1358 obl. 1592 in Orlie (PG 159, 503), 1398 or. de Orle Majori, de Orle (Lek. 1 nr 2623, 2778), 1400 Orla (KP nr 351), 1409 Wielkie Orle (WR 1 nr 669), 1423 kop. 1488/92 in Maiori Horle (LBP 42), 1462 Orlye (PG 6, 97v), 1474 Orele Maius (MS 1 nr 1221), 9 km na W od Ostroroga.

1. 1450 n. pow. pozn. (PG 4, 65v); 1508 n. par. Biezdrowo (ASK I 3, 1v).

2. 1358 droga z Wronek do O. (PG 159, 503); 1508-09, 1563, 1580 mł. i karczma w O. → p. 3: pobór; 1541 w opisie odnowienia granic między Strzeżminem [obecnie Strzyżmin] a Sródką wspomn. narożnik tych wsi z O. bpa włocławskiego [Łukasza Górki] leżący przy drodze z O. do Śródki (PZ 31, 20v-21); 1571 Jan Smogulecki dz. w O. i Głuchowie [k. Wronek] pozwany przez Jana Ostroroga o zniszczenie znaków metalowych czyli kopców gran. między wsią opust. Nosalewo Ostroroga a O. Smoguleckiego oraz o zalanie łąk w Nosalewie przez spiętrzenie wody w jez. wsi Głuchowo (PZ36, 614v-615).

3. Własn. szlach. 1396-1405 Sędziwój z O.M., Orzelski (KP nr 1142, 1257): 1396 tenże w sporze z panią Głuchowską [z Głuchowa k. Biezdrowa] (Lek. 1 nr 2156, 2234); 1405 tenże w sporze ze Sławętą z Kłodziska o strugę [gdzie?] (KP nr 2227).

1397-1417 Arkembold z O., O.W., Orzelski (MHP s. 289; KP nr 2040; WR 3 nr 274): 1397-1400 tenże w sporach z Andrzejem Głuchowskim: 1397 dowodzi, że posiadał → Głuchowo zanim Andrzej pozwał Pietruchę Mirkowową o 1/2 Głuchowa; 1400 pozywa wspomn. Andrzeja o najazd na Głuchowo (Lek. 1 nr 2444; Kowalewicz 18); 1398 tenże w imieniu swojego ojca [brak imienia] w sporze z Januszem z Wróblewa o dziedz. Sieradowo [k. Wronek] przedstawia w sądzie dok. [nabycia?] (Lek. 1 nr 2623, 2624); 1398 tenże w sporze z Bodzętą z Orla Małego o 40 grz. (Lek. 1 nr 2778); 1399 tenże dz. w O.M., właściciel [cz.?] w Piechininie [= Czempiń] (Lek. 1 nr 2989); 1400 tenże i Mikołaj z Żydowa występują do arbitrów o ponowne rozpatrzenie ich sporu o pożytki i straty (KP nr 351); 1404 tenże, Mikołaj Żydowski, Piotr Wilk [z Lubosiny] i Bieniasz Tuczępski poręczają staroście gen. wlkp. i jego burgrabiemu, że Szczepan (Stephanus) z Pożarowa stawi się na zamku pozn. (KP nr 1943); 1408-16 tenże asesor sądu ziemskiego w Kościanie (ZSW s. 363, 370; MHP s. 301, 314, 316); 1410-12 tegoż ż. Synocha w sporze z Barbarą z Tomyśla [k. Lwówka, obecnie Stary Tomyśl] ż. Sędziwoja [z Ostroroga]¹O pochodzenie Barbary → Ostroróg – dobra, p. 3A i przyp. 8 wdy pozn. o 1/2 Tomyśla; (KoścZ 3 k. 137, 140v; KoścZ 4, 18v; WR 3 nr 469); 1417 tenże pozwany przez Piotrka Pakosławskiego o uwolnienie dziedz. Dłusko od roszczeń osób trzecich (super exbrigacione: PZ 5, 23).

1409 Winc. Słopanowski: 1409 tenże w sporze ze Stan. Rudzkim [z Rudek k. Ostroroga] o O.; Wincenty dowodzi, że kupił W.O. i posiadał je bez przeszkód przez ponad 30 lat (PZ3k. 91, 106v;WRl nr 669; ZSW s. 379, nr 1318).

1418 Jarosław Jarogniewski kupuje od Dobrogosta z Szamotuł wsie O., Głuchowo i Sieradowo za 1000 grz. szer. gr (PZ 10, 116v).

1428 Marcin Orzelski w sporze z Zachariaszem z Ćmachowa o łowienie ryb w jez. zw. Sieradowo (PZ 10, 106).

1434-50 Wojc. Jarogniewski z M.O. (1446 także dz. w Koninie [k. Pniew] i Głuchowie) [syn Jana (Janusza), brat Jarosława → Jarogniewice]: 1434 tegoż ż. Małgorzata z Sędzina; Potencjan Słap z Dąbrówki umarza wobec niej 1/2 poręczenia na 200 grz. szer. gr (PZ 12, 149); 1434 tegoż ż. Małgorzata c. zm. Stan. Słapa z Palędzia [i Dąbrówki] w sporach: a) z Barbarą i Dobroszką cc. zm. Mroczka z Łopuchowa, b) (tu: wraz z siostrami) z Tomkiem z Gadek (PZ 12 k. 166v, 220); 1446 tenże dz. w O., Koninie i Głuchowie w sporze z Trojanem z Łekna sędzią kal. (PZ 15, 126v); 1450 tenże Jarogniewski dz. w Jaromierzu sprzedaje Jakubowi synowi zm. Jakuba Sierakowskiego wsie M.O., Głuchowo i Sieradowo za 100 grz. (PG 4, 65v; wg Ciepluchy 209, były to wsie O., Jaromierz i Głuchowo).

1450-69 Jakub niegdyś Sierakowski, z O., Orzelski: 1450 tenże Sierakowski → wyżej: Wojciech; 1463 tenże całą swoją cz. po matce w Chrzypsku Małym sprzedaje Maciejowi, Mikołajowi i Wojciechowi dziedzicom w Przyborówku (PG 7, 186); 1466 tenże niegdyś' z M.O. kupuje od Sędziwoja Rąbińskiego wieś Krzon za 100 grz. (PG 7, 239); 1466 tenże Orzelski zapisuje swojej ż. Elżbiecie po 200 grz. posagu i wiana na 1/2 swoich dóbr w O. i Głuchowie (PG 7, 272); 1467 tenże niegdyś Orzelski kupuje od Piotra Moreckiego [z Morki?] 1/3 Białego Jeziora²Cieplucha 148, podaje, że 1/2 Gorzyc po różnych Gorzyckich nabył ok. 1466 Jakub z Orla Orzelski, który kupił też Krzon i cz. Białego Jeziora. Por. → Gorzyce, p. 3C w pow. kośc. za 200 grz. (PG 7, 286); 1467 tenże sprzedaje Sędziwojowi z Żydowa [k. Obornik] całe wsie O. i Głuchowo za 1700 zł węg. (PG 6, 246); 1469 [drugą] ż. tegoż Jakuba niegdyś Gorzeckiego jest Kat. Bolcówna c. Mikołaja z Białego Jeziora, wd. po Mik. Skoraczewskim (PG 8, 44v; por. → Gorzyce, przyp. 11).

1467-72 Sędziwój z Żydowa: 1467 → wyżej: Jakub; 1472 → p. 5; 1474 → niżej: Jan Biały.

1469 O.M. w wykazie wsi, które nie zapłaciły wiard. król. i nie dopuściły do ich egzekucji (PG 57, 33).

1474-75 Jan Biały ze Sroczkowa [w woj. sandomierskim] otrzymuje od króla Kazimierza pr. do dóbr Żydowo, Głuchowo, O.M., Przecławie [k. Szamotuł, obecnie Przecław] i części w Nojewie Sędziwoja z Żydowa, który nie dopełnił obowiązku udziału w wyprawie wojennej na Śląsk i Węgry (MS I nr 1221; PG 58, 24v); 1483 tenże Jan wspomn. jako zm.; jego siostra Anna ż. opatrz. Piotra z Sandomierza wymienia z Janem z Oleśnicy [w woj. sandomierskim] całe cz. Żydowa, Głuchowa, O. i Przecławia oraz plac w obrębie murów Poznania naprzeciwko kościoła Ś. Dominika (spadłe na nią po śmierci brata) na wsie Uj azdek i Łopatno w pow. sandomierskim i dopłatę 2200 zł (PG 9, 185).

1496-1508 Andrzej z Szamotuł kaszt. kal. daje swojej c. Katarzynie w posagu do czasu jej zamążpójścia 1/2 → Szamotuł wraz z przyległymi wsiami, m. in. z O.; po wyjściu za mąż Katarzyna ma otrzymać 2000 grz., a wspomn. dobra wrócą do Andrzeja (PG 7, 102v; PG 11, 125v); 1508-09 [tenże] płaci → pobór.

1500 zapis czynszu 6 grz. od sumy 75 grz. z O. i Glinna [czy są to może dwa odrębne czynsze?] dla mansjonarzy kościoła par. w Szamotułach (zgodnie z

dok. star. gen. wlkp. Ambrożego Pampowskiego), 1519 czynsz ten wykupiono (PG 15, 288).

1511 Katarzyna c. [zm.] Andrzeja z Szamotuł wdy pozn., a ż. Łukasza Górki kaszt. pozn. i star. gen. wlkp. daje mężowi 1/2 m. Szamotuły wraz z wsiami, m. in. O. (MS 4 nr 10171); 1512 król Zygmunt zezwala Łukaszowi Górce, aby zapisał ż. Katarzynie z Szamotuł dożywocie dóbr własnych i królewskich, m. in. na O. (MS 4 nr 10209).

1541 O. nal. do bpa włocławskiego [Łukasza Górki] → p. 2.

1571-77 Jan Smogulecki z O., dz. w Głuchowie: 1571 tenże → p. 2; 1577-80 tenże płaci → pobór.

Pobór: 1475-78 O.M. w wykazie zaległości podatkowych powiatu pozn. (PZ 20, 26v; PG 58, 72v); 1508-09 pobór z O.M. pana wdy [pozn. Andrzeja Szamotulskiego]: 1508 pobór od 11 ł., od karczmy i młyna po wiard., 1509 pobór od 12 ł., od karczmy 6 gr, od młyna 6 gr (ASK I 3 k. 1v, 35v); 1563 od 11 ł., karczmy dor. i mł. o 1 kole (ASK I 5, 214); 1577 pobór z O.M. płaci Jan Smogulecki (ASK I 5, 661); 1580 pobór z O.M. Jana Smoguleckiego od 12 ł., 1/2 ł. karcz, i od mł. dor. (ŹD 4).

Mieszkańcy: 1413 Maciej kmieć z O. pozwany przez panią Głuchowską o zabranie mienia o wartości 4 grz. (WR 1 nr 850).

5. 1423-1510 do uposażenia prebendy „Oporowo” w kat. pozn. należy: 1423 (kop. 1488/92) dzies. snop. i dzies. od lnu z 13 ł. w M.H.; 1510 [dzies. snop.] z wszystkich ról kmiecych i [dzies.] pieniężna od lnu z O.M. (LBP 42-43); 1472 wyrok sądu polubownego w sporze [o co?] między Piotrem [Bnińskim] ze Śmigla [posiadaczem prebendy „Oporowo” w kat. pozn.] a Sędziwojem z Żydowa o dzies. swobodną z O. i Głuchowa (CP 12, 17v-18).

Ok. 1510 z wizytacji prebendy [„Oporowo”] Jana Łęckiego w kat. pozn.: dzies. [o wartości] 6 grz. z 12 ł. os. w M.O. płacona jest [na rzecz kan.] w postaci 2 stogów (acervum) żyta, miary (modius) pszenicy i stogu owsa (CP 111, 60v).

6. 1496-1517 Bartłomiej z O. pleb. w → Biezdrowie: 1496 tenże, → Biezdrowo (AC 2 nr 709); 1517 tenże otrzymuje od pełnomocnika Mikołaja dziekana w Szamotułach 12 grz. z dochodów kościoła w Biezdrowie (ACC 92, 201v).

7. Lek. 1 nr 401.