NIECZAJNA

1284 or. Neczayno (Wp. 1 nr 536), 1362 Nierzayna! (MS 5 nr 4989), 1386 Neczayna (Lek. 1 nr 42), 1393 o Neczano (Lek. 1 nr 1706), 1406 Neczaynø (WR 1 nr 593), 1421 Necayna (PZ 6, 131v), 1423 Neczaj! (PZ 7, 83v), 1423 kop. 1488/92 Nyeczayna (LBP s. 38, 49), 1448 Czayna! (PZ 15, 112), 1448 Nyecząna, Myeczayna! (PZ 16 k. 128v, 129), 1470 Nyeaczayna (PG 57, 90v), 1470 Nyeczayno (PG 8, 69v), 1470 Nyeczayna (PG 57, 90v), 1474 reg. 1710 Nieczaina (CP 11, 119), 1563 or. Nieczaina (ASK I 5, 229), 8 km na SW od Obornik.

1. 1445 n. pow. pozn. (PG 2, 82v); 1508 n. par. Objezierze (ASK I 3, 14v).

2. 1386, 1393 spory o granice wsi N. i Rozwarowo [k. Obornik, obecnie Rostworowo] → p. 3; 1406 kopce gran. między N. a Kowalewem zostały usypane zgodnie z prawem (WR 1 nr 593); 1421 zapowiedź → p. 3: Maszek z N. i Zielątkowa; 1586 las Dębowiec w N. (PG 148, 163v); 1547 N. graniczy z Objezierzem (PG 18, 384v).

3. Własn. szlach. 1284 ks. Przemysł II nadaje Żegocie wdzie krak. w uznaniu zasług wsie N., Wierzbiczany [niezident.] i Lulin; uwalnia je od ciężarów pr. polskiego i nadaje imm. sąd. (Wp. 1 nr 536).

1386-94 Mikołaj [z Bytynia] kaszt. starogr., dz. w N.: 1386 tenże wraz z ż. i synami w sporze z Niemierzą i Dziersławem ss. zm. Niemierzy z Żydowa o rozgraniczenie wsi Rozwarowo i N. (Lek. 1 nr 42, 84); 1389 tenże pozwany przez Jurę z Chojnicy o 5 grz. (Lek. 1 nr 675); 1393 tegoż ż. Katarzyna w sporze ze wspomn. Jurą o N. (Lek. 1 nr 1706); 1393 wspomn. Katarzyna w sporze z Mik. Żydowskim o kopce gran. między N. a Rozwarowem; Mikołaj dowodzi, że usypał je już 3 l. temu i do tej pory nikt go nie nagabywał (WR 1 nr 176); 1394 wspomn. Katarzyna [kasztelanowa] starogr. w sporze z Wojciechem [z Psarskiego?] o to, że nabył on 105 grz. na N., mimo że Katarzyna ma wiano zapisane na N.; Katarzyna może dochodzić sądownie prawa do 100 grz. wiana po śmierci swego męża (Lek. 1 nr 1717, 1785).

1421 Wyszek z N. pozywa Dobrogosta s. Krzywosąda z → Baworówka o 7 grz. długu jego ojca (PZ 6, 131v).

1421-23 Maszek z N. i Zielątkowa [k. Obornik]: 1421 tenże → p. 2; 1421 Maszek z N. i Zielątkowa w sporze z Dziersławem z Rozwarowa dowodzi, że zapuścił zapust [posadził młode drzewa] na [części?] w N. [nal. do] sołtyski i zgodnie z prawem zapowiedział je przez woźnego przed 3 1. (WR 1 nr 1093); 1423 tenże wraz z Janem z Pawłowic [k. Poznania?] w sporze z Wojtkiem ze Śliwna o 100 grz. poręczenia (PZ 7, 83v).

1436 woźny sąd. zapowiada Sobotę i N. dziedziny Dobrogosta Sobockiego, a mianowicie lasy, bory, gaje (nemora), zarośla (denseta), drogi (vie indirecte semiducte) i wszystkie pożytki (PZ 14, 197).

1426-48, 1470? Jutka z N. i Kierzkowa [k. Barcina i Wolic, pow. kcyn.]: 1426 taż Juta czyli Jutka wraz z Anną z Soboty w sporze z Janem Zielątkowskim o N., Sepno [k. Obornik] i Rokitnicę (PZ 8, 125v); 1440 taż ż. szl. Nasiła [z Kierzkowa] w sporze z Piotrem Bnińskim kaszt. gnieźn. oświadcza, że nie powzdała swojemu mężowi 1/3 N. ani też nie uczyniła go panem dziedz. [w N.] (WR 1 nr 1602); 1448 taż w sporach: z Janem z Dobieszewic o zabór po śmierci swego męża Nasiła srebra wartości 10 grz. oraz ze Szczepanem (Stephanus) Chybskim kan. pozn. (PZ 16 k. 128v, 172); 1470 taż? szl. Nasiłowa z N. [wd. po Nasile?] pozwana o niezapłacenie wiard. król. (PG 57, 90v).

1445-62 Jan Sobocki, 1462 Sędziwój Sobocki kan. pozn. dziedzice [cz.] w N.: 1445 tenże Jan → wyżej; 1462 ciż → p. 5.

1445-63 Maciej z N., Sobocki, Nieczajeński, 1462 – zm. a. 16 XI1476 Jan z Knyszyna [Sobocki], burgr. pozn. 1450-51, 1461-73 (GUrz. nr C 932, 932a, 936, 937: tu błędnie jako dwie osoby) pisarz pozn. 1467-76 (GUrz. nr A 252) i 1462 Wincenty z Soboty bracia rodz., dziedzice cz. w N. (M Poznań D 712; PG 3, 94; PG 4, 117; PZ 15, 112; PG 16, 177; PZ 17, 141; ACC 42, 35; ACC 43, 87): 1445 tenże Maciej sprzedaje Mikołajowi niegdyś z Boguszyc 1 ł. w N. za 40 grz.; Mikołaj zaś zapisuje ż. Dorocie po 20 grz. posagu i wiana na 1/2 wspomn. ł. oraz na 1/2 sum, które ma u Jana Zielątkowskiego i Jana Sobockiego oraz na 1/2 swoich dóbr (PG 2, 82v); 1445 tenże Maciej zapisuje ż. Katarzynie po 150 grz. posagu i wiana na 1/2 swoich dóbr w N. (PG 2, 115); 1445 tenże Maciej zapisuje kościołowi par. w Słomowie [k. Rogoźna] 2 kopy [gr] czynszu rocznego na 1/2 N. za 30 grz. (PG 2, 123v); 1446? ciż Jan i Wincenty dają temuż bratu Maciejowi 1/2 N., która przypadła im po ciotce Jucie, a Maciej zapisuje ż. Katarzynie po 150 grz. posagu i wiana na 2 częściach swojej połowy w N. (PG 2, 189v); 1448 tenże z s. Mikołajem w sporach z Elżbietą, Katarzyną i Barbarą cc. zm. Ramsza z Golęczewa oraz z Janem z Golęczewa (PZ 16 k. 120, 129); 1448 tenże w sporach z: Mikołajem s. zm. Andrzeja z Wojaczewa, Małgorzatą ż. Dobrogosta Żyrnickiego [z których Żernik?], Janem Brodzewskim oraz Szlomą Żydem [pozn.] (PZ 16 k. 120, 129v, 225, 232v); 1462 ciż oraz Jan, Marcin i Sędziwój z Sadów są winni Katarzynie c. szl. Orza [Dorza?] [z Rogalina k. Mosiny] 22 grz. szer. gr (PZ 17, 314v); 1463 tenże Mac. Nieczajeński z s. Mikołajem zapisuje z zastrz. pr. wykupu Stanisławowi altaryście w kościele Ś. Marii Magdaleny [w Poznaniu] 2 kopy gr czeskich czynszu rocznego na 2 częściach wsi Golęczewo za 30 grz. (PG 7, 187); 1464 tenże Maciej z N. zawiera ugodę z Markiem niegdyś Palędzkim (PG 7, 224v); 1464 tenże Maciej z N. kupuje od Barbary ż. Jana Boboleckiego jej cz. po ojcu we wsi Golemowo [pow. gnieźn., obecnie Golimowo] za 100 grz. (PG 7, 260); 1476 tenże Jan Knyszyński → niżej.

1453-76 Mikołaj z N., Golęczewski, syn Mac. Sobockiego z N., 1463-1505 Dobrogost z Soboty [syn Wincentego], pisarz pozn. 1476-1506 (GUrz. nr A 253), bracia stryj., dziedzice części w N. (PZ 16, 177): 1448 tenże Mikołaj → wyżej; 1453 tenże Mikołaj z N. i jego ż. Dorota w sporach z Jaśkiem z Niegolewa oraz z Janem Tarnką z Wierzei (PZ 17, 141v); 1463 tenże Mikołaj → wyżej; 1470 tenże Mik. Golęczewski dz. w N. sprzedaje temuż Dobrogostowi dz. w Sobocie 1/2 N. za 500 grz. (PG 8, 69v); 1473 tenże Dobrogost zapisuje Sędziwojowi kan. kat. pozn. i prepozytowi koleg. Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu 3 grz. czynszu rocznego na 1/2 N. [za ile?, w tym miejscu koniec księgi] (PG 8, 174v); 1476 ciż Mikołaj z Golęczewa i Dobrogost z Soboty dziedzice w N. kupują od [stryja] Jana Knyszyńskiego cz. w N., która przypadła Knyszyńskiemu zgodnie z pr. bliższości po śmierci Sędziwoja z Soboty kan. pozn. i dz. [cz.] w N. za 200 grz. półgr (PG 58, 37v) i na tej części sprzedają z zastrz. pr. wykupu Ambrożemu pleb. w Romiejkach 3 zł węg. czynszu rocznego za 36 zł węg. na erygowanie prebendy w koleg. Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (PG 9 k. 51, 51v); 1478 tenże Dobrogost kupuje od Anny, Barbary, Katarzyny, Ofki i Doroty cc. zm. Jana Knyszyńskiego połowy ich części w N. za 50 grz. (PG 9, 94v); 1505 tenże Dobrogost zapisuje Janowi Grochowickiemu kan. kat. pozn. i prep. koleg. Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu 40 grz. sumy głównej czynszu rocznego na 1/2 N. (PG 13, 59v).

1514 Kat. Sobocka ż. Stan. Mylińskiego kwituje Jana pleb. w Sobocie, Mikołaja, Wincentego i Andrzeja braci swoich rodz. z części po ojcu i matce w Sobocie, N. i Złotkowic (PG 69, 112v).

Areał: 1423, 1510 → p. 5; 1508 pobór od 10 ł., od karczmy 6 gr (ASK I 3, 14v); 1535 pobór od 1 ł. [opust.] (ASK I 5, 140v); 1563 pobór od 16 ł., 1 karczmy dor. (ASK I 5, 229); 1577 pobór płaci Anna Sobocka (ASK I 5, 698); 1580 pobór płaci Andrzej Sobocki od 3 ł., 4 zagr., 1/8 ł. karczm. (ŹD 25).

Mieszkańcy: 1386 Piotr kmieć z N. w sporze z Mścigniewem z Niemieczkowa o konie wartości 16 grz. (Lek. 1 nr 58); 1443 Wojc. Przekulicz i jego bracia, kmiecie z N. (ACC 26, 86v); 1468-70 prac. Klemens z N.: tegoż ż. szl. Małgorzata z Wielżyna kwituje swego brata Włosta czyli Włodzimierza z Wielżyna z części nal. jej po ojcu i matce w Wielżynie (PG 57, 17; PZ 19, 32v).

4. 1421 sołtyska w N. → p. 3; 1476 prac. Michał sołtys z N. pozywa Tomasza Jezierskiego z Oborowa o konie wartości 5 grz.; sąd nakazuje Jezierskiemu zwrot koni w ciągu 8 tygodni (PZ 20, 47).

5. 1423, 1510 do uposażenia kan. kat. pozn. należą małdr. z N.: 1423 (kop. 1488/92) z 12 ł. dla prebendy zw. „Strzeszyn – Rokitnica”, z 6 ł. płacą dla prebendy zw. „Dczegowo [Zegowo] czyli Ś. Mikołaja” po 6 gr, po 2 ćw. pszenicy, po 1 ćw. żyta i po 2 ćw. owsa; 1510 z 12 ł. (LBP s. 37, 38, 49).

1462 Jan i Sędziwój Soboccy zawierają ugodę z Sędziwojem pleb. w Objezierzu w sprawie poboru mesznego z N.: pleb. powinien przybyć do N. ze swoim wozem i koniem oraz stanąć przed bramą któregokolwiek kmiecia, a kmiecie będą tam przynosić zboże i sypać je na wóz (ACC 42, 35).

1474 (reg. 1710) małdr. z 3 ł. w N. nal. do prepozyta [koleg.] Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu (CP 11, 119).

1504 włodarz (villicus) zeznaje, że w N. są 2 1/2 ł. os. i 3 1/2 ł. opust., z których kmiecie płacą [dzies.] po 2 ćw. pszenicy, po 2 ćw. żyta, po 2 ćw. owsa i po 6 gr; są także ł., z których dzies. płacą dla pleb. w Objezierzu, dla kan. Roszkowskiego [prebenda zw. „Rokitnica” w kat. pozn.] i dla kościoła Ś. Wojciecha k. Poznania (CP 111, 21).

Uwaga: Nie jest pewne, czy występujący w l. 1243 i 1258 „Henricus capellanus de Neczynici (de Neccinia)” pochodził z naszej N., co sugerują wydawcy Wp. 1 nr 367 i Wp. 6 nr 6.