NOCHOWO

1292 kop. 1563 Nochowo (Wp. 2 nr 682), 1415 or. Nochowo (KoścZ 4, 24), 1416 wg relacji z XV w. Nochow (DA I-II 116), 1425 Nochovo (ACC 8, 161v), 3,5 km na SW od Śremu.

1. 1523 n. pow. kośc. (MS 4 nr 13628); 1510 n. par. Śrem1Wg SzPozn. 248, w czasie lokacji N. w 1292 powstał tu prawdop. kościół par. Kościół Ś. Mikołaja w N. wspomniany jest w wizytacji z 1685: w N. stał niegdyś drewniany kościół Ś. Mikołaja, obecnie plac jest pusty (AV 17, 17-18; ŁOp. 2, 9). W → Drzonku, lokowanym wraz z N. w 1292, istniał kościół par., który w 1405 przyłączony został jako filialny do kościoła w Śremie (LBP 105).

2. 1292 N. w jednym ujeździe gran. z wsiami Drzonek i Zarmino [niezident., zapewne k. Śremu i N.]; staw, bagna i wzgórza [→ Drzonek] → p. 4; 1416 (wg relacji z XV w.), 1423 (kop. 1488/92) N. koło Śremu (DA I-II 116; LBP 31); 1440 rozgraniczenie dziedzin Szymanowo i N.; wspomniano Przechód (Przechod) alias Błoto [bagno?] i Jeżewą Górę [wzgórze?] między N. a Szymanowem (KoścZ 12, 227); 1499 droga z Błociszewa do N. (PG 12, 28); 1510 mł. Skrobacz nal. do sołtysa → p. 3; 1530, 1580 mł. korzecznik → p. 3; 1566 Szydłowska Góra między N. a Śremem (K 3, 310, cytowanego aktu nie odnaleziono).

3. Własn. monarsza w dobrach → Śrem – starostwo. 1292 → p. 4.

1444 kmiecie z N. mają zapłacić [plebanowi] kościoła w Sobocie 2 grz. [dzies.] (ACC 27, 128v).

1510 w N. wsi tenut. śrem. [Stan. Lasockiego] 16 1/2 ł. os. i 17 ł. opust.; sołectwo ma 6 ł. i więcej, z tego sołtys uprawia 3 ł., a czwarty łan uprawia Stan. Zgon [mieszcz.] ze Śremu; mł. [zw.] Skrobacz [1,5 km na E od N., obecnie nazwa cz. wsi Pełczyn] nal. do sołtysa; 2 ł. w N. należące do uposażenia plebana śrem. są opust. (LBP 105).

1521-23 wieś N. w starostwie śrem. (MS 4 nr 4026, 4371, 13628; por. MS 2 nr 216, 217).

1530-80 pobór z N.: 1530 od 3 ł., od mł. korzecznika 6 gr (ASK I 3, 132v); 1563 od 18 ł., 4 ł. sołtysów, 1 karczmy dor. (ASK I 4, 193); 1580 od 14 ł., karczmy dor., mł. korzecznika (ŹD 84).

4. 1292 ks. Przemysł II sprzedaje sołtysowi Zachariaszowi i jego bratu Wilhelmowi wsie Zarmino i N. w celu lokowania ich na pr. średz. i dołącza do nich wieś → Drzonek, aby były w jednym ujeździe gran. (limitacio, quod Polonice obiazd nuncupatur; Wp. 2 nr 682).

1415 Tomisław sołtys w N. (KoścZ 4, 127, dawniej k. 24); 1425 [tenże?] Tomasz sołtys z N. w sporze z opatem kl. lub. (ACC 8, 161v).

1482 szl. Zachariasz sołtys w N. kupuje z zastrz. pr. wykupu od Andrzeja Międzychodzkiego 4 ł. os. w Międzychodzie [k. Dolska] i 1/2 toni na jeziorze w tej wsi za 40 zł węg. (PG 9, 151); 1510 łany soł., mł. sołtysa, sołtys → p. 3; 1563 łany sołtysów → p. 3.

5. 1423 (kop. 1488/92) dzies. wiard. z N. nal. do uposażenia archid. śrem. (LBP 31); 1510 dzies. wiard. z N. nal. do archid. śrem.; do uposażenia plebana śrem. należą 2 ł. opust. w N. oraz meszne z N. i korczyk pszenicy [rocznie tytułem mesznego] z mł. sołtysa (LBP 105).

6. 1416 7 VII król Władysław wraz z posłem Ernesta ks. Austrii przyjeżdża do wsi N., gdzie „rodzą się w ziemi” naczynia; król nakazuje w kilku miejscach rozkopać ziemię; wydobyto wiele naczyń o różnych kształtach i rozmiarach (DA I-II 116; DH 4, 193-194; por. A. Gąsiorowski, Itinerarium króla Władysława Jagiełły, Warszawa 1971, s. 65).

8. Wg relacji z XV w. na polach wsi N. znajdowane są w ziemi naczynia gliniane (→ p. 6).

Na SE od Szydłowskiej Góry i od szosy do Pełczyna odsłonięto cmentarzysko rzędowe, nie datowane (Hensel 4, 210).

1 Wg SzPozn. 248, w czasie lokacji N. w 1292 powstał tu prawdop. kościół par. Kościół Ś. Mikołaja w N. wspomniany jest w wizytacji z 1685: w N. stał niegdyś drewniany kościół Ś. Mikołaja, obecnie plac jest pusty (AV 17, 17-18; ŁOp. 2, 9). W → Drzonku, lokowanym wraz z N. w 1292, istniał kościół par., który w 1405 przyłączony został jako filialny do kościoła w Śremie.