1398 or. Messechod (Lek. 2 nr 2211), 1408 Medzichod (PZ 3, 42), 1423 Medzichot (PZ 7, 88), 1424 Myedzychod (WR 3 nr 1034), 1429 Mydzychod (KoścZ 9, 161v-162), 1448 Myedzichoth (M Poznań D 414), 1449 Myedzichot (KoścZ 13, 419), 5 km na NW od Dolska.

1. 1467 n. pow. pozn. (PG 6, 240v); 1580 n. par. Dolsk (ŹD 64).

2. 1423, 1428 zapowiedź → p. 3; 1482 toń niewodowa na jeziorze w M. (PG 9, 151); 1483 w M. lasy, gaje, wielkie jezioro, na którym łowi się niewodem (PG 9, 173v); 1517 staw rybny w M. (PG 15, 141v); 1519 jezioro w M. (PG 15, 324); 1519 proces o rozgraniczenie M. i Gawron; granica biegnie od kopca przy Jez. Drzonkowskim, potem przez łozy wzdłuż strumienia aż do brodu, a od niego przez środek strumienia aż do kopca węgielnego, który rozdziela M., Gawrony i Bodzyniewo (KoścZ 24 k. 20, 32); 1524 w M. jezioro i 2 stawy (PG 16, 37v).

3. Własn. szlach. 1402 Andrzej z M. toczy proces z Dobrogostem Kamieńskim o 20 grz. (KP nr 1081).

1406 Zbylut z M. pozywa Jana Dziurkę [z Gnuszyna, s. Piotra z Połajewa] o szkody z powodu poręczenia; Jan dowodzi, że roszczenia są uregulowane (WR 1 nr 581).

1418 Dziersław z M. śwd. (WR 1 nr 967).

1423-52 Hincza, Hinczka z M., Międzychodzki (WR 3 nr 1263; DBL nr 204, 205, 214, 218, 219; Straty 3 s. 199 nr 133; KsLub. nr 4440, 4441, 4448, 4450, 4452; KR 4, 40; Lubiń A 40; KoścZ 5, 483v, dawniej k. 76; KoścZ 8, 22v, dawniej k. 8v; KoścZ 8 k. 5v, 56v, 70v, 92v, 120v-121, 121, 127v, 133, 137v, 161, 161v-162, 172v, 174v, 181v, 208v, 215v, 216, 223, 258v, 271v, 276; KoścZ 10, 58v; KoścZ 11, 40v; KoścZ 12, 153; KoścZ 13 s. 88, 168, 348, 380, 419, 431; KoścZ 14, 132v): 1423 tenże zapowiada swoją dziedzinę [M.] (WR 3 nr 1017); 1424 tenże oraz Wojc. Piotrowski poręczają za Piotra Gierlaszyna z Ostrowa (KoścZ 8, 71, dawniej 40); 1424 tenże toczy proces z Marcinem Gawrońskim, który dowodzi, że jego służebnik zajął [Hinczce] 9 sztuk bydła w życie [w szkodzie] na dziedzinie swojego pana (WR 3 nr 1057); 1424 tenże w sporze z Czemą Lubiatowskim [z Lubiatowa Małego], o dok. [jego treści nie podano], a ponadto Czema pozwał Hinczkę o 7 desek (pro septem asseribus sarratis) wartości 20 gr (WR 3 nr 1034); 1425 tenże oraz inni współuczestnicy sporu zawieszają proces ze stren. Wojciechem [z Glinna] w nadziei zawarcia z nim ugody (PZ 8, 19v); 1425 tenże poręcza Jakubowi Różycowi z Olsztyna [Wolsztyn?], że senior, wójt, burmistrz, rajcy i mieszczanie z Dolska pozwolą mu swobodnie przybyć do sądu i w nim toczyć proces z Michałem mieszcz. z Dolska i innymi oraz że Michał stanie w sądzie (KoścZ 8, 152v); 1425 tenże pozwany przez Jana z Komornik [k. Kostrzyna] dowodzi, że nie zobowiązał się poręczyć za niego (WR 3 nr 1138); 1426 tenże zeznaje, że jest dłużny Janowi Samsonowi s. Mikołaja z Kadzynia 33 grz. szer. gr (KoścZ 8 k. 215, 228v, dawniej k. 280, 3 v); 1428 tenże zapowiada wszelkie pożytki dziedziny M. (KoścZ 9, 138v); 1428 tegoż ż. Anna → niżej; 1428-29 temuż Henryk (Andrzej) z Mszczyczyna jest dłużny 3 grz. i 3 wiard. z tytułu poręczenia za Dziersława z Szelejewa i tyleż samo tytułem szkód (KoścZ 9 k. 135, 161, 164v); 1428-29 tenże zeznaje na rzecz Dziersława z Szelejewa 3 grz. i 3 wiard. [długu] oraz zeznaje, że Dziersław w tej wysokości poniósł szkody wskutek nie zapłacenia należności (KoścZ 9 k. 143, 158v, 164); 1429 tenże procesuje się z Marcinem Zgirzą [ze Zgirzyc] o 1 1/2 gr z tytułu poręczenia (KoścZ 9, 180); 1429 temuż Hinczce oraz Bieniakowi i Zarembie z Lubosiny Jan z Pucołowic jest dłużny 26 grz. szer. gr pras. i zobowiązuje się umocnić wobec nich swój dług przez poręczenie (KoścZ 9, 160); 1429 tenże Hinczka z M. oraz Jan Pasikoń [z Włościejewek], Sobek Zaleski, Jan i Wojciech z Ostrowieczna poręczyli za Wojc. Nowieckiego na sumę 50 grz. szer. gr; (KoścZ 9, 148); 1430 tenże oraz Jerzy Jarogniewski poręczają Wojc. Górskiemu za Jana Goliasza [Goły Jaś, Goły Jan, s. Domarata z Iwna i Pierzchna] z Brodnicy (KoścZ 9, 280); 1445-46 tenże procesuje się z Wojciechem niegdyś Zdzieżewskim [ze Zdzieża w pow. pyzdr.], ponieważ Wojciech z 20 równymi mu stanem i z 30 niższymi stanem przybył do tej cz. dziedziny Ostrów, którą przysądzono Hinczce i którą Hinczka posiadał i tam uwięził kmiecia Stefana; sąd wyrokuje, że Hinczka ma otrzymać po 3 grz. od każdego szlachcica [który brał udział w aktach przemocy w Ostrowie] i po 1 grz. od każdego niższego stanem; Wojciech zostaje zasądzony jako posiadacz sum [zastawnych] na Szymanowie, własności Mik. Głębockiego archidiakona pozn., a woźny sąd. sekwestruje u Głębockiego te sumy na rzecz Hinczki (BR 628 nr 114, 116, 119); 1452 tenże występuje jako wuj Małgorzaty ż. Michała niegdyś z Kociug (KoścZ 14, 164v).

1428 Anna Międzychodzka ż. Hinczki Międzychodzkiego toczy proces z Janem Pucołowskim (KoścZ 9k. 125, 137v).

1430 Małgorzata z M. toczy proces z Marcinem Gawrońskim; w jej imieniu występuje Hinczka [z M.] (KoścZ 9, 271v).

1430 Maciej z M. toczy proces z Marcinem Gawrońskim (KoścZ 9, 272v).

1448-67: 1448 tenże Andrzej dz. w M. (M Poznań D 414); 1467 tenże, Tomasz i Marcin bracia niedz. dziedzice w M. sprzedają z zastrz. pr. wykupu Szczedrzykowi z Lubiatowa Małego 3 ł. os. w M. za 50 grz. (PG 6, 240v).

1474? panny Helena i Małgorzata siostry niedz., właścicielki sumy 400 zł, która obciąża M., wysyłają z tego tytułu służebnika na wyprawę wojenną (ExpBel. nr 693).

1476 Marcin Baran z Zaparcina, nazwany także Międzychodzkim [s. Mik. Barana], wicechorąży w Kościanie 1450-59, 1469-76 (GUrz. C 889, 895; KoścZ 16, 102v): 1476 [1479?] tenże [?] pozwany przez Tomasza opata kl. w Lubiniu oraz przez 3 kmieci (KoścZ 16, 155v).

1476-83 Andrzej Baran z M., Międzychodzki, Zaparcki, s. Marcina Barana: 1476 tenże toczy proces z Andrzejem, Klemensem i Marcinem dziedzicami w Zaparcinie (KoścG 2, 94); 1479 tenże, dz. w M. daje część wsi Zaparcin i Zamysłowo z dopłatą 200 grz. w zamian za całą [!] wieś M. braciom Andrzejowi, Klemensowi i Marcinowi, niegdyś dziedzicom w M. (PG 9, 189); 1479 tenże zawiera ugodę ze wspomn. Andrzejem, Klemensem i Marcinem: a) Andrzej [Baran] Zaparcki powinien przenieść z dziedziny Zaparcin na dziedzinę M. 6 grz. czynszu rocznego, zaległy czynsz i sumę główną 60 grz. oraz zwrócić dok. star. [gen. wlkp.] dot. tego czynszu; czynsz ten zapisał jego zm. ojciec Mik. Baran swojej c. Agnieszce, b) powinien bronić przez 3 lata Andrzeja, Klemensa i Marcina dziedziców M. [!] od roszczeń innych osób do trzech części dziedziny Zaparcin z folw. Zamysłowo, co jednak nie dot. 2 grz. czynszu rocznego dla Anny Ganowicz ze Stęszewa, bo ten czynsz wspomn. bracia przejmują na swoje dobra dziedz., c) powinien wręczyć wspomn. braciom wszelkie dok. i wyroki dot. M., które jego ojciec Mik. [Baran] Zaparcki otrzymał od ur. panien Elżbiety i Małgorzaty cc. zm. Wacława Kokorzyńskiego, d) przekazać wymienionym braciom pr. własności 3 części dziedziny Zaparcin z folw. Zamysłowo, a oni powinni przekazać mu pr. własności dziedziny M., e) wręczyć braciom dokumenty zastawne dot. M. oraz uwalniające M. od obciążeń, f) wymienieni bracia powinni bronić go od roszczeń innych osób do dziedziny M., co nie dot. roszczeń Stefana s. Franciszka Kąkolewskiego oraz czynszu 20 sk. dla Tomasza altarysty we Włościejewicach oraz czynszu 1/2 grz. od sumy głównej 16 grz. dla witryków kościoła par. w Śremie (KoścG 2, 62); 1479 tenże zapisuje swojej siostrze Agnieszce 6 grz. czynszu rocznego na M. (PG 9, 189v); 1480 tenże zapisuje Andrzejowi z Młynów [w pow. pyzdr., obecnie Trzykolne Młyny] 25 grz. tytułem długu (PG 9, 123v); 1482 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu szl. Zachariaszowi sołtysowi w Nochowie 4 ł. os. w M. i 1/2 toni na jeziorze w M. za 40 zł węg. (PG 9, 151); 1483 tenże sprzedaje Janowi Piotrowskiemu z zastrz. pr. wykupu 4 ł. os. w M. za 40 grz.; Piotrowski otrzymuje ponadto pr. wrębu w lasach i gajach wsi M. na opał i cele budowlane oraz pr. połowu ryb niewodem w wielkim jeziorze wsi M. (PG 9, 173v).

1479 Andrzej, Klemens i Marcin z Zaparcina, bracia, niegdyś dziedzice w M. → wyżej: Andrzej Baran.

1483-88 Jan, Mikołaj, Andrzej i Jerzy Piotrowscy: 1483 tenże Jan Piotrowski → wyżej; 1486 tenże Jerzy niegdyś z Piotrowic [!] swoją cz. z sumy 40 grz. na wsi M., która przypadła mu po śmierci brata Jana niegdyś dz. w Piotrowicach przekazuje swojemu bratu Mikołajowi (PG 10, 44); 1488 ciż Mikołaj, Andrzej i Jerzy z Piotrowa [!] sprzedają z zastrz. pr. wykupu [komu?, karta urwana] 4 ł. os. i 1 ł. opust. w M., za tę samą sumę, za którą wymienione łany ich zm. brat Jan Piotrowski kupił z zastrz. pr. wykupu od Andrzeja Międzychodzkiego (PG 10, 94).

1485-93 Piotr Międzychodzki s. Andrzeja: 1485 tenże pozywa Marcina s. zm. Bartłomieja Grabiszy o zwrot długu (KoścZ 17, 38v); 1493 tenże od Jana i Jakuba braci niedz. dziedziców w → Grunówku kupuje z zastrz. pr. wykupu 11/2 ł. w Grunówku za 20 grz. (PG 10, 186v); 1503 tenże wspomn. jako zm., ojciec Małgorzaty ż. Pawła Żółeckiego [ze wsi Żółcz w pow. gnieźn.] (PG 12, 275v); 1507 Helena wd. po tymże Piotrze → niżej; 1518, 1524 tegoż c. Jadwiga → niżej.

1495 Małgorzata wd. po Wawrz. Świekockim wszelkie swoje prawa (omnia iura et superlucraciones) do cz. wsi M. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Andrzejowi Więckowskiemu za 60 grz. (PG 7, 78).

1499 Andrzej Młyński sprzedaje Mac. Szczurskiemu 1 ł. os. i karczmę oraz ł. opust. sołectwa w M. za 25 grz. szer. półgr (PG 12, 27v).

1503 szl. Anna Międzychodzka daje wieś Szczepowice Janowi Urbanowskiemu w zamian za sołectwo we wsi Słup i 200 [grz., zł?] (PG 12, 280).

1507-13 Uriel Wyleżyński (Wyleziński?) [z Wielżyna k. Szamotuł?, z Wylezina w ziemi rawskiej?], także Międzychodzki: 1507 temuż Urielowi, obecnemu mężowi, Helena wd. po Piotrze Międzychodzkim (w asystencji brata Wojc. Dobczyńskiego i nepota Jana Chojeńskiego) zapisuje 60 zł węg. na 1/2 oprawy w M. (PG 13, 127v); 1508 temuż Urielowi [pasierb] Jakub Międzychodzki daje z zastrz. pr. wykupu 100 zł węg. (licząc 1 zł po 16 gr) na 1/2 wsi M., na 1/2 jeziora, na całym dworze i folwarku, zaś Uriel na tej sumie daje z zastrz. pr. wykupu swojej ż. Helenie [wd. po Piotrze Międzychodzkim], matce Jakuba Międzychodzkiego 50 zł węg. (PG 14 k. 31v, dawniej s. 61); 1513 kara umowna w wysokości 100 grz. zostaje założona w sporze między Urielem Międzychodzkim a Mac. Gostyńskim (MS 4 nr 2014).

1508-31, zm. a. 1538 Jakub Międzychodzki: 1508 tenże → wyżej; 1510 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Mac. Skaławskiemu 3 1/2 ł. os., 2 ł. opust. oraz 1 1/2 ł. sołectwa także opust. w M. za 90 grz., zaś 1512 Skaławski te łany sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Barbarze Rogaczewskiej wd. po Piotrze Błociszewskim za 90 grz. (PG 14 k. 107v, 164, dawniej s. 211, 326); 1517 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Dorocie Dobczyńskiej, ż. Jana Dobczyńskiego 1/2 wsi M. za 150 grz., rezerwując sobie dwór, folwark i staw rybny (PG 15, 141v); 1519 Jadwiga Kępska wd. po Janie Słupskim, w asystencji stryja Wojc. Wojnowskiego i wuja Mac. Kopaszewskiego, przekazuje z zastrz. pr. wykupu za 150 grz. [obecnemu] mężowi Jakubowi Międzychodzkiemu swoją oprawę posagu i wiana, którą jej zm. mąż oprawił na wsiach Żabikowo, Słupia, Kępa Mała [wszystkie wsie w pow. pyzdr.] i Turew [pow. kośc.], a tenże Jakub przekazuje Jadwidze w dożywocie 1/2 wsi M. z jeziorem (PG 15, 324); 1519 tenże procesuje się z Marcinem Gawrońskim o odnowienie granic (KoścZ 24, k. 20, 32); 1523 tenże występuje jako stryj Agnieszki Sarnowskiej, c. zm. Jana Sarnowskiego, a ż. Mik. Mieszkowskiego (PG 15, 525v); 1524 tenże zapisuje Jadwidze Jezierskiej c. zm. Tomasza Jezierskiego chor. pozn., wd. po Janie Słupskim, a obecnie swojej ż., po 300 zł (licząc 1 zł po 16 sk.) posagu i wiana na 1/2 wsi M. oraz na całym jeziorze w M. i na 2 stawach (PG 16, 37v); 1526 tenże występuje jako wuj Zofii c. zm. Tomisława Jarockiego, ż. Mac. Dobczyńskiego (PG 16, 141v-142); 1528-29 tenże kupuje z zastrz. pr. wykupu od braci Jerzego i Wojc. Kołackich ich części dziedz. w Lubiatowie 30 grz. i za 40 grz. (PG 16 k. 222v, 276); 1529 tegoż c. Jadwiga, ż. Bartłomieja Komornickiego (PG 16, 312); 1531 tenże kupuje części w Lubiatowie: od Piotra Kopaszewskiego kan. pozn. jego cz. po matce za 150 zł węg. i 80 grz. oraz od Mac. Kopaszewskiego jego cz. po ojcu i matce za 500 grz. (PG 16 k. 441 v, 479); 1537 tenże wspomn. jako zabity przez Kaspra Lubiatowskiego (MS 4 nr 18653).

1509 Andrzej Więckowski sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Krzyżanowskiemu s. zm. Tomasza Krzyżanowskiego części dziedz. wsi M. za 60 grz., a ten sprzedaje również z zastrz. pr. wykupu Dorocie ż. tegoż Andrzeja Więckowskiego za 100 kóp [gr] cz. po ojcu w Grabionowie i w ten sposób zaspokaja jej roszczenia do dóbr po ojcu i matce w 1/2 Gołębina i w cz. Grabionowa (PG13, 97).

1512 Mac. Skaławski → wyżej: Jakub Międzychodzki.

1512 Barbara Rogaczewska wd. po Piotrze Błociszewskim [czyli Lubiatowskim] → wyżej: Jakub Międzychodzki.

1515 w podziale dóbr Jeziory Wielkie, Winna i Kaleje [wszystkie wsie w pow. pyzdr.] 1/3 z nich przypada m. in. Tomaszowi, Stanisławowi, Wojciechowi, Łukaszowi Międzychodzkim, Barbarze Międzychodzkiej ż. Wojc. Drzewieckiego, Małg. Międzychodzkiej ż. Franciszka Sperki mieszcz. kośc. (PyG 29, 53v-55v).

1518-24 Jadwiga c. zm. Piotra Międzychodzkiego: 1518 tejże, mąż Wojc. Droszewski zapisuje po 70 grz. posagu i wiana (PG 15, 218v), a 1524 ponawia zapis (PG 16, 28v).

1533 Jan Jezierski daje w dożywocie swojej ż. Barbarze Międzychodzkiej wsie Miechinino [obecnie Mechlin] i Luciny w pow. pyzdr., a krewni Barbary powinni z tych dóbr otrzymać 200 grz. po jej śmierci albo po śmierci Jana, jeśli tenże ją przeżyje (PG 16, 550v).

1539 Mac. Międzychodzki nieletni s. zm. Jakuba Międzychodzkiego, w asystencji wuja Jana Jezierskiego i braci stryj. Macieja i Andrzeja Dobczyńskich kwituje Wiktoryna Lubiatowskiego i jego s. Kaspra z sumy 100 zł pol. (PG 81, 230v).

Pobór: 1530 od 2 ł. (ASK I 3, 124); 1563 od 9 1/2 ł., 1 karczmy dor., 1 wiatraka dor. (ASK I 4, 157v); 1581 od 3 1/2 ł., 1 ł. opust., 2 zagr., 1 wiatraka dor. (ŹD 64; ASK I 6, 484v).

Kmiecie w M.: 1398 karczmarz z M. oczyścił się z zarzutu kradzieży (Lek. 2 nr 2211); 1467 na 3 ł. os. w M. kmiecie Bartłomiej, Paweł i Jan Dubiel (PG 6, 240v); 1482 na 4 ł. os. w M. kmiecie Jan Dubiel, Mikołajek, Maciek, Krężel (PG 9, 151); 1483 na 3 ł. os. w M. kmiecie Wojc. Krężel, Pan Maciek, Jan Dubiel i Mikołajek, ponadto 1 ł. opust. zw. Łojkowski (PG 9, 173v); 1499 kmieć Paweł na 1 ł., płaci z niego 1 grz. i 8 gr czynszu; karczmarka Szczepanowa z karczmy płaci 1 grz. (PG 12, 27v); 1510 kmiecie Szymon, Jan Nowak i Paweł Robol, każdy na 1 ł., karczmarz Marek na 1/2 ł., łany opust. Stojewski oraz Łoszkowski obok [kmiecia] Dubiela (PG 14, 107v, dawniej s. 211).

4. 1412 Jakub sołtys z M. oraz Staszek Kuczyński toczą proces (KoścZ 4, 26v); 1499 opust. ł. sołectwa leży między dwoma innymi ł. sołectwa [prawdop. też opust.] (PG 12, 270); 1510 1 1/2 ł. sołectwa opust. (PG 14 k. 107v, 164, dawniej s. 211, 326).

5. 1477 kościół par. w Dolsku jest uposażony m. in. w jakieś daniny ze wsi M. (Now. 4, 411, przyp. 17 na podstawie ACC z 1477 r. k. 82v, lecz tej informacji nie udało się odszukać); 1610 pleban w Dolsku pobiera w M. z 5 1/2 ł. kmiecego po 6 gr dzies. (AV 4, 63v).