1388 or. Orle (Lek. 1 nr 401), 1392 Orla, in Parvo Orle (Lek. 1 nr 1314, 1337), 1393 de Parva Orla (Lek. 1 nr 1679), 1398 de Minori Orle (Lek. 1 nr 2778), 1401 Małe Orle (KP nr 550), 1423 kop. 1488/92 in Minori Horle (LBP 42), 1448 0rlye (PZ 16, 157v), 1553 kop. XVII w. Orliczko (DK s. 62, 65-66), 1563 Orlie Minus (ASK I 5, 230), obecnie Orliczko, 8 km na WWS od Ostroroga.

1. 1462 n. pow. pozn. (PG 6, 97); do 1411 par. Biezdrowo, potem Psarskie (→ p. 5).

2. 1428 zapowiedź → p. 3.

3. Własn. szlach. 1386-94 Szczepan (Stefanus, Stephanus) Skóra z O., Orzelski, stolnik kal.¹W UDR 1/1 s. 154, występuje tylko jako stolnik pozn. w l. 1396-99 1393 (Lek. 1 nr 1679), stolnik pozn. 1396-99 (UDR 1/1 nr 469; Lek. 1 nr 401): 1386 tenże pozwany przez Sędzi woja Psarskiego o najazd na jego dziedz. [Psary?] wraz z 11 osobami i zabranie jego słudze (famulus) konia wartości 4 grz. (Lek. 1 nr 10); 1386 tenże pozwany przez Hanusa Lindę [mieszcz. z Poznania?] o płótno i inne rzeczy wartości 13 grz. i 1 wiard. (Lek. 1 nr 12); 1392 tenże Skóra w sporze z Bodzęta z O., Staszkiem Rudzkim [z Rudek k. Ostroroga] oraz Przy bkiem i Janem z Przy boro wa o 100 grz. i 30 grz. szkody (Lek. 1 nr 1314, 1328); 1392 tenże Skóra otrzymuje wwiązanie w P.O. (Lek. 1 nr 1337); 1393 tenże stolnik kal. → niżej: Śmichna; 1394 dzieci tegoż Szczepana toczą proces z Gniewomirem z Lutomia o 40 grz. i porękę (Lek. 1 nr 1715).

1392-1413 Bodzęta z O., Orzelski [też z → Brodziszewa i Brzeźna; → Oborniki – wójtostwo], mąż Śmichny (KP nr 1575; WR 1 nr 407, 773, 821, 793, 800): 1392, 1395 tenże → wyżej: Szczepan; 1393, 1400 tenże → niżej: Śmichna; 1398 tenże w sporze z Arkemboldem z Orla [Wielkiego] o 40 grz. (Lek. 1 nr 2778); 1401 tenże w sporze z Abrahamem o trzymanie przemocą M.O. (KP nr 550); 1403 tenże z O. w sporze z kmieciami z Kaźmierza (KP nr 1232); 1404 tenże w sporze z kmieciem Stanisławem z Suchegolasu o woły i inne rzeczy (WR 1 nr 745); 1405 tenże i jego ż. Śmichna toczą proces z Abrahamem czyli Dziersławem niegdyś

z M.O. o 112 O.: sąd przyznaje dobra Śmichnie, Bodzęta ma zapłacić za nie 60 grz., a wówczas Dziersław (Abraham) powzda temuż Bodzęcie 1/2 O., a także uwolni od roszczeń osób trzecich swojego poręczyciela Mikołaja z Głuchowa (KP nr 2161, 2206, 2263, 2292; WR 1 nr 761); 1406 tenże i Mścigniew poręczają za Mik. Baworowskiego na sumę 13 1/2 grz. szer. gr (KP nr 2702); 1406 Bietka z Tuczęp dowodzi, że tenże Bodzęta poręczył bratanicy i zięciowi Bietki na 20 grz. posagu, z czego nie zapłacił 5 grz. (WR 1 nr 621); 1413 tenże w sporze z Maciejem kmieciem z O. [Małego?] (PZ 4, 6).

1393-1409 Śmichna z O., ż. Bodzęty Orzelskiego: 1393 taż i jej mąż w sporze ze Szczepanem [Skórą] z O. stolnikiem kal. o 4 sztuki bydła, konia i pług, które Szczepan zagarnął w [P.O.] (Lek. 1 nr 1679); 1393 taż ż. Bodzęty z P.O. (domina Bodzaczina) toczy spór ze Szczepanem z O. o 1/2 O.; sąd przyznaje Śmichnie pr. wykupu tych dóbr za 47 1/2 grz. (Lek. 1 nr 1589, 1723); 1400 taż w sporze z Przecławem z Lutomia o swoje pieniądze posagowe (WR 1 nr 428); 1404 taż z M.O. (PZ 2, 251); 1405 taż → wyżej: Bodzęta; 1409 taż Śmichna w sporze z Dobiesławem i Adamem z M.O. dowodzi przy pomocy świadków, że wraz z ojcem dzierżyła spokojnie przez 30 lat 1/2 O.M. (WR 1 nr 668).

1401-05 Abraham czyli Dziersław (Abrham alias Derslaus; Dzierżek) z O. (1405 niegdyś z M.O.) → wyżej: Bodzęta.

1409 Dobiesław i Adam z M.O. → wyżej: Śmichna.

1428 woźny zapowiada wsie Psarskie [k. Pniew], Zajączkowo, Koźle i O. Piotra, Zygmunta, Wincentego i jego syna Dobrogosta [Zajączkowskich] (PZ 10, 105v).

1433 Dziersław Rozwarowski [z Zajączkowa] pozywa Wincentego [Zajączkowskiego] ze Spławia o 3 1/2 grz. szkody z powodu nieuwolnienia od roszczeń osób trzecich 1/2 Zajączkowa i O. (WR 1 nr 1426).

1448-67 Bieniak z Zajączkowa, Rozwarowa i Koźla, dz. w O. [syn Dziersława]: 1448 tenże w działach ze swymi braćmi Piotrem i Pawłem z Rozwarowa otrzymuje m. in. Zajączkowo, → Koźle, O., Glinno (PZ 16, 157v-158); 1462 tenże rezygnuje Dziersławowi synowi Piotra Rozwarowskiego oraz Janowi, Grzegorzowi i Benedyktowi ss. Pawła z Jankowie [i Rozwarowa], swoim bratankom (nepotes), wsie Zajączkowo, Koźle i O. pod warunkiem, że wypłacą oni 500 grz. półgr Małgorzacie, Annie, Katarzynie, Elżbiecie i Dorocie swoim siostrom [stryj.], a cc. Bieniaka (PG 6, 97v); 1467 tenże z M.O. zobowiązuje się sprzedać z zastrz. pr. wykupu plebanowi i witrykom kościoła par. we wsi Psarskie na cele naprawy kościoła (pro reformacione ecclesie) 2 grz. czynszu [rocznego] na M.O. za 24 grz. szer. półgr; w zamian miały być odprawiane dwie msze tygodniowo: jedna ku czci NMP, druga – Trójcy Ś.²Wbrew twierdzeniu Now. 2, 463, w zapisce nie ma mowy o tym, że Bieniak dokonał tej fundacji za duszę zm. Dobrogosta. Zapisano jedynie, że uczynił to „pro animis suorum precedessorum [!] et successorum” (ACC 46, 42v-43).

1500-10 Stan. Otuski: 1500 tenże wraz z ż. Katarzyną sprzedają z zastrz. pr. wykupu mansjonarzom w Szamotułach 5 grz. czynszu rocznego na swojej 1/2 Glinna i O.M. za 50 kóp szer. gr (PG 12, 71-71v); 1510 do uposażenia kolegiaty w Szamotułach nal. m. in. 5 grz. zapisanych na Glinnie i 1/2 M.O. tegoż Stanisława, ale płacone są tylko 2 1/2 grz. (LBP 221-222).

1514 Wyszek Łącki, Tomasz Otuski, Regina i Elżbieta rodzeństwo przyrodnie z jednej matki (siostry w asystencji stryja Mac. Otuskiego i wuja Jana Kokalewskiego) sprzedają Mik. Gnuszyńskiemu M.O. za 230 grz. (PZ15, 11).

1580 Jan Ratajski [ze wsi Rataje k. Grodziska, pow. kośc.] → niżej: pobór.

1583-88 Marcin z Ostroroga Lwowski kaszt. kam. [1581-90 (UDR 1/2, s. 222)]: 1583 tenże kaszt. kam. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Joachimowi Gorajskiemu cale wsie Nosalewo i O. za 2400 zł pol. (PG 22, 97-98); 1588 tenże wydzierżawia na rok Janowi Opalińskiemu kaszt. rogoz. m. in. O.M. (PG 152, 196; → Lwówek, s. 712).

Pobór: 1508 od 6 półł. (ASK I 3, 15); 1563 od 9 półł. i karczmy dor. (ASK I 5, 230); 1577 w O.M. brak właściciela (ASK I 5, 699v); 1580 z O.M. Jana Ratajskiego od 8 półł. [os.], 8 półł. opust. i od 1/4 ł. karczm. (ŹD 26).

Mieszkańcy: 1413 kmieć Maciej → wyżej: Bodzęta; 1553 kop. XVII w. Katarzyna c. [zm.?] opatrznego Jakuba sołtysa ze wsi Białokosz, a ż. prac. Stefana z O. kwituje Dorotę przeoryszę katarzynek pozn. z sumy 20 grz. (DK s. 62, 65-66).

5. 1411 obl. 1453 bp poznański Wojciech [Jastrzębiec] odłącza O.M. od par. Biezdrowo, a przyłącza do par. Psarskie; 1421 potwierdza to pap. Marcin V (ACC 34, 140v; Wp. 5 nr 181; BulPol. 4 nr 810).

1423 kop. 1488/92, 1510 do uposażenia prebendy „Oporowo” w kat. pozn. należy: 1423 dzies. z 4 ł., 1510 dzies. snop. z ról kmiecych³Pod 1510 zapisano: pecunia, per omnes agros kmethonales decima manipularis cum pecuniis lini. Może to sugerować, iż kmiecie płacili ze swoich ról i jakąś dzies. wiard., i dzies. snopową. Wydaje się, iż zaszła tu pomyłka. Porównanie bowiem sąsiednich zapisów wskazuje, iż chodzi tu najpewniej tylko o dzies. snopową z ról kmiecych i [dzies.] pieniężna z lnu (LBP 42).

Ok. 1510 z wizytacji prebendy [„Oporowo”] [kanonika kat. pozn.] Jana Łęckiego w kat. pozn.: z 4 półł. w O.M. [dzies.] jest płacona plebanowi w Psarskiem, z pozostałych 4 półł. – kanonikowi; dzies. z cz. kanonika za 1510 r. została sprzedana za 1 kopę [gr] i 6 gr, lecz niektórzy domagają się, aby łany były uprawiane dla pana [kanonika] (CP 111, 60).