ 6, 75); 1420 taż matka Niemierzy i Mroczka → niżej: Mroczek, 1425 taż → niżej: Tomek z Gądek, kmiecie; 1428-29, 1429-30 taż → niżej: Gerward.

1410-27 Mroczek Łopuchowski z Ł., Posadowa [k. Lwówka] (Wp. 5 nr 265; Wp. 8 nr 801, 909, 1019; Wp. 9 nr 1077, 1104; WR 1 nr 863; WR 3 nr 841, 857, 919, 998, 1001, 1002; KalZ 4, 359), h. Leszczyc (PSB 22, 180), s. Żegoty, mąż Dobroszki, ojciec Gerwarda, Barbary i Dobroszki a zapewne i Jaranda, 1416-26 tenut. w Powidzu (G.Star. 57), 1420-24 współtenut. w Babimoście (G.Star. 37): 1410 tenże h. Laska [Leszczyc], 1412 tenże z L. i Posadowa, krewny bpa Piotra Wysza → p. 6; 1415 ż. tegoż Dobroszka uzyskuje w sądzie na podstawie bliższości pr. wykupu od Przybysława Gryżyńskicgo [z Brenna] m. Grodzisk³Dobroszka była c. Wichny (z Wezenborgów) z Grodziska i Świętosława z Szubina kaszt. kal., a siostrą Macieja z Trzciela → Grodzisk – dobra (cz. I, s. 688-89) i wsi Chrostowo, Zdrój, Kobylniki, Wyczołkowo, Kąkolewo i Bukowiec [wszystkie k. Grodziska] za sumy, jakie podają dokumenty wzdawne i zastawne; Przybysław utrzymany zostaje w prawach do wsi Srocko Wielkie, Krzon [obecnie Krzan] i Kurowo (KoścZ 4 k. 179; 181; Cieplucha s. 213, 245, 264 nieściśle); 1417 tenże z Posadowa toczy proces ze Stan. Słapem [z Dąbrówki k. Poznania]; sąd ma orzec, czy dok. oprawy Dobroszce żonie Mroczka wiana w L. ma moc, czy też Mroczek ma być pozwany z innej wsi, gdzie oprawił swej ż. wiano (PZ 4, 172v); 1420 tenże jednym z arbitrów w procesie między Abrahamem Zbąskim i Wygłoszem mieszcz. ze Zbąszynia a braćmi Dziersławem mieszcz. w Kościanie i Bartoszem mieszcz. w Lwówku (KoścZ 6, 72v); 1420 tenże poprzez Erazma Naramowskiego [mieszcz. pozn.] oddaje w sądzie Dobrogostowi z Kolna dokumenty król. w sprawie m. Powidz z przyległymi wsiami; Dobrogost przekazuje te dokumenty Piotrowi Korzbokowi, który wykupił Powidz za takie pieniądze, o jakich mówią wspomn. Dokumenty; Mroczek ma w ciągu 8 dni przekazać Piotrowi Korzbokowi Powidz (PZ 6, 57v-58); 1420 tenże zawiera ugodę z Niemierzą z Kiszewa przy pośrednictwie arbitów: Mirosława kan. pozn., Bieniaka i Bodzęty dziedziców z Bytynia (Mroczek i Niemierza są ich siostrzeńcami: nepotes); po śmierci Małgorzaty z L., matki Niemierzy i Mroczka, Niemierza ma otrzymać 60 grz. szer. gr wiana, które Małgorzata wniosła do L. (PZ 6, 83); 1420 tenże i Niemierza Bliżycki w imieniu swoim oraz matki Małgorzaty zawierają ugodę z Tomkiem Gądkowskim jako pełnomocnikiem jego ż. Katarzyny: Tomek ma przenieść się do domu Małgorzaty w L., uprawiać tam folwarki i prowadzić gospodarstwo (omnia alia exercere que ad domum spectant), pani Małgorzata ma zachować dożywotnio pełnię władzy i użytków z tego domu, lasów, zarośli, łąk; po jej śmierci Tomek z ż. otrzyma wszystkie ruchomości i nieruchomości, tj. zasiewy, bydło, trzodę i sprzęty domowe; Niemierza i Mroczek zrzekają się tego, gdyż nie dali dotąd Tomkowi wyprawy⁴Zob. przyp. 2. Z aktu wynika, że Katarzyna ż. Tomka była siostrą Mroczka i Niemierzy; wyposażenie jej z Ł. wskazuje, że ojcem był Żegota. W 1424 Katarzyna nazwała bratem Andrzeja ze Słomowa, prawdop. bratanka Żegoty (PZ 6 k. 107v-108, 114v-115); 1421 tenże Mroczek → p. 6; 1423 tenże i jego żona (Mroczkowa) toczą proces z Henrykiem starszym [urzędnik] ze Zbąszynia o 10 wozów pszenicy i 18 koni, które starszy zajął na komorze celnej [w Zbąszyniu?] (WR 3 nr 1001, 1002; KoścZ 7, 102); 1424 tenże stren. toczy proces ze Zbylutem pleb. w Brodach i dz. w Zgierzynce o gwałt (PZ 7, 198); 1424 tenże z Posadowa (KR 1, 53, cytowanego tam aktu z PZ nie udało się odnaleźć); 1425 tenże toczy proces z Zygmuntem z Zielęcina, który dowodzi, że zapłacił Mroczkowi 50 grz. zgodnie z jego listem (WR 2 nr 788); 1426 tenże → niżej: Tomek Gądkowski; 1426 tenże toczy proces ze Zbylutem pleb. w Brodach o rozgraniczenie Zgierzynki [nal. do Zbyluta] i Posadowa [nal. do Mroczka] (PZ 8, 88); 1426 tenże stren. bierze udział w poselstwach od zjazdów w Warcie i Łęczycy na Litwę do wielkiego księcia: w związku z tym król poleca zawiesić jego procesy w sądach świeckich, a abp w sądzie oficjała gnieźn.⁵Na jednym z terminów w procesie Mroczka z Tomkiem z Gądek (→ p. 3: Tomek) odroczono rozprawę do czasu powrotu Mroczka do kraju (PZ 9, 7v) (Wp. 9 nr 1081, 1089, 1099); 1426 tenże toczy proces z Dobrogostem z Kolna w sprawie dot. dóbr bpstwa pozn.; król poleca zawiesić ten proces z powodu wakansu na bpstwie (Wp. 9 nr 1108); 1426 król zastawia Piotrowi Korzbokowi z Trzebawia Babimost za 400 grz. gr i 100 grz. monety obiegowej, za które to sumy Piotr wykupił te dobra od tegoż Mroczka (Wp. 5 nr 439); 1426 tenże toczy proces z Wierzbiętą niegdyś Tuczępskim, który dowodzi, że Mroczek mu dał, a nie pożyczył zbroję wartości 30 grz. (WR 1 nr 1239); 1427 temuż (lub Tomkowi z Gądek jako jego pełnomocnikowi) ma Wierzbięta z Lubocześnicy [Tuczępski] dać cz. Lubocześnicy w zastaw za 30 grz. za zbroję (PZ 9 k. 44v, 45, 51, 52v, 60); 1427 tenże toczy proces z Piotrem z Łoskunia (PZ 9 k. 41v, 51); 1428 Dobrochna Mroczkowa [z Ł.] toczy proces z Piotrem Urbanowskim (KoścZ 9, 67).

1420-38 Tomek, Tomasz Gądkowski z L., także z → Gądek, Starołęki: 1420 tegoż ż. Katarzyna z L. toczy proces z Katarzyną ż. Piotrasza ze Słoniowa (PZ 6, 82v); 1420 tenże mąż Katarzyny [siostry Mroczka] → wyżej: Mroczek; 1420 tenże toczy proces z Mikołajem z Brzeźna o zajęcie 9 koni (PZ 6, 89v); 1420 tenże śwd. (WR 1 nr 1061); 1421 tenże odpiera roszczenia kmieci z Gaci do 30 jagniąt (PZ 6, 128); 1425 tenże toczy proces z Machną [Małgorzata] z L., o to że nie wymierzył sprawiedliwości swemu człowiekowi przez nią oskarżonemu (PZ 8, 57); 1424 tegoż ż. Katarzyna zwalnia od przysięgi świadków postawionych przez jej brata Andrzeja ze Słomowa w sprawie o podział wsi Słomowo i Szczytno [k. Rogoźna] (PZ 7, 158); 1426 tenże toczy proces z Piotrem z Lewic, któremu poręczył za Mroczka z Posadowa [i Ł.] w sprawie o ranienie 3 ludzi Piotra (PZ 8k. 122v, 133v; PZ 9, 7v); 1426 tenże wraz z Mroczkiem z L. i Szczepanem (Stephanus) z Pierwoszewa toczą proces z Piotrem Urbanowskim z Lewic i jego s. Zbylutem pleb. w Brodach [chodzi pewnie o rozgraniczenie Posadowa i Zgierzynki, → wyżej Mroczek] (PZ 9, 17v); 1427 tenże → wyżej: Mroczek, niżej: Gerward, 1428 → niżej: Jarand, 1429 → niżej: Gerward, 1430, 1432, 1434 → niżej: Barbara i Dobroszka, 1434 → niżej: Małg. Gerwardowa, 1438 → niżej: Barbara i Dobroszka.

1423, 1433 Maciej z L. śwd. (Hock. 3, 349; Wp. 9 nr 1316).

1427-29 Gerward z L., Łopuchowski, s. Mroczka, mąż Małgorzaty: 1427 tenże toczy proces z Bartoszem płatnerzem z Poznania; zastępuje go w sądzie Tomek z Gądek (PG 9, 103v); 1428 tenże wraz z matką i rodziną (familia) zawiera ugodę z Piotrem Urbanowskim oraz Klemensem i Wincentym ss. zm. Czekna Krakwicza; Gerward ma zapłacić 30 grz. Krakwiczom oraz 1 1/2 grz. Piotrowi za zranienie jego sługi (familiaris); wszystkie spory między wspomn. stronami mają być umorzone; za Gerwarda ręczy Maciej z Trzciela [jego wuj] i Andrzej ze Słomowa (PZ 10, 134); 1428 tenże pozwał Alcję z Jasienia, która sprzeciwia się pozwaniu, powołując się na dok. swej oprawy (PZ 10, 126); 1428-29 tenże toczy proces z Niemierzą z Bliżyc i Kiszewa, który dowodzi, że Małgorzata matka Niemierzy [ż. Żegoty, matka Mroczka] wniosła do L. 90 grz. wiana z Bliżyc; Gerward zgadza się zapłacić tę sumę zgodnie z wcześniejszą ugodą, według której miał dokonać zapłaty w ciągu 2 lat od śmierci Małgorzaty; gdyby w ciągu 2 lat Gerward nie wypłacił 90 grz., sąd orzeknie wwiązanie Nicmierzy w całą wieś L. (WR 1 nr 1510; PZ 10, 169); 1429-30 tenże toczy procesy z Małgorzatą z L. (PZ 10, 191) i Tomkiem z Gądek (PZ 10 k. 173v, 191v; PZ 11 k. 13, 31); 1429 tenże toczy proces ze Zbylutem pleb. w Brodach o sieci, które Gerward zajął na jeziorze [gdzie?]; Zbylut ustanawia pełnomocnika w swym procesie z tymże Gerwardem o granice i dziedzinę [Posadowo] (PZ 10, 190); 1432 tenże wspomn. jako zm. → niżej: Małg. Gerwardowa.

1428 Jarand z L. [pewnie s. Mroczka] toczy proces z Dziersławem z Orzeszkowa; zastępuje go w sądzie Mac. Trzcielski [brat Dobroszki ż. Mroczka] lub Tomek z Gądek (PZ 10 k. 77, 120v).

1430-34 Małg. Gerwardowa, ż. Gerwarda z Ł., c. Stan. Słapa z Palędzia [i → Dąbrówki par. Skórzewo], potem ż. Wojc. Jarogniewskiego: 1430-32 taż toczy proces z Wojc. Herstopskim, jego kmiotką Grzymką i jej s. Bartoszem (PZ 11, 28v; PZ 12, 31v); 1432 taż wd. po Gerwardzie, Gerwardowa z L. toczy proces z Maciejem z Trzciela i z cc. zm. Mroczka z L. o konia; Maciej ma zwrócić owego konia i dostarczyć go do dworu w Posadowie, skąd go zabrał; pełnomocnikiem Małgorzaty jest jej opiekun Piotr Słap brat jej ojca Stanisława; za cc. Mroczka ręczy Andrzej ze Słomowa (PZ 11 k. 3v-4, 142); 1432 taż z Rosnowa i Palędzia wd. po Gerwardzie toczy proces z Barbarą i Dobroszką z Posadowa [cc. Mroczka]; Małgorzata trzyma ich macierzyznę, do której wspomn. siostry mają lepsze pr. bliższości (PZ 11, 95v); 1434 taż toczy proces z Tomkiem Gądkowskim (PZ 12, 231v); 1434 taż c. Stan. Słapa z Palędzia, ż. Wojc. Jarogniewskiego z Sędzina i Orli Wielkiej → niżej: Barbara i Dobrochna.

1432-34 Barbara i Dobrochna (Dobroszka), cc. Mroczka: 1432 Barbara panna z L. toczy proces z Tomkiem z Gądek (PZ 11, 120v; PZ 12, 47); 1432-34 Barbara i Dobroszka z L. toczą proces z Tomkiem Gądeckim, Starołęckim (PZ 12 k. 64, 72v, 91v, 152, 182v, 251v); 1432 Dobrochna i jej siostra cc. zm. Mroczka z L. → wyżej: Małg. Gerwardowa; 1432 Barbara i Dobroszka cc. zm. Mroczka z L. toczą proces z Janem z Chrapłewa o zbroję wartości 20 grz. (PZ 11, 144); 1432 Barbara i Dobroszka z Posadowa → wyżej: Małg. Gerwardowa; 1432 Barbara i Dobroszka z L. toczą procesy z Mac. Trzcielskim [swym wujem] (PZ 12, 14); 1433 Barbara i Dobroszka pozwane z sum, jakie mają u Mac. Trzcielskiego swego rodzonego wuja (PZ 12, 91); 1434 Andrzej ze Słomowa jako opiekun Barbary i Dobroszki z L. ma zapłacić Wawrzyńcowi i Janowi mieszczanom z Lwówka 6 grz. i 1 wiard. oraz Wojciechowi kowalowi [z Lwówka?] 1 grz. (PZ 12, 119v): 1434 wspomn. Andrzej jako opiekun Barbary i Dobroszki toczy proces z Niemierzą z Lubosza, Dziersławem z Orzeszkowa, Marcinem Jarogniewskim, Sędziwojem z Grzebieniska i Janem Pniewskim (PZ 12, 127); 1434 Barbara i Dobroszka z L. siostry rodzone jako współdziedziczki Trzciela i nal. do niego wsi Rybojady, Siercz, Jabłonka i Tuczępy wspominane wśród in. spadkobierców Mac. Trzcielskiego⁶Obok Barbary i Dobroszki wylicza się tu kilka do kilkunastu innych osób obojga płci, których skład nie jest stały. W większości nie podaje się też pokrewieństwa tych osób z Mac. Trzcielskim (PZ 12k. 111v, 116v, 117v-118, 123v, 128, 129v, 131v, 173v, 213, 228, 247v, 254); 1434 panny Barbara i Dobroszka cc. zm. Mroczka z L. przekazały Stanisławowi i Dobrogostowi z Ostroroga pr. własności do m. Trzciel i nal. do niego wsi; pełnomocnik Ostrorogów przedstawia dok. star. gen. wlkp. Andrzeja Ciołka [1434-36] w tej sprawie; po wywołaniu tego dok. Maciej z Wąsoszy sprzeciwił się tej sprzedaży powołując się na pr. bliższości⁷Maciej z Wąsoszy był bratem stryjecznym Mac. Trzcielskiego (synem Mikołaja z Wąsoszy, brata Świętosława z Szubina kaszt. kal.) (PZ 12, 187); 1434 sąd po trzykrotnym wywołaniu przyznaje wspomn. dok. moc wieczystą, gdyż nikt nie zgłosił swego sprzeciwu⁸W 1434 ci sami Ostrorogowie przedstawili też dok. star. Sędziwoja Ostroroga [1432-34, zresztą swego ojca] dot. przeniesienia na nich pr. własności Trzciela przez Filkę z Ruśca i Burnetę wd. po Janie z Janów Młyna (pow. gnieźn., obecnie Janowiec) [siostry Mac. Trzcielskiego], Jana Rojewskiego stolnika inowrocławskiego i jego siostry; nikt nie sprzeciwił się tej transakcji (PZ 12, 186) (PZ 12, 253); 1434 Barbara i Dobrochna cc. zm. Mroczka z L. toczą proces z Małgorzatą c. Stan. Słapa z Palędzia, ż. Wojc. Jarogniewskiego z Orli Wielkiej i Sędzina [wd. po Gerwardzie z Ł.]; zastępuje je w sądzie Andrzej Słomowski (PZ 12 k. 166v, 213, 220); 1438 Barbara i Dobrochna z L. toczą proces z Tomkiem ze Starołęki (PZ 14, 27); 1438 Barbara z L. i jej mąż Piotr z Bnina [→ Mosina – dobra, przyp. 4] uzyskują dyspensę pap. od przeszkody bliskiego pokrewieństwa, gdyż zawarli małżeństwo nie świadomi, że są spokrewnieni w IV stopniu [tzn. mają wspólnego prapradziada] (BulPol. 5 nr 832); 1443-44 cc. zm. Mroczka z L.: Dobrochna ż. Piotra Nidomskiego i Barbara ż. Piotra Bnińskiego kaszt. gnieźn.⁹Już w 1435 Piotr z Bnina zapisywał ż. Barbarze po 200 grz. posagu i wiana (PG 1, 108v), ale nie ma pewności, czy to kaszt. gnieźn. i Łopuchowska toczą proces z Mikołajem kan. pozn., Winc. Imbirem, Abrahamem, Janem i Sędziwojem braćmi z Objezierza [ss. Niemierzy z Bliżyc]; bracia ci dowodzą, że babka Dobrochny i Barbary, Małgorzata, nie wniosła 50 grz. z L. do Kowalewa, dziedziny wspomn. Braci; sąd oddala pretensje Dobrochny i Barbary; zastępuje je w sądzie [Jan] Czestka [z Goranina] burgr. gnieźn. (WR 1 nr 1638; PZ 14, 190v-191; PZ 15, 16).

1468 Stanisław z Budziszewa dz. w L. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Szymonowi z Jezior altaryście w kościele Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu 3 grz. czynszu od sumy 26 grz. na wsi L. (PZ 21, 35); 1480 na Ł. ciąży czynsz 3 grz. od sumy 70 grz. na rzecz szpitala Ś. Wawrzyńca w Poznaniu (CP 439, 17); 1482 Małgorzata wd. po Adamie Budziszewskim¹⁰Małgorzata była siostrą Andrzeja Górskiego z Góry k. Bnina (PG 6, 239) [z → Budziszewa] z ss. Stanisławem i Piotrem z Budziszewa zapisuje szpitalowi Ś. Barbary na Grobli czyli Chwaliszewie [w Poznaniu] 6 grz. czynszu od sumy 70 grz. na L. (PZ 21, 34v-35v; PG 9, 154v); 1482 Stanisław i Piotr z Budziszewa bracia rodzeni ss. Adama¹¹Ich braćmi rodzonymi byli też Andrzej Chawłodzki i Paweł Głębocki (PG 9, 165v) sprzedają z zastrz. pr. odkupu Janowi Rusieckiemu całą wieś L. w pow. pozn. za 200 grz. (PG 9, 165v); 1485 Jan Rusiecki z Ruśca przedstawia w sądzie dokumenty z 1468 i 1482 r. w sprawie czynszów zapisanych z zastrz. pr. wykupu na wsi L.; sąd orzeka, że dok. te są wcześniejsze niż dok. starosty w sprawie oprawy i kupna L. z zastrz. pr. wykupu przez Rusieckiego (PZ 21, 34v); 1505 Piotr Budziszewski zapisuje swej ż. Barbarze c. Małg. Prusieckiej 600 zł posagu na połowie Budziszewa, Gorzuchowa, L. i Głęboczka (PG 13, 44); 1513 Piotr Budziszewski → niżej; 1517 Małg. Lgińska wd. po Andrzeju Osieckim [z Osiecznej, zapewne c. Adama Budziszewskiego] sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Annie c. Piotra Budziszewskiego swej bratanicy swą macierzyznę w L. za 230 grz. (PG 15, 139).

1503-17 Jakub Rosnowski [z Rosnowa k. Stęszewa, stolnik pozn. w l. 1507-25: PSB 32, s. 469-471]: 1503 tenże zapisuje swej ż. Elżbiecie z Górki [której?] po 700 zł posagu i wiana na połowach Worowa, L., Łukowa, Żernik, Granowa i na 1/2 sum, jakie ma w zastawie na L. i Łukowie (PG 12, 289v); 1509 tenże dz. w L. winien jest Piotrowi Konarzewskiemu [z Konarzewa pow. pozn.] 20 zł (ACC 86, 101); 1517 tenże stolnik pozn. kupuje z zastrz. pr. odkupu od Piotra Budziszewskiego wieś L. za 224 grz. (PG 14, 452).

1512 Jerzy Kaczliński z Gaci → p. 5.

1575 Winc. Budziszewski zapisuje swej ż. Kat. Popowskiej c. Mik. Popowskiego z Wojnowa po 1000 zł posagu i wiana na 1/2 swych dóbr tj. na Budziszewie i Gorzuchowie; drugą 1/2 dóbr stanowią L., Głęboczek, Gać, Wiesiołowo i Sławica (PG 21, 607v); 1577-81 Wincenty i Stan. Budziszewscy mają działy w L. → niżej: pobór.

1423 w L. jest 12 ł., wcześniej było 14 kmieci, ale dziedzic 2 usunął i orze ich [role] (LBP 135); 1478 L. w wykazie zaległości podatkowych (PG 58, 72v); 1508 pobór od 8 ł. (ASK I 3, 6v); 1510 pobór od 7 ł. (ASK I 3, 252v); 1513 wieś L. miała 14 ł. os., obecnie jest 6 1/2 ł. os. i 7 1/2 ł. opust., 1 zagr., 3 zagr. opust. (DepTest. IV 322v; imiona kmieci → niżej: kmiecie); 1521 wieś L. ma 14 ł., z których 2 zajmuje dz., 1526 wieś ma 9 1/2 ł. os. i 2 ł. opust. uprawiane przez dz. → p. 5; 1535 pobór od 1/2 ł. opust. (ASK I 5, 141); 1563 pobór od 4 1/2 ł., karczmy dor. (ASK I 5, 220v); 1577 pobór z działów Wincentego i Stan. Budziszewskich (ASK I 6, 675); 1581 pobór: z działu Winc. Budziszewskiego od 6 półł., 3 zagr., 1 rybaka; z działu Stan. Budziszewskiego od 2 półł., 3 zagr. i kwarty opust. (ŹD 12).

1421 kmiecie → p. 5; 1425 Marek kmieć z L. toczy proces z ur. Machną z L., która zajęła mu 2 konie w otwartym polu (PZ 8, 57); 1482 kmiecie Rogusz, [imię nieodczytane] villicus, Mik. Janisz ławnik (PZ 21, 35); 1512 Dorota z L. wnosi o rozwiązanie jej małżeństwa z prac. Marcinem Babałą (Bąbalą?) z powodu impotencji męża, którego nie zaznała pomimo 6 lat pożycia (ACC 88, 267v); 1513 kmiecie z L.: Jan Chodurek; Marcin Wiecz siedzi na półł. ale go nie uprawia od 2 lat; Piotr Wielgi na 1 ł.; Aleksy na 1 ł.; Małdrzyk na 1 ł.; Łukasz i Stanisław z Worowa na 1 ł.; Wawrz. Kopecz na 1 ł.; Marcin Kubala (lub Bąbala) na 1 ł., ale nie uprawia go od 2 lat z powodu kalectwa (delectus); Małg. Jankowa na 1 ł.; sołtys Jan Popek na 1/2 ł. opust.: Jan włodarz (villicus) na 1 ł.; Jadwiga karczmarka na 1/2 ł. opust.; 1 kulawy zagr., 3 zagr. opust.; ł. opust. uprawiają kmiecie w zamian za czynsz 20 gr, 1/2 kopy lub 1/2 grz. z ł., według układu z dziedzicem; z ł. os. kmiecie płacą po 3 wiard. i 4 gr czynszu (DepTest. IV 322v); 1526 kmieć Jan opuścił swój ł. w L. z powodu ubóstwa i nie zapłacił dzies. → p. 5; 1527 Andrzej karczmarz z L. toczy proces ze Stanisławem pleb. w Gaci, od którego domaga się miecza wartości 21 gr pożyczonego przed 4 laty (ACC 102, 144).

4. 1482 Mik. Janisz kmieć i ławnik z L., 1513 sołtys Jan Popek ma 1/2 ł. opust., włodarz Jan ma 1 ł. → p. 3: kmiecie.

5. 1325 [recte 1335] Jan bp pozn. eryguje par. w Gaci i przyłącza do niej m. in. wieś L. (Wp. 2 nr 1059, o dacie → Wp. 4, s. 332-333); 1421 kmiecie z L. mają płacić meszne plebanowi w Gaci (ACC 5, 51); 1423, 1510 dzies. z L., po wiard. [od łana?] należy do prebendy kanonickiej „Tarnowo” w kapitule kat. pozn. (LBP 34-35); 1468, 1482 wieś L. w par. Gać (PZ 21, 35-356); 1512 Piotr komendarz z Gaci toczy proces z Jerzym Kaczlińskim dz. w Gaci i domaga się od niego m. in. dzies. z L. (ACC 88, 338v); 1521 do uposażenia prebendy kan. Stan. Mielżyńskiego należą m. in. dzies. z L.; wieś ma 14 ł., ale tylko 10 ł. płaci, gdyż 2 ł. zajmuje dz. (CP 111, 45); 1526 do uposażenia wspomn. kanonika należą m.in. dzies. z L.; wieś ma 9 1/2 ł. os., z których płacą po 1 wiard.; 2 ł. są opust., jeden z nich uprawiał dz. i płacił dzies., drugi dopiero w tym roku dz. zaczął uprawiać, przedtem leżał on odłogiem; ten ł. opuścił kmieć Jan z powodu ubóstwa, a był winien dzies. za 2 lata, za co został obłożony ekskomuniką (CP 111, 65rv).

6. 1410 Mroczek z L. herbu Laska [Leszczyc] otrzymuje od króla dzierżawę zamku Przezmark w Prusach; w zamku znajdowały się liczne skarby, które spisać miał z rozkazu króla pisarz król. Jan Socha h. Nałęcz; Jan zginął wkrótce zamordowany i jego krewni oskarżyli Mroczka o to zabójstwo, ale Mroczek oczyścił się z tych zarzutów w sądzie (DH 4, 74); 1412 Mroczek z L. jako powód toczy proces przeciwko królowi Władysławowi o straty jakie poniósł w jego służbie, a zwłaszcza o straty poniesione w zamku Przezmark w Prusach, który Mroczek wydał w ręce wrogów; Mroczek nie zjawił się w wyznaczonym przez sąd terminie, sąd oddalił więc jego roszczenia (Zapiski sądowe województwa sandomierskiego z lat 1395-1444, wyd. F. Piekosiński, Archiwum Komisji Prawniczej, t. 8/1, Kraków 1907, nr 566); 1412 Mroczek z L. i Posadowa bliski krewny w linii prostej Piotra Wysza, który został usunięty z bpstwa krakowskiego na rzecz Wojc. Jastrzębca, zamierzał zabić Wojciecha w czasie jego pobytu na zjeździe w Gnieźnie; bp się nie zjawił w Gnieźnie i udaremniło to zamiar Mroczka (DH 4, 147); 1421 stren. Mroczek z L. posłany z polecenia króla do Raciborza, uwięziony po drodze [przez kogo?] (Podwody kazimierskie 1407-1432, wyd. S. Krzyżanowski, Archiwum Komisji Historycznej, t.11, Kraków 1909-1913, s. 416); 1426 stren. Mroczek z L. uczestniczy w poselstwach na Litwę → p. 3.

7. 1389 (Lek. 1 nr 631).

Uwaga: K 10, 12 podaje, że dziedzicami w Ł. byli też Słupkowie, z których wymienia pod 1425 Stanisława s. Słupka. W cytowanej zapisce (WR 2 nr 788) występuje jednak tylko Stan. Słap [z Dąbrówki] jako śwd. w procesie przeciwko Mroczkowi z Ł.