1393 or. Newersza (Lek. 1 nr 1415), 1396 Neuerze (WR 1 nr 194), 1400 Newerza (WR 1 nr 465), 1401 Newerze (WR 1 nr 507), 1418 Nyewerza (PZ 5, 100v), 1427 Newers (PZ 9, 120v), 1428 Nyewers (WR 1 nr 1281), 1432 Neuers (WR 1 nr 1407), 1434 Nyevyers (PZ 12, 129v), 1434 Nyewyerz (Wp. 9 nr 1289), 1435 Neuerzs (PZ 13, 94), 1462 Nyewyerzs (PG 6, 121), 1485 Nyewyerzch (PG 10, 17v), 1514 Nyeuierz (ACC 90, 27v-28; w AC 2 nr 1683 błędny odczyt: Nyemierz), 1563 Niewierz (ASK I 5, 214v), 11,5 km na E od Lwówka.

1. [ok. 1446] n. pow. pozn. (PG 2, 156a); 1510 n. par. Brody (LBP 169).

2. 1481 sędziowie polubowni rozgraniczają dziedzinę N. Dobrogosta Niewierskiego z Chełmnem: gran. biegnie od kopca narożnego między dziedzinami Turowo, N. i Chełmno aż do kopca narożnego dzielącego te wsie oraz Duszniki (PZ 20, 127); 1513 lasy w N. → p. 3: Bonifacy Bodzęta; 1583 las zw. Turze [k. N.] oraz [obiekty nieokreślone w N.] Osowiec, U Zdrojka i Orli Dąb (PG 142, 143).

3. Własn. szlach. 1393-1409 Marcin z N., Niewierski: 1393 tenże toczy proces z Dorotą i Hanką zakonnicami z Owińsk o Zielęcino [pow. kośc.] (Lek. 1 nr 1415); 1397 tenże toczy procesy z Wojc. Parzęczewskim [z Parzęczewa k. Wielichowa] o 11 grz. (Lek. 2 nr 1977, 1978); 1409 tenże śwd. (WR 3 nr 412).

1396 Jan z N. śwd. (WR 1 nr 194; Lek. 1 nr 2184).

1398 Wichna Niewierska pozywa Stępotę z Tarnowa [w pow. pyzdr.] o 12 grz. wiana (dotalicium) swej matki (Lek. 2 nr 2088).

1400-18 Michał z N.¹K 2, 23, podaje, że Michał z N. był synem Piotra Chemki. Tymczasem w cytowanym źródle wymienieni są jedynie wśród świadków m. in. Chemka syn Piotrka i Michał z N. (PZ 2, 77; WR 1 nr 507). O Chemkach z Połajewa → Gnuszyn, brat Bodzęty: 1400-01 tenże śwd. (WR 1 nr 465, 507; KP nr 341, 664); 1418 tenże → niżej: Bodzęta.

1405 Pielgrzym (Peregryn) z N. w sporze z Michałem z Barda [k. Wrześni w pow. pyzdr.] o konia wartości 20 grz. (KP nr 2295).

1410-34, zm. 1434 Bodzęta Niewierski, h. Nałęcz, z N., Wierzbna 1432-34, brat Michała z N. [i prawdop. Święchny żony Bodzęty z Lubicza] (PZ 3, 130; PZ 5, 98; PZ 12, 145v; WR 1 nr 1006, 1281, 1396): 1412 tenże ze swym stryjem Mik. Baworowskim w sporze z Wojciechem z Piotrowic [k. Osiecznej] o 1/2 sumy za sprzedaną przez Wojciecha 1/2 Jeligowa (WR 1 nr 880; WR 3 nr 472); 1415 tenże toczy proces z Sędziwojem, Wincentym i Janem z Lipnicy o Przystanki [k. Pniew] (PZ 4, 118); 1418 tenże z bratem Michałem z N. w sporze z Bodzęta z Lubicza [i z → Niepruszewa], który w imieniu ż. Święchny odstępuje od roszczeń do dziedziny N. nal. do tegoż Bodzęty i Michała z N. braci [braci Święchny?]; tenże Bodzęta Niewierski dowodzi, że od 12 1. on i Michał nie byli pod opieką wspomn. Święchny (PZ 5, 100v; WR 1 nr 965); 1422 tenże zapowiada Chraplewo (PZ 7, 44v); 1427 tenże i Piotr z Chełmna pozwani przez Tomasza z Kwilcza o 20 grz. (PZ 9, 120v); 1432 tenże → p. 6; 1432 tenże i Maciej z Trzciela w sporze z Przedpełkiem z → Daszewa (WR 1 nr 1407); 1432 tenże z ż. Agnieszką i ss. Sędziwojem, Mikołajem oraz Dobrogostem proszą bpa pozn. o ponowne powołanie parafii w Wierzbnie (Wp. 9 nr 1296); 1434 wikariusz generalny pozn. na prośby Wojciecha z Międzychodu (prezentowanego na pleb. przez tegoż Bodzętę, jego ż. i wspomnianych wyżej ss.) zatwierdza akt odnowienia kościoła w Wierzbnie²ŁOp. 2, 438, mylnie zamieszcza tę informację pod r. 1415 i pisze o Bernardzie z N., zamiast o Bodzęcie (Wp. 9 nr 1371); 1434 tenże wspomn. jako zm. → niżej: Sędziwój.

1432-38 Agnieszka dz. N., Niewierska, ż. Bodzęty z N., wd. 1434 (PZ 14, 33): 1432-34 taż → wyżej; 1434 taż³KR 2, 23, błędnie podaje na podstawie cytowanej zapiski, że Agnieszka pisała się z N., Wierzbna i Gorzycka. W zapisce tej występuje ona jedynie jako Agnieszka Niewierska z s. Sędziwojem w sporze z Piotrem z Obrzycka (PZ 12, 129v); 1434 taż pozwana przez Macieja pleb. w Dusznikach o 2 ćw. mesznego z 2 ł. opust. w Turkowie i 2 ćw. żyta z 2 ł. sołectwa w Zakrzewie [k. Buku, obecnie Zakrzewko] przez nią uprawianych (ACC 18, 118); 1438 taż z s. Sędziwojem w sporze z Mikołajem z Zakrzewa o Zakrzewo (PZ 14, 33).

1432-62 Mik. Niewierski, z N., Gorzycka, Gorzycka Nowego, Brzeźna [k. Międzychodu], Zakrzewa, syn Bodzęty z N., brat Sędziwoja i Dobrogosta (PZ 14, 127; PZ 18 k. 216, 245): 1432-34 tenże → wyżej: Bodzęta; [ok. 1446] podział dóbr między braćmi tymże Mikołajem z N., Sędziwojem z Gorzycka Starego i Dobrogostem Wierzbieńskim: Mikołaj otrzymuje od braci m. in. wieś N. (PG 2, 156a; karta luźna, między wpisami z 1446); 1462 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Jarosławowi Dokowskiemu [z Dokowa Suchego] 8 grz. szer. półgr na 8 kmieciach os. w N. za 100 grz. szer. półgr (PG 6, 121).

1432-67 Sędziwój Niewierski, z N., Wierzbna, Gorzycka Nowego 1434 – ok. 1446, Gorzycka 1445-75, Brzeźna [1446], syn Bodzęty z N., brat Mikołaja i Dobrogosta Niewierskich (WR 1 nr 1469, 1549; PZ 14 k. 33, 51, 127): 1432-34 tenże → wyżej: Bodzęta; 1434 tenże toczy procesy: z Niklem z Gorzynia o 7 grz. szer. gr (PZ 12, 197), 1434 ze szl. Stan. Szczenieckim [Sczanieckim] niegdyś mieszcz. z Kościana [→ Kościan miasto, p. 3A; → Kościan – starostwo, p. 6B] (PZ 12, 129v); 1434 tenże, syn zm. Bodzęty Niewierskiego z Wierzbna, w sporze z Janem Szczepskim [ze Szczepów k. Ostroroga] (PZ 12, 207); 1434 tenże → wyżej: Agnieszka; 1435 tenże toczy procesy z Piotrem Skórą z Gaju o kopce gran. dziedziny Michocin, które zm. Bodzęta [Niewierski] z Wierzbna usypał przemocą, o połów ryb wartości 5 grz. w jeziorze [k. wsi Michocin lub w in. przynależnym do dóbr Międzychód, których Piotr Skóra był współwłaścicielem] oraz o zniszcznie młyna nad jez. [Michocin?] (PZ 13, 94; WR 1 nr 1577); 1435 tenże w sporze ze szl. Gawłem z Granówka dowodzi, że Gaweł przybył gwałtem do Niegolewa, uderzył go w policzek i zabrał mu krogulca (WR 1 nr 1651); 1436 tenże oraz jego ludzie (homines) z Wierzbna i Gorzycka Nowego w sporze z Sędziwojem z Ostroroga wdą pozn. (PZ 13, 129v); 1438 tenże → wyżej: Agnieszka; 1445 tenże kupuje od Dobiesława z Gorzycka Starego [→ Gorzycko] 1/2 tej wsi, a następnie sprzedaje ją z zastrz. pr. wykupu Tomaszowi ze Śremu [k. Sierakowa] (PG 2, 92); [ok. 1446] tenże → wyżej; 1462-67 tenże sprzedaje Zygmuntowi Zajączkowskiemu: 1462 z zastrz. pr. wykupu swoje połowy w Przetocznie i → Krobielewie (PG 6, 96v), 1467 połowy wsi Przetoczna, Goraj i Krobielewo za 1100 grz. (PG 6, 247); 1481 Katarzyna wd. po tymże Sędziwoju z ss. Mikołajem oraz Stanisławem z Wierzbna i Gorzycka Nowego (PG 9, 130v; ACC 59, 28v-29).

1432-94 Dobrogost Niewierski, z N., Wierzbna, Gorzycka, Gorzycka Nowego, Brzeźna, Zakrzewa, syn Bodzęty z N., brat Mikołaja i Sędziwoja Niewierskich (PG 58, 16): 1432-34 tenże → wyżej: Bodzęta; [ok. 1446] tenże → wyżej: Mikołaj; 1475 tenże kupuje od Jana i Stanisława z Turkowa [k. Buku] 1/2 Zakrzewa [k. Buku, obecnie Zakrzewko] za 250 grz. (PG 9, 34v); 1481 tenże → p. 2; 1485 tenże zapisuje ż. Jadwidze po 300 zł posagu i wiana na Zakrzewie (PG 10, 17v); 1485 podział dóbr między tymże Dobrogostem a jego bratankami Stanisławem i Mikołajem braćmi niedz. [ss. Sędziwoja Niewierskiego]: tenże Dobrogost otrzymuje całe wsie Zakrzewo i N. (PG 10, 17v); 1485 tenże kupuje od Sędziwoja i Jakuba z Rościegniewic [k. Buku, obecnie Roszczki] 3 ł. os. i 1 ł. opust. w Rościegniewicach za 60 zł węg. (PG 10, 19v); 1493-94 cc. tegoż Dobrogosta: Małgorzata ż. Jana Dokowskiego z Dokowa Suchego i Katarzyna ż. Dobrogosta Brodzkiego z Brodów w pow. pozn. (KoścG 4, 14v; PG 7, 17); 1504 Kat. Niewierska alias Brodzka wd. po Dobrogoście Brodzkim, obecnie ż. Mik. Nojewskiego (PG 13, 19); 1511-21 Dorota c. zm. Dobrogosta Niewierskiego: 1511 taż ż. Jana Przetockiego (PG 14, 297; PG 15, 109v), 1521 taż wd. po Janie Przetockim, obecnie ż. Jerzego Przetockiego (PG 15, 381v).

1509-36 Bonifacy (alias) Bodzęta z N., Niewierski (syn Dobrogosta Niewierskiego?] (KoścZ 18, 230; PG 68, 102; PG 69, 160v): 1509 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Piotrowi Konarzewskiemu wieś Zakrzewo za 140 grz. (PG 14, 55, dawniej k. 108); 1509 tenże zarzuca Mac. Niegolewskiemu, że zabił jego brata Sędziwoja Niewierskiego; świadkowie dowodzą, że zabójcą był Wojc. Przyborowski (MS 4 nr 8882); 1513 tenże zapisuje ż. Annie c. zm. Winc. Golińskiego [z Goliny lub Golinki] po 240 grz. posagu i wiana na połowach wsi N. i Zakrzewo oraz na lasach w N. (PG 14, 202, dawniej k. 402); 1514 tenże → p. 5; 1523-31 tenże kupuje z zastrz. pr. wykupu: 1523 od Mik. Granowskiego części Granowa za 24 grz. (PG 15, 534v), 1531 1/2 mł. wodnego z 1/2 stawu w → Miłostowie (PG 16, 391v); 1535 tenże z ż. Anną Golińską sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Ujejskiemu [z Ujazdu k. Grodziska Wlkp.] całą wieś N. za 450 zł (PG 16, 769); 1536 Anna c. tegoż Bodzęty, ż. Hieronima z Kobylnik [k. Szamotuł] (PG 17 21v).

1581 Małg. Niewierska wd. po Wojc. Turkowskim [alias Niegolewskim] (PG 138, 623v-624).

1499 N. w wykazie zaległości podatkowych (PG 62, 41); 1508 pobór z N. od 10 ł., od 2 karczem po 6 gr (ASK I 3, 2); 1510 pobór od 9 ł. (ASK I 3, 246); 1510 w N. 10 ł. os., 3 ł. opust., folw., 4 zagr., 2 karczmy, 2 karczmy opust., które mają role (LBP 169); 1563 pobór od 8 ł., od karczmy dor. (ASK I 5, 214v); 1577-83 pobór z N. płacą: 1577 Zbyszewscy (ASK I 5, 663v), 1581-83 Zofia Zbyszewska (Piotrkowska 2, 50); 1580-81 pobór z N. płaci Anna Żylicka: 1580 od 7 1/2 ł., 4 zagr., 2 komor., od 2 karczem z niewielką rolą po 6 gr (ŹD 6; ASK I 6, 82), 1581 (Piotrkowska 2, 50); 1582 pobór z N. płaci Jan Żylicki (Piotrkowska 2, 50).

5. 1510 do uposażenia pleb. w Brodach nal. dziesięcina z folw. w N., wiard. dzies. z 10 ł. os. (po 8 gr z ł.), meszne z 3 ł. opust. oraz od 2 karczem po 1 gr, a od 2 karczem opust., które mają role, nic nie płacą plebanowi (LBP 169).

1514 Jakub pleb. z → Brodów pozywa Bodzętę z N. o dzies. (ACC 90, 27v-28; AC 2 nr 1683).

6. 1432 Bodzęta z N. opatruje pieczęcią (z herbem Nałęcz) akt, w którym panowie i miasta województwa pozn. zobowiązują się, że po śmierci króla Władysława obiorą królem jednego z jego ss. (Wp. 9 nr 1289, pieczęć nr 38).

1482 Wojc. Niewierski kleryk we Lwówku (ACC 60, 46).

1516 Wojciech z N. pleb. w Złotnikach Wielkich [w pow. kał.] prezentowany na pleb. w Stawiszynie (MS 4 nr 10916).

8. Wczśr. grodzisko wklęsłe otoczone fosą, położone przy drodze z N. do Dusznik, 200 m na N od mostu na rz. Mogilnicy (Hensel 4, 203-204; Fontes 34, 1982-1985, s. 83).